#sundang | Explore Tumblr Posts and Blogs

kathanglangit · 7 months

Text

The Seventh Blade: Kalis - Bleeding Edge

And so- in the end- the wheel must turn, and a new day must usurp the old. Perhaps then, these long-fallen flowers will feed the soil, and nourish a new bloom. Perhaps the fire will find home in the bleeding rivers and cauterize the land, and the steam will rise into skies of the clearest blue. Perhaps our songs will be of triumphant yesterdays, hard-won and now bearing fruit. But we are Kadungganan- we do not sit idly to await the dawn. We claw at heaven to bring forth our own tomorrow! One more day until the launch of the Gubat Banwa Kickstarter! Fight for another day in the turbulent fires of the Sword Isles, carving out your own story by blade and sheer will in this tactical martial arts TTRPG, inspired by the thousand, thousand colors of Southeast Asia.

I've been posting weapons I've drawn for the game to count down the final week before the launch. This was supposed to be for Swordtember, but the deadline had to be pushed back. 7/7 blades, ending with the KALIS

This blade adorns the logo of Gubat Banwa, at once uniting and splitting in twain. Kalis refers to a number of uniquely Philippine variants of the more widely known collective of kris blades, which appears in several forms across Southeast Asia.

(Diagram by Lorenz Lasco) What separates Philippine kalis from kris seems to be an answer with multiple facets. Some say it's a linguistic matter, others say kalis refers specifically to certain blades from the Sulu archipelago.

(Photos from Raymundo Lucero)

(For comparison, an Indonesian kris) Admittedly, the kalis is a bit of a blindspot in my knowledge. I've done what research I can, and asked those who know better, but I exist a considerable distance away from where these blades belong- physically and culturally. This is, perhaps, where I will be most prone to making mistakes of fact with the information I present. If I make any mistakes, please do not hesitate correct me!

(Photo from Zambasulta Pakukus) On the heels of that disclaimer, let's take a look at the blade. This is definitely one of the most beautiful weapons I've ever had to draw. Philippine kris/kalis tend to be longer and more "sword-like" than those of our neighbors.

(Photos from Johnwick Cabrera) The hilts tend to differ depending on who makes them. Some sport what might be cockatoo/"kakatua" bird-head hilts, some have very ornate junggayan hilts, some feature okir carvings, some are more rudimentary.

(Photos from Dennis Andrew Golez) The blade is used by several peoples in the south Philippines, including the Maranao, the Tausug, and the peoples of Maguindanao. I am most definitely missing a few groups, this is not an exhaustive list. There are differences between the way they build hilts and assemble blades that I don't feel qualified to speak about. And yes, the blades are like that because they are an assembly near the handle.

(Photo from Sulu Utak Shop) Apart from hilt shape and assembly, variations occur in blade thickness, ornamentaion, presence and type of okir carvings, number of curves or seko (odd numbers), length (kalis sundang = "swords", kalis gunong = "daggers") Actually- you know what?

(Photo from Richard Hudson) Since this is the last one in the countdown, I'm going to do something different. I invite you to find the answers yourself. That is part of what Gubat Banwa is meant to be: an invitation to engage in a fantasy setting centered on our cultures, so you can tell stories built on our terms. The cultures in the Sword Isles are NOT the cultures in the real world from which they draw inspiration. It is very much still a fantasy setting. But part of engaging with the setting in good faith is doing your own learning, on things for which you are not owed an explanation. Curiosity rewards the adventurous. The kalis is well-researched. If you're curious about something, you'll find the answers. You don't need me to hold your hand.

Instead, I'm just going to show you some of the coolest kalis I've seen.

(Silver and ivory-hilted kalis from the NCAA) A (relatively) simple but gorgeous build by a modern smith.

(Blade by Zambasulta Pakukus) A pair of kalis from a smith in Zamboanga.

(Blade by Panday Onsboy Maktar) Silver-hilted kalis from Sulu.

(Photos from Arma Filipinas; Polished by the "Blade Barber") Kalis with some gorgeous carvings on it.

(Photos from Sulu Utak Shop) Kris inlaid with a brass naga.

(Photos from Ron Zambaranno) Kalis rehilted by a Lumad group- uncertain which group. Supposedly, the Lumad would take kris they captured from enemies, disassemble them, and rehilt the blade.

This one appears to have a blade that looks like most of the kalis we've seen, but with a hilt similar to Indonesian or Malaysian variants.

(Photos from Raymundo Lucero) Antique Moro kris sundang with a hilt made of fossilized mammoth tooth, ornamented with a silver coin from the 1700s. A personal favorite, as I used the hilt as a reference for one of my favorite designs.

(Photo from Richard Hudson)

(Art by yours truly) As with the panabas, the people who make and use the kalis are still around. There are bladesmiths, scholars, practitioners of Moro Fighting Arts, historians, and just people who live alongside these blades who can tell their own stories better than I ever could.

(Photo from Richard Hudson)

I hope this and all the other threads I made inculcated an interest in some of you- even those who just look at the pictures (I see you)- to look into these blades yourself. Do your due diligence, treat people with respect, and approach what you are unfamiliar with in good faith- and you should be well on your way to learning more than you thought there ever was to know.

The Gubat Banwa Kickstarter launches in 1 day! Check it out here:

A very special thanks to GB team-member onefloor who helped expand my knowledge on this blade. This legend scores the music for Gubat Banwa, check them out here! This will be the last blade post I do for the promotion. I'm going back into the hole I dug in the ground to work on the rest of the weapons I'm drawing for this game. If there's interest, I might do another series of 7 before the Kickstarter campaign ends. Anyway, help us get the word out, small team of creators from the global south, too broke to advertise, etc. etc. you know the drill by now if you've read the other posts. Until next time! Until glory!

