Ik dacht dat het iets beter ging, maar ik voel me zo slecht de laatste dagen, zo moe. Ik kan niet nog eens crashen zoals ik vorig jaar crashte. Ik ben net stapjes aan het zetten om terug beetjes te functioneren. Ik ben bang. En ik wil wenen gewoon omdat ik zo moe ben.

Je bent niet stuk.

Als eerste bericht op mijn inmiddels Nederlandstalige tumblr plaats ik een kopie van een ouder stukje dat ik ooit schreef op LinkedIn. Het is inmiddels een heel eigen leven gaan leiden en is herplaatst door een zorgorganisatie en wordt gebruikt bij psycho-educatie en trainingen. (Ja, ik ben trots.)

Tijdens de komende Autisme Week zal ik elke dag plaatsen.

Autismediagnose? Je bent niet stuk!  

Wat mij het meeste opvalt aan nieuwe deelnemers aan mijn gespreksgroep voor volwassenen met autisme, is dat ze vaak zo vol wrok en verdriet zitten. Vaak genoeg hebben ze een gloeiende hekel gekregen aan psychiaters. Bijna altijd komt dat voort uit de boodschap die ze gekregen hebben bij hun diagnose: Autisme Spectrum Stoornis. Dat impliceert: u bent stuk, u bent kapot.

Vaak genoeg wordt die boodschap herhaald door latere hulpverleners. Methodes als Geef me de 5 en Ik ben Speciaal – ook in de nieuwere versie – geven allemaal keurig lijstjes met ‘kenmerken’ van autisme en presenteren die als een lijst van wat er allemaal mis met je is. Door alleen maar te spreken in termen van stoornis en gebrek – en de rest van de maatschappij zonder verdere toelichting als normaal te beschouwen – pathologiseren ze de ervaring van de cliënt. Als je het stempel autisme krijgt dan krijg je maar al te vaak het idee dat je belevingswereld inherent ziek is.

In de handen van een kundige hulpverlener kan er overigens heel veel goeds worden bereikt met genoemde en andere methodes. Ik ken er minimaal één die echt z’n cliënten verder helpt. Helaas wordt er in de opleidingen niet of nauwelijks aandacht besteedt aan een andere, betere, gezonde manier van kijken.

Autisme is een neuro-motorische verandering, stoornis zo je wilt, die een sociale handicap oplevert. Waarom ontstaat die handicap? Doordat de maatschappij geen afwijking accepteert in sociaal gedrag, iemand die net wat anders is onverbiddelijk afwijst. En dan wordt ons verweten dat we ‘star’ zijn?

Star gedrag? Ik noem het in de meeste gevallen rechtlijnig.

Dingen letterlijk nemen? En waarom niet? Hou je dan ook aan je woord.

Ziet niet of moeilijk grote verbanden? Dat kan maar die verbanden zijn lang niet altijd juist en iemand die de details kan zien is goud waard.

Waar vind je nog werknemers die zich volautomatisch diep verdiepen in hun werk, binnen de kortste keren alles weten van hun onderwerp en niet stoppen als het gaat om de klus geklaard krijgen? Akkoord, ‘sociaal onhandig’ zal vast een terecht label zijn maar zoals ik ernaar kijk wordt er voor hem/haar/hen domweg geen ruimte gemaakt bij de koffie-hoek.

Ik heb niks hoeven doen om autistisch te zijn, maar ik schaam me niet. Mijn manier van kijken naar het leven is een valide manier, een variant die er ook mag zijn. Mijn ervaringswereld is niet minder geldig en in sommige gevallen zelfs meer geldig. In andere gevallen weer niet.

Daarom wil ik mijn nek uitsteken hier. Voor al die anderen, speciaal voor die mensen met  neurodiversiteit en auti-mensen die net hun diagnose gekregen hebben. Tegen hen zou ik heel graag even kort en zachtjes maar toch duidelijk willen zeggen…

Je bent niet stuk.

Je bent gewoon okay zoals je nu bent.

Je bent welkom en mag er zijn.

Je bent niet stuk. Je hoeft niet non-autistisch te worden. Dat lukt toch niet. Wat je moet doen is de beste autist worden die je maar kan zijn.

Je bent niet stuk.

Tegen alle overige mensen zou ik willen zeggen: autistische (en andere neurodivergente) mensen hebben een stem, ook als ze die niet hoorbaar kunnen gebruiken. Zonder uitzondering. Wil je helpen en een bondgenoot zijn of heb je gewoon even wat sympathie… luister. Luister naar mensen en help hun beleving van de wereld te verspreiden. Zo doe je goed.

Mwah. Dat is het gevoel op het moment. Ik heb zo goed als geen vakantiegevoel deze vakantie. Twee weken zijn om en ik ben moe, leeg en verdrietig.

Ik krijg het ook niet uitgelegd. Gisteren stond ik te strijken en overviel het me. Dat ik altijd wel met zorgen bezig ben. Altijd is een te groot woord, dat kan niet maar wel heel vaak. Dat ik in twee weken vakantietijd twee keer kort iets ontspannends heb gedaan. Met handicap. Lunchen en schoolspullen halen met jongste liefje. De handicap? Mijn noodgebit. Zonder kleef valt het uit. Met kleef is het nog kokhalzen dus de firma stophoest moet mee in de tas en ik doe een uur of 3 met een rol. Het werkt laxerend en dat is ook handig. Na die lunch werd het wel duidelijk dat ik niet echt mee op pad kan. In plaats van donderdag naar zee heb ik de voordeur geverfd en het huis gepoetst. Ik wil voor de liefjes geen last zijn. Zo voel ik me wel. Ik zie als een berg op tegen sociaal gedoe. Praten maakt de werking van de kleefpasta niet beter en met stophoest in de bek is het lastig praten, ik wil nog wel eens kwijlen.

Wat dit met me doet. Het maakt me onzeker. Het liefst kruip ik tandeloos in bed en blijf ik weg van iedereen. Eten in gezelschap vind ik kut. Ik kan niks kauwen zonder tanden dus snijd het heel klein en slik alles in ene door. Met tanden in eten doe ik af en toe maar ik vind twee keer plakken op een dag meer dan genoeg en m'n tandvlees is er geïrriteerd door. Ik dus ook.

Ik mis ons ma nu. Het luisterend oor en zij begreep me. Nu voel ik me onbegrepen. Ik mis mezelf, ik mis eten, ik mis een borrel met vriendinnen. Ik zie foto's van vakantie, dagjes weg. Mijn enige uitjes de afgelopen maanden waren een feestje, een uitvaart en ziekenhuisbezoeken. Oja, protheticus. En de tuin. Daar zit ik nu ook. Ook daar zit ik mezelf in de weg want ik ben moe. Weinig kunnen eten betekent ook minder energie. Ik eet al vanaf half oktober bagger. Ik krijg niet veel werk verzet en het voelt op het moment ook als werk. Alles voelt als werk. Ik zucht er veel bij.

Zo ben ik niet. Ik word normaal gesproken blij van de tuin maar nu vaak niet. Dan ga ik maar weer even zitten om bij te komen. Effe uitrusten.

Ik ben mezelf kwijt. Ik vraag me ook af of het nog wel goed komt. Of de nieuwe tanden gaan helpen. Of ik dan niet meer hoef te kokhalzen maar wat als dat wel zo is. Mijn lief tandeloos kussen. Ik vind het verschrikkelijk. Naar mezelf kijken helemaal. Overal rimpels rond mijn mond door het slechte noodgebit en het vaak zonder tanden in rondlopen. Thuis doe ik de krengen uit. Even geen stophoest.

En nu. Ik ben met onenigheid weg gegaan thuis. Na discussie vertrokken op het verzoek van oudste liefje. Ze had gelijk. We kwamen even niets verder omdat we niet naar elkaar luisterden. Daarom vermijd ik discussies liever. Je schiet er niks mee op.

Het komt er meestal op neer dat ik het laat rusten en ergens de modus van gewoon doorgaan weer vind. Niet klagen maar dragen.

Ik heb dus een werkvakantie. Poetsen, boodschappen doen, verven en tuinen. Met soms een uitstap van maximaal 3 uur aaneengesloten. Als ze me maandag over een week vragen hoe mijn vakantie was weet ik niet goed wat te zeggen. Geen reis, geen dagjes naar zee, geen ontspannen Karin. Ik ga maar liegen denk ik. Dat ik een fijne vakantie heb gehad. Deels waar want ik ben een beetje meer bij met klussen. Dat is dan weer fijn. De tuin ziet er ook best netjes uit en ik heb al best wat geoogst. Ook fijn. Courgettes in diepvries, ook fijn. En de rest van het gezin heeft leuke dingen gedaan, van lezen tot naar zee. Van zwemmen tot met vrienden op stap. Van muziek maken tot films kijken.

Volgende week start ik met de kast van jongste liefje verven. Van de nood maar een deugd maken. Lief en zij gaan vier dagen kamperen. Ik hoop dat ik het oudste liefje een beetje naar haar zin kan maken.

