Spor bizi daha zeki yapar mı? – Wendy Suzuki
Wendy Suzuki ismini daha önce duymamış olabilirsiniz fakat kendisi dünyaca tanınmış bir sinir bilim uzmanı ve depresyona girdiği bir dönemde egzersiz yapmanın insana ne gibi yararlar sağlayacağı üzerine yaptığı araştırmalar oldukça ilgi çekici sonuçları ortaya çıkardı .İsterseniz daha fazla beklemeden buyrun hemen konunun detaylarına geçelim.
Bu arada yaptığım yayınları beğeniyor ve yeni yayınları kaçırmak istemiyorsanız dinlediğiniz platformlardan abone olarak tüm yayınlara anında ulaşabilir veya [patreon] üzerinden bana destek olabilirsiniz.
Yayına başlamadan önce bu bölümün araştırmasını ve yazılı metnini yayın direkötürümüz Monika Karapınar hazırladı ve kendisine de katkılarından dolayı teşekkür etmeden geçmek istemedim.
Wendy Suzuki
Wendy Suzuki, New York Üniversitesinde çalışan bir sinirbilim uzmanı ve psikolog, kendisi beynin insanlığın yaşadığı tüm çağlar boyunca değişme ve yaşadığı ortama uyum sağlama yeteneğine ilişkin araştırmalar yapıyor. Hatta bununla alakalı olarak “Healthy Brain, Happy Life” (Sağlıklı Beyin, Mutlu Yaşam) adlı harika bir kitap yayınlamış. Ayrıca 2014 yılında tam da bu konuyla alakalı yapmış olduğu oldukça enerjik bir Ted Talks’ta mevcut.
Wendy, kırk yaşlarına yaklaştığında kariyerinin zirvesinde olan ödüllü bir üniversite profesörü ve Dünyaca tanınan bir sinir bilim uzmanı olmayı başarmış. Ancak tüm bu başarılara rağmen kendisini hiçte harika hissetmemeye başlamış. 40’lı yaşlarına geldiğinde hayatının büyük kısmının labratuarda geçtiğini fark etmiş. İşten çoğunlukla geç saatlerde ayrıldığı içinde dışardan yemek alıp eve gidiyormuş. Ve bu ağır çalışma temposu kariyerinde harika yükselişleri kendisine getirsede, 25 pound yani 11 kg kilo almasına sebep olmuş.
Bu yaşam tempsosu Wendy’nin fazla kilolu, yalnız ve çok çalışmaktan ötürü sürekli yorgun hisseden bir birey haline dönüşmesine sebep olmuş. Wendy’nin doğum günü yaklaştığında ise bu ruh halinden kurtulmak için bir intensati adı verilen egzersiz sınıfına yazılmaya karar vermiş. Bu egzersiz müzik eşliğinde yapılan bir dizi kardio egzersizinden oluşuyor.
Bu sınıfa yazıldıkta belirli bir süre sonra hayatında bazı olumlu değişimler olduğunu fark eden Wendy, bir bilim insanı olarak bunları tek tek analiz etmeye başlamış.
Sporun Beyin Üzerindeki Etkisiyle İlgili Yapılan İlk Çalışma
Spor yapmanın beyin üzerinde etkisini araştıran ilk çalışma 1960 yılında Marian Diamond adı verilen bir bilim insanı tarafından gerçekleştirilmiş. Bu bilim insanı ise Wendy Suzukinin eğitim aldığı UC Berkley üniversitesindeki profesörlerinden biriymiş. Bu deneyde fareler iki gruba ayrılmış, ilk grup sadece diğer farelerle çevirili bir ortamda zaman geçirirken, ikinci grup farelerin kullanabileceği pek çok egzersiz aleti ile donatılmış.
Wendy Suzuki bu ortamı farelerin Disneyland’i olarak adlandırıyor. Bu araştırmanın sonunda ise egzersiz çemberi gibi aletleri kulllanan farelerin beyinlerinin dış kısmındaki korteksin çok daha kalın olduğu bulunmuş. Buna bağlı olarak deneyin sonucunda ise spor yapan farelerin hafızalarının, birinci gruptaki farelere oranla çok daha iyi olduğu bulunmuş.
Spor Yapmak Ne Gibi Bir Etki Yarattı?
Wendy Suzuki bir yandan bu veriler üzerinde çalışır iken bir yandan da spora başladığında enerji seviyesinde büyük miktarda bir artış olduğu görmüş. Ardından hafızasında, yaptığı çalışmalarda, daha rahat odaklanabilmesinde ve bir görevden diğerine daha kolay şekilde geçebilmesinde iyileşmeler olmaya başlamış. Wendy bu tür gelişmelerin temel nedenlerini merak edip araştırmasına devam etmeye karar vermiş.