36 notes · View notes

makapatag · 1 month

Text

THE LUNAR AMBAHAN OF SRI BATA KUTING

The patient Knight stood, lunar

symbols embroidered into

draconic cloth, scintillates

singing of war and valor.

Her skin was porcelain and

her hair the color of night

right before the dawn. her eyes

the color of amber and

perdition burns bright, hand on

her kampilan’s hilt, lightly.

She was lithe, her face feline,

cat-eyes, fangs, lithe, sensuous.

The Lunate Knight watched now, as

the raiding crew fast approached.

Wreathed in crimson bahags, crowned

now by blood-colored pudong,

brandishing spears, bows, long knives,

adept at moving through shores,

feet padding as if they were

walking on the seas. They shout.

Rallying war cry: now she

readied her grip, she knew that

the villagers are safe: they

retreated to their mountain

refuges, traps are ready;

so is she, Blade of Goddess.

She was garbed in moonsilver:

cuirass, sabatons, gauntlets

nightcloth silks, sarong, and veil,

then a helm in dragon’s shape.

Waritra, the one slain by

the Moon Herself, wielding Dark.

Killed by the Lunar Goddess

to protect Light from Chaos.

As the Gatusanon blades

advanced in their raiding, she

brandished her blade, bells ringing,

steel sings against ironwood.

The first steps upon the shore,

she was lunar lightning, her

abyss dark hair crowned her face

like the darkness crowns the moon.

The coconut trees and the

river mouth and the craggy

shores and the ironwood trees,

coral snakes, wild civet cats,

in anticipation, wait,

for coming violence.

The roars crashed against the knight’s

silent fury. Their steel rang,

every stroke of her sword brought

a splatter of blood, a brush

held by a brutal painter,

the raiders fall to water.

The massacre is the Moon

cleaving into the ocean.

At the end, a final knight

of the enemy, the sea.

His own sundang was tasselled,

ringing with bones and brass bells.

Clad in elephant hide

breastplate, veiled by a headscarf

large, thick, like a crown, or horns,

an eclipse now arising.

No words were needed, no song

to sing: they let their blades speak.

Flash! A violent first clash.

Blade hits blade, a temple’s bells.

Pleading merit or mercy,

grant violence as ritual.

After three rounds of intense

clashing, seawater frayed, sprayed,

They broke, and the raider said:

“You fight for folk who hate you!”

And the Lunate Knight cackled:

“You think you are equal to

Grandmother Cat! I laugh at

you, whose hubris is deeper

than the ocean itself!

May your name perish to time,

that grand annihilator,

which stretches from Goddess’ light.”

And then they clashed once more, steel

ringing. They moved like tigers,

sailed through the air like falcons,

blows the speed of crocodiles.

In the end, a hitch in guard,

Grandmother Cat’s Viper Blade

reached through and skewered, then she

stepped forth, kicked him, threw him down.

Her foot stomped on his wrist, forced

his hand to open, kicked the

blade into the surf, the sea.

“Yield!” cried the brute sea raider.

“I yield to your superior

skill. Enslave me as your shield,

and teach me the Moon-Graced Blade.”

The Knight’s grin showed her shark teeth.

“The Law of the Sword Isles states

that you are now in my debt.”

“That is the way of the world,”

now replied the Sea Raider.

“In my debt you are my slave.

Sail with me, to ocean’s end,

aid me in my lonely quest,

to bring about this world’s end.”

#gubat banwa #ttrpg #writing #rpg #gamedev #poetry #southeast asia

11 notes · View notes

scoliosizt · 2 years

Photo

“Isang liham para sa kapwa siyentista't inhenyero,

Natapos at magsisimula na naman ang isang siklo ng ating demokrasya Mula sa eleksyon ng naghaharing uri Tayo ay pilit na pinalahok at resulta ay pinatanggap. Babalik tayo sa ating mga laboratoryo, Magsusukat, magbibilang, mag-aanalisa, gagawa ng konklusyon Asan nga ba ang ating laboratoryo, Kung hindi kung naasan ang masa at ang kanilang pag asa.

Babalik tayo sa mga bundok, gubat, dagat Upang maghanap, magsiyasat, maghalungkat, hanapin ang hindi pa nakikita Asan nga ba ang lahat ng paghahanap Makikita kasama sa piling ng masa.

Ang sabi nila ay mas matalas ang pluma kaysa sa sundang, Ngunit hindi ba mas tama na sabay nating hinahasa ang pluma at sundang? Dahil ito ang ating sandata laban sa tiranya Kaya mga kapwa siyentista at inhenyero ng bayan Huwag magpakulong sa tinutalak sa ating gagampanang gawain sa lipunan Ang tunay na siyensiya at teknolohiya Ay iyong lumalahok ang masa at magpapalaya sa kanila.”

#pubmats #artph

3 notes · View notes

amjusthappee00 · 5 months

Text

"Time Heals Every Wound"

As I finished watching a Kdrama series entitled"Daily Dose of Sunshine", it reminded me how important mental health awareness is. Each one of us needed some outlets to vent or let all the negative emotions out from your system.

So, here's my way of letting out all these thoughts out of my neurons. Let's type it in English para syala (charaught). I don't wanna share this so you can pry on my private life, nope. I don't wanna lay all my hidden cards just for you, Marites (charaught). I just wanna inspire all those ppl who's having difficulty in dealing with their mental health.