01/07/2019

- Ik voel vandaag dat ik echt nood heb aan sociaal contact, aan in het gezelschap zijn van mensen die me begrijpen en accepteren. Ik heb vooral nood om dingen te zeggen, mijn hart te luchten en echt naar geluisterd te worden. Mensen die zich dan weer tegen mij keren, daarbij is het dan weer het risico getriggerd te worden, of dat ik mij heel snel ga irriteren aan hun gedrag of het feit dat ze mij geen empathie kunnen geven.
 Bij een psycholoog voel ik me veilig daarvoor, maar daar kan ik net niet bij terecht voor 2,5 maand. Ik heb gewoon een extreme nood aan erkenning voor mijn gevoelens en gedachten, een teken krijgen dat ik toch een beetje verbonden ben met anderen. Als ik dit aan mezelf geef, voel ik niet die verbondenheid met de wereld.
 Ik voel alsof ik met niets in de wereld nog een connectie voel, alles voelt dof en weinig verwondert mij nog. Misschien moet ik simpelweg wat meer dingen proberen om weer de connectie te voelen zoals muziek luisteren. Ik weet niet wat mij nog echt voldoening kan geven. Misschien dat mensen kunnen helpen wel veel kan doen? 
Ik weet niet, het voelt echt alsof ik met een ernstig groot en diep gat in mijn hart zit en zowel bij Flor zijn als alleen zijn zou me echt eenzaam en doelloos doen voelen. Misschien is het probleem vooral van geen groter doel of dromen te hebben? Ik zou nog wel een goeie artiest willen worden maar ik voel dat ik dat niet in mij heb. De idee dat ik geen dromen meer heb, maakt me wel verdrietiger dan het gebrek aan sociaal contact. Misschien is het geen schrik om Flor te missen, maar om betekenis en een doel te missen. Ik heb iets nodig dat mij genoeg betekenis geeft om blij te zijn om op de wereld te zijn en er een plaats te verwerven: nu is het allemaal zo nutteloos omdat ik voel dat niemand mijn waarden deelt in mijn omgeving en iedereen zo anders is: ik wil een community van gelijkgestemde mensen maar ik heb te weinig hoop dat ik iemand vind zoals mij - iedereen voelt te anders, te verschillend. Ik moet het gewoon kunnen durven om toch te gaan hoewel ik geen hoop heb. Misschien moet ik dan al blij zijn als ik iemand vind met 1 gedeelde interesse? Maar ik haat echt om indruk te moeten maken op mensen, ik voel dat mezelf zijn niet genoeg is, omdat ik dan toch gesloten ben en niemand aantrek. Ik moet open zijn maar dat kost me enorm veel energie. Als ik gesloten ben trek ik ook eerder mensen aan die daar misbruik van maken. 
- Ik voel me hier nu ook echt alleen in dit appartement, ondanks de mensen buiten. Ik voel echt nood aan gezelschap van anderen. Ik kan naar de bib gaan om tussen mensen te zitten, of ik kan naar een stream van Oxygen Not Included op Youtube kijken of muziek luisteren. Of misschien toch ernstig een huisdier overwegen. Ik denk dat dat wel al echt kan helpen om desnoods een vis te hebben.. Of ik zoek asap werk voor sociaal contact, dat kan ook. Nu begin ik alvast met de YouTube-stream terwijl ik kuis.
 - Ik heb nood aan sociaal contact en emotionele connecties maar als de kans zich dan voordoet om contact te zoeken, houd ik me toch in, misschien omdat ik te gevoelig, kwetsbaar en makkelijk te triggeren ben, ook omdat ze niet aan mijn verwachtingen voldoen van minimale vriendelijkheid. Elk sociaal contact voelt gevaarlijk omdat ik me zo snel afgewezen kan voelen, wat dan verdriet oproept van vroeger. Daardoor ben ik ontzettend kieskeurig omdat ik zo min mogelijk getriggerd wil worden. Geen sociaal contact voelt dan toch beter dan emotioneel getriggerd te worden. Maar ik weet echt niet hoe ik dat verdriet kan verwerken en niet zo snel getriggerd word. Ik voel me dan niet slecht over mezelf, maar het is dan de pijn van te anders te zijn, nergens bij te horen. Mijn emoties lijken het enige waarmee ik me nog verbonden kan voelen, omdat ik verder andere waarden en normen heb dan meesten, andere interesses, andere achtergrond.. Ik kan eigenlijk enkel praten over emoties omdat dat het enige is wat mij definieert en mij tegenhoudt om mij andere dingen toe te wijzen. Ik houd van obscure games, niemand is zo bezig met milieu als ik, ik ken niet veel mensen met interesse in persoonlijkheidsstoornissen.. Interesse in HSP komt er het dichtste bij. Niet veel mensen die graag dingen maken of autobio comics lezen..

ik lees soms over behoeftes en wensen in relaties. ik heb denk ik werkelijk nog nooit aangegeven wat ik nodig heb in relaties. aangeven wat ik wil is ook lastig, want ik heb altijd gedachten als:

ik moet het in mijn eentje kunnen

ik wil en kan de ander niet veranderen

ik wil de ander niet het gevoel geven dat ze niet goed genoeg zijn

ik wil de ander niet nodig hebben voor mijn geluk

ik snap dat behoeftes dingen zijn als communicatie, vertrouwen, intimiteit, kwetsbaarheid, groei, liefde. maar wat doen wensen ertoe? tuurlijk, het liefst is een partner vegetariër, roken ze niet, zijn de mannen minstens 1 meter 80, maximaal 1 meter 95, zijn ze geïnteresseerd in kunst en cultuur, zijn ze hoog opgeleid, zitten ze op dezelfde plek in het politieke spectrum als ik, zijn ze grappig, lief, zorgzaam, sociaal, sportief, sexy, zelfverzekerd, passen ze precíes in het leven dat ik heb etc., maar als puntje bij paaltje komt is het allemaal minder belangrijk. ik heb nog nooit langdurig gedatet met iemand of een relatie met iemand gehad die aan al die wensen voldoet en dat hoeft ook helemaal niet. op datingsapps kan je kieskeuriger zijn, daar valt iemand al af als ze een sigaret in hun handen hebben of politiek rechts kleuren. maar als je iemand echt leert kennen, maakt het toch minder uit? 

ik heb een minder goed beeld van wat ik van iemand wil qua gedrag. ik weet wat fout is, wat niet oké is, maar wat ik wel wil, kan ik niet goed verwoorden en kom ik ook zelden voor uit. soms krijg ik het gevoel alsof mensen vinden dat ik te meegaand ben. dat ze denken dat ik niet genoeg ruimte inneem. ik weet het niet zo goed. ik wil mensen accepteren hoe ze zijn en ik wil mijn geluk niet laten afhangen van de ander, ik vind dat heel belangrijk. maar er is vast een middenweg, toch? moet ik hier iets mee?

Over autisme en misantropie

Al van vroegs af aan werd me verteld dat ik belangrijke dingen niet begreep. Dat ik me niet juist gedroeg en dat ik nog zo veel te leren had van jullie, de normale mensen, de meesters van empathie, sociaal gedrag en verstand.

Er werd me duidelijk gemaakt dat ik niet zou kunnen overleven als ik mezelf bleef.

“Ja natuurlijk zou iedereen zich aan je kunnen aanpassen.” zeiden ze. “Maar éénmaal dat je volwassen bent moet je kunnen een normaal leven leiden. Daarom moet je nu al leren door het leven gaan zonder een speciale behandeling. Je moet leren omgaan met mensen. Je moet leren sociaal zijn en jezelf niet afzonderen. Je moet de waarde van mensen boven dieren en voorwerpen begrijpen. Je moet empathisch leren zijn, je moet leren inzien dat anderen ook gevoelens hebben en je moet het beseffen wanneer je iemand kwetst. Je moet kunnen inzien wanneer je verkeerd bent.”

Ik zag het als mijn plicht natuurlijk. Mijn bestaan, mijn leven, hing hier van af. Als ik kon leren om een mens te zijn - wel ja - dan mocht ik een mens zijn. Dan mocht ik een deel van jullie uitmaken. Als ik het niet kon, dan zou ik in de goot eindigen. Dus ik leerde het allemaal.

Eerst leerde ik sociale omgang van jullie. Ik leerde om mensen niet te negeren en ten alle tijden hen in de ogen te kijken en met hen te converseren. Een super belangrijke les, dat lieten jullie me keer op keer weten.

Tot jullie smartphones uitvonden en jullie je eigen cruciale lessen onmiddellijk vergaten in ruil voor sociale netwerk feeds en memes. Nu kijk ik jullie telkens plichtsbewust in de ogen, stel ik vragen over jullie, over jullie dag, over wat dan ook. En jullie antwoorden niet. Kijken me niet aan. Willen dat ik zwijg zodat jullie rustig kunnen verder scrollen.

Dan leerde ik de waarde van mensen boven alles. Op de harde manier. Ik kreeg een schoen in mijn gezicht terwijl de andere kinderen lachten.

“Hé Roel!” zei hij. “Ik heb daarnet op een regenworm gestampt! Ga je nu huilen?”

Jullie leerden me hoe grappig dit was. O wat werd er gelachen.

“Hé Roel!” zei ze. “Ik heb een tak van een boom getrokken! Is de boom nu verdrietig?”

Ik leerde dat voorwerpen eigendom waren en geen eigen wil mochten hebben. Ik leerde dat ik me nooit mocht zorgen maken of huilen om voorwerpen. En ik leerde dat zowel planten als dieren ook voorwerpen waren. Zij zijn van ons. Zelfs de dieren die vrij rondzwerven in de wereld zijn gewoon de huisdieren die we niet voederen. De wilde bossen zijn de tuinen die we niet onderhouden. Allemaal voorwerpen. We ruilen ze, eten ze, bezitten ze, alsof het geld is. Want ze zijn geld. Alles is geld. Alles behalve mensen. Alles dient voor mensen. Wij zijn de reden van alles.

En dan plots gingen jullie allemaal het straat op. In protest. Lang leve Greta. Red het klimaat. Maar ik herkende hem wel in de menigte. En ik herkende haar ook. Ik herkende ze allemaal. Dezelfde mensen die mij deze harde les geleerd hadden die nu het straat op kwamen. Er werd voor hen geapplaudisseerd. Wat een rebellen. Wat een helden. Wat een nobele strijd tegen een apathische wereld.

