Fight, flight, freeze Ik heb het gevoel dat ik mezelf verlies Er is al dagen geen release

Elke dag alles wegstoppen, opkroppen de emoties er steeds uitkloppen

tot bloedens toe lijf altijd paraat, altijd klaar voor de volgende gewelddaad

het is leven als een soldaat, in een land waar oorlog niet bestaat

"Strips: onderzoek naar de lagen van creativiteit en expressie"

Strips vertegenwoordigt in essentie een fascinerende weg van creativiteit en expressie, vaak ingekapseld in beknopte kaders van visuele verhalen. Deze beknopte verhalen, die doorgaans in opeenvolgende panelen worden gepresenteerd, zijn een alomtegenwoordige vorm van artistieke expressie geworden, die culturele en taalkundige grenzen overstijgt. Of het nu om stripverhalen, graphic novels of webcomics gaat, strips bieden een unieke mix van visuele en verhalende elementen die het publiek boeien en een breed scala aan emoties oproepen.

Een van de meest herkenbare vormen van strips is het stripverhaal, een medium dat al tientallen jaren floreert in kranten, tijdschriften en online platforms. Van de grillige strips capriolen van personages als Charlie Brown en Garfield tot het tot nadenken stemmende sociale commentaar van werken als 'Calvin and Hobbes' en 'Doonesbury': stripverhalen hebben een onuitwisbare stempel gedrukt op de populaire cultuur. Door middel van slimme dialogen, expressieve illustraties en inventieve verteltechnieken distilleren stripverhalen complexe thema's en ideeën in hapklare vignetten die resoneren met lezers van alle leeftijden.

Grafische romans, een uitgebreidere vorm van sequentiële kunst, bieden een diepere verkenning van de mogelijkheden voor het vertellen van verhalen binnen het domein van strips. Deze werken in langer formaat combineren de visuele rijkdom van strips met de verhalende diepgang van traditionele literatuur, waardoor meeslepende werelden en complexe karakters ontstaan die lang nadat de laatste pagina is omgeslagen in de hoofden van de lezers blijven hangen. Van de epische saga van 'Maus' tot de introspectieve overpeinzingen van 'Persepolis', graphic novels verleggen de grenzen van het medium, dagen conventies uit en herdefiniëren de relatie tussen tekst en beeld.

In het digitale tijdperk zijn webcomics uitgegroeid tot een dynamisch en toegankelijk platform voor makers om hun werk met een wereldwijd publiek te delen. Met de opkomst van sociale media en online publicatieplatforms kunnen kunstenaars de traditionele poortwachters omzeilen en rechtstreeks in contact komen met lezers, waardoor levendige gemeenschappen rond hun creaties ontstaan. Webcomics omvatten een breed scala aan genres en stijlen, van levensechte humor tot epische fantasy-avonturen, die het uitgestrekte en eclectische landschap van de menselijke ervaring weerspiegelen.

Wat strips onderscheidt als vorm van artistieke expressie is hun vermogen om complexe ideeën en emoties over te brengen door middel van beknopte visuele verhalen. Elk paneel fungeert als een microkosmos van narratieve mogelijkheden en nodigt lezers uit om de gaten tussen frames op te vullen en hun verbeelding te betrekken bij het interpretatieproces. Of het nu gaat om het gebruik van visuele metaforen, slimme woordspelingen of subtiele gebaren, strips hebben de unieke kracht om in gelijke mate gelach, tranen en introspectie op te roepen.

Bovendien hebben strips het potentieel om taalkundige en culturele barrières te overstijgen en universele thema's en emoties aan te spreken die resoneren met het publiek over de hele wereld. Door de universaliteit van beeldtaal kunnen kunstenaars ideeën en ervaringen communiceren die de beperkingen van alleen woorden overstijgen, waardoor empathie en begrip bij een divers publiek wordt bevorderd.

Concluderend vertegenwoordigen strips een rijk scala aan creativiteit en expressie, waarbij visuele en verhalende elementen samenkomen in een naadloos tapijt van verhalen vertellen. Of het nu gaat om stripverhalen, graphic novels of webcomics, strips bieden een venster op de grenzeloze verbeeldingskracht van kunstenaars en de gedeelde ervaringen van de mensheid. Terwijl we de lagen van creativiteit en expressie binnen dit dynamische medium blijven verkennen, ontdekken we nieuwe diepten van betekenis en mogelijkheden die ons leven verrijken en onze perspectieven verbreden.

Terug naar je essentie!

Geschreven door Marleen Kerkhofs van Kimarte, creatieve coach

Wat ontbreekt er?

Afgelopen decennia bezochten we meer dan ooit psychotherapeuten en zochten we alternatieven voor de aanpak van stress en disbalans. Een ruim coaching aanbod rolde via sociale media onze woonkamers binnen en we gingen op zoek naar technieken om nieuwe dingen voor onszelf te creëren. Spijts al het cursusgeld, de goedbedoelde oefeningen of raad, was niet iedereen onverdeeld happy met het resultaat. Sommigen bleven met een onbestemd gevoel achter. Zijn er misschien essentiële zaken over het hoofd gezien?

Wie ben jij eigenlijk?

Als jou de vraag wordt gesteld wie jij eigenlijk bent en wat jij specifiek nodig hebt, kan het zijn dat je het antwoord schuldig moet blijven? Als je niet goed weet wat je nu echt wil, zou het dan niet wenselijk zijn om eerst je blinde vlekken bloot te leggen? Hoe kunnen we naar onze essentiële ik zonder alle overtollige ballast? Wat anderen van ons willen werd ons immers al duidelijk gemaakt vanaf de eerste babystapjes. Mogelijk heb jij daardoor een kleine of grote rugzak vergaard die je authentieke zelf niet dient. Hoor jij ook af en toe een pieperig stemmetje zeggen van ”hé, ik ben er ook nog“? Tijd om er aandacht aan te schenken!

Je blinde vlekken herkennen…

Het kan niet genoeg benadrukt worden, als we op zoek gaan naar onze blinde vlekken is vaak onze kindertijd waar het om draait! Dat kindje waar jij al lang afstand van hebt genomen in je drang volwassen te zijn, heeft nog geen deftig afscheid van jou genomen. Het zit met onopgeloste emoties of ervaringen. Het kan bijvoorbeeld dat je out of the blue, wordt getriggerd door iets, in de stress schiet of enorm emotioneel wordt. Je hart gaat sneller kloppen, je krijgt het warm of net ijskoud en misschien floep je er uit wat je normaal nooit zou zeggen als je kalm bent. Je sleurt je partner, je collega’s of je kinderen mee in een bad vol emoties. Eens je weer met je voeten op het droge staat, vraag je je af waar al die heisa om ging. Je begrijpt jezelf niet en voelt je wat gegeneerd voor het drama dat je bij anderen ten tonele bracht, herkenbaar? Tijd om je blinde vlekken te ontdekken en er bewust mee leren om te gaan.

Wat jouw eigen expressie voor je kan doen…

Je kan je bewust worden van je eigen blinde vlekken via creatieve therapie, het is een recente maar doeltreffende therapievorm. Beeldende expressie verrijkt met woord, muziek, dans en natuurcoaching verschaffen toegang waar de reguliere & klassieke psychotherapie zelden geraakt. Het gaat voorbij het verstand het onderbewustzijn in, waar de impulsen zitten die ons gedrag aansturen vanuit onverwerkte of onbewust emotionele inhouden. Het is inhoud die je niet zo goed bovenhaalt via de gesproken taal omdat je als kind tot de leeftijd van acht jaar veel meer lichamelijk ervaarde. En ook was je als kind bijna uitsluitend gericht op beeldtaal. Eén op de vijf mensen trouwens blijft ook in het volwassen leven een beelddenker. Het zijn mensen waar de school vaak geen weg mee weet omdat ze niet zo goed in een vakje passen. In onze Westers georiënteerde concentratie op de taal, het logisch denken en het stap voor stap in de tijd denken, is er weinig ruimte voor deze beelddenkers. Hoopgevend voor hen is dat er zoiets als creatieve therapie bestaat. De creatieve therapie is nog jong en ze zijn wetenschappelijk aan het aftoetsen wat de resultaten ervan zijn, maar het heeft in de praktijk al meermaals zijn vruchten afgeworpen, vooral bij diegenen die voelen dat ze niet geholpen zijn met op een stoel te zitten praten over hun problemen.

Aan de slag…

Wil jij niet meer zo snel getriggerd worden of je emotioneel omvergeblazen voelen, ga dan misschien eens aan de slag met creatieve therapie. Een creatieve therapeut kan je diverse middelen aanreiken en kan je ook vakkundig begeleiden om met deze middelen emotionele blokkades en oude denkpatronen die disfunctioneel zijn op te sporen en los te laten. Eerst kunnen er een aantal creatieve oefeningen worden ingezet die oriënterend zijn waarna je meer persoonlijk gericht met jouw problemen aan de slag gaat. De vormen, kleuren en symbolen die jij als cliënt gebruikt hebben allemaal hun betekenis en jouw lichaam of brein kent onbewust deze taal. Beeldtaal is trouwens ook de taal van je dromen en dromen dienen vaak om je te richten op iets dat aandacht vraagt of om dingen te verwerken. Terwijl jij aan de slag gaat met tekenen, schilderen, boetseren of andere creatieve technieken ben je meer met je eigen persoonlijke groei bezig dan jij ooit had vermoed.

Meer informatie over Marleen Kerkhofs van Kimarte en alle activiteiten vind je hier en op www.kimarte.com.