Here it goes… During my younger years, I was fond with my father and I was called "Tatay's girl". I remembered all those happy memories with him. Clinging unto him and sitting upon his lap while him singing. He has so many dad jokes and my mom has it too! Everytime my family will go out, I was always with him. There are times he'll carry me up in his shoulders, we call it "usong". He'll always 'usong' me cause I like being tall. But all things changed… It all started when I was at the age of 8 and I'm in 3rd Grade. I witnessed an act, a father shouldn't do to his children. But I didn't know that before I witnessed it, it has been his habitual deed. Then the dark days fell upon my family. Starting there, I acquired a psychological trauma. I started.. being distant and cautious around him, I didn't wear shorts, sleeveless and chest-revealing tops, I stopped talking in eye-to-eye and felt uncomfortable beside him. That fear or uncomfortableness got bigger and wider as I grew up …and extended towards all men. Highschool days slash teenage days, I was around 2nd year or 3rd year when my Nanay and Tatay got separated and had their new partners in life. We were left behind in our house, me and my siblings. That was our rough years of our lives. Living under one roof with traumas. During daytime, we struggle for everyday expenses like going to school—the fare and food cause when Tatay says everytime he'll give us 'baon' for like 5 pesos, 10 pesos he'll say, "What will we do? That's only my money."—in a pagalit way. But with all those, we always go to school everyday cause we have dreams to fulfill. In nighttime, we struggle for our fear of him. Me, my Ate Jeffie and Ate Jenet will always pray every night and always bring 'sundang' (a big knife) beside our bed… Later on, as my parents part ways, my Tatay left with his new partner and he didn't totally support our household finances and he didn't send us to school financially. He also said the most painful words that, "She's not my child", while pointing at me. It was all painful as he said those words infront of me. I've known and acknowledged him as my father inspite of all those things he said and done. Living with all those fears and traumas we still live life to the fullest. Instead of getting sad or being hopeless, we remain faithful, hopeful and accepting the fact that Nanay, Tatay and our family will never be the same again. As we graduated college, indeed it's "the best revenge of all those challenges and trials". As my age every year increases, my psychological trauma's still remains within me. When we discovered my father's illness got worst, people throw sharp words at us that "Balikbaliktarin man ang mundo, Tatay niyo pa rin siya". It's easier said than done. Well, despite him without asking for forgiveness, we still remain his children and forgive him. We tend and cares for him… And in the long run, the hate, anger and fear changed into sympathy. Sympathy for his new life wherein we saw how his life was ruined by his past actions. We saw how hard his new life is. All throughout our lives, there are so many "what ifs" came in our mind. Like.. "What if..he never did what he did?" "What if.. children can choose their parents?" And so many thoughts like, "Buti pa sila.." Buut thinking all those things we've experienced, that made us stronger and I'm thankful for those things—the sad, happy, fearful, successful and conquered happenings in our lives. Thank God! And now, I can say, "Tay, ginpapasaylo ka na namon. Ginhimu namon tanan para la masumpayan imo kinabuhi pero kay di man naton kaput an aton hinuram na kinabuhi. Kaya Tay, pahuway na dayon. Di ka na makakafeel kasakitan kun hain ka man yana. Nawa'y gabayan ka san aton makagarahum na Amay san imo paglakaton. Till we meet again. "

And now, I can tell… Time really heals every wound in God's will and timing. 🥹😭🙏🏼

PS: still overcoming the trauma, but in God's will .. it'll be healed.

#mental health #selflove #healing #childhood trauma #inspiring words

0 notes

militaryleak · 6 months

Text

Royal Malaysian Navy Welcomes Ex-Sundang Patrol Craft Back to Service

The Royal Malaysian Navy (RMN) has bolstered its patrol craft capabilities with the delivery of the newly refitted ex-Sundang, marking the first of two ex-Malaysian Maritime Enforcement Agency vessels to be reintegrated into RMN's operational fleet. This notable addition comes after a meticulous refit, emphasizing the Malaysian Navy's commitment to modernizing and maintaining its maritime defense assets. The ex-Sundang, formerly known as KD Sri Sarawak, underwent a comprehensive overhaul to enhance its operational capabilities and extend its service life. The vessel is part of the venerable Keris-class, a series of patrol craft designed and built to fulfill the maritime defense requirements of Malaysia. The Keris-class patrol craft, originally commissioned in the 1960s and 1970s with a total of 18 ships across two subclasses, have been a vital component of Royal Malaysian Navy's operational fleet. The patrol crafts were ordered from Vosper Ltd (now VT Group). Four of these vessels remain in active service, serving as a testament to their resilience and enduring value. These patrol craft have a rich history and have played pivotal roles in several major operations, including the Malaysia-Indonesia confrontation and Operation Terumbu, which contributed to the successful assertion of Malaysia's territorial claims in the Spratly Islands. These vessels alsoplay a crucial role in countering low-intensity combat scenarios, including anti-piracy operations and border patrol duties.

View On WordPress

0 notes

halkonensis · 11 months

Text

Rumaragasang ilog ang katarungan:

Ang masaker sa pamilya Fausto at ang Kristiyanong pagsisikap para sa kapayapaan

Sa halip ay padaluyin ninyo ang katarungan, gaya ng isang ilog; gayundin ang katuwiran tulad ng isang di natutuyong batis. Amos 5:24 MBBTAG

Trigger warning: graphic descriptions of military violence

Nakagigimbal ang pagpaslang ng pamilya Fausto, mga magsasaka at kapanalig ng Iglesia Filipina Independiente (IFI), sa kamay ng mga kagawad ng 94th Infantry Battalion ng Philippine Army (IBPA), sa Barangay Buenavista, Himamaylan City, Negros Oriental noong Hunyo 14.

Kumikintil pa rin sa diwa ang mga litrato ng kubong tinutuluyan ng mag-anak: mga duguang bangkay na nakalaylay sa pintuan at sa hagdan. Apat na katawang balot sa puting tela, nakahandusay sina Roly Fausto, ama; Emelda Fausto, ina; at sina Ben at Ravin, mga anak.