Ik roep even tegen de meute om te stoppen. Opgepast hier zit een rups op de weg. Ik wil hem eventjes uit de weg zetten. Jullie draaien cirkeltjes met jullie vingers naast het hoofd. Ja, ik ben nog steeds zot. Hoe dom van me. Ik had al lang moeten leren dat jullie protest voor de natuur belangrijker was dan dit dom waardeloos object dat over de straat kruipt. Het protest draait natuurlijk om jullie. Om de mensen. Jullie zijn de reden van alles.

Vervolgens leerde ik empathie van jullie. Toen ik voor iemands camera liep en een foto verpestte werd er me met hand en tand uitgelegd hoe gekwetst de amateurfotograaf wel niet was. Hij had zo graag een foto genomen van het toeristische pronkstuk zonder mensen op. Nu had ik die kans voor hem verpest. Wat een verlies. “Het draait er niet om wat jij van foto’s vind! Leef je nu toch eens voor één keer in iemand anders in!” werd er mij gesmeekt.

Gelukkig moeten we ons niet inleven in de daklozen. Dat zag ik immers nooit iemand doen. De daklozen mogen we naar spugen. Het zijn drugsverslaafden die hier hun leven hier liggen te verspillen in plaats van zelf geld te verdienen. Kijk die daar heeft schoenen. Ik heb ook schoenen. Zo dakloos zal die dan wel niet zijn. Kijk die daar heeft een smartphone. Wat een bedrieger. Kom maar terug wanneer je helemaal naakt bent en een arm ontbreekt, dan geef ik je misschien geld. Of nee wacht, want dan zou je gehandicapt zijn en op de gehandicapten mogen we ook spugen. Geef ze in ieder geval geen geld, die daklozen, want anders gaan ze drugs kopen. Daklozen die drugs kopen, wat een smeerlappen! Wat een criminelen! Ze zouden verdorie eens minder lui moeten zijn; stoppen met drugs kopen terwijl ze verslaafd zijn en dan dodelijk ziek worden, bezwijken aan afkickverschijnselen op straat waar niemand hen komt helpen; want onze empathie is in ieder geval te hoog ontwikkeld om ons met die losers bezig te houden.

Ik leerde ook dingen te verzwijgen in de naam van empathie. Vertel mensen niet wat je denkt. Vertel ze niet over hun fouten, hoe begrijpelijk of menselijk dan ook, hoe verschrikkelijk de gevolgen ook zouden zijn. Nee, praat er om heen. Lieg tegen ze. Hint wat naar ze. Manipuleer ze. Zeg het hen niet direct want stel dat je ze zou kwetsen? Ja onzen Bert is hopeloos racistisch en houdt zich actief bezig met de levens van mensen te saboteren gewoon omdat ze een ander tintje hebben, maar zeg hem dat niet! Stel je dan toch eens voor hoe arme Bert zich zou voelen? Hou de schijn maar liever hoog en negeer alles waar je je aan stoort.

Ik moet toegeven dat het moeilijk is, empathie. Zeker als je moreel kompas zo onherroepelijk verprutst is zoals het mijne.

“De meeste mensen voelen het aan.” Vertelde de psychologe me. “Maar jij niet. Jij moet gewoon diep nadenken over hoe de anderen zich zouden voelen. Maar als je er eens goed over nadenkt en af en toe stil staat bij wat je doet, dan kan jij het ook!”

Dus braaf als ik was begon ik diep na te denken, en ik kwam al snel tot al de foute conclusies. Ik trok veel te vaak de beslissingen van anderen in twijfel terwijl er helemaal niets mis was met die beslissingen. Mijn kritiek was altijd zinloos, want ik was er diep over aan het nadenken en zij hoefden dat niet. Zij voelden het aan! Zij waren normaal! Perfect! Magisch! Bij toverslag wisten zij, als normale mensen, altijd dat hun natuurlijke empathisch gevoel werkt en dus altijd 100% juist is. Geen zelfreflectie nodig! Wat een luxe. Wat goed dat onze eeuwenlange filosofische onderzoeken naar ethiek en deugd achteraf compleet nutteloos zijn gebleken vermits wij toch nooit iets verkeerd doen.

‘Want ik maak me veel zorgen om mijn vrouw. En mijn zoontje. Zie al deze empathie! Ik heb ook een hekel aan homo’s natuurlijk. Die moeten allemaal dood. Maar aan mijn empathie zal het niet liggen. Kijk hoeveel empathie ik voel voor mijn zoon! En voor X, en Y en Z! Kijk hoe solidair ik ben op al deze andere vlakken! Zo zie je maar: ik ben een goede mens en mijn homohaat is dus redelijk. Geen reflectie nodig. Wat zeg je? Ik? Vrouwen haten? Mijn moeder was een vrouw! Hoe kan ik nu vrouwen haten? Allez kom aan. De wereld is zot aan het worden!’

En ik leerde het inzien wanneer ik verkeerd ben, wanneer ik in fout ben: Ik ben fout wanneer jij juist bent. Jij bent juist, wanneer jij zegt dat jij juist bent. En in geval van twijfel ben ik per definitie in fout omdat mijn hoofd anders in elkaar zit dan het jouwe en ik jouw superieure denken gewoon niet begrijp. Het is zo eenvoudig dat het absurd is om te denken dat ik er ooit moeite mee had! Wanneer ben ik fout? Telkens als ik merk dat ik een groep van normale mensen tegenspreek natuurlijk! Waarom heb ik ooit al die tijd verspild met naar hun argumenten te luisteren en mijn eigen overtuigingen te bestuderen? Het was al die tijd al zo simpel!

Toen ik vijftien à zestien was moest ik op school een presentatie geven over levensbeschouwing. Hoe kijk ik naar het leven op? De titel van mijn presentatie: misantropie.

“Ik haat mensen.” Legde ik uit tegen de klas. “Alle mensen. Jullie ook. Ook mezelf. Mensen doen zelden iets goeds en wanneer ze het wel doen komen er andere mensen langs om het te verpesten, als ze het niet al zelf verpesten. Mensen zijn egoïstisch en gek in hun hoofd, maar te arrogant om het van zichzelf toe te geven. Ze vinden het zelden nodig om voor hun eigen gebreken te compenseren.”

Ik motiveerde mijn standpunt vanuit een brede kijk: wat hebben de mensen met de wereld en met elkaar gedaan? Ik hield mezelf er buiten. Een beetje onoprecht natuurlijk want ik ben eigenlijk de misantroop. Ik ben de gekwetste. Deze mensenhaat zou nooit zo gegroeid zijn, als mijn eigen menszijn nooit in twijfel getrokken was geweest. Ik zou nooit het gedrag van mensen zo bekritiseren, als ze me niet gedwongen hadden om me zo menselijk mogelijk te gedragen. Als de normale mens me nooit werd voorgeschoteld als het grote voorbeeld waar ik naartoe moest groeien, dan was ik nooit normale mensen beginnen haten.

Er wordt mij vaak gezegd dat ik het goede in mensen maar eens moest leren inzien. Dat ik optimistischer moet zijn. Dat ik moet stoppen met iedereen dom te noemen. Dat ik eerlijkere relaties met mensen moet aangaan waarin ik de mensen beter vertrouw. Dat ik niet moet leven vanuit de assumptie dat alle vriendschappen die ik maak weer zullen vergaan. Ik zie wel in dat dit allemaal nobele doelen zijn, die heel goed voor me zouden kunnen zijn. Ik zie wel dat er iets goed in mensen zit.

Maar ik zie ook het goede in insecten. En in onkruid en ongemaaide grasvelden en bossen en gehandicapten en depressievelingen en mieren in het huis en de volkeren van vijandige landen en spinnen en thee die naar afval smaakt en gevangenen en daklozen en schimmel en vissen en homoseksuelen en ratten en zoveel meer.

Als ik van mensen leerde houden en als ik er eindelijk in zou slagen om zelf ook een volwaardige mens te worden, zou ik dan nog steeds het goede in al die andere dingen kunnen zien? Of zou ik ze ook beginnen haten? Het is voor me zo moeilijk om mensen anders te definiëren dan domme, verwarde of haatvolle wezens. Ik zie een keuze tussen mensen haten, of al de rest haten – of op zijn minst al de rest te vernietigen alsof je het haat, ook al denk je er werkelijk nooit over na.

Bot gezegd: Ik ben veel liever een insectenvriend dan een mensenvriend. En ik ben veel liever een koppige kluizenaar zonder toekomst, die liefde voelt voor dingen die weinig liefde krijgen, dan gewoon nog een mens met alle problemen van dien. Er zijn al genoeg mensen. Ik wil meer spinnen in de wereld zien.

Autistische representatie in fictie I: waarom het belangrijk is

Ik ben ik. Lala is Lala. -Hoshina Hikaru, Star Twinkle Precure, aflevering 2 (vertaald uit het Japans)

Ja, dit is geïnspireerd door de nieuwe film van Sia. Ja, dit is echt mijn eerste post op deze Tumblr die dient om mijn toekomstige boeken te promoten. Ja, hier moet over gepraat worden. (Als je meer wilt weten over de problematiek met Sia, kan je daar veel informatie over vinden op het internet. Je moet weten dat de autistische gemeenschap erg veel kritiek heeft op de film ‘Music’ en dat Sia erg slecht en discriminerend gereageerd heeft op die kritiek.)

Om even een beeld te schetsen van mezelf voor ik begin: ik ben negentien jaar oud en een schrijfster (voorlopig ongepubliceerd) die heel erg veel van fictie houdt. En ik ben autistisch.

Ik kick erg op autistische representatie in fictie. Het is wat me toen ik mijn diagnose kreeg geholpen heeft om mezelf te leren begrijpen en er achter te komen dat ik niet alleen ben. Natuurlijk is er de autistische gemeenschap die me dat ook had kunnen laten zien, maar voor iemand als ik die vooral in het land van fictie leeft, waren personages in mijn favoriete series zoveel meer krachtiger. Ik denk dan specifiek Precure.