Duits expressionisme

Aantekeningen:

Vriendschap tussen Ernst Ludwig Kirchner en Mary Wigman

Invloed op oeuvre van Kirchner maar niet op dat van Wigman (haha)

Mary Wigman

Danseres, choreografe, danslerares

Pionier in de dans: Ausdruckstanz & Duits expressionisme 

Had eigen dansschool (1920-1942) moest stoppen ivm oorlog. (Sloot niet aan op Hitlers visie van kunst)

Naam veranderd van Karoline Sophie Marie Wiegmann naar Mary Wigman -> internationaal 

1913-1918 in leer bij Rudolf van Laban

Ausdrucktanz: Expressie menselijke emotie (expressionisme) angst & verdriet (oorlog?) Muziek bestaat uit simpel slagwerk (drum, slaan) en dans bestaat uit knielen, knippen, hurken, vallen. 

Dans mag niet vertegenwoordigen: dans moet zijn. "We dansen geen geschiedenis, we dansen gevoelens."

"Het masker dooft de mens als persoon uit en laat hem zich onderwerpen aan de fictieve figuur van de dans." (Maskers, poppen?)

-ontmoeting Kirchner en Wigman 24 januari 1926 

-Kirchners aanwezigheid bij danslessen was goed gekeurt maar Wigman ervaarde weinig invloed (positief of negatief) van zijn aanwezigheid. Een wat eenzijdige relatie? 

Kirchner herinnert zich de goede gesprekken.

Kirchner is continu bezig met vormgeven van imago en positie in de kunstwereld. 

Ik moest meteen denken aan zijn werk 'Marcella", wat redelijk populair op Instagram is.

Ik vind maskers interessant als symbool dus hier een stuk uit het boek Symbolen Historisch-Culturele symbolen van A tot Z uitgegeven door Droemer Knaur, München 1989

Maskers p. 237- 238

Maskers drukken zowel bij cultuurvolken als in schriftloze samenlevingen de aanwezigheid van bovennatuurlijke entiteiten uit. Wie een masker voordoet, voelt zich innerlijk veranderd en neemt daarbij eigenschappen van het voorgestelde wezen (god, demon) aan. Dit heeft ertoe geleid dat maskers niet altijd als vermomming werden opgevat, maar vaak 'verabsoluteerd' werden als op zichzelf staand cultus- en kunstvoorwerp- zoals bijvoorbeeld de maskers van geslepen groensteen van de Teotihuacán-cultuur in het oude Mexico. Houten maskers spelen in veel delen van Afrika en in Melanesië een belangrijke rol bij rituelen, zoals die van geheime genootschappen.

In de de Oudheid waren maskers ook in Mediterrane landen een middel om zich met een bovennatuurlijk wezen te identificeren. De toneelmaskers zullen wel afgeleid zijn uit de cultusmaskers van de god van de extase, Dionysus. Angstaanjagende maskers (-> Gorgonen) konden, naast hun decoratieve functie, dienen om ongunstige invloeden af te wenden. Overlevenden legde men in de Myceense tijd maskers van bladgoud op het gezicht (bekend is bijvoorbeeld het 'masker van Agamemnon'), waarschijnlijk om het vervallen van de gelaatstrekken te 'maskeren' ; dit gebruik kwam sporadisch ook in de Hallstatt-cultuur van Midden Europa voor (bijvoorbeeld in de grafheuvels van Goss-Klein, Steiermark). Helmmaskers hadden in de Romeinse tijd vermoedelijk niet alleen een beschermende functie, maar moesten de dragers ervan ook een heroïsch aanzien geven. In Oost-Azië zijn vooral de kunstige houten No-maskers vermeldenswaard, die in het No-theater gebruikt worden (meisjes-, mannen-, grijsaard- en demonenmaskers), en die de karakters en de gebaren van de acteurs moeten accentueren. 

Zie ook: Janus

Stanbeeld van een jonge sater die het theatermasker van Silenos draagt.

Mary Katewigman zat ook in het boek "The Other Side; A Journey into Women, Art and the Spirit World" van Jennifer Higgie. Hierin wordt ingezoomd in de spirituele kant van haar werk. In haar dagboek schreef ze;

'' I am the dance/ And I am the priestess of dance/ ...The pain of all things striving/ is my pain./The joy of all circling movements/is my joy./Lord of the space I am./The priestess of high dance./I am the soul of dance."

In haar essay over "Composition", omlijnt Wigman haar omgang met choreografie: 'The mystic dance ... will only emerge from a state of spiritual awareness. It will renounce anything of theatrical nature... The mystic is the pure medium for a pure idea, sacredotal in nature.'

DO YOU KNOW EVERYTHING ABOUT DRAG?

Drag is meer dan een man in een jurk...en er zijn verschillende vormen van drag en word beoefend door meerdere geslachten en elke vorm van drag is bij ons welkom..

its all about the art of drag and expressing yourself...of je nu een dragking bioQueen of een creature bent..iedereen die een ander respecteert en in de waarde laat is meer dan welkom!

Zonder beperkingen en regeltjes over hoe je hoort te zijn als man of als vrouw, helemaal lekker jezelf zijn.

Je zo creatief mogelijk uiten in de meest prachtige en uiteenlopende looks en kostuumcreaties.

Laat je eens lekker helemaal gaan en zing ongegeneerd heerlijk hard mee op je favoriete muziek en gooi alle emoties eruit...of laat net als vele andere genieten van je talenten en kunsten terwijl je lekker jezelf bent...

Gooi het stukje dat diep in je verborgen zit, in je creaties en laat het er zijn..dat is okay...drag is een ART en daar is niks goed of fout aan!

Kies lekker voor een glamourlook met veel glitter en glamour

mischien durf je het wel om als beauty queen zo natuurlijk mogelijk te gaan en je innerschoonheid naar buiten te halen.

of doe eens gek en heerlijk over de top met de make up en word werkelijk een levend kunstwerk wanneer je de meest prachtige kleuren en creaties in je look verwerkt.

Dacht je altijd dat je als biologische vrouw geen Drag kon zijn?

Fout!

Je kan je als over de top man (dragking)

en als over de top vrouw(bioqueen)

Dacht je dat je of een man of een vrouw moet zijn omdat de maatschappij dit verwacht?

FOUT,

wie weet sta je binnenkort wel op een podium als alien(dragcreature)

Duss..DRAG is meer dan een man in een jurk...het gaat over creativiteit, expressie, respect en liefde voor jezelf en een ander. En er zijn verschillende vormen van drag en word beoefend door meerdere geslachten en elke vorm van drag is bij ons welkom..

Want waarom zou je zelf wel door andere geaccepteerd en gerespecteerd willen worden wanneer je andere buitensluit omdat ze niet aan een bepaalde norm of ideaalbeeld voldoen?

❤️🧡💛💚🩵💙💜🤎🖤

EEN ATLAS OM HET OEUVRE TE ONTDEKKEN

Het ziet als een prentenboek. Zo’n bundel met plaatjes dat vrijwel zonder woorden kan. Maar geen strip zonder verhaal, hoewel de beelden voor zichzelf kunnen spreken. Enkel enkele onderschriften de verhaallijn zullen duiden. In “NO SA”, een uitgave over de kunst van Klaas Werumeus Buning, lees ik een korte biografie maar zie vooral voorbeelden uit het omvangrijke oeuvre van de kunstenaar. Want de schilderijen tekenen zijn leven, laten zien waar de man voor leeft, wie hij is, wat hij is. In een afgedrukt interview met schrijfster Sabine van den Berg maakt Buning zijn drijfveer kenbaar. Wat hem kan aanzetten tot schilderen. Dat hij met gevoel werkt en vooral naar de herinnering schept. Stof tot nadenken geven de momenten tussen nacht en dag. De schemer, het ontwaken, met de droom nog in gedachten. Dat is het ogenblik dat bevriest op zijn doek. “Ik creëer een droomsfeer, zoals tijdens het moment dat je wakker wordt uit een droom, je hebt net iets meegemaakt, een soort ruimte of ervaring die helemaal niet kan in het echt.”

Dat betekent niet dat het werk van Werumeus Buning in nevel is gehuld, dat het abstracte elementen in zich heeft omdat een droombeeld minder eenvoudig in beeldtaal uit te drukken is. Wel schildert hij deze ervaringen expressief met vlekken en klodders, vegen en klonten verf. Van dichtbij zie ik alleen gekleurde modder op het linnen, maar op afstand vallen de spatten en streken samen tot een geheel. Een geheel met een speels karakter, waarin op het oog niet helemaal duidelijk is wat er gebeurd maar op het gevoel het tafereel herkenbaar en (be)grijpbaar is. Dan wanneer er een gelijkend portret moet zijn van een persoon of een dier, dan blijkt het realistische vakmanschap van de kunstenaar. Dan is er minder de droomsfeer, minder het schemerbeeld van de dageraad, maar staat het onderwerp in het beloken licht van de dag.

Werumeus Buning zet geen helder beeld neer, wel een duidelijke sfeer. Hij schildert als het ware het verborgene achter de zichtbaarheid. Het gevoel dat meestentijds schuil gaat achter de waarheid. De emotie die je niet ziet, maar wel ervaart in het kijken. De schilder raakt de stemming in de kern. Daar waar niet de klaarheid van het beeld ter zake doet. Het beeld lijkt nog niet klaar, maar is juist af in de ontroering van de expressie dat tussen de verfstreken spreekt, zoals in een vertelling tussen de regels door het verhaal zich laat lezen. Het is niet duidelijk aanwezig, de toeschouwer dient een andere laag in het kijken aan te spreken. Het is niet waar, maar het had wel waar kunnen zijn.