Sinasalaysay lamang ng mga litrato ang isang parte ng kuwento. Marami pang mga pinagkakait ang 94th IBPA at ang Armed Forces of the Philippines (AFP) na mga detalye.

Ayon sa September 21 Movement, isang grupo para sa karapatang pantao, matagal nang target ng panliligalig ang mga Fausto sapagkat kasapi ang pamilya ng Baklayan, Bito, and Cabagal Farmers and Farmworkers Association (BABICAFA). Kasama sa mga ginawang paglabag sa karapatang pantao ng mga kagawad ng 94th IBPA ang panunutok ng sundang kay Emelda, pagnanakaw, pangtotortyur kay Roly upang pasukuin bilang di-umanong kasabwat ng New People’s Army (NPA), at pangraransak sa bahay, bago ang sukdulang pangmamasaker sa mag-anak.

Ngunit sa pag-iral ng kasamaan ng AFP, imbes na itaguyod ang hustisya at panagutin ang mga maysala sa kanilang hanay, pilit nilang binabalahura ang alaala ng pamilya sa pamamagitan ng pagbabaluktot sa katotohanan. Ayon kay Orlando Edralin, opisyal ng 94th IBPA, sa isang panayam sa DNX News, asset daw ng militar si Roly na nais nang bumaklas sa pagkakasabwat mula sa NPA, at ang pumatay raw sa mga Fausto ay ang mga NPA, bagay na pinabulaanan ng kaanak ng mga biktima.

Kade-kadenang Paglabag sa Karapatang Pantao

Di makakaila ang track record ng AFP (at ng estado sa pangkabuuan) sa karapatang pantao. Sa kasamaang-palad, pinupuno lamang ito ng mga paglabag.

Sa Guihulngan City, Negros Oriental, minasaker noong Hulyo 22, 2022 ng pinagsanib na puwersa ng 62nd IBPA at PNP ang 18 taong gulang na si Everly Kee Jacolbe, buntis niyang ina na si Maria Christina Jacolbe, at kamag-anak na si Rodan Montero, matapos ang walang-humpay na red-tagging at pagpapahirap.

Sa ulat naman ng Karapatan Negros, pinatay naman noong Enero 9 ang magsasakang si Jose Gonazales sa Barangay Carabalan, Himamaylan City ng 94th IBPA, kapwa mga kagawad ding pumaslang sa mga Fausto. Nilapastangan pa ng mga sundalo ang bangkay ni Gonzales sa pagparada nito bilang babala sa mga mamamayan sa di-umanong rebelyon, ngunit pinasinungalingan ito ng mag-anak ng pinaslang.

Kamakailan lang din, nagsagawa ng seminar ang NTF-Elcac na primaryang pinatatakbo ng kasundaluhan sa mga pagawaan ng Philfoods Fresh Baked Products Inc. at Gardenia Bakeries, Phils. sa probinsya ng Laguna upang pigilan ang pagtatayo at paglakas ng unyon ng mga manggagawa. Di nagpapigil ang mga sundalong i-red-tag ang Unyon ng Panadero-Gardenia Bakeries, Phils. (PANADERO-OLALIA-KMU) at paratangang NPA ang opisyal nitong si Rhoel Alconera. Ganito ring panliligalig ang ginagawa ng mga kagawad ng NTF-Elcac at mga sundalo sa mga pagawaan tulad ng Wyeth-Nestle at Fuji sa Laguna.

Ang Kristiyanong Sagot: Kapayapaang batay sa Katarungan

Ngunit sa harap ng lantarang paglabag sa karapatang pantao, ano ang dapat itugon ng kabataang Kristiyano?

Ang sagot ay nakasaad sa Banal na Aklat: pagsikapang matamo ang kapayapaang nakabatay sa katarungan. (Isa 2:4, Mik. 4:3, Joel 4:10)

Batay sa katotohanang ang tao ay nilalang na kawangis ng Diyos, ang katarungan ay ang pagtataguyod ng dignidad ng bawat buhay ng tao. Nilalapastangan ng rehimeng Marcos-Duterte ang dignidad na ito sa porma ng pagkakait ng pagtataas ng sahod, pagpapabayang tumaas ang presyo ng bilihin, kawalan ng reporma sa lupa, hindi pagsasaayos ng matagalang krisis sa edukasyon, at pagpapatahimik sa mga balidong daing ng mamamayan. Isama pa ang pagdaragdag ng base-militar ng US sa lupain ng Pilipinas, pagraratsada ng Mandatory ROTC, at pagtutulak sa Maharlika Wealth Fund.

Kung totoo ngang kapayapaan ang nais makamit ng rehimen gamit ang mga galamay nito tulad ng AFP at PNP, ano ba ang pagpapakahulugan nila sa kapayapaan? Ito ang kalagayang wala nang lumalaban sa kanila upang magawa ang lahat ng gusto nila at makuha ang lahat ng luho nila.

Labis naman itong kaiba sa kapayapaan para sa sambayanang Pilipino. Simple ang hangad: magkaroon ng marangal na kabuhayan, tamang oras ng masustansyang pagkain, tirahang sasanggala mula sa init at ulan, karapatan sa pagpapahayag, at edukasyon ng mga kabataan. Kung ikukumpara sa kasalukuyang kalagayan, talagang nakaririndi ang kawalan ng kapayapaan lalo na at nabubuhay ang sambayanan sa panahon ng kawalang-katarungan.