Aangezien Precure niet erg bekend is in het westen, is hier een beetje context. Precure is een Japanse serie die onder de noemer van ‘magical girl anime’ valt. Als je niet weet wat dat betekend: het is een soort superheldenserie.

Precure heeft zoals de meeste magical girl series als doelgroep kinderen, maar het staat bekend voor zijn volwassen vertellingen en interessante character arcs, waardoor het ook een groot publiek van tieners en volwassenen bereikt.

Precure is in 2004 ontstaan uit feminisme en leert vandaag nog steeds aan kinderen dat het oké is om jezelf te zijn, alleen is die boodschap in de laatste jaren uitgegroeid om ook LGBTQ+ en neurodivergentie te omvatten.

Precure heeft me op veel moeilijke momenten bijgestaan, en ik was al een grote fan voor ik erachter kwam dat ik autistisch ben. Ik keek de eerste aflevering van de Nederlands vertaalde versie van Smile Precure (Glitter Force op Netflix) als een grap met mijn zus, denkende dat het een van Netflix’ vele flaters zou zijn. De eerste afleveringen lachte ik dan ook uit... tot ik me besefte dat het eigenlijk niet zo slecht was.

Het eerste seizoen dat ik volgde terwijl het uitgezonden werd, was Kira Kira Precure A La Mode, het veertiende seizoen. Ik herkende mezelf meteen in het personage Arisugawa Himari of ‘Cure Custard’, een verlegen meisje met een erg grote liefde voor bakken, waarvan ik nu weet dat ze waarschijnlijk autistisch is.

Als een autistisch meisje zonder diagnose, zonder naam voor wat ik was, voelde ik me mijn hele leven anders en zelfs ‘verkeerd’, maar in Himari zag ik mezelf gerepresenteerd en dat was een geweldig gevoel, zelfs als ik toen nog niet begreep waarom ik zoveel van mezelf herkende in Himari. Kira Kira Precure A La Mode is dan ook nog steeds het seizoen waaraan ik het meest sentimentele waarde hecht, ondanks dat het objectief gezien niet een van Precure’s beste werken is.

In december tussen het vijftiende en zestiende seizoen, kwam ik er samen met mijn psychologe achter dat ik autistisch was, waarna ik een half jaar lang door een diagnosetraject ging (want ja, als vrouw een autismediagnose krijgen is helaas nog steeds moeilijk). Tijdens dat halve jaar, werd Star Twinkle Precure uitgezonden, met als protagonist Hoshina Hikaru of ‘Cure Star’.

Nog wat context om alles verder te begrijpen: in Precure heeft ieder meisje van het team een soort superheldennaam startende met ‘Cure’, zoals bijvoorbeeld Cure Custard en Cure Star. Ieder meisje heeft ook een kleur: Cure Custards kleur is geel en Cure Stars kleur is roos. De protagonisten en ‘leiders’ van het team, zijn bijna altijd roos, en ze hebben allemaal een erg gelijkaardige persoonlijkheid met slechts kleine verschillen, om het voor kinderen gemakkelijk te maken om de soms toch wel relatief moeilijke onderwerpen te blijven begrijpen. Persoonlijkheid wordt vooral verdeeld over de andere leden van het team.

Cure Star was op het eerste zicht niet anders dan alle andere roze cures. Ze was erg enthousiast en altijd blij, riep veel, praatte veel, had veel sociaal contact en was over het algemeen het stereotypische opgewekte meisje dat we bij alle roze cures zien. Ze was volledig het tegenovergestelde van de stille Cure Custard, en dat zou dus moeten betekenen dat ze het tegenovergestelde van mij was en dat ik helemaal niets met haar gemeen had… en toch zag ik mezelf in Hikaru en had ik veel dingen met haar gemeen. Want, zoals ik later begreep, Hikaru is ook autistisch! Net als mij en Himari. (Hun namen zijn erg gelijkaardig dus ik hoop dat je nog kan volgen).

Hier is een link naar een van de eerste scenes van Star Twinkle Precure, zodat je kennis kan maken met Hikaru’s gedrag:

https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=1UlQ188oNh4&list=PLqHl_0co17Wdd20Fa0lC0R074JrLwNJb_

(Vergeet niet om ondertiteling aan te zetten in de rechts onderaan van het youtube filmpje!)

Hoe kunnen we uit deze scene afleiden dat Hikaru autistisch is?

We zien meteen dat Hikaru erg geïnteresseerd is in onder andere tekenen, de ruimte en sterrenbeelden, tot op het punt waarop ze haar eigen sterrenbeelden verzint en tekent. Autistische mensen hebben meestal zogenaamde ‘speciale interesses’ waarin we heel geïnteresseerd zijn. Als het nog niet duidelijk was, Precure is bijvoorbeeld een van mijn speciale interesses.

Wanneer Hikaru haar zelf bedachte sterrenbeeld getekend heeft, maakt dat haar heel erg blij. Autistische mensen ervaren hun gevoelens veel sterker dan de meeste neurotypische mensen en we vinden het niet moeilijk om enorme blijdschap te halen uit kleine dingen.

Door dat overweldigend gevoel van blijdschap zien we Hikaru stimmen door heen en weer te bewegen. Stimmen is een vorm van zelfregulatie en het is iets dat iedereen doet, denk bijvoorbeeld aan mensen die met hun haar prutsen wanneer ze nerveus zijn. Voor autistische mensen is stimmen heel belangrijk omdat we onze gevoelens (en andere sensorische input) heel sterk voelen, en vandaar behoort stimmen tot het stereotiep gedrag van autistische personen. Veel voorkomende stims zijn met de handen wapperen, springen, rondjes draaien, heen en weer wiegen, etc.

En dat zien we allemaal alleen maar in de eerste paar seconden van een seizoen met 49 afleveringen en twee films! Cure Star is misschien niet verlegen en stil zoals Cure Custard, ze is duidelijk autistisch gecodeerd, of dat nu de bedoeling was van de schrijvers of niet.

Zelf zie ik Cure Custard als hoe veel (dus niet allemaal) autistische meisjes er langs buiten uitzien, terwijl Cure Star meer is zoals we vanbinnen zijn. (Maar onthoud: autisme is een spectrum en iedere autistische persoon is anders. Er bestaan ook zeker meisjes die helemaal zoals Cure Star zijn, ook naar buiten toe.)

Het was voor mij geweldig om tijdens mijn lange diagnosetraject iedere week naar Star Twinkle Precure te kijken en Cure Star te zien. Omdat ik zo lang zonder diagnose door het leven was gegaan, had ik geen voel meer met wie ik was onder het ‘masker’ dat ik gemaakt had om mijn autisme te verbergen van de buitenwereld. Door Hikaru te zien, herontdekte ik mezelf als autistische persoon en kon ik mezelf een identiteit geven.

En dat is niet alles! In hetzelfde seizoen zien we ook Lala of ‘Cure Milky’, een alien die moet leren begrijpen hoe het leven op aarde is. Veel autistische mensen omschrijven hun leven precies als dat: je bent een alien die leeft op een planeet die niet voor jou gemaakt is. Ook in Lala zag ik mezelf.

Oké, genoeg over Precure gepraat, want ik ga nog uren verder als niemand me stopt. Wat betekent dit allemaal concreet? 

Het betekent dat autistische representatie erg belangrijk is!

Door autistische personages te laten zien in jouw fictie, laat je:

Autistische mensen zien dat het oké is dat we bestaan en dat we er mogen zijn. Je laat ons zien dat we onszelf mogen zijn.

Je laat neurotypische mensen zien dat autisme meer is dan een stereotype en je helpt de wereld beter te maken door acceptatie voor autistische mensen te creëren en ruimte te maken voor discussie. En je laat zien dat autisme helemaal niet zo verschrikkelijk is als sommigen het doen lijken: autistisch zijn is mooi!

Wie weet zal een niet gediagnosticeerd  iemand zich herkennen in jouw personage, en als jij het canon maakt dat jouw personage autistisch is, kan je iemand helpen om meer over zichzelf te leren.

Het is voor jou als schrijver ook belangrijk, want:

Je trekt de autistische gemeenschap aan! We houden allemaal van positieve representatie en zijn er constant actief naar op zoek. Dit is goed voor je: als autistische mensen je boek/ film/ serie/ video game/ whatever goed vinden, is dat goede reclame. Autistische mensen zijn namelijk erg gepassioneerd over wat ons interesseert. Deze post was waarschijnlijk ook goede reclame voor Precure. (Tenminste, dat hoop ik.)

Het maakt je verhaal realistischer. Autistische mensen bestaan en we zijn overal.

Dus, je wilt een autistisch personage in je verhaal steken, hoe doe je dat? 

Goed. Je doet het goed.

Oké, dus hoe doe je het goed?

In het kort: onderzoek doen en luisteren naar autistische mensen, de #actuallyautistic tag hier op Tumblr is al een goed begin.

Maar er valt veel meer over te zeggen en ik heb hierover een aparte post gemaakt, die je hier op of de volgende link kan vinden: https://sampauwelsschrijft.tumblr.com/post/642124922428227584/autistische-representatie-in-fictie-ii-hoe-je-het

Voor je weg klikt, wil ik je bedanken om dit te lezen. Als autistische persoon, schrijver en frequente consument van fictie, is het gevecht om positieve representatie van autisme iets dat me erg nauw bij het hart ligt. Ik wil andere schrijvers heel graag leren hoe ze het goed kunnen doen, aangezien het beeld dat de meeste mensen van autisme hebben erg beïnvloed is door verkeerde stereotypen in bekende media. Het betekend dan ook veel voor mij, en voor de gehele autistische gemeenschap, dat je de moeite gedaan hebt om deze post te lezen en te leren. Dank je!