In zijn werk roept Klaas Werumeus Buning graag de wereld van het kind op en aan. “Zoals een kind op een kleed speelt met een paar blokjes. De wereld die het daarmee oproept bestáát, die is er. Als kind kun je spelen dat je piloot bent. En dan bén je piloot, op dat moment is het levensecht.” De kunstenaar maakt zijn eigen wereld in het atelier. Hij speelt, of beter schildert, bijvoorbeeld een kerkzaal met paarden. Dan ís die kathedraal gevuld met viervoeters, hoewel dat in realiteit niet zal gebeuren. Buning grijpt terug naar zijn jeugd, of blikt de algemene geschiedenis in. Daarmee schept hij een omgeving die wat betreft gevoel sentiment uitstraalt. Ook al door zijn penseelvoering en verfgebruik.

In het boek, met een voorwoord van kunstkenner Willem Treurniet, laat de schilder zien dat zijn inspiratie een brede reikwijdte heeft. Hij heeft niet een bepaalde voorkeur van onderwerp, het kan van alles zijn dat hem aanspreekt, wat hem beroert. Wat wel een lijn is in zijn werk is het verbeelden van een gevoel, het neerzetten van een wereld die eigenlijk geen bestaan kent. Hij is de schepper van een nieuwe wereld. Bewust vallen de beelden hem niet in, zoals dat gaat met inspiratie. Hij diept ze op uit een onberedeneerd arsenaal van indrukken, of eigenlijk drijven ze net onder het oppervlak van het bewustzijn om daar te zijn en klaar te zijn wanneer Buning ze nodig heeft. De beelden moeten hem iets vertellen, waarna hij er mee aan de slag gaat om er verslag van te doen. Werumeus Buning is een verhalenverteller, een beeldmaker.

“In de verbeelding van Werumeus Buning speelt het dwalen een belangrijke rol”, schrijft Willem Treurniet. In zijn wandeling neemt hij mij aan de hand zodat ik niet verdwaal in het zien. Ik ben op reis in zijn wereld en ontdek door goed om mij heen te kijken kleurige details en de wonderlijke geheimzinnigheid van het leven. Ik maak een trip in het hallucinerende werk van Buning. Het beneveld mijn zinnen en verdooft bijkans mijn werkelijkheid. Het verhaal dat meegaat in het boek toont vooral het hoe en waarom. Het verlangen kunst te maken, de bevrediging in het scheppen van een fantasie. Een welhaast onmogelijke wereld suggereren, maar ook dichtbij de werkelijkheid te blijven in het portret. En waarom het boek het toverwoord “no sa” als titel meekreeg doet de kunstenaar daarin ook fijntjes uit de doeken.

Jan Pieter Dykstra Hzn heeft dat verhaal, dat Van den Berg dus uitschreef van een gesprek met de kunstenaar, in eigen woorden in de memmetaal verwoordt. Wanneer je als lezer die taal machtig bent herken je het een en ander van wat je eerder las. Eigenlijk zou iedere lezer het Fries moeten beheersen, want de tweede landstaal is zo meer levend. De woorden dansen nagenoeg over de zinnen. Het drukt gevoel uit, meer nog dan het zakelijke Nederlands. De taal past zoveel beter naadloos aan de werken van Werumeus Buning. Eigenlijk schildert Klaas in het Fries, hoewel de beelden universeel zijn. Het symboliseert gevoelens die van alle tijden zijn. Het werk heeft geen diepere laag, het is zoals het is.

NO SA is een atlas om het werk van Klaas Werumeus Buning te verkennen. Een kaartenboek, een plaatjesalbum waarin hij op mijn gevoel werkt door zijn eigen emotie te exploreren. En kijk ik goed, zie ik beter, dan ontdek ik mensen onder de Berenklauwen, een mens op Terschelling en in de sneeuw van het Martinikerkhof Groningen, graffiti in Ligersbolle en een papieren bootje in de Onderwal. Zie ik goed, kijk ik beter, vind ik ruiters in de Paardenkathedraal, een open deur Op weg naar het einde, een veekeuring in Workum aan de voet van de Gertrudiskerk en het bezoek in Het grote atelier. Sta ik oog in oog met Beer, Koperniki en Teadze. Kruist mijn blik die van Baby Spice, Obi, Jentsje Popma en de schilder hemzelf. Ruik ik de plas van de pissende koe, hoor ik de trommelaar van Muzikanten en proef ik de Gerookte makreel. No sa, zo zij het.

NO SA, Klaas Werumeus Buning. Tekst Willem Treurniet, Sabine van den Berg, Jan Pieter Dykstra Hzn. Uitgave Utjouwerij DeRyp, 2022.

Klaas Werumeus Buning - No sa - Útjouwerij DeRyp (utjouwerij-deryp.nl)

12/01/2019

- Vandaag voel ik me net als gisteren wat somber en kwetsbaar.
 Vanmiddag hadden Flor en ik weer 2 keer op korte tijd een conflict door een uitspraak dat gevoelig lag bij mij (hij somde alles op wat hem niet lag aan natuurvakanties, waardoor ik er ook een slecht gevoel over kreeg. Hij reageert vaak pessimistisch terwijl ik net aanmoediging nodig heb om mijn getwijfel te counteren. Dat hij daarna pissed werd en onvolwassen afstand nam door sneller te stappen nadat ik zijn favoriete soort reis afbrak, voelde ook onrechtvaardig: waarom moet ik dit slikken, maar loopt hij weg?)
 Ik ben wel trots op mezelf dat ik snel mijn ratio kan inschakelen, mijn begrip tonen en klaar ben om te praten (ipv koppig te zijn)
 Daarna kreeg ik wat schrik, en voelde ik me vervreemd van hem: door veel in mijn hoofd te zitten, voelde ik al een afstand, daarna wou ik zelfs niet meer in zijn buurt zijn. Ik at in de keuken, maakte een rugzak om naar de bib te gaan, praatte het uit, en ging me dan op bed leggen omdat ik op het punt stond te huilen en alleen te kunnen zijn zonder afleiding. 
Ik keek dan op mijn iPod rond op Tumblr en Instagram, in een veilige cocon met het donsdeken over mij. Ik voelde me ook heel slaperig.


- Vroeger zag ik mezelf in zo’n momenten als zwak en depressief, ik legde druk op mezelf dat ik me asap moest herpakken, in bed liggen overdag was slecht, alsof ik me liet gaan in mijn zelfmedelijden. 
Nu zie ik dit als zelfzorg: ik heb het recht en het is oké om me niet oké te voelen. Posts op Tumblr bevestigden me daarin op een positieve manier omdat de norm van standaard emotie daar lager ligt: er is geen druk om blij en vrolijk te zijn, daarom voel ik me daar zo goed.


Toch twijfel ik soms nog of ik werkelijk somber ben, of het wil zijn om aandacht te krijgen (zoals mama & Myra beweerden), but then again.. aandacht was ook wat ik nodig had maar ze niet wilden/konden geven, omdat aandacht willen in hun ogen alleen maar negatief was. Zich opofferen voor anderen was voor hen het hoogste goed, maar tegelijk waren hun eigen noden en wensen nog steeds belangrijker dan anderen. Ze verwachtten dat ik me zou opofferen voor anderen, maar het ging niet beide kanten op. (Zij zagen dit ook fysiek, niet op emotionele wijze)
 - Ik geloof ook wel dat ik liever blij ben dan somber. Ik wil wel mijn somberheid accepteren en laten zijn, wat bij M + M eerder not done was: ik mocht helemaal geen negativiteit toelaten (maar dan werd het net erger)
 - Op Tumblr en Instagram merk ik toevallig ook donkerdere comics op vandaag, tenzij ik me er gewoon meer in herken. Daardoor voelt het ook alsof ik me beter kan uitdrukken met andermans woorden of beelden, terwijl ik voel dat ik het met mijn expressies niet even goed kan vatten, ik vrees dat de boodschap dan niet zal overkomen. Alsof ik veel moeite doe om mijn gevoelens om te zetten in Chinese tekens, maar niemand het dan zal begrijpen, en ik dan beter iets kan delen in iets meer herkenbare taal en wat geen moeite kost. Of ik moet me er gewoon aan wagen, ik heb nog teveel angst dat niemand me zal begrijpen.
 - Ik tekende een comic in mijn schetsboekje om mijn gevoelens te kunnen uiten en met het tekenen van een droevige Beaters, brak ik in tranen uit die ik al de hele dag verwachtte. Het ging over de kracht niet vinden om mijn gevoelens te delen met de buitenwereld, om het taboe te doorbreken. Maar als daar dan geen reactie op komt, is dit een extra bevestiging van me onbegrepen en alleen voelen. 
- Als ik me inbeeld dat ik een andere INFJ zou bevrienden, voelt dit niet als de juiste oplossing: ik kan geen interesse in iemand hebben puur omdat deze dezelfde persoonlijkheid heeft. Het voelt alsof een vriendschap natuurlijk moet komen ipv het opzoeken.
 Misschien wil ik me gewoon de moeite besparen, misschien wil ik dat de mensen nu in mijn leven me begrijpen, misschien heb ik er geen hoop meer in dat iemand me zal begrijpen op het (spirituele) niveau dat ik verwacht, misschien wil ik geen vriend(in), maar een vervang-moeder of een mentor, misschien heb ik geen zin meer om me open te stellen en iemand nieuw toe te laten. Ik weet niet hoe anderen het doen, er mee beginnen.

 - Ik had mama gemaild om een suggestie te doen op de bewonersvergadering ivm opruim van fietsen, en melding dat knop op oven was losgekomen. Ik heb even moeten wachten op een antwoord, meteen vrij uitgebreid gereageerd. Ik realiseerde dat ik die email-conversatie al vermoeiend vond, omdat ze er dingen bijhaalde die er niet echt om deden: ik wou dit gewoon doorgeven, niet dieper op ingaan. Ik zou verwachten dat ze wist wat te doen, maar in de plaats zeg ik A en reageert zij met A2 + B - C x 2, maar ik wou niet zo ver gaan, dat was mijn punt niet.
 Toen besefte ik dat ze nooit zelfvertrouwen had om te zeggen ‘I got this’, maar in plaats haar zorgen doorgeeft en negatief denkt.. voor gewoon 1 taak. Alsof ze alle problemen onnodig erger maakt. En met mijn empathie..