Bilang mga kabataang Kristiyano naghahangad ng kapayapaan at nagtataguyod ng katarungan, kailangang balikan ang Mabuting Balita ayon kay Lucas. Mula sa pagsasalaysay, sinabi ni Cristo na kaakibat ng pagsunod sa kanya ang pagtatakwil sa sarili at pagpapasan sa krus (9:23). Mapapatotoo natin ang pangakong Kaharian ng Diyos dito sa lupa sa pagsunod natin kay Jesus. Dapat nating iwaksi ang pagkamakasarili sa pamamagitan ng pag-ugnay ng problema ng kabataan sa mas malawak na problemang kinahaharap ng sambayanang Pilipino. Ang krus na papasanin natin ay ang mabigat na krus ng aktibong pagbaka at pakikibaka laban sa namamayaning kasamaang nagpapahirap sa bayan ng Diyos.

Wika nga ni Jesus sa kanyang sermon sa bundok, “Pinagpala ang mga gumagawa ng paraan sa kapayapaan, sapagkat sila’y ituturing na mga anak ng Diyos.” (Mt. 5:9 MBBTAG) Gayong mahaba ang landasin ng Kalbaryo para sa Kristiyanong kabataan at sambayanang lumalaban, tayo rin ang bubukalan ng katuwiran upang dumaloy ang katarungang parang ilog (Amos 5:24).

Magsumikap para sa kapayapaan! Paragasain natin ang ilog ng katarungan!

Hustisya para sa pamilya Fausto! Singilin ang 94th IBPA at ang rehimeng Marcos-Duterte!

#biblico-theological reflection #amos #matthew #luke #isaiah #micah #himamaylan city massacre #fausto #human rights #peace #liberation theology #peace based on justice #justice #christian living #christianity #halkonensis

0 notes

mgakwentongbayan · 1 year

Text

Leron Leron sinta - Lyrics

Leron Leron sintaBuko ng papayaDala-dala’y busloSisidlan ng bungaPagdating sa dulo’yNabali ang sangaKapos kapalaranHumanap ng iba Gumising ka NenengTayo’y manampalokDalhin mo ang busloSisidlan ng hinogPagdating sa dulo’yLalamba-lambayogKumapit ka NenengBaka ka mahulog Ako’y gayahin moIsang batang matapangAng baril ko’y pitoAng sundang ko’y siyamAng lalakarin ko’yParte ng dinulangIsang pinggang…

View On WordPress

#cultural heritage #folk songs #Philippines #Tagalog

0 notes

lakanamihan · 1 year

Text

Santa ng Kasalanan

Anne

Walang ulo ang bangkay ng kapatid ko nang inilibing ito, kaya iniukit na lang namin ang mukha niya sa nitso.

Itong puting marmol na ito ang naging himlayan niya walong taon na ang nakakaraan. Dito siya nagpahinga at namalagi simula noon. Naririnig ko pa rin sa aking tainga ang sarili kong mga iyak na parang ibang tao ang may gawa. Si Mary, tumatakbo papalayo sa akin; ang mga kamay kong nakabitin sa ere na nanggaling sa pagkakabitaw. Nararamdaman ko pa ang hapdi sa dibdib ko na parang bukas na sugat.

At higit sa lahat, ang sundang sa kanyang leeg.

Maagang pumasok si Mary dahil kasama siya sa mga mag-aasikaso para sa General Assembly ng bagong school year bilang miyembro ng SSC, kaya hindi niya kami kasabay pumasok ni Lilianne, ang bunso namin.

Sa aming tatlong magkakapatid, si Mary talaga ang pinaka-independent. May sariling mundo daw talaga ang mga panggitnang anak, kaya siguro ganun.

Hawak ko ang kamay ni Lillianne nang parahin ko ang tricycle. At kahit nakasakay na kami, hawak ko pa rin ang kamay niya. Paborito yata ako nitong batang ito at ayaw mahilaway sakin. Ilang taon din ang agwat namin magmula kay Mary. Ako, disi-otso, nasa huling taon na ng high school; si Mary na labinlimang taong gulang, at si Lilianne na edad sampu.

Hanggang makababa na kami, magkahawak-kamay pa rin kami ni Lilianne. Nakasalubong namin si Ms. Anderson at sinabihang bilisan na namin dahil malapit nang magsimula ang assembly, at nasa loob na raw si Mary kasama ng ibang SSC.

Karaniwang araw sa karaniwang umpisa ng taon. Iyon lang dapat ang mangyayari. Hindi ko alam pero nag-iba na pala ang ihip ng hangin sa paaralang ito.

Academia de Sta. Magdalena ang pangalan ng eskuwalahan namin. Isang sectarian school sa isang sectarian government. Pinapalakad ito ng mga miyembro ng samahan na kilala lang namin bilang Kalipunan. Mula sa pinakamataas na posisyon sa gobyerno hanggang sa pinakamababang klase ng mamamayan, lahat iisa lang ang sinusunod na pamamalakad—ang pamamalakad ng Kalipunan.

Asul na palda at puting blouse ang kulay ng uniporme ng mga kakabaihan sa Academia. Sa mga kalalakihan, itim na pantalon at puting polo. Ang mga babae, maiikling hanggang babâ ng tainga ang haba ng buhok, sa mga lalaki, dapat ding maikli at malinis. Si Sta. Magdalena ang patron na sinasamba ng Kalipunan, ng mga mamayaman, ng mga magulang namin, at bilang ekstensyon, pati na rin naming mga estudyante.

Pagkatapos kaming kausapin ni Ms. Anderson ay dumiretso na kami sa covered court. Sinalubong ako ni Emma, ang classmate at best friend ko, morena at medyo maingay dahil mabilis ma-excite. Ang malaki niyang ngiti ang sumalubong sa amin.