Als je geïnteresseerd bent in meer van dit soort content, hou mijn blog dan zeker in het oog! Ik ben van plan om nog veel meer informatie over autisme te delen. Autistische mensen worden helaas erg vaak de mond gesnoerd, waardoor de meeste mensen en zelfs professionelen een verkeerd beeld van autisme hebben en veel mensen zoals ik een lange tijd zonder diagnose door het leven gaan. Dat wil ik doorbreken. Hoe sneller een diagnose gesteld wordt, hoe beter. Autistische kinderen voelen ook dat ze anders zijn, en het zou hen zoveel gelukkiger maken als ze er een naam voor hadden. Mijn diagnose krijgen was een van de beste momenten in mijn leven.

Nu heb ik geen idee hoe ik dit moet eindigen dus ik denk dat ik dit gewoon mijn laatste zin maak hahahahaha.

ADHD - Niet te veel en niet te weinig aub

Geschreven door Tessa

JAAAAA! Denk ik elke keer als ik denk te weten wat ik wil zeggen en begin te typen. Twee zinnen vliegen uit mijn vingers en dan ineens, is er niets. Behalve twijfel. Net als Val heb ik moeite met deze eerste. Ook ik kan niet kiezen. Want jemig. Ik wil zo veel vertellen en deze allereerste, pfoe. Dit moet de perfecte knaller zijn.

Dus kiezen. Waar ik nu honderdduuzend opties heb, wil ik er het liefst twee. Goede kans dat ik kies en op het laatste moment wissel van keuze. Maar twee. Dat lukt. 

Er is zo verdomde veel waar ik het over wil hebben. En ALLEMAAL is het even belangrijk. 

Nog lastiger. Het heeft allemaal invloed op elkaar dus hoe kan ik nou een onderwerp kiezen zonder allerlei zijpaadjes te nemen? Zonder de context te schetsen. Context is alles bepalend. Voor mij in ieder geval. En ik wil óók graag dat anderen die context begrijpen.

En ook ik ben bang. Wat gaan de reacties zijn? Zullen mensen niet vinden dat ik gewoon niet zo moet mauwen? Zullen ze denken dat ik aandacht wil? Of, erger nog, komen ze straks met medelijden of verzachtende woorden? Gaan ze me vertellen dat het komt door de maatschappij en dat ze niet van labels houden? En moet ik me dan inhouden om niet al mijn zwartgallige reacties en pijn uit te spugen? 

Want jemig. Bijna twee jaar geleden kreeg ik mijn ADHD diagnose. Het gecombineerde type (ADHD-C), wat, kort gezegd betekent dat ik én aandacht en concentratieproblemen heb én hyperactief en impulsief ben (en als ik niet kan bewegen, dan wordt de lichamelijke beweegbehoefte omgezet in nog meer drukte in mijn hoofd).

36 was ik en wat heeft het mijn leven veranderd. Verbeterd. Lichter gemaakt. Makkelijker. 

Langzaam word ik aardiger voor mijzelf, leer ik dat de stem, waarmee ik mezelf van kritiek voorzie vaak helemaal geen gelijk heeft. Dat die stem gebaseerd is op altijd geprobeerd te hebben mezelf aan te passen. Door altijd gehoord te hebben dat ik het gewoon moest doen. Dat ik laks ben. Dat ik het niet belangrijk genoeg vond. Dat ik zo slim ben. Dus ik zou -vul maar in- gewoon moeten kunnen. Langzaam leer ik dat ik niet de fuck up ben die ik dacht te zijn. Dat ik gelijk had wanneer ik zei dat veel dingen voor mij anders werken. Dat het klopte wanneer ik het gevoel had dat mijn hoofd anders werkte dan voor veel anderen. Ik leer dat ik gelijk had als ik zei dat ik daadwerkelijk mijn best deed maar het me niet lukte.

En die zelfhaat stem in mijn hoofd? Langzaam leer ik om die af en toe te negeren. En dan te doen zonder af te wegen of het te veel of te weinig is.

Jarenlang zei ik tegen mezelf dat ik me zou laten testen als ik echt vast zou lopen. Hoe dat vastlopen eruit zou zien? Geen idee. Zo concreet was het plan niet uitgewerkt. Maar eerlijk gezegd denk ik dat ik onder een brug had moeten liggen om dat punt te bereiken. Gelukkig was er een vriend die me een deadline gaf. Hij had al maanden naar me geluisterd toen ik zei dat ik misschien de huisarts wel ging bellen. Hij wilde een datum. En gelukkig, toen had ik een deadline, want daar doe ik het goed op, dus ik belde en ik ging. Eindelijk. Ik werd doorverwezen. Deed mijn verhaal. Testen vond de psycholoog een goed idee. Angstig wachtte ik op de uitslag. Want, sja, ik had dit waarschijnlijk zelf verzonnen en moest gewoon harder mijn best doen. Die angst bleek ongegrond. Ik had bijna niet hoger kunnen scoren en bleek een typische ADHD-er.

En nu? Bij zoveel situaties denk aan de jongere Tessa. Dan denk ik aan hoe onnodig streng en boos ik ben geweest op mezelf. Hoe onterecht ik me de eeuwige faler voelde. Hoe ik op de kop kreeg voor dingen waar ik echt gewoon heel beperkt in ben. Dan denk ik aan alle momenten waar ik eigenlijk hulp had moeten krijgen. Maar het niet kreeg of het niet voor elkaar kreeg er om te vragen. 

Vaak vraag ik me af hoe het kan dat het zo lang duurde voor ik besloot dat er misschien meer aan de hand was dan dat ik lui en laks was.  Want ik leer meer en meer over ADHD en ik praat met andere ADHD-ers en elke keer opnieuw valt me op wat voor typische ADHD-er ik inderdaad ben. 

Ik deed een sociale opleiding, werkte met jongeren met ADHD (en snapte niet hoe het kon dat anderen hen niet begrepen want het was allemaal zo logisch) en ik had geen idee. We weten te weinig. Het beeld dat de meeste mensen hebben van ADHD is niet ADHD. Dat is het topje van de ijsberg. Dat is over het algemeen het deel waar andere mensen last van hebben. Wat er weer voor zorgt dat ADHD-ers heel erg hard hun best doen dat deel te onderdrukken. Te maskeren. Het zorgde ervoor dat ik me nooit goed genoeg voel. Maakt niet uit waarmee. Want ik zou beter moeten kunnen. En wat blijkt, ook dit is een typisch gevolg van (onbehandelde) ADHD. Het gebrek aan kennis zorgt voor stigma. En het gebrek aan kennis zorgt ervoor dat veel mensen zonder diagnose blijven. Onbehandelde ADHD zorgt in veel gevallen voor depressie, angsten en zelfhaat. ADHD is neurologisch. En het is serieus beperkend. En slopend.

Die wetenschap, in combinatie met hoe enorm de diagnose, therapie, medicatie en alle kennis die mede ADHD-ers online delen mij geholpen heeft, zorgt ervoor dat ik toch doorzet om deze shit online te gooien. En hier samen met Val onze ervaringen te delen. De waarom van deze blog.

Want echt. We moeten hier meer over praten. We moeten meer praten over mentale gezondheid. 

Dus zo wordt deze blog de zoektocht om onszelf nog meer te begrijpen. Om kennis te delen. Elkaar te steunen. Ervaringen te delen. Om shit kwijt te kunnen. Maar ook om anderen wat meer inzicht te geven in ADHD en hoe het invloed heeft op je hele leven. 

Tijdens dit schrijven is de bekende eeuwige twijfel of ik het wel goed doe aanwezig. De twijfel of het wel duidelijk is, of het wel gewenst is, of het wel genoeg is maar niet te veel, of of of of. Die eeuwige twijfel, voor je gaat doen maar ook nadat je iets gedaan hebt. Gezegd hebt. Niet gedaan hebt. Niet gezegd hebt. Gek word ik er van. Maar ik ben het ook gewend. Dus hier zijn we dan.

NOU EN! Prikte ik pasgeleden met inkt en naald in mijn been als herinnering (ik kan mijn impulsen prima bedwingen hoor). Dus. Nou En. Hier heb je het.

* Om het niet te weinig te laten zijn sluit ik af met wat losse gedachten waar ik hoogstwaarschijnlijk wel meer over ga vertellen:

- Ik had pasgeleden ineens tranen in m’n ogen omdat ik een pagina studiemateriaal door had gelezen zonder tig keer de draad kwijt te raken. (Ritalin ik hou van je)

-  Wist je dat er meer mensen zijn voor wie sommige geluiden fysiek pijn doen? Ik nu wel en ik ben zo blij te weten dat ik me niet aanstel.

- Executive dysfunction is een BITCH (geloof me, hier komen we beide vaak op terug). Maar het bestaan ervan betekent ook dat ik dus niet lui ben. 

Of laks. 

- Lui is een kapitalistische kut uitvinding

- Het onderdrukken van wiebelen en ander bewegelijks (ja hoi, ik wil ook graag sociaal geaccepteerd worden) saboteert mijzelf. Hoe veiliger ik me voel om dit niet tegen te houden, des te prettiger en kalmer ik me voel.

Deze blogpost ontstond in 6 etappes en bevat zo’n 66 keer tranen. Werd geproduceerd met begeleiding van 4 playlists waarvan ongeveer 20 liedjes werden geskipt. En ten tijde van dit alles werd er zeker 13 keer gevloekt en minstens 12 keer heel diep gezucht. 