Spanje : Flamenco

Paco de Lucía, als gitarist, en Camarón, als cantaor (zanger)  liedje: Como El Agua

https://www.youtube.com/watch?v=3KZyy8Oc1QA

De flamingo is een muziekgenre die de eigenheid van de Spaanse muziek internationaal bepaald heeft. De oorsprong van deze muzieksoort ligt in het zuiden van het Spaanse Andalusië. De flamingo is een temperamentvolle muziek, zeer expressief, en kenmerkt zich vooral door rauwe zang, virtuoos gitaarspel, zeer ritmisch en energiek handgeklap en dans.

De flamenco is oorspronkelijk de volksmuziek van de gitanos, de Spaanse zigeuners. Rond 1400 arriveerde dit nomadevolk in Andalusië en raakten daar in aanraking met de muziek van Joodse vluchtelingen en tot het christendom bekeerde moslims. Slaven uit Afrika brachten later ook ritmes mee die doordrongen in de flamenco. Ook al is het een complex geheel van elkaar beïnvloedende culturen toch blijft er altijd sprake van een autochtone Spaanse cultuur.

De flamenco werd lange tijd oraal doorgegeven. Tot de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) was een groot deel van de Spaanse bevolking analfabetisch. Flamingo musici moesten dan langs de dorpen gaan met hun muziek om te kunnen overleven. Vandaag de dag krijgt het alle universele waardering die het verdient, dankzij de enorme kwaliteit, expressie en diepgang.

Vandaag de dag zijn er speciale universiteiten en conservatoria opgericht en zijn er vele boeken over geschreven. De muziek wordt in studio's opgenomen en aan het publiek verkocht. Er worden voorstellingen en festivals gegeven die duizenden mensen trekken, zoals het Flamenco Festival in Granada.  Dit festival werd op initiatief van de Spaanse componist Manuel de Falla en de dichter Federico García Lorca voor het eerst gehouden werd in 1922.

Men heeft veel speciale termen binnen de flamenco. Men spreekt van een duende wanneer een cantaor, bailaor (danser) of gitarist voor een bepaalde magie in de interactie met het publiek zorgt. Een copla is een bepaalde soort dichterlijke compositie, die dient als tekst voor de flamenco zang. Wanneer de cantaor begeleid wordt door handgeklap, voetgestamp, olé's en andere uitroepen, en commentaren, etc, dan spreekt men van Jaleo. Caló is de taal van de Spaanse zigeuners, afkomstig uit het Romani. Met een voz gitana wordt een rauwe en hese stem bedoeld, met rajo, een diepe emotie.

Er zijn veel variaties van zang mogelijk de palos genaamd en allemaal drukken zij een unieke emotie uit. De flamenco zang kan vandaag ingedeeld worden in drie grote categorieën: cante grande, cante intermedio en cante chico.

De betekenis van Cante Grande is diepzinnig, triest en diep. Deze intense droevige vorm van zingen gaat vooral over de dood, angst, wanhoop en religieuze sentimenten en het is een zang “a palo seco” (soms) zonder gitaar begeleiding.

De Cante Intermedio is een zang die in het midden staat tussen cante grande en cante chico. De muziek is levendiger dan bij de cante grande.

De Cante Chico is het “kleine lied” en hier zingt men over lichtere onderwerpen zoals de liefde, humor en geluk. Deze zang gebeurt met de begeleiding van een gitaar.

Er zijn nog andere indelingen van de flamenco zang zoals de Cante Flamenco Gitano, Cantes de Ida y Vuelta, Cante Flamenco Andaluz, Cantes Folkloricos Aflamencados

De “cante flamenco”  is een soort klaagzang het gaat vaak over dood, werk, armoede, ziekte maar ook over liefde. Als buitenstaander denkt man vaak dat de dans het belangrijkste onderdeel van de flamenco is maar dat is het niet. Het belangrijkste onderdeel van de flamenco is de zang.

Het liedje Como El Agua van Paco de Lucía (gitarist) en Camarón, als cantaor (zanger) is uitgebracht in 1981, en kan men zetten onder de categorie “Cante Chico”.

De samenklank is eenstemmig. De zanger zingt solo en wordt begeleid door een gitaar, die tussendoor een solo doet. De stemkleur klinkt rauw. Het ritme is eenvoudig en het tempo is gematigd. Het tempo van de gitaar sleept je door de muziek en geeft je vrolijke gevoelens. De toonhoogte is vloeiend en de toonduur is eenvoudig. Wanneer men het lied beluisterd werkt dit kalmerend. Je voelt je fijn en vreedzaam.

De vorm van het liedje is als volgt opgebouwd:

Verse1 / refrein / verse 2 / refrein / verse 3/ refrein / verse 4/ verse 5/ refrein / outro

MDA Model

Mechanics Het spel bestaat uit 60 vragen kaarten en 50 emotiekaarten. Verder bevat het spel 4 zaaibakje templates en de vergeet me niet zaadjes met daarbij een beperkt aantal speciale bloemzaadjes. De spelers beginnen met het vouwen van een zaaibakje. Hier wordt ook de potgrond gevuld. (250 ml potgrond) Na het gereedmaken van het zaaibakje leggen de spelers de vragenkaarten stapel en de emotiekaarten stapel op de tafel met de rug naar boven. Ieder speler trekt 7 kaarten uit de emotiekaarten stapel. Een speler begint en trekt een kaart uit de vragenstapel. De speler leest de vraag/statement hardop en de andere spelers kiezen een emotie/gevoel uit hun getrokken emotie kaarten set die het beste bij de vraag van de persoon past. De speler krijgt de gekozen kaarten van de andere spelers en schud de kaarten zodat de speler niet weet welke kaart van wie was. De speler leest de antwoorden hardop en kiest de kaart uit die het beste bij de vraag/statement van de speler past. De speler legt uit waarom die emotie bij de herinnering past en de degen die het juiste gevoel heeft gekozen krijgt 1 vergeet me niet zaadje. En dan is de volgende speler aan de beurt en zo gaat het steeds door, totdat een speler 7 vergeet-me-nietjes heeft. Uiteindelijk worden de zaadjes in het zaaibakje gezaaid en wordt het een mooi gedenken aan de leuke spellen avond. Ook zijn er een paar ‘Wildcards’, dat zijn groepsopdrachten die iedereen moet uitvoeren. Hier krijgt iedereen 1 vergeet-me-nietje Dynamics Scenario Speler 1 trekt een kaart uit de vragenstapel en leest de volgende vraag hardop aan de andere spelers; ‘’Hoe was eerste keer vliegen voor mij?’’ Speler 1 denkt na hoe over de emoties die hij/zij had bij het vliegen voor de eerste keer. Ondertussen kiezen de spelers een emotie/omschrijving uit die het beste bij de herinnering van speler 1 past. Misschien dat speler 2 denkt dat speler 1 niet van vliegen houdt, omdat speler 1 misselijk wordt als zij/hij in een reuzenrad zit. Misschien dat speler 3 denkt dat speler 1 wel van vliegen houdt, omdat speler 1 vaak verre reizen heeft gemaakt. Of Misschien dat speler 4 toevallig wel het antwoord weet en dat speler 1 tijdens het eerste keer vliegen een heel leuk iemand ontmoet heeft. Speler 2: angst Speler 3: vreugde Speler 4: plezier Als alle spelers een gevoel hebben gekozen, geven de spelers de kaarten  (antwoord naar beneden) aan speler 1. Speler 1 schudt de kaarten zodat speler 1 niet weet welke kaart van wie is. Speler 1 leest de vragen hardop en kiest het beste antwoord. Het beste antwoord is plezier. Speler 1 vertelt waarom plezier het beste antwoord is, omdat zij een leuk iemand heeft ontmoet tijdens het vliegen en een grappig verhaal heeft aan over gehouden. Speler 4 wint dan 1 vergeet-me-nietje. Het kan natuurlijk zo zijn dat de spelers elkaar niet zo goed kennen. Dat is helemaal niet erg. Sterker nog, het kaartspel is ervoor om elkaar beter te leren kennen. Dus bluffen hoort er zeker bij. Aesthetics Vergeet me niet kaartspel versterkt de relaties tussen de spelers.  Openheid, samen zijn, voor elkaar zijn, expressie, kwetsbaarheid, diepte. Fellowship en expression (Hunicke, LeBlanc and Zubek).

Pere Ubu

Experimentele jazz-rock, zo zou ik het omschrijven. Niet veel geven om een strak tijdschema, mooie compositie of lieve woorden.

Ik weet niet goed waarom ik me aangetrokken voel tot bands als Pere Ubu en expressieve kunstvormen zoals Dada. De vorm van esthetiek en de ongerijmde creativiteit vind ik aantrekkelijk. Ik luister veel liever naar muziek die organisch of zelfs asymmetrisch is want het duurt een stuk langer voordat dit me gaat vervelen. Pere Ubu’s maakproces is expressief en impulsief. Het is heel anders dan hoe ik werk en denk, misschien vind ik het daarom aantrekkelijk.

Ik zag gelijk de link met Dada. Een albumcover van Elitism for the people:

“Design runs counter to the Pere ubu aesthetc. Show the product, scream in the face of the cunsumer. Don’t be clever. Clever people are braying asses. Too much damned cleverness these days. Pere Ubu is fond of consumerism. We sell soul like its a popeil veg-o-matic. Pere Ubu is about uses car saleman and late night TV sales pitches. We don’t want your fancy pants subtlety, gringo.”