"Anne! Halika, ni-reserve ko na yung upuan mo. Katabi ni TJ," sabay hila ni Emma sa kamay ko, dahilan para mahila ko rin ang kamay ni Lilianne.

"Tara, Lily, dun ka na rin umupo banda sa'min," dagdag niya pagkakita sa kapatid ko.

Sa upuan malapit sa exit kami pumwesto, katabi ko nga si TJ. Sabi nila may gusto daw sakin itong classmate namin na ito pero hindi ko naman maramdaman, kaya binabalewala ko na lang. Sila Emma lang ang natutuwa kapag tinutukso nila kami.

Maingay pa ang mga estudyante. Wala ang mga SSC. Napansin ko, sa paligid ng court, may mga taong nakahilera na nakatalukbong ng puting saklob ang mukha at ulo, nakasuot ng asul na polo at itim na pantalon ang mga ito. Lahat sila lalaki.

Maya-maya ay may babaeng tumayo sa stage kung saan dapat magsasalita ang mga speakers sa araw na iyon. Nakasimpleng pambahay na damit siya, lumang sando at maong na shorts. Maikli ang buhok niya. May hawak siya sa kaliwang kamay na hindi masyadong kita kung nasaan kami, nakatago ito sa gilid niya. Ang kanang kamay, may hawak na sundang, duguan.

"Malapit na siyang magbalik!" pasigaw na kinuha niya ang atensyon namin. Parang malapad na kumot ang katahimikan na bumalot sa lahat nang bigla itong bumagsak sa amin. "Kaya magsisi na kayo bago pa mahuli ang lahat!

"Nagpakita siya sa akin! Oo! Ang Diyos na Makapangyarihan! Isinugo niya ako upang ipakalat ang mensaheng paparating na siya! Kaya magbago na kayo at lumayo sa mga tukso—ilayo niyo ang bawat isa mula sa kasinungalingan ng mga taong huwad at palalo!"

Kasabay ng mga katagang iyon ang paglahad niya ng hawak sa kabilang kamay—ulo ng lalaki, kulay ube na sa namuong na dugo.

Iisa lang ang tumatakbo sa isip ko. Isa itong kaso ng spiritual psychosis. Habang lumulutang ang isip ko dahil sa mga nangyayari ay tuloy sa pagpapaliwanag ang babae.

Ulo ng doktor ang hawak niya. Doktor na palalo. Doktor na walang Diyos. Doktor na naniniwala sa siyensiya at kung anu-ano pa. Doktor na walang pinaniniwalaan.

"Ngayon, kailangan ko ng tulong niyo. Kailangan maligtas tayong lahat. At maliligtas tayo sa ating pananampalataya. Kailangan nating magkaisa..."

Masama ang kutob ko... Alam ko kung paano magpatakbo ang kalipunan. Hindi pa man niya sinasabi ay alam ko na ang hinihingi nila—isang alay mula sa amin.

Mary

Tumakbo si Mary papasok, malapit sa exit kung saan kami nakapwesto. Hawak niya ang anak niyang wala pang anim na buwan, at nang makita ako ay agad itong ibinigay sakin.

"Ate," maluha-luha siya habang ipinapasa sa akin ang anak. "Alam kong makasalanan ako. Patawarin mo ako sa lahat ng mga naging kasalanan ko. Huwag mong pababayaan ang anak ko."

Bumagal ang mundo kasabay ng pagbigat ng dibdib ko. Napuno ako ng takot. At lungkot. Nakita ko si Mary na pumunta kung nasaan ang babaeng may hawak ng sundang at ulo. Nakita ko kung paanong magmakaawa si Mary na siya na lang ang kunin, kung paano siya humingi ng tawad. Nakita ko kung paano nagsihiyawan at lundagan sa tuwa ang mga estudyanteng nailigtas ni Mary sa araw na iyon. Nakita kong itinaas ang sundang, puno ng natuyong dugo, para lang idikit sa leeg ni Mary. Matagal at nakakahindik kung paanong nilagare ang ulo ng kapatid ko mula sa katawan niya.

Hindi ko na naririnig ang hiyaw ko. Ang kapatid ko. Huwag ang kapatid ko. Bakit? Huwag ang kapatid ko...

Kulog na lang sa dibdib ko ang boses ko, hindi na tunog. Sa dagsa ng mga nagsisigawang kabataan, nandoon ako, yakap si Lilianne sa bewang ko, ang pamangkin ko sa aking dibdib, si Emma na nakayakap sa akin, pati si TJ, tuliro at bakas ang takot sa mga mata.

"Aalis ako." Gusto kong tumakbo at tumakas pero pinigilan ako ni TJ, at sabay turo sa mga nakapilang lalaking walang mukha sa gilid.

Hindi pwede.

Wala na akong nagawa kung hindi umiyak na lang. Tahimik na umagos ang luha ko, wala na ang mga sigaw. Humupa na rin ang selebrasyon. Umalis ang sugo ng Diyos, kasama ng kalipunan.

Ang mga mesiyas hindi batas. Sila ang mga tunay na alay na tupa. Sila ang mga isinasakripisyo ng Kalipunan. Isa lang siya sa mga ordinaryong babaeng ginamit na kasangkapan sa mga pagpatay.

Hindi na namin nabawi ang ulo ni Mary, dahil ginagamit itong pagpapatunay ng Kalipunan sa mga sakripisyong ginagawa nila. Ginawang tropeyo ang pagkakakilanlan ng kapatid ko, na hindi man lang nila mabigyan ng pangalan. Mga Ulo ng mga Makasalanan. Mga patunay na tinutubos ng Diyos ang mga hindi naniniwala.

Mabuting tao si Mary. Hindi niya dapat pagdusahan nang ganoon ang pagkakaroon niya ng anak sa murang edad. Anong parusa ang ipapataw sa tumubos sa buhay ng ina ng sanggol na walang gagabay at mag-aaruga?