Liedje dat op repeat ging: Turnstile - Gravity

Soms, wanneer het gaat over herstel en beter worden en toekomstplannen en alles wat ik zou kunnen doen om het nu beter te maken, wil ik vooral vragen of ik ook gewoon even tijd mag. Mag het allemaal gewoon even, of iets langer dan even, heel slecht gaan? Mag ik me dagen verstoppen op mijn kamer en het een aantal maanden heel moeilijk hebben met dingen gaan doen en sociaal zijn? Mag ik voor even niet weten wat ik moet aanvangen met vriendschappen en ouders en zussen en mag ik even vastzitten en bijna niet kunnen verbinden? Mag ik even niet weten wat ik ga doen, wat mijn plan is of hoe ik dit beter moet maken? Mag ik even blijven haperen op trauma en ontkenning en enkel nog maar in traumareacties schieten en daar dan heel vast in zitten en het niet altijd juist en goed en gezond doen? Mag ik het even niet goed en niet juist doen? Mag ik even, al is het maanden aan een stuk, bang zijn en het niet kunnen? Kan het voor even oke zijn dat alles enkel nog kwetsbaar en moeilijk is en dat ik voor nu niet veel meer dan een last kan zijn? Mag ik even niet weten wanneer ik terug mezelf ga kunnen zijn?

Hoeveel likes en shares zijn er nodig?

We hebben ze allemaal op Facebook geobserveerd en een aanzienlijk aantal van ons hebben echt ons karma geprobeerd door ze te "genieten en te delen". Facebook likes kopen oké, aangezien we hier recht door zee zijn, heb ik het zelfs gedaan. Wie wil er nou niet een gratis uitje naar de Bahama's winnen of gaat naar de Super Bowl door in wezen op de Like- of mogelijk Share-knop te tikken? Wat voor onheil zou het kunnen doen om een ​​pagina of een foto leuk te vinden en ze daarna te delen, zodat al onze Facebook-metgezellen hetzelfde kunnen doen?

Hypothetisch gezien zal het verkiezen en delen van een pagina of foto je geen pijn doen. Desalniettemin zijn dit soort vorderingen in directe strijd met de paginaregels en -voorschriften van Facebook. Instagram likes kopen instagram volgers het overgegaan tot gebruik ervan door Facebook-pagina's kan en zal ertoe leiden dat die pagina wordt gesloten. Er gaat alle moeilijke oproer in om een ​​betrouwbaar na te ontwikkelen en de sociale betrokkenheid op de pagina te versterken.

We hebben het ook niet over een hoop geld. Er zijn enkele bevestigde Facebook-challenge-applicaties die elke maand maar $ 4 kosten om uitdagingen op al uw bedrijfspagina's uit te voeren. Echt, ik vertrouw er niet op dat het om het geld gaat.

Jammer genoeg is zo'n groot aantal zakelijke paginaopzieners zo geconcentreerd rond het verzamelen van het aantal pagina-supporters, dat ze de echte motivatie achter het hoofd zien waarom ze Facebook zouden moeten gebruiken als een online media-advertentie-apparaat.

1. Het moet sociaal zijn. Het gaat er meer om dat uw achterban u beter leert kennen en dat u hen beter leert kennen. Hoe meer je met hen communiceert, hoe meer introductie en hoe meer je naar je pagina springt op Facebook. De metgezellen van uw toegewijden zullen hun associatie met u zien op hun nieuwskanalen. Johnny's metgezellen zullen moeten herkennen wat Johnny op je pagina bespreekt.

2. Het gaat over de media. Het is aangetoond dat afbeeldingen en video het bereik van een pagina vergroten dan eenvoudige woorden. likes aanschaffen facebook er zijn talloze manieren om afbeeldingen te gebruiken om te communiceren als dat nodig mocht zijn. Bovendien, als iemand er een opmerking over maakt, vergeet dan niet om op de opmerking te reageren.

3. Eindelijk is het verbonden met promoten. Het bevorderen van een merk, item of doel is meer dan individuen vragen om te kopen of te geven. Het hangt samen met het instrueren van de algemene bevolking over uw imago, item of doel. Het is bedoeld als de delicate manier om met publiciteit om te gaan.

Het enige dat nodig is, is dat er één buurtpagina voor privéactiviteiten in de buurt ergens in de buurt van Facebook wordt gesloten, Instagram vind ik leuks zodat elke andere persoon rechtop kan gaan zitten en afstemmen. Tot dat moment, in het geval dat ik ze niet kan verslaan, kan ik het goed met hen eens zijn ... dus voor elke aanbieding, en elke opmerking die deze post krijgt, zal iedereen winnen ... POOF !!!!!

Gebruikersnamen - Dit is mijn eigen excursie om alles te leren over zowel webgebaseerde media-advertenties als de impact die het heeft op ons dagelijkse leven. Ik ben vanaf nu de bedenker van Navigating the Social Media Maze (https://gebruikersnamen.nl). Ik geef op dezelfde manier onafhankelijke webgebaseerde mediatechnieken aan verschillende nabijgelegen organisaties, politieke verenigingen en gekozen autoriteiten, net zoals ik de ongelooflijke dingen die gaande zijn in de regio Binghamton NY bevorderen. Ga met mij mee op mijn tocht door het labyrint van online media.

Het Zilveren Succes

Productiviteit. Ah, de struggle. De strijd. Jarenlang is het een wedstrijd geweest tussen leven in het moment en leven met een plan. Het is soms heel heftig geworden; je zou kunnen zeggen dat het het Drama van mijn Twintigerjaren was. Maar eigenlijk begon het al veel eerder. 

Op de basisschool had ik het gemakkelijk. In groep 6, 7 en 8 liep ik vaak rond met mijn ogen dicht en mijn vingers in mijn neus, want als je een beetje slim bent kun je als leerling heel effectief het Montessori-onderwijs naar je hand zetten. Toen ik naar de middelbare school ging, nam ik mezelf voor om alléén maar tienen te halen, en mijn broer lachte me bij voorbaat al uit. Vastberaden was ik. Falen deed ik. De weerstand die ik voelde, elke keer dat ik moest leren voor een toets: daar zou menig puberteit stil van worden. Jarenlang heb ik me afgevraagd: waarom heb ik toch die weerstand? Waarom is het toch zo moeilijk?

Was er aan de ene kant die weerstand, aan de andere kant huisde daar juist een sterk verlangen in mijzelf. Dat verlangen naar succes, naar autonomie, naar productiviteit, naar nuttig zijn, dat verlangen was net zozeer een authentiek deel van mijn karakter als de weerstand die ik altijd kende. Ik had altijd grootse plannen. Tot mijn recht komen, dat wilde ik liever dan wat dan ook. Mijn lot naar mijn hand zetten. Alles eruit halen dat erin zit. Juf Joyce zei al op de basisschool: het zit er wel in, maar het komt er niet uit. Maar ik wou zo graag dat het eruit zou komen!!!

Toen ik achttien was, herinner ik mij, begon ik al met het ondernemen van actie en het nemen van maatregelen om te voorkomen dat de weerstand mijn leven zou veroveren. Ik had een ruitjesschrift, A4, en schreef een paar categorieën op die ik graag serieus wilde nemen in mijn leven. Studie, slaappatroon, ‘sociaal’, sport – ja, ik weet nog heel goed dat ik me realiseerde dat er best veel met een S begon – maar ook bijvoorbeeld voeding, organisatie en misschien zelfs wel muziek.

Daarop volgde een periode die nu de geschiedenisboeken in is gegaan als het Gouden Succes: een periode van zo ongeveer een maand waarin alles best wel goed ging. Vele pogingen volgden om weer zo goed bezig te zijn als toen – één keer in 2014 lukte het. Toen ging ik ook drie, vier keer per week hardlopen. Maar alles viel weer in duigen, toen ik vanwege shin splints een paar weken moest uitrusten.

Wordt mijn leven echt die grap? Kijk ik straks op mijn tachtigste terug op acht decennia van gêne? Moet ik straks gaan liegen op reünies over wat ik allemaal met mijn leven heb gedaan? Gaat de weerstand het winnen van de inspiratie? Dat is net zoiets als: gaat het rechtspopulisme het in de wereld winnen van de linkse liefde en komt er een atoomoorlog die de hele planeet verwoest? Dat zou betekenen, dat het Experiment genaamd Het Leven, kennelijk mislukt is. En dat KAN toch niet?!?!?!?!

Wat ik óók heb geleerd, heel positief, is wel dit: hoe vaak de weerstand ook de overhand heeft gekregen, kennelijk is het verlangen naar een inspiratievol fantastisch succesleven simpelweg níét te stillen. Níét de mond te snoeren. Hoe vaak het ook fout gaat. Ik ben inmiddels 27, en zelfs nu ik zo stokoud ben bruist het innerlijke verlangen tot zelfverwerkelijking nog. Dat geeft hoop. Misschien is het een oneindige kracht. Misschien moet ik er dan toch maar voor gaan. Misschien was die struggle wel een soort training. Een gevecht met mezelf.

En daarom, jongens en meisjes, heb ik nu besloten dat het tijd is. Tijd om een Nieuw Gouden Succes te bewerkstelligen, maar dan dit keer écht. Niet een maand. Maar een jaar. Tien jaar, eigenlijk. Anthony Robbins zegt begin jaren negentig: “Mensen overschatten vaak wat ze in één jaar kunnen doen en onderschatten vaak wat ze in tien jaar kunnen doen.” Goh. Hmmm.

Er moet dan wel een plan zijn, natuurlijk. Wat houdt dat dan precies in, een Gouden Succes? Of laten we het het Zilveren Succes noemen, ik ben wel zo bescheiden. Er moet een soort plan op tafel komen. 