Düzenli egzersiz yaptığınızda ruh haliniz iyileşiyor, stres miktarınız düşüyor, hafıza ve öğrenme yeteneğiniz gelişiyor ve tüm bunlara ekstra olarak Alzheimer ve Parkinson hastalıklarının riskleri azalıyormuş. Egzersizden böyle faydalar sağlayabilmek için de Profesör Wendy’nin bulgularına göre spor süresi minimum 30 dakika olmak şartıyla, haftada 3 gün spor yaparsanız bu faydaları sizde rahatlıkla görebilirsiniz. Belki yakınınızda bir spor salonu olmayabilir veya spora gidecek zamanı bulamıyorda olabilirsiniz. Böyle durumlarda da günlük 10 ila 30 dakikalık yürüyüşler yapmak yine benzer faydaları sağlayacaktır. İneceğiniz duraktan bir önceki durakta inip eve yürümek, öğle arasında parkta bir yürüyüş yapmak gibi alışkanlıklar sağlığınızda önemli değişimlere sebep olabilir.
Odaklanma Ve Konsantrasyon
Özellikle kalp atış hızını arttıran aktivitelerin vücudumuzda daha fazla yarar sağladığıda keşfedilmiş. Tempolu yürüyüş, koşu, yüzme, bisiklet sürme, tenis oynama veya ip atlama gibi aktiviteler, kalp ritminizi artıracak ve olumlu değişimleri sağlayacaktır. Sürekli olarak bu tarz aktiviteler tekrar edildiğinde ise odaklanma ve konsantrasyonunuzda artacaktır. Yapılan bir araştırmada, egzersiz yapan bireylerin tepki sürelerinin arttığı bulunumuş. Örneğin masanın üzerindeki bir bardağı düşürdüğünüzde bunu yakalamak için verdiğiniz tepki, spora yaparsanız çok daha hızlı gerçekleşiyormuş.
Yeni Beyin Hücrelerinin Oluşumu
Bilim insanlarına göre egzerisin en önemli faydalarından bir diğeri ise “neurogenesis” olarak adlandırılan, beyin hücrelerinin yenilenmesi olayının desteklenmesiymiş. Bu sayedede öğrenme yeteneği daha fazla oranda artıyor ve hafızamız güçleniyormuş. Kitapta aslında sadece egzersizin beyin üzerindeki etkilerinden bahsedilmiyor. Egzersiz dışında yapılan bir kaç aktive daha bu tarz olumlu değişimleri getirebiliyor. İsterseniz gelin birde bu aktivitelere göz atalım.
Egzersiz dışında ki Faydalı Aktiviteler
Spor yaptığımızda ki gibi benzer etkileri yaratan ilk aktivite, yeni şeyler öğrenmek imiş. Yeni bir bilgi öğrendiğimizde beynimiz daha zinde kalıyor ve daha aktif şekilde çalışıyormuş. Sosyal bağlantılar kurduğumuzda, yani diğer insanlarla etkileşime geçtiğimiz zaman, bir arkadaşımızla derin bir sohbetin içine düştüğümüzde veya yeni bir kişiyle muhabbet etmeye başladığımızda beynimiz aktif faza geçiyormuş.
Ben uykunun faydaları ile bu podcastte oldukça fazla sayıda yayın hazırladım, eğer dinlemediyseniz yine linklerini sizler için bırakırım, uyku bu alanda da yeniden karşımıza çıkıyor. Sağlıklı bir uyku, yetişkin bireyler için minimum 7 saat olmak üzere, hafızanızı güçlendiriyor, metabolizmanızı düzenliyor, bağışıklılığınızı arttırıyor, fiziksel ve mental sağlığınızıda olumlu etkiliyor.
Kitapta bir bölümde yeni bir şeyler denemenin ve öğrenmenin beynimiz için inanılmaz faydaları olduğundan bahsediyordu. Örneğin daha önce hiç bilginiz ve deneyiminiz olmayan bir aktivite yapmak, bu belki bir dans kursuna yazılmak, belki kano yapmak, belkide daha önce hiç pişirmediğiniz bir yemeği yapmaya çalışmak, hiç duymadığınız bir podcast’i veya bir Ted Talk’ı dinlemek olabilir. Bu tarz yeni aktiviler, beyni otomatik çalışma modundan çıkarıp, aktif öğrenme moduna geçirdiğinden dolayıda, spor yaparken salgılanan benzer hormonların salgılanmasına ve bundan faydalar sağlamamıza olanak tanıyor.
Yemek ve Çevre İlişkisi
Yemek yapmaktanda bahsetmiş iken, geçenlerde dikkatimi çeken bir araştırmayıda sizlerle paylaşmak isterim. Yemek yenilen ortamı değiştirdiğimiz zaman, yemekten aldığımız keyif miktarıda değişiklik gösterebiliyormuş. Belki çok uzun süredir belirli yiyecekleri sıklıkla tüketiyor olsanız dahi, eğer ki normalden farklı bir çevrede bu yemeği yerseniz aldığınız tat miktarıda değişkenlik gösterebiliyormuş.