Lily

Dumiretso na ako sa kulungan pagkagaling ko sa puntod ni Mary. Pagkatapos ng masalimuot na pagbalik sa nakaraan, kakaharapin ko naman ang mapait kong kasalukuyan.

Pagdating ko ay pinasadahan ako ni Hepe ng mga nakatakdang mangyari sa araw na iyon. Hapon ang oras kung kailan bibitayin si Lilianne, may ilang oras na lang ako para makausap siya.

Hindi ko alam pero halos mapuno ang isip ko ng amoy ng kalawang, malansang hangin ng mga selda, at mapanghusgang mga ilaw. Hindi ako pinayagang tumuloy sa selda ni Lilianne. Nakaupo lang siya sa bakal na upuan na nakakabit sa pader.

Labingwalong taong gulang na siya ngayon, gaya ng edad ko noong magsimula ang lahat ng ito. Pareho pa rin ng gupit niya noong mga estudyante pa rin kami. Hindi tulad kong humaba na nang humaba ang buhok hanggang sa bewang, minamarkahan ang bawat paglipas ng taon, ipinaaalala ang mga nawalang hindi na maibabalik pa.

Nakasuot si Lilianne ng mahabang puting damit, pinili niya ito at ipinakiusap na iyon ang ipasuot sa kanya sa araw na ito.

"Kamusta na, Doktora?"

"Lily, bakit? Nandun ka nung araw na 'yon. Nakita mong pinugutan nila si Mary. Bakit mo nagawang sumapi sa kanila?!"

"Hinayaan mo siyang mamatay!"

"Kung pinigilan ko siya, kayong dalawang bata ang mapapahamak!"

Hindi ko alam kung paano niya naisip na ang pagsali sa Kalipunan ang solusyon sa mga naging problema namin. Hindi ko alam kung paano niya naisip na makakahanap siya ng hustisya sa mismong mga taong nakikinabang sa kawalan nito.

"Nakinabang ka lang din. Iniligtas mo lang rin ang sarili mo sa pananahimik mo," sumbat ni Lilianne sa akin.

"Pero hindi ako pumatay ng tao, Lily."

Simula nang mamatay si Mary, nagkaroon ng kakaibang obsesyon sa kalipunan si Lilianne. Subsob ako sa pag-aaral sa kolehiyo at pag-aalaga sa pamangkin namin kaya hindi ko na siya masyadong naintindi. Lagi lang rin naman siyang hindi kumikibo. Inisip kong nagluluksa lang siya.

Pero nang ilang taon na ang lumipas, tuluyan nang lumayo ang loob namin sa isa't isa. Inisip ko na lang na tulad ko, sa pag-aaral na lang niya ipinapamanhid lahat ng sakit na hinding-hindi na mawawala pa.

Akala ko ganun lang. Pero isang araw, hindi na umuwi sa amin si Lilianne. Nalaman ko na lang na tuluyan na siyang sumali sa Kalipunan, at siya na ang pinabagong mesiyas ng mga ito. Hawak na niya ang sundang. Hawak na niya ang mga ulo. Ilang beses kaya niyang nadaanan ang ulo ni Mary? Ano kaya ang naramdaman niya nang makita niya itong muli makalipas ng ilang taon.

Sa mismong araw ng ika-labingwalang kaarawan niya ginanap ang unang pagtubos—ang una niyang pagpatay. Pagkatapos pa ng ikaapat na biktima bago siya hinuli ng mga awtoridad. Pakiramdam ko isa rin siya sa mga biktima. Walang ibang pangalang binitawan si Lilianne, wala siyang gustong isuko.

Pinili niyang saluhin lahat ng parusa.

"Ikaw ang uuwi, Lily. Hindi ko pwedeng dalhin ang bahay natin papunta sa'yo," giit ko. "Pero hindi ka umuwi. Kahit kailan hindi mo sinubukang bumalik. Wala akong magagawa kung ayaw mo na sa'min."

"Hindi mo ako iniligtas," sumbat ni Lilianne.

Kinuha ko mula sa bulsa ng pantalon ko ang litrato ni Marianne, ang anak ni Mary. Pitong taong gulang na siya sa sa larawan, mahaba ang hanggang bewan na itim na buhok tulad ko.

Tumayo ako para umalis. Pero bago iyon, ay muli kong tinitigan ang kapatid ko, at namaalam sa kanya sa huling pagkakataon.

"Sana man lang naging masaya ka sa mga pinaggagawa mo. Sana masaya ka sa lahat ng mga kinuha mo, gaya ng pagkuha nila kay Mary mula sa atin. Sana nakaranas ka ng kapayapaan, dahil 'yan ang hindi na namin mararanasan dahil sa inyo."

"Sa kanya ka nagkasala, Lily. Sana naibigay sayo ng mga taong pinili mo ang hustisyang hindi niya mararanasan."

Iniwan ko ang kapatid ko sa seldang iyon. Hindi ko na balak masaksihan ang isa pang pagpatay sa isa ko pang kapatid.

Suko na ako. Kailangan ko pang bunuin ang mga natitirang araw ko sa mundo nang hindi nalalaman kung saan hahagilapin ang mga nawawalang tao, nawawalang koneksyon.

Hangga't hindi ko pa sila mahanap, hahayaan ko na munang lumipas ang mga susunod na araw.

Author's note: Napanaginipan ko to 😭 as in buong plot, pati yung pag-unfold ng story, pati mga dialogue. I felt a sense of hopelessness nung magising ako. Gusto ko i-try i-encapsulate yun kapag isinulat siya. I hope ganun nga yung naging effect.