Ik denk dat het begint met goed voor jezelf zorgen. Met liefde en aandacht een gezonde levensstijl bewerkstelligen is niet zomaar leuk; het is denk ik toch wel het fundament van alles wat potentie heeft. Als dat namelijk in orde is, dan raak je bijvoorbeeld minder geïrriteerd, wat niet alleen zorgt voor minder ruzies (en god, dat is een hele blessing op zich), maar ook leidt tot meer uithoudingsvermogen en meer vertrouwen in jezelf en in de mogelijkheden én redenen voor alles wat je je voor hebt genomen te doen.

In de komende blogposts ga ik steeds focussen op één van de categorieën die te maken hebben met het bewerkstelligen van een gezonde levensstijl. Slapen, voeding, organisatie, beweging: pas als dat in orde is, kan er verder worden gekeken naar dingen zoals persoonlijke ontwikkeling. Voor nu wil ik alleen nog maar even zeggen dat ik morgen ga opstaan bij zonsopgang, oftewel om 6:37 uur. Jullie zullen hier om 7 uur een selfie tegenkomen waarop te zien is dat ik ben opgestaan.

Alles liever dan toekijken hoe deze crisis zich uitbreidt tot meer dan alleen het Drama van mijn Twintigerjaren.

08/12/2021

Dingen die opkomen bij ’t lezen van ‘The emotionally absent mother’:
 - ondanks mama mij vroeger niet alles heeft gegeven wat ik nodig had, ziet ze nu wel in dat ik het als kind niet makkelijk had, bv laatste gesprek tijdens een wandeling zei ze dat ze had beseft dat ik al die tijd eigenlijk in een depressie zat en dat niet zag toen (erkenning!). Ze wou niet dat ik té introvert werd en daarom gebrek aan empathie zou hebben, en ze wou dat ik die skills zou leren door onder de mensen te komen.. (Ze deed dit waarschijnlijk om te voorkomen dat ik zoals papa werd, maar ze ging er van uit dat introvert = gebrek aan empathie omdat hij dat niet had geleerd van zijn ouders, eerder het omgekeerde - terwijl ik wel empathie mee had gekregen van mama). Mama wou mij pushen om sociaal te worden, eigenlijk voor een ander doel. Ze vergeleek mij volledig met papa, terwijl bij hem nog andere factoren meespeelden - maar doordat zij niet wist waar zijn gedrag vandaan kwam (gebrek aan kennis) en negatieve ervaringen, werd ik door die lens bekeken en niet geaccepteerd om wie ik echt was vanbinnen. - Ik geloof dat door haar wantrouwen in oudere mannen, dat dat in mijn systeem is gaan zitten en ik nu onbewust bang ben voor Bart zijn kwade energie of wat lijkt op dominantie? Terwijl ik die kwade energie/passie evenwel heb (oplossing: zelf kalmer worden, meer vibratie van ‘Peace’?) - 
Het is vervelend dat zij nog met dat trauma zit maar niet wilt oplossen, waardoor ik Bart niet aan haar durf voorstellen en dat voelt als weerstand, als een drempel dat mama mijn levenspartner niet met open armen wil ontvangen, en ik kan er zelf niets aan doen, ik kan alleen maar het negatieve beeld uit mijn systeem proberen weg krijgen - ik hoop dit ooit aan Bart te kunnen vertellen (zonder triggers) en wil ook meer van zijn levensverhaal horen..
 - Het waren niet mama haar acties maar haar negatieve energie (angst) die ik voelde en het toxisch maakte (maar daar was ze zich niet van bewust)


24/04/2019

- Ik voel me vandaag heel doelloos en verloren, en ook wat geïsoleerd. Momenteel heb ik niets meer te doen in huishouden, en ik heb ook geen zin om me met mijn mentale gezondheid bezig te houden. Ik kijk ook nergens echt meer naar uit, ik voel niet alsof ik nog echt ergens in wil verbeteren, terwijl ik dat net nodig heb om te blijven gaan. Er zijn wel wat dingen die ik kan doen, zoals zaadjes planten, comics uitwerken, borduren.. maar ik zie er het nut niet meer van in.
 Ik kijk ook niet bepaald meer uit naar Flor zijn thuiskomst, omdat dat ook niet meer echt een effect op mij heeft.. 
Ik kijk constant wat ik kan doen in het huishouden om iets te kunnen doen dat me een voldaan gevoel geeft.
Anderen klagen hoe druk ze het hebben, en ik zit met een negatief gevoel dat ik niets kan doen of wil doen. - 
Ik wil connecties met anderen maar iedereen is zo afgesloten. Ik heb ook niet het gevoel dat onder de mensen komen helpt, omdat ik het gevoel heb in een heel andere wereld te zitten, ik voel me zo vervreemd van iedereen..
 Het neigt heel erg naar het gevoel dat ik had in Herent, dat ik me opgesloten voelde, geen mentale steun, en niet weten hoe vooruit te geraken omdat ik de moed niet heb om mijn comfort zone te verlaten. Het gevoel dat dit het is en er geen verbetering meer mogelijk is. Dat ik achteruit moet, of moet stilstaan. 
- Ik weet wel enkele dingen die ik kan doen om mijn leven meer invulling te geven, bv huisdier nemen, nieuwe woonst zoeken, appartement “verfrissen”, vrijwilligerswerk zoeken, maar bij al die zaken komen nadelen kijken of zijn zo’n grote stappen dat ik geparalyseerd geraak. 
Ik heb echt iets nodig om aan te werken voor lange termijn, maar ik weet niet meer wat. Ik heb heel erg het gevoel dat ik keuzes moet maken maar er niet klaar voor ben, en de wereld steeds meer evolueert naar een plek waar het te moeilijk is om emotionele connecties op te bouwen 
- Tot een maand geleden had ik ontzettend veel hoop dat ik een connectie kon opbouwen met E. en ik met haar steun de moed ging hebben om nieuwe vrienden te maken, maar nu daar geen hoop meer bij is, voelt het hopeloos: als ik zelfs geen band kan opbouwen met één van de weinige mensen waar ik een connectie mee voel, hoeveel miserie gaat dit dan opleveren met het ontmoeten van mensen waarbij ik van 0 moet beginnen?
 - Ik voel me echt verdrietig en depressief nu. Ik voel dat ik iets mis, maar ik voel intuïtief dat de oplossingen die ik kan bedenken, dat niet gaan vervullen. 
Ik heb zo’n nood aan iemand waar ik daarover kan praten en die me eventueel helpt om kleine stappen te zetten ipv het te minimaliseren of advies geeft als “zoek werk”. 
Het maakt me ook angstig dat het depressieve gevoel alsmaar vaker voorkomt. En alleen al omdat ik geen obsessie heb om op te focussen, geen game, geen persoon, … Ik lijk dat echt nodig te hebben om vooruit te blijven gaan.
 - Ik denk dat ik eenzaam ben, maar als ik me dan beschikbaar stel om te chatten, besef ik dat ik niet wil praten. Ik wil eerder deel uitmaken van de wereld op een spiritueel niveau, en dat ik een doel heb om de wereld beter te maken. Maar nu voel ik alsof niemand nog verbonden is met elkaar, iedereen elkaar gewoon verdraagt, niemand weet hoe om te gaan met mensen die het zwaar hebben.. 
In 90% van waar mensen mee bezig zijn, zie ik het nut niet van in, omdat ik in een andere waarheid leef, en heel andere dingen belangrijk vind.
 Het voelt alsof van alles wat ik kan doen om me beter te voelen, dit verspilde energie is > omdat het maar een tijdelijke oplossing is?
 - Ik heb ook al gedacht dat het misschien de afwezigheid van sociaal gedoe is, dat me onrustig maakt en leeg doet voelen. Ik wil piekeren over anderen, omdat ik dat gewend ben.


En nu?

Er zijn veel zorgen over de toekomst. Tussen alle doemdenkers en -scenario’s zijn er gelukkig mensen die oplossingen zien.

“Laat kranten en nieuwssites links liggen, mijd praatprogramma’s en blijf weg bij Twitter.” Het zou een remedie zijn tegen somberheid over de toestand in wereld. De media lijken inderdaad de problemen te vermenigvuldigen. Alsof er niet al genoeg vraagstukken en crises waren, sloeg ook corona toe. De gebruikelijke januari-genoegens zoals het toeleven naar de wintersport en carnaval, hebben daarmee ook hun onschuld verloren. De vraag dringt zich op ‘hoe nu verder?’. Wat gaat helpen om de problemen op te lossen en tegen een stootje te kunnen? Gelukkig lopen er mensen met een zoeklicht vooruit. In de verte spotten ze de homo cooperans, die over muren heen kijkt.

“Je moet uitzoomen, als met een camera,” zegt Eva Helmond van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT). Zij is projectleider van Horizonscan 2050, een studie die handelingsperspectief voor de toekomst wil geven. Een belangrijke bevinding is de noodzaak van een integrale en systemische benadering van de wereld en de problemen daarin. “Je moet begrijpen hoe dingen zijn ontstaan en scannen op trends en signalen. Door een breder denkkader zie je meer mogelijkheden voor de toekomst. Daarmee kun je creatief handelen en leiderschap stimuleren”, legt ze uit. In de scan staat de vraag centraal hoe impactvolle technologie kan bijdragen aan de SDG’s (Sustainable Development Goals) van 2050, de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. Ding is wel, die bestaan nog niet. Die van 2030 wel en daarom bestudeert Helmond die eerst. Werken ze goed uit? Dragen ze substantieel bij? Helmond constateert dat veel organisaties nu de krenten uit de pap halen. “Cherry picking heet dat in goed Nederlands. Ze vertalen hun impact in ‘SDG-taal’, maar substantiële veranderingen blijven uit door een gebrek aan kennis, kunde of wil. Het is goed bedoeld, maar voor verandering is een andere kijk op de wereld nodig. Bovendien zijn er 169 subdoelen. Sommige werken als positieve katalysator, andere werken elkaar tegen. Je moet naar het geheel kijken.”