Ben genellikle iş yerinde yiyeceğim yemeği evde hazırlıyorum ve geçenlerde ilk defa alelacele yemek yemek yerine bir boşluk oldu ve yakında ki bir parka gidip bankın üstüne oturup yemek yemek için vakit ayırdım. Öğlenleri çoğunlukla aynı öğünü yememe rağmen, ilk defa yediğim yemekten çok daha fazla keyif aldım. Bende bu araştırmayı birebir test etmiş oldum diyebilirim.
Son Söz
Bu bölümde beynimize yarar sağlayabilecek olan aktiviteleri Wedny Suzukinin kaleme aldığı “Healthy Brain, Happy Life” (Sağlıklı Beyin Mutlu Yaşam) kitabı üzerinden inceledik.
Umarım sizlere faydalı bilgiler sunabilmişimdir. En kısa sürede yeni yayınlarda görüşmek üzere, kendinize çok iyi bakın, hoşçakalın.
Referanslar
Toda, T., Parylak, S. L., Linker, S. B., & Gage, F. H. (2019, January). The role of adult hippocampal neurogenesis in brain health and disease. Molecular psychiatry. https://t.ly/uLlY0
Health, C. (Ed.). (2023, June 4). Better sleep: Why it’s important for your health and tips to sleep soundly. health. https://t.ly/6Dujo
Wendy, S. (2016). Healthy Brain, happy life: A personal program to activate your brain and do everything better. HarperCollins. https://amzn.to/3ICwX1a
Turkish Coffee Podcast Youtube Sayfası:
Turkish Coffee Podcast Haftalık Blog Sayfası:
0 notes
NÖRO AKTİVİTE - DEVASA+
Dikkatle ilişkili bozukluklar, bireyin odaklanma, dikkat etme ve dürtüsel davranışları kontrol etme yeteneğini etkileyen bir grup durumdur. Dikkatle ilgili en yaygın bozukluklardan bazıları Dikkat Eksikliği Bozukluğu (ADD), Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), hiperaktivite ve dürtüselliktir. DEHB en bilinen rahatsızlık olmakla birlikte, hiperaktivite ve dürtüsellik de dikkat ile ilgili bozukluğu olan bireylerde sık görülen semptomlardır. Bu koşullar bireyin günlük yaşamı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir, akademik ve profesyonel performansının yanı sıra kişisel ilişkilerini de etkileyebilir. Dikkatle ilgili bozuklukların farklı türlerini anlamak, doğru tanı ve tedavi için çok önemlidir. Dikkatle ilgili bozuklukların belirtileri, kişiye ve bozukluğun türüne bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Türkiye’de bir çok bölgede hizmet veren Nöro Aktive, Genel olarak Kayseri odaklanma, Kayseri dikkat dağınıklığı, Kayseri dehb, Kayseri disleksi gibi hizmetleri deneyimle ekibiyle sunmaktadır. DEHB'si olan bir kişi görevleri tamamlamada, talimatları takip etmede ve uzun süre hareketsiz oturmada zorluk yaşayabilir. Dikkatle ilişkili bozuklukların tanısı, fizik muayene, tıbbi öykü ve semptomların değerlendirilmesini içeren kapsamlı bir değerlendirmeyi içerir. Bu koşulların tedavi edilebilir olduğunu ve ilaç tedavisi, terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi çeşitli müdahalelerin semptomların yönetilmesinde etkili olabileceğini unutmamak önemlidir. Disleksi, öğrenmeyi etkileyen ve sıklıkla dikkat ile ilişkili bozukluklarla ilişkilendirilen başka bir durumdur. Disleksi, kişinin okuma, yazma ve heceleme yeteneğini etkileyen bir öğrenme bozukluğudur. Disleksik bireyler, kelimelerdeki sesleri tanımlama ve değiştirme yeteneğini ifade eden fonolojik işlemlemede zorluk yaşayabilirler. Bu, kelimeleri tanımayı ve anlamlarını anlamayı zorlaştırabilir. Disleksi sıklıkla çocukluk çağında teşhis edilse de yetişkinlikte de teşhis edilebilmektedir. Disleksi tedavisi tipik olarak ses bilimi temelli eğitim gibi özel eğitimleri ve sesli kitaplar ve testlerde ekstra zaman gibi öğrenmeyi destekleyecek düzenlemeleri içerir. Kayseri hiperaktivite, Kayseri dürtüsellik ve Kayseri dikkat eksikliği hizmetlere ihtiyacınız var ise Nöro Aktivite firması ile iletişime geçebilir ve merak ettikleriniz hakkında bilgi alabilirsiniz.
2K notes
·
View notes