Ik heb een interview bestudeerd met Pere ubu frontman David Thomas. Ik heb er zinnen uitgehaald en opgeschreven om beter de motieven en processen te begrijpen die het fundament zijn van deze muziek.

https://www.elsewhere.co.nz/absoluteelsewhere/371/pere-ubus-david-thomas-interviewed-1999-fools-rush-out/

https://www.elsewhere.co.nz/absoluteelsewhere/7354/david-thomas-of-pere-ubu-interviewed-2016-walking-with-noise-and-ghosts/

“Let’s just say that as much as Frank Zappa, Thomas had sought to redefine and extend the contract of music into a world where all sounds are equal. Where noises, whistling, snatches of shouted words, mad synth rushes and his screaming voice co-exist with danceable funk and sometimes truly terrifying music.”

Ik vind het vet aan deze muziek dat er niet alleen vernieuwende en experimentele synth geluiden worden gemaakt, maar ook de stem wordt heel veelzijdig gebruikt. Soms ontstaat er een soort poëtisch momentum waarin het lijkt of er gesprekken gevoerd worden. Geluid en muziek door elkaar, met elkaar vermengd. Dit maakt het heel ‘relateable’. De visie van David Thomas, die inhoudelijk het meeste zelf doet, is ook uitgesproken anti-elitair en gericht op de mens, soms met scinische humor naar ‘starre mensen’.

Ik vind zijn houding en de houding van Punk en Rock over het algemeen onnodig. Ze hebben een arrogante houding tegenover een maatschappij die aan zijn lot is overgeleverd. Ze doen geen moeite om iets bespreekbaar te maken van de kritiek die ze vaak hebben op mensen. Ik heb me hierin niet verdiept dus dit gaat alleen over Pere ubu. Maar het is een houding van afstandelijkheid die ik vaak terughoor. Hun privileges van vrijheid zijn ze niet bereid om op te geven uiteraard, terwijl ze een gesprek onmogelijk maken door een onverschillige of scinische houding aan te nemen. Vroeger stoorde ik me hier niet aan en vond ik de muziek fantastisch, maar om deze redenen waardeer ik het nu vaak minder. Maar Pere Ubu raakt ook aan jazz en heeft een experimenteel geluid, waardoor ik het vaak erg vet vind.

“redefine and extend”

“the same cup from a different angle”

“organic time/metronomic time”

“complexity and expressiveness”

“sound as the primary poetic component in musical activity.”

Wat heeft deze muziek met mijn werk te maken?

Zelfexpressie is belangrijk geweest in mijn werk. Vrije expressie, gedachte en gevoel probeerde ik te vinden om er werk van te maken. In de portretten heb ik getekend op gevoel. Willekeurige lijnen liepen door elkaar. Dit kan nog veel expressiever, maar deze asymmetrie, het opzoeken van toeval en chaos, zit ook in mijn werk. En dit is heel belangrijk ook voor de muziek van Pere ubu, want anders zou het zijn levendige energie verliezen. 

Ikzelf, met mijn manier hoe ik dingen doe en denk, zit meestal ver af van het impulsieve en expressieve. Ik heb het geprobeerd op te zoeken. Soms vind ik die energie wel, een energie waarin ik wordt meegenomen door een momentum. Maar in normaal dagelijks leven gebeurt dat niet. 

Elementen van woede, twijfel en ‘achterstallige emotie’ zitten ook in deze muziek. Vorig jaar in mijn kleibeelden was dit ook een aspect van mijn werk. 

Bronnen:

https://www.elsewhere.co.nz/absoluteelsewhere/7354/david-thomas-of-pere-ubu-interviewed-2016-walking-with-noise-and-ghosts/

https://www.elsewhere.co.nz/absoluteelsewhere/371/pere-ubus-david-thomas-interviewed-1999-fools-rush-out/

Het Meester Getal 33: GEESTELIJK BEWUSTZIJN, KRACHT en MACHT “33”

Het Meester Getal 33: GEESTELIJK BEWUSTZIJN, KRACHT en MACHT “33” staat voor universeel bewust-zijn, het goddelijke, het all-een zijn. Ook voor versnelling, de verhoging van trilling (levenslessen ivm vertrouwen op anderen). Het getal 3 staat voor groeiproces, ontwikkeling, rijkdom, idealisme, 3= het innerlijk-kind.

33/6: Pluto: het huis van bewustwording Het getal 33 in de numerologie wordt in de astrologie gelinkt aan de planeet Pluto. (Het kraken van Pluto, hervormen, transformeren.) Mede is “33″ het ‘Christus nummer’. Begrijp dus dat je doel in het helpende, helende, vreugdevolle en creatieve rijk van expressie valt. Als je de dubbele 3 hebt, wordt je geroepen om met vreugde, plezier en communicatie vanuit het hart te leven.

De dubbel 3 van de Solar Plexus (maag streek): Ik ben in vrede met mijzelf, ik druk mij uit op een krachtige manier in aanvaarding met zelfliefde in acceptatie staande voor wie je bent. Waarbij eten het leven innemen is. Emoties toestaan. Onderbuikgevoel mogen erkennen.

33/6: Pluto staat voor het zijn. Omhoog getild worden door processen. In relaties de ander aanvaarden en laten uitgroeien tot wie die in zijn diepste wezen is. Als onvoorwaardelijk lief leren hebben waarbij iedere trouw hart een ander trouw hart verdient. Waarbij je leert liefhebben door transformatie toe te staan en ander in je hart durft toe te laten.

Waar het om gaat in de eerste helft van je leven zit in het getal 6. In de tweede helft van je leven heb je de kans uit te groeien in de “33”. Je voelt de kracht wel aanwezig, maar je durft het niet te gebruiken. Je bent goed op jouw gebied maar je kunt het niet gebruiken als je niet weet wat je moet doen. Altijd met het gevoel een voet aan de andere kant te hebben staan. In de jonge jaren kan het als overweldigend voelen in het balanceren van je emoties. 

Op latere leeftijd voel je intense kracht als voortstuwende kracht waarop je terugvalt met een enorme drive om jou eigenheid, je gift naar buiten toe te leven.Waarbij je in het eerste deel van je leven op aarde meer van buiten naar binnen leefde om vervolgens vanuit een rijk innerlijk leven naar buiten te treden via creatieve expressie in levenskunst met plezier en vreugde. In acceptatie van je eigenheid en niet heel zijn in je menselijke beperking. Vanuit de lichtkant mag leven met het geestelijk bewustzijn, psychische kracht en de verantwoording die jij in dubbele zin op jou schouders voelt.  

De hoge trilling van het meester getal “33” is sterk humanitair van nature en spreekt vanuit dienstbaarheid in geestelijke groei met een grote behoefte aan harmonie en balans in de wereld rond jou. De buik van de 6 staat symbool voor natuurlijke vader, de zachtere kant van het leven in de liefdevolle expressie, romanticus, verzorgende. 

Moeder aarde centraal in het losmaken van materie in de hoogste zin van het woord. Jou identiteit wordt niet aan de materiële kant van het leven ontleend in jouw pad van dienstbaarheid, bereidheid te vertrouwen in het leven en de mensheid. Waarbij iets groters dan jezelf vanuit je diepste wezen de verbinding aan roept, dat zo duidelijk aanwezig is dat het niet te negeren valt. Het diepe gevoel van binnen dat je een grotere impact tot verandering in de wereld teweeg mag brengen. Iets in jou dat roept vanaf jonge leeftijd dat je deelgenoot bent van een groter geheel waar je nauwelijks woorden nog vorm aan kunt geven. 

Ik wilde proberen uit eigen beleving wat te delen over mijn levenspad, bestemmings- nummer “33”. Waar vaak naar verwezen wordt als de “Master Teacher” “Master Healer”. Ook in vallen en opstaan, vernieuwing, bewustwording in verband gebracht met Christus pad van verlichting en opstanding waarbij je hoge vibratie in energie draagt die gespannen aanvoelt en moeilijk is uit te kanaliseren zonder dat er emotioneel balans gevonden wordt. Er is een contrast aanwezig van in de spotlight van de volle schijnwerpers staan tot liever de natuurlijke huiselijke vader zijn

Muzische grondhouding 1ste+2de jaar

Jaar 1

Al sinds mijn geboorte ben ik heel creatief bezig. Ik denk niet dat ik het enige kind was dat graag zich op ritme voortbewoog, graag potloden vasthad en hiermee kriebelde, etc. Naar mate ik ouder werd, ging ik me echter nog kunstzinniger gaan gedragen. Ik hield me vooral bezig met het beeldende aspect van muzische opvoeding: tekenen, schilderen, boetseren, collages maken, knippen en plakken, etc.

Mijn ouders zagen dat ik hier graag mee bezig was en besloten daarop in te schrijven aan de tekenschool (De Meiboom te Halle). Hier kwam ik contact met vele manier van kunst. Terwijl ik mij vooral bezighield met tekenen en schilderen, opteerden ze hier eerder voor niet-alledaagse dingen. We gingen hieraan de slag met klei, plasticine, verschillende soorten verf, wascotechnieken, 3D-werken, etc. Ik besloot om er uiteindelijk mee te stoppen omdat ik mijn draai niet kon vinden met de groep waarin ik zat. Ik werd namelijk gepest in deze groep en voelde me dan ook heel onzeker om in mijn latere leven mijn artistieke identiteit te laten zien.

Na een tijdje had ik het ook wel gezien om altijd bezig te zijn met beeld en besloot mij minder te gaan focussen op artistieke dingen. Het enige dat ik wel nog deed in mijn vrije tijd was veel muziek luisteren uit verschillende genres (pop, klassiek, opera, instrumentaal, rock, ect.). Ik vond en vind het nog altijd leuk om naar verschillende muziekgenres te luisteren en mijn kijk te verruimen in het muziekwereldje.