#tagalog #fiction #lakanamihan #santa ng kasalanan #horror #santa ng kasalanan au #original fiction

0 notes

postmortemsynapse · 1 year

Text

kinahanglan ba nako

itudlo kaning sundang sa imohang

pus-on og tigbason

ang imohang karne,

hiwaon ang matres mo

og buk-on sa imohang atubangan,

para makita nimo

nga dugay na kang walay sulod,

nawala na sa akoang panit

ang baho sa imohang dumagat

#vent poem #bisaya poetry #Cebuano poetry #filipino #filipino poetry #spilled ink #spilled words #postmortemsynapse #poets on tumblr #spilled thoughts

0 notes

turisiancom · 1 year

Text

TURISIAN.com – Pameran lukisan dari dua komunitas perupa Magelang dan Yogyakarta kini sedang berlangsung di Limanjawi Art House, Kawasan Candi Borobudur, Jawa Tengah. Dibuka pada Minggu 18 Desember 2022, pameran ini akan berlanjut hingga 8 Januari 2023 mendatang. Diselenggarakannya pameran tersebut sebagai wujud syukur karena pandemi COVID-19 semakin landai. "Pameran kali ini di Limanjawi sebagai rasa syukur pandemi sudah mulai hilang," kata pengelola Limanjawi Art House Borobudur Umar Chusaeni di Magelang, Minggu. Pameran dengan total 53 lukisan, masing-masing oleh 12 perupa Komunitas Seniman Borobudur Indonesia (KSBI) Kabupaten Magelang, Jawa Tengah. BACA JUGA: Yuk Kunjungi Pameran Koleksi Museum Batik Pekalongan Tahun 2022-2023! Kali ini tajuk pameran perupa Magelang dan Yogyakarta ini yang dipilih yakni "Struggle" di Galeri 1 Limanjawi Art House. Sedangkan lima perupa Komunitas Gerak Yogyakarta dengan tajuk "Spirit of Java IV" Galeri 2. Pembukaan pameran antara lain ditandai pentas tarian rakyat "Jingkrak Sundang" oleh seniman rakyat Grup Sanggar Saujana Keron Kabupaten Magelang. Dan penabuhan truntung secara bersama-sama oleh para hadirin. Pameran karya seniman dua komunitas tersebut dibuka seorang biksu dari Thailand. Kebetulan biksu ini sedang bersama 500 umat Buddha dari beberapa daerah di Indonesia. Mereka tengah menjalani kegiatan Pabbajja Samanera di Candi Borobudur pada 15-26 Desember 2022. BACA JUGA: Rumah Seni Ropih, Pelopor Penjualan Lukisan di Kawasan Braga Kota Bandung Umar menjelaskan pentingnya bersyukur karena kasus pandemi semakin melandai. Ini, setelah berbagai upaya pengendalian dan penanganan dilakukan pemerintah bersama-sama seluruh kekuatan dan elemen masyarakat. Sehingga aktivitas masyarakat cenderung kembali normal dengan tetap patuh pada protokol kesehatan. "Tentunya kita semua mengalami hal-hal sulit selama pandemic. Sekarang situasi semakin membaik. Kemudian mulai bergerak bersama-sama. Seniman terus berkarya, pariwisata juga mulai jalan, seni rupa bergerak lagi. Ini (pameran seni rupa, red.) wujud rasa syukur kita," kata dia. Candi Borobudur menjadi ruang silahturahmi Ia juga mengatakan bahwa pameran di Limanjawi Art House, sekitar 600 meter timur Candi Borobudur itu, menjadi ruang silaturahim semua kalangan, terutama pelaku seni budaya dan pariwisata. BACA JUGA: Museum Karaeng Pattingalloang Simpan Koleksi Peninggalan Kesultanan Gowa "Karena pariwisata ini akan bergerak juga, tidak lepas dari seni budaya," ucapnya usai pembukaan pameran. Dimana pada pembukaan tersebut hadir berbagai pelaku seni dan penikmat seni budaya, terutama dari Magelang dan Yogyakarta. Seorang perupa dari Komunitas Gerak Yogyakarta Ledek Suckade menjelaskan komitmen kelompok seniman itu untuk mengangkat dan menggali objek dan ide karya. Khususnya, terkait dengan tradisi budaya dan tatanan kehidupan masyarakat Jawa yang kaya makna dan artistik tersebut. BACA JUGA: Wisata Berburu Ilmu di Perpustakaan Nasional Republik Indonesia "Kita sebagai orang Jawa merasa memiliki (tradisi budaya, red.). Kalau kita tidak mendokumentasikan lewat visual, mungkin untuk generasi ke depan akan lupa. Bagaimana sih potret orang Jawa tempo dulu," katanya. Ia menyebut sejumlah ciri khas karya seniman komunitas itu, antara lain tentang pengenaan pakaian lurik dan kemban. Lalu, tarian rakyat, pertunjukan wayang, jamu gendong, becak, dan nongkrong. "Seandainya becak manual ini sudah tergeser dengan becak bermotor, saya bayangkan ini sebuah benda-benda yang sudah tergeser zaman. Makanya saya mendokumentasikan," ujarnya. BACA JUGA: 7 Tempat Wisata di Borobudur Magelang Paling Populer Ditempat yang sama, seorang seniman KSBI Puji Hartono menyebut pentingnya pameran bersama antarkomunitas. Antara lain sebagai kesempatan bersilaturahim kalangan seniman dan memperkuat semangat seniman dalam mengembangkan inspirasi untuk karya-karya pada masa mendatang. "Untuk ke depannya membuat karya yang semakin baik, berkualitas, dan bermakna," katanya. ***

Sumber: Antaranews

0 notes