WIJZE SIGNALEN

“Leidraad voor toekomstbestendigheid en duurzaamheid”, vertelt Helmond, “is dat je dingen maakt, ontwikkelt en onderneemt voor een ‘brede welvaart’.” Dat betekent rekening houden met de generaties in het ‘hier en nu’, de generaties ‘elders’ en de ‘toekomstige’. Helmond: “Wat nu slimme technologie heet bijvoorbeeld, moet veranderen in wijze technologie. Te veel dingen maken we voor de generaties van hier en nu. We maken ze omdat het kán. Maar zijn ze wel nodig? Wijze technologie is duurzaam en sociaal voor álle generaties. Het houdt rekening met gebruikers in de ontwerpfase, met de eindigheid van grondstoffen en let op de samenhang van de SDG’s. Verder bootst het de natuur als systeem na en heeft het een ethisch kader.” Volgens Helmond is veel beleid tot nu toe louter ingericht op basis van economische afwegingen. “Gelukkig zijn er duidelijke signalen dat duurzaamheid en sociaal meer aandacht krijgen in toekomstig beleid.”

ANDERE AANNAMES

Voor Linda Steg zijn die signalen al een zeker weten. Als hoogleraar omgevingspsychologie bij de Rijksuniversiteit Groningen onderzoekt zij wat mensen motiveert als het gaat om klimaatgedrag. Steg: “Een mooie, schone leefomgeving waar toekomstige generaties prettig in leven, dat vinden veel mensen belangrijk.” Volgens Steg is een foute aanname dat mensen rationeel zijn en voor eigenbelang gaan. Als gevolg daarvan baseren beleidsmakers zich op dat idee van de calculerende mens. “Met de veronderstelling dat geld de belangrijkste prikkel is voor gedragsverandering. Sterker, als ik het mensen vraag, antwoorden ze zelf ook gemotiveerd te worden door geld.”

Uit haar onderzoek blijkt iets anders. Mensen houden wel degelijk rekening met moraliteit en doen of laten dingen, voor anderen of voor het milieu, zonder daar zelf baat bij te hebben. Steg vindt dat politiek, beleids- en campagnemakers zich te veel richten op hypes, afbreukrisico’s en vooral hun oren laten hangen naar de media. “Om evidence based-beleid te maken, moet je weten wat daadwerkelijk onder de bevolking leeft. Nu is de gedachte ‘er wordt hard gepiept, laten we maar aan ze toegeven’. Terwijl maar een klein deel zo luid schreeuwt, zonder daarmee het standpunt van de meerderheid te vertegenwoordigen. Bovendien zijn meningen geen feiten.”

MENSELIJKE MODELLEN

Steg ontving in 2020 de prestigieuze NWO-Stevinpremie. De € 2,5 miljoen gaat ze onder meer gebruiken om kennis over de motivatie en het gedrag van mensen te integreren in klimaatmodellen. Ze legt uit: “Bestaande modellen geven aan wat nodig is aan gedragsverandering om klimaatverandering tegen te gaan. Geen vlees meer, niet meer vliegen, de auto aan de kant, besparen op energie. Maar gaan mensen dat doen? En onder welke condities? Plannen moeten uitvoerbaar zijn. Mensen moeten gedrag daarmee niet alleen in overeenstemming wíllen brengen, maar dat ook kúnnen.” Gedrag als variabele integreren in klimaatbeleid klinkt logisch. Waarom gebeurt dat nu pas? Steg: “Ik vermoed omdat er tot nu toe weinig sociaal wetenschappers in dat soort gremia verkeerden. Het is van oudsher het domein van de ingenieurs, van de techniek. Daarna kwamen de economen erbij. Nu we weten dat klimaattransitie kan en hoe het moet, is de vraag ‘hoe krijgen we het voor elkaar?’. Dan heb je sociaal wetenschappers nodig.” Steg geeft aan dat voor de klimaattransitie niemand de gouden sleutel in handen heeft. “Iedereen heeft een deel van de oplossing met het eigen expertisegebied. Door samen te werken en kennis te integreren, kom je verder. Ik leer veel van natuurwetenschappers. En andersom. De oplossing voor de klimaattransitie is per definitie interdisciplinair.”

OVER MUREN KIJKEN

Interdisciplinair werken, het is muziek in de oren van Rafael Wittek. De hoogleraar sociologie bij de Rijksuniversiteit Groningen is voorman van het onderzoeksprogramma SCOOP, Sustainable COOPeration: Roadmaps to a Resilient Society. Vrij vertaald: de wegenkaart naar een veerkrachtige samenleving bereik je via bestendige samenwerkingsverbanden. Voor SCOOP stelde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap €18,8 miljoen beschikbaar. Je zou denken ‘wetenschappers zoeken elkaar op rond complexe vraagstukken’, maar interdisciplinair onderzoek is dun gezaaid. In SCOOP bundelen sociologen, psychologen, historici, en filosofen van vijf universiteiten de krachten. De opleiding van jonge onderzoekers is gericht op het komen tot praktische oplossingen binnen de domeinen werk, zorg en inclusie. Het zijn de pioniers die over de muren van

disciplines heen kijken. Samen willen ze een even praktische als wetenschappelijk gefundeerde gereedschapskist opleveren voor een samenleving waarin mensen bij elkaar blijven en die niet bij het minste of geringste uit elkaar spat. De sleutel is samenwerking.

VAN ALLE TIJDEN

Wittek licht toe: “Samenwerken is ingewikkeld. Er zijn talloze variabelen: doelen, agenda's, belangen, karakters, prikkels... Hoe ga je dat doen? De meeste interventies zijn gericht op ‘hoe krijgen we teams zover dat ze doen wat wij willen?’. Binnen SCOOP is de vraag ‘hoe krijg je teams zover dat ze tegenslagen te boven komen?’. De condities die samenwerking mogelijk maken, zijn niet dezelfde als die ze in stand houden.” De samenwerking tussen psychologen en historici bijvoorbeeld geeft inzichten in patronen die van alle tijden zijn. Wittek: “Door spiegeling aan de geschiedenis ontdek je dat dezelfde patronen zich telkens voordoen, ondanks tijd en context.

Patronen die dermate robuust zijn, daarvan kun je stellen, houd daar rekening mee als je beleid maakt.”

WAKKER AAN TAFEL

SCOOP startte in 2017 en loopt tien jaar. Is er al een tipje van de sluier op te lichten? “Ga op tijd met elkaar om de tafel, blíjf aan tafel en spreek de verschillen uit”, is een aanwijzing die Wittek prijsgeeft. Kan het zo simpel zijn? Wittek: “Sociaal wetenschappers krijgen vaker het verwijt dat ze open deuren intrappen. Maar als het zo eenvoudig was, waarom vallen dan zoveel verbanden voortijdig uit elkaar?” Een oorzaak is volgens Wittek dat deelnemers bij het inrichten van hun samenwerkingsverbanden uitgaan van foute aannames over hoe mensen in elkaar zitten. Daardoor gaan ze op de verkeerde knoppen drukken. Wittek: “Als ze processen, verantwoordelijkheidsstructuren en beloningsschema’s voor een nieuwe projectorganisatie opzetten vanuit de aanname dat medewerkers gemotiveerd worden door eigenbelang

en zoveel mogelijk verdienen, dan zal het naar alle waarschijnlijkheid op den duur misgaan. Voor het omgekeerde geldt hetzelfde: als ze de structuren opzetten vanuit het idee dat mensen altijd het belang van de organisatie voorop zullen stellen, is dat ook een recept voor in de problemen komen.” Wittek legt uit dat er een sterke traditie is om uit te gaan van de egoïstische mens. De homo economicus, die participeert in het team zolang het iets oplevert. “Uit psychologisch onderzoek weten we dat mensen ook die andere kant hebben. De homo cooperans, die zelfs bereid is tot grote offers. Een goede gemeenschap ‒ of dat nu een gezin, bedrijf of overheidsinstelling is ‒ houdt die coöperatieve kant in ons wakker. Dus heb je een model nodig dat voorspelt wanneer wij ons als hufters gaan gedragen en wanneer we bereid zijn over eigen belangen heen te stappen. Wittek: “Dat is een kernpunt. Dat je niet stelt de mens is óf goed óf slecht, maar dat je weet waarom en wanneer we die ene of andere kant opgaan.”

Dit artikel is verschenen in Shell Venster, het magazine van Shell Nederland, editie 2021, nummer 1.

Hier en daar post ik eens iets over mental health awareness, niet te vaak en niet te groot, want ik wil nog steeds vooral liefst vermijden dat mensen me raar of stom of "anders" zouden vinden. Het is nochtans geen taboe in mijn omgeving. Misschien omdat ik na een aantal jaar vooral ook veel mensen ken die strugglen met dezelfde soort problemen. En toch is er zoveel dat mist, want ik kan hoopvolle posts plaatsen en de mensen rond mij kunnen dat evengoed doen, we kunnen er grapjes over maken en er casual gesprekken over voeren. En dat is goed, zo goed, maar soms mis ik in al de hoop en al de 'kijk, het wordt zoveel beter' de hardheid van de realiteit. Want het wordt beter en het is beter en ik moet niet meer destructief zijn en ik zet elk jaar wel nieuwe stappen, maar dan nog is het hard en is het moeilijk en is het soms verdrinken van de intensiteit en de hoeveelheid dingen die naar boven komen. Dus ja, het wordt beter en er komt een zeker niveau van stabiliteit en zachtheid, maar van die meer long-term mentale gezondheidsproblemen zijn ook aanslepend. Het stopt niet bij even een depressieve tiener zijn en er dan uitgroeien of al meer realistisch: heel hard werken en dan herstellen. Want ik kan functioneren en goede schoolresultaten halen en sociaal doen en vooruitgang maken, maar soms