In de lagere school werd er redelijk veel gewerkt rond muziek en beeld en niet zozeer tot drama. Wat ik niet zo erg vond. Ik vind het namelijk zeer moeilijk om mezelf bloot te geven voor een publiek. Als ik op mijn gemak kan werken vind ik het altijd fijner dan voor een groep iets op te voeren. Ik weet wel dat ik in de laatste jaren en ook door de leerkrachtenopleiding ben opengebloeid. Ik durf mij nu veel meer geven zonder me echt iets aan te trekken van wat de anderen denken.

In het middelbaar volgde ik in het 1ste jaar moderne wetenschappen. Hierbij moesten we kiezen tussen moderne wetenschappen met extra uren lichamelijke opvoeding of extra uren muzische vorming (plastische opvoeding en muzikale opvoeding). Ik koos voor de extra uren muzische vorming. Dit vond ik het leukste om te doen. Vooral muzikale opvoeding kon me heer erg boeien.

 Als ik kijk naar alle muzische domeinen dan zijn vooral beeld, muziek en beweging mijn favorieten.

Ik zou als het kan ganserdagen zingen. Ik vind het heel leuk om luidkeels mee te kunnen zingen met alle liedjes die ik ken. Ook al kan het soms wel eens vervelend zijn voor de mensen in mijn omgeving om mij telkens te horen zingen. Ze vragen mij dan om te stoppen zodat ze eens de originele versie van het lied te kunnen luisteren. Het maakt mij niet uit of ik nu goed klink of niet. Ik kan mij heel goed inleven in mijn favoriete liedjes en vind het dan ook geweldig om mijn emoties hieraan te koppelen en deze ‘vollenbak’ (met veel expressie) mee te zingen. Ik vind ook leuk om instrumenten te bespelen. Ik kan er wel geen enkele spelen, maar het geluid van instrumenten zeer fijn. De piano vind ik een van de mooiste instrumenten. Ik heb dan misschien niet zelf een piano, maar er zijn ontelbare sites waarop je online/virtueel kan oefenen. Ik heb dit al voor verschillende instrumenten geprobeerd (gitaar, viool, piano, etc.), maar de piano is het instrument dat mij het meest kan bekoren. De creastage heeft me ook nieuwe inzichten gegeven over dat alles rondom ons gebruikt kan worden als een instrument.

 Ik vind dansen ook zeer leuk. Ik beweeg heel graag op muziek. Ik heb dan, volgens sommigen, geen gevoel voor ritme. Ik vind het geweldig om mijn gevoel te kunnen leggen in de emoties van het lied en dan maakt het voor mij niet uit wat de anderen denken.

 Jaar 2

Evolutie in muzische grondhouding:

Vorig jaar heb ik veel bijgeleerd over de muzische vakken/onderdelen zelf. Hierbij heb ik me meer opengesteld bij de verschillende bouwstenen waarop gelet wordt tijdens muzische activiteiten. Dit heeft ook invloed gehad op mijn dagelijkse leven. Ik ben op een andere manier naar het leven gaan kijken. In plaats van luidkeels mee te zingen met liedjes, let ik nu ook veel meer op metrum/cadans. (2 of 3 tijden).  Bij verscheidene dansen ben ik gaan kijken naar de synchronisatie van de bewegingen. Wat me hierbij opviel is dat er een langdurig training en een goede afstelling nodig was de dansers om tot een vlekkeloze synchronisatie te komen, etc.

 Tijdens de lessen die ik zelf rond muzische vorming moest geven dat heel wat leerlingen het heel leuk vinden om zich creatief te uiten. Hierbij probeerde ik ze zowel op het kunstzinnige als op het expressieve aspect te werken. Ze leerden over een bepaalde kunstvorm (materialen, vormgeving, etc.) en gingen vervolgens zelf creatief aan de slag waarbij ze zich dan creatief konden uiten en zich uitdrukken. Ik heb hierbij ook geleerd dat het ook als leerkracht belangrijk is om een bagage mee te hebben in verband met de muzische tak waaraan je wil werken. Ik heb me dan ook altijd proberen te verdiepen in verschillende muzische takken waaraan ik werkte.

  Wat mij ook opviel tijdens de verschillende muzische activiteiten tijdens het klasgebeuren (stage en op de hogeschool), maar ook in het dagelijkse leven (familie, vrienden, museumbezoek met de school, etc.), zag ik dat iedereen een andere interpretatie kan geven aan wat ze zien. Ik besefte wel al dat iedereen een andere interpretatie geeft aan wat ze ervaren, maar het viel me op hoe uiteenlopend dit kan zijn. Doordat iedereen er een eigen interpretatie aan geeft, stimuleert dit ook de communicatie. Je gaat dan in dialoog met iemand en probeert elkaars standpunt in te nemen of te begrijpen van wat zij ervaren in een werk.

 Ik heb mezelf ook veel meer muzisch ontwikkeld door de opleiding. De opleiding heeft me kennis laten maken met de verschillende takken van de muzische opvoeding. De opleiding heeft me vooral het durven uiten van muzische activiteiten aangeleerd. Ik was vroeger heel verlegen en had het dan ook heel moeilijk om uit mijn comfortzone te komen en mij muzische te uiten voor anderen. Nu heb ik hier minder een probleem mee. Ik vind het wel altijd leuker om een muzische activiteit in groep te doen zodat je niet alleen bent. Het zorgt namelijk voor een goede groepsdynamiek en ik is ook leuker om samen te zijn dan alleen.

De opdrachten van het eerste jaar vindt u hieronder ergens terug ;) (meer bepaald onder de uitleg van de methodeschoolstage)

Expo: Bozar IncarNations

Donderdag 3 oktober ben ik met twee vriendinnen naar de tentoonstelling IncarNations van Bozar gegaan. De tentoonstelling was te bezichtigen van 28 juni tot 6 oktober in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. Deze expo werd opgezet door kunstenaar Kendell Geers en verzamelaar Sindika Dokolo. Het resultaat van deze tentoonstelling was Afrikaanse kunst die werd benadert als een springlevende filosofie.

Het doel van deze expo was om onze Europese blik op Afrikaanse kunst helemaal om te draaien. Wat volgens mij zeer goed gelukt is. In deze expo werd zowel gebruik gemaakt van klassieke als hedendaagse kunst. Ik vind dat deze expo een mooi beeld weergaf van de Afrikaanse cultuur waardoor ik deze veel beter heb leren kennen. Er werden ook heel wat emoties weergegeven in de kunstwerken waardoor ik vind dat deze werken zeer werkelijk en echt overkwamen. Een iets minder aspect van de expo vond ik het decor. Ik ben het namelijk eens met de site Brussels-express.eu, hierin wordt beschreven dat het decor lijkt op de binnenkant van een computer. Hier ben ik het zeker mee eens, het decor zijn namelijk witte vierkanten en lijnen. Er wordt ook beschreven dat je niet goed kan onderscheiden wat het decoratieve beeld wil overbrengen. Ik snap ook zelf niet echt wat dit te maken had met het onderwerp en vond het daarom ook zelf een beetje verwarrend. Maar voor de rest heeft het mij niet echt gestoord. Tijdens de expo was er ook muziek op de achtergrond, wat ik wel zeer leuk vond bij het thema. Deze muziek was zeer geruststellend en rustig, waardoor het de expo aangenamer maakte.

De tentoonstelling geeft een nieuw beeld aan de Afrikaanse wereld. Ik vond deze tentoonstelling echt een leuke ervaring en op sommige momenten leek het soms echt alsof je werd meegezogen in deze Afrikaanse cultuur. Zoals in het artikel wordt beschreven alsof het lijkt dat je de levende aanwezigheid van deze cultuur ervaart waarmee ik het helemaal eens ben. Ik denk dat dit gevoel vooral komt door de talrijke expressies die gebruikt werden in deze werken in combinatie met de achtergrondmuziek. Soms begreep ik niet alle kunstwerken even goed maar dit stoorde mij eigenlijk totaal niet want dit veranderde niks aan de sfeer. Dit is zelfs leuk want hierbij moet je soms een beetje nadenken om te begrijpen wat de kunstenaar bedoelt.

Op het einde van de expo lag er een groot boek waarin we iets mochten tekenen of schrijven over de expo IncarNations. Er stonden heel wat tekeningen in dus besloten wij om er zelf ook iets in te tekenen. We hebben er een Afrikaans hutje in getekend, wat aansluit bij het onderwerp. (Laatste foto)

In het artikel staat tenslotte beschreven dat kunstenaar Kendall Geers en verzamelaar Sindika Dokolo een fascinerende tentoonstelling hebben samengesteld die de schoonheid, essentie en diversiteit van de kunst van Afrika onderzoekt via thema’s als magie, kracht en verlangen. Dit vind ik echt zeer gepast bij deze expo en ben het hier helemaal mee eens. Hoewel ik normaal niet vaak naar tentoonstelling ga heeft me dit toch zeer verrast en vond ik het een zeer leerzame ervaring.

Bron: https://brussels-express.eu/facing-the-other-incarnations-at-bozar/

B - De inhoud van je eigen film: 3 de muziek

Titel: Etude no. 3 in E Groot, op. 10 no 3: Tristesse

Componist: Frédéric  Chopin

(Artiest): --

Feitelijke gegevens van het muziekstuk

Het fragment:

De titel van ons fragment is ‘'Etude no. 3 in E Groot, Op. 10 no. 3: Tristesse’'. Het fragment is gecomponeerd door Frédéric Chopin in 1932. Het werd voor het eerst gepubliceerd in 1833 in Frankrijk, Duitsland, Engeland.  

De componist:  

Chopin was op zijn drieëntwinstigste al bekend als een componist en pianist in de salons van Parijs. Toen maakte hij al kennis met Franz Liszt, een Hongaarse componist en pianist. Chopin heeft vervolgens zijn hele opus (een enkelvoudige muzikale compositie) aan hem gewijdt - ‘'A Mon ami Franz Liszt’' (naar mijn vriend, Franz, Liszt).                                                                 

Frédéric François Chopin, is een van de grootste componist en pianist uit Polen. Hij is geboren op 1 maart of 22 februari 1810 in het dorp Żelazowa Wola in Warschau en  overleed op 17 oktober 1849 in Parijs. Zijn muziek is een combinatie van West-Europese klassieke elementen en traditionele Poolse, en maakt hierbij meer gebruik van de piano dan alle andere componisten.

Als kind bekend als wonderkind op de piano. Al op zevenjarige leeftijd kon Chopin zijn eerste composities uitgeven. Op zijn achtste jaar gaf hij zijn eerste openbare concert. Chopin hield erg van Polen, en hij was er ook nooit weggegaan als er geen opstand was uitgebroken (Polen was destijds onderdeel van Rusland maar de Polen wilden onafhankelijk zijn). Daarom vluchtte Chopin op zijn 21ste naar Parijs. In Parijs leefde Chopin eerst als concertpianist en componist en later als pianoleraar. Om te voorkomen dat hij afhankelijk zou zijn van documenten van het Russisch Keizerrijk werd hij Frans staatsburger. Van zijn 27ste tot zijn 37ste jaar had hij een stormachtige relatie met de Franse schrijfster George Sand (Baribes Dudevant). Chopins had een slechte gezondheid en stief, in 1849 op 39 jarige leeftijd, aan tuberculose hoewel ook andere kwalen worden genoemd, zoals cystische fibrose en alfa-1-antitrypsinedeficiëntie, een metabole aandoening.

Hij werd begraven in Parijs, met uitzondering van zijn hart: dat is ingemetseld in een pilaar in de Kerk van het Heilige Kruis in Warschau. Chopin was met hart en ziel aan Polen verknocht. Volgens sommigen zijn in zijn muziek altijd eenzaamheid en heimwee naar zijn geboorteland te horen. Zijn vriendin en levenspartner George Sand vertelde over hem dat hij meer Pools was dan de Polen zelf:

Het hart van zijn volk slaat in zijn borstkas. Ik ken geen andere musicus die een groter patriot is dan Chopin. Hij is meer Pools dan elke Fransman ooit Frans is geweest, elke Italiaan Italiaans en elke Duitser Duits. Hij is een Pool en niets anders dan een Pool, en uit het vernietigde, bezette Polen komt zijn ziel tevoorschijn, en zijn muziek.

Zijn werk bestaat bijna geheel uit composities voor solopiano. Zijn stijl benadrukt subtiele nuance, expressieve diepte en klankpoëzie. Op het gebied van de harmoniek is Chopin een van de belangrijkste vernieuwers van de 19e eeuw geweest. Zijn werk vormt het hoogtepunt van de pianomuziek uit de romantiek.  

Zijn eerste set etudes (oefenstuk/studie) werd gepubliceerd in 1833 maar sommigen waren al eerder geschreven, in 1829. Deze stukken hadden zeker ook moderne invloeden. Bepaalde etudes zijn nu nog te horen in de populaire muziek of televisie shows. Bijvoorbeeld, op. 10, nr. 3 wordt soms gebruikt als liefdesliedje en heeft de bijnaam ‘Verdriet’

De eerste reeks Études werd in 1833 gepubliceerd, hoewel sommigen al in 1829 geschreven waren. Zijn tweede set met Études werd in 1837 gepubliceerd, deze werd opgedragen aan de minnares van Franz Liszt genaamd Marie d’Agoult.

Inspiratie voor in onze film: 

Wat hoor je?

Het fragment Etude no. 3 in E Groot, Op. 10 no. 3: Tristesse heeft een grote afwisseling in toonhoogte. De muziek wekt verschillende emoties op. Op het begin is het fragment erg rustig. De toonduur is enorm lang en zorgt voor een enorm droevig gevoel. Later in het fragment, wordt het luiden snelle muziek. Toonhoogte wordt steeds een beetje hoger waardoor de spanning opbouwt. Het tempo van de muziek is in het begin heel traag, later worden het luiden harde klanken. Het tempo wordt veel hoger in de loop van het fragment. Er is later in het fragment een sterke dynamiek aanwezig. De muziek wordt steeds heftiger en luider hieruit maken wij op dat er een sterke dynamiek aanwezig is. Er is een kleine bezetting in het stuk aanwezig. Het volledige stuk wordt alleen met de piano gespeeld.

Inspiratie voor in onze film: 

Tot welke stijl behoort het muziekstuk? 

Het fragment Etude no. 3 in E Groot, Op. 10 no. 3: Tristesse heeft een grote afwisseling in toonhoogte. De muziek wekt verschillende emoties op. Op het begin is het fragment erg rustig. De toonduur is enorm lang en zorgt voor een enorm droevig gevoel. Later in het fragment, wordt het luiden snelle muziek. Toonhoogte wordt  steeds een beetje hoger waardoor de spanning opbouwt. Het tempo van de muziek is in het begin heel traag, later worden het luiden harde klanken. Het tempo wordt veel hoger in de loop van het fragment. Er is later in het fragment een sterke dynamiek aanwezig. De muziek wordt steeds heftiger en luider hieruit maken wij op dat er een sterke dynamiek aanwezig is. Er is een kleine bezetting in het stuk aanwezig. Het volledige stuk wordt alleen met de piano gespeeld.

Inspiratie voor onze film:

Het droevige gevoel hadden wij precies nodig om het verdriet van het gemis van Hans aan te tonen.  

De tijdsgeest, maatschappelijk gezien

Hoe zag de wereld er uit in de tijd dat het stuk gecomponeerd werd? Wie was de baas? Hoe zat de maatschappij in elkaar? Zijn er opvallende gebeurtenissen?

Het stuk is gecomponeerd in 1832, maar pas gepubliceerd in 1833. In dit jaar was koning Willem 1 aan de macht. In Frankrijk waren er kleine studentenopstanden, maar dat lijkt mij vrij weinig te maken te hebben met dit muziekstuk. Er zijn geen opvallende gebeurtenissen. Het is wel bekend dat er rond deze tijd veel grote stukken zijn gecomponeerd door bekende componisten. De klassieke muziek is in de 16e eeuw al tot stand gekomen. De maatschappij is al veel jaar gewend om klassieke muziek te luisteren, maar dit is één van de beste stukken uit de geschiedenis. Veel mensen waren hier dan ook van onder de indruk.  

Inspiratie voor onze film:

Wij hebben ervoor gekozen om rustige muziek te gebruiken voor onze film. Klassieke muziek valt zeker onder rustige muziek, dus de perfecte keuze voor een droevig fragment voor onder ons filmpje.  

Plaats het muziekstuk in de kunst van de tijd

Ondertussen zijn wij erachter gekomen dat de klassieke muziek tot stand is gekomen in de renaissance. De renaissance speelde zich af van 1300-1600. De renaissance heeft de kunst van de klassieke oudheid (Grieken en Romeinen) als  uitgangspunt. In beide periodes hadden kunstenaars andere uitgangspunten bij het maken van hun werk. Om God te kunnen begrijpen en om dichter bij hem te komen, moet je alles goed bestuderen wat hij geschapen heeft--dacht men in tijdens de Gotiek. Zo ook de mens. Wanneer je begrijpt hoe een mens in elkaar zit, kom je weer wat dichter bij de Schepper. Deze ideeën worden in de Renaissance verder ontwikkeld. Er wordt gezegd: de mens is de maat der dingen. De verhoudingen van de mens worden zelfs gebruikt als uitgangspunt in de architectuur. Door het afnemen van de invloed van de kerk kwam de mens centraal te staan. Kenmerken van de renaissance zijn:

Realistische weergave

Mythologie  

Vrijstaande beelden 

Geïdealiseerd

Anatomisch

Plastisch plooien, lichtval

Dat de mens steeds meer centraal staat, komt o.a. tot uiting in de beeldende kunst en literatuur. De muziek loopt t.o.v. de andere kunsten een beetje achter, pas vanaf 1450 breekt de Renaissance door in de muziek. De muziek wordt in vergelijking met de Middeleeuwen vermenselijkt:

De relatie tekst-muziek wordt belangrijker. Componisten gingen op zoek naar nieuwe middelen om de inhoud van de tekst te benadrukken. In plaats van de grillige melodielijnen van de gotische muziek wordt de eenvoudige door de menselijke adem bepaalde melodie het ideaal.  

De gecompliceerde gotische ritmiek maakt plaats voor een regelmatige ritmische puls. Het ritmisch verloop wordt bepaald door de natuurlijke declamatie van de tekst. De expressie van de tekst moet worden weergegeven. Voor het eerst mag muziek beluisterd worden puur om haar esthetische kwaliteiten. In de muziek gaat de de wereldlijke muziek een steeds grotere rol spelen ook krijgt de instrumentale muziek voor het eerst zelfstandige betekenis.

Inspiratie voor onze film:

De verandering van de muziek naar realistische muziek vinden wij handig voor ons filmpje. Hiermee kunnen wij de dood van Hans realistisch weergeven. Ook zijn wij erachter gekomen dat er wel duidelijk een verband is tussen muziek en bijvoorbeeld beelden van dezelfde tijd.  

https://www.artsalonholland.nl/kunst-encyclopedie/kunst-stijl

GEZICHTEN VAN DEMENTIE, EEN BOEK VOL ONTROERING

De schilder kan door de mens kijken om het portret te maken. Dat wil zeggen hij ziet achter het gezicht het gevoel van de geportretteerde. Achter de mimiek de emotie. Dat is het verschil met de fotografie. De fotograaf krijgt de buitenkant voor de lens, maar zal nooit de binnenkant kunnen laten zien. Deze doorgronding kan hij alleen krijgen met het toevoegen van symbolen of het bijplaatsen van zaken en materialen die bij de geportretteerde mens passen, het figuur tot persoon maakt. Maar de schilder kan in zijn verfstreken het wezen van de mens weergeven. De impressie achter de expressie tot uitdrukking brengen. Herman van Hoogdalem vindt het de kwaliteit van een schilder, dat hij meer aan de buitenkant kan zien dan iemand die niet schildert. “Ik maak een portret via mijn ogen. Als je scherp observeert dan kun je zoveel lezen aan de buitenkant.” De mensen gaan in zijn hoofd zitten, de uitdrukkingen op hun gezicht, de blikken in hun ogen.

Van Hoogdalem portretteerde mensen die lijden aan de ziekte van Alzheimer voor de tentoonstelling “Gezichten van dementie”. Met teksten van journalist en schrijver Gijs Wanders is dat een boek geworden. Beide heren zijn ervaringsdeskundige, want hadden een ouder die leed aan dementie en maakten het hele proces daardoor aan den lijve mee. Daarom is de uitgave “Gezichten van dementie” een boek vol ontroering geworden. Van Hoogdalem beeldde de mensen in potlood en verf, Wanders verwoordde het verdriet van familieleden die de mens in al zijn of haar machteloosheid in het leven te zien verdwalen. Al wat niet in woorden te vangen is staat opgetekend in de schilderijen – de wanhoop, het lijden, de pijn, de onzekerheid, de leegte, de onthechting, de berusting. De geportretteerden gaan door al die fasen van dementie heen, totdat er niets meer is dan enkel het sterven. Ze kunnen nauwelijks meer in hun eigen schaduw van wie ze vroeger waren staan. Maar proberen in hun onbeholpen wezen nog wel die iemand te zijn, hoewel er nauwelijks meer sprake is van decorum.  Naast deze portretten zijn de teksten, interviews met partners en kinderen waarbij de relatie tussen familie en degene met dementie centraal staat, een representatie van deze mensen.

In eerste instantie heb ik dat niet zo door, want de tentoonstelling heb ik niet kunnen zien destijds, maar de portretten zijn menshoog. Dat realiseer ik me pas wanneer ik ergens in het boek de foto van de schilder in zijn atelier zie, werkend aan de portretten. Ik kan me voorstellen dat dit formaat voor de bezoekers tijdens de tentoonstelling erg confronterend moet zijn geweest. Menshoge gezichten. Met priemende ogen, maar geen felle blikken. Ernstig en ingetogen, strakke trekken om de mond. De blik is lijdzaam en berustend, voor dat ogenblik dat ze ongedwongen model staan. Of althans door de schilder met de ogen worden gevolgd, zodat hij diverse schetsen van houding en uitdrukking kan maken. Die schetsen met uitgeschreven bevindingen op het moment zijn grond voor de uitwerking in het atelier.

Kijken ogen niet over of langs mij heen in het niets, dan zien ze mij recht aan maar kijken dwars door me heen. De blik is niet leeg, maar loopt vol van vragen over wat, wie, waarom, waar, wanneer. Te veel vragen om nog zelf te kunnen beantwoorden, want die antwoorden zijn zoek en niet meer te vinden. Dat maakt ze hulpeloos en machteloos vooral. Ik zie weemoed in de blikken, voor zover deze mensen die emotie nog kunnen bevatten. Er is verbazing, want ze begrijpen niet meer waar ze zijn en waarom ze hier zijn. Eigenlijk valt alle herkenning weg en kunnen ze alleen leven in een tijd voor deze tijd, van toen en vroeger. Alles van nu en gister is als het ware uitgegumd – moet nog komen, het moment van vorige week werd opnieuw getekend. Op deze plek willen ze niet meer zijn, niet in dit heden leven, want het is en blijft vreemd. Die verwarring is gevat in het portret. Het straalt ze uit de ogen. “Ik blijf het verdrietig vinden, maar probeer toch wel te kijken hoe hij nu leeft in dat hele kleine wereldje. Ik kijk niet naar wat hij allemaal niet meer kan, want ja, dan maak ik het voor mijzelf heel moeilijk.”

Uit de interviews van Gijs Wanders met de familie blijkt vooral dat het zwaar is degene waarvan ze houden te zien wegdrijven van het leven. Zonder dat ze een helpende hand kunnen bieden of een reddingsboei kunnen toegooien. Ze kunnen er alleen maar zijn, begrijpend naast hen staan. Ze lijden mee en zijn bezorgd. “…dat ik niet meer weet of ze mij nog als echtgenoot herkent. Ik kan ook wel de mijnheer zijn die geregeld langskomt…” “…ik heb het idee dat ze mij eerder ziet als broer en mijn zoon als haar zoon…” “Ik zie mijzelf vooral als zijn verzorgende, iemand die het voor hem zo goed mogelijk wil maken. Ik probeer te leven bij de dag…” “…op een gegeven moment is het wel weg, dan is het je moeder niet meer.” “Ik geniet van de dingen die er zijn, maar ben toch wel een groot deel van mijn vader kwijt.” “Ik ben dankbaar dat we het zo fijn hebben gehad, het waren mooie jaren. En ja, nu moet ik hem afstaan.”

Wat zo typerend is in de portretten zijn toch wel de wezenloze, ontdane en machteloze blikken. De oogopslag maakt geen contact. Alsof in zichzelf gericht. Zich voortdurend afvragen wie die ander is en wat deze komt doen. Na de gesprekken met familie, de portretten van hun geliefden en locatieportretten van mensen die door het verzorgend personeel zijn gekozen, is er een gesprek van auteur met kunstenaar – Gijs met Herman: “Ik heb dementie in het gezicht gekeken”. Eigenlijk zegt de blik van de schilder meer dan dat de familie door de schrijver over de persoon laat weten. Uit die interviews leer ik hoe iemand was en op welke manier zij omgaan met hoe de persoon nu is. De kunstenaar kijkt objectief naar de actuele situatie, maakt contact voor zover dit mogelijk is en kijkt vooral door de mens heen, door de pijn en het verdriet en probeert het geluk dat er ooit was in beeld vast te grijpen. “Ik heb een samenvattend portret proberen te maken waarin je veel van die emoties en uitdrukkingen tegenkomt. Haar mond strak en streng, haar ogen zacht en verdrietig.” “Ik kan me voorstellen dat het voor dierbaren heel moeilijk is om je man of je moeder zo te zien, stilgezet in de tijd, de leegte in de ogen, het verdriet op het gezicht.”

Gezichten van dementie. Beeld Herman van Hoogdalem, tekst Gijs Wanders. Uitgave WBOOKS, 5e druk 2017.

https://wbooks.com/winkel/kunst/hedendaagse-kunst/gezichten-dementie-5e-druk/

06/11/2017

- Dubbel gevoel bij 2e afspraak psychologe: ik wou mijn verhaal doen van mijn geschiedenis waar goed op werd gereageerd, tegen het einde kreeg ik opmerking/vraag dat ik meer focuste op gevoelens + gevoel dat ik het beknopter/to the point moest houden dmv opdracht en na te denken over waar ik nood aan heb.
 > ik voelde alsof ik me moest aanpassen, dat ik haar tijd zou verspillen door het niet over emoties te hebben
 OPDRACHT: - 5 momenten waarin ik me beknot voelde in kernwoorden 
- 5 momenten dat ik voor zelfontwikkeling koos 
> BEKNOT (vooral tegenwerken > extreme reactie)
 1. 2010: op kot voor terugwinnen Ben > groot protest mama (zocht alle risicofactoren)
 2. 2012 (?): klaplong mama, vroeg boodschap te doen > nee want al plannen > genegeerd door mama, verteld aan Myra > ontslag als assistent
 3. 2014: fotoboek Myra lukte niet > huilen geweigerd > weg
 4. 2016: geen rekening gehouden Oostkamp > weggevlucht > grens bereikt
 5. 2009: depressie > elke dag onder druk om werk te zoeken > hyperventilaties woede
 > ONTWIKKELING: 
1. 2013: liefdesverslaving Jan > stop affectie moeilijk > wou naar psych. ziekenhuis > boek Alice Miller > besef problemen liggen aan opvoeding
 2. 2016: water onverwacht afgesloten > 4u huilen abnormaal > ontdekking HSP + INFJ 
3. 2017: slapeloze nachten niet willen afspreken met mama door stress > lezen ‘Toxic Parents’ e.a.
 4. 2009: conflict nood aandacht + mensen wegduwen > troost in Tumblr
 NOOD aan verhaal kunnen doen + gedragspatronen doorbreken, durven opkomen voor mezelf + vrije expressie
 - Ik weet niet of ik het volhoud om elke week 45min te kunnen praten en net wanneer ik er in kom, het moet afgebroken worden omdat de tijd om is. Ik heb liever een therapiesessie van 5 uur waarin ik alles kan zeggen om van daaruit te werken aan de oplossing. Nu kan ik 45min praten om dan nog 3 uur na te denken over wat ik nog allemaal wil zeggen. Zeker als ik dan niet eens vrijuit kan vertellen.
 Voorlopig lijkt het alsof ik veel meer haal uit de juiste boeken lezen, het voorlopig enigste voordeel van psycholoog is dat iemand naar me luistert.
 Ze wil dat ik emoties toen maar ik kan dit niet forceren, omdat ik zo zelfbewust ben van mijn gedrag?
 Ik wou ook nog veel bespreken en tonen maar dat is allemaal niet gelukt. Ik voel me gefrustreerd en weet het niet meer. Ik wil er met Flor over spreken maar hij is nog op zijn werk en wil hem daar niet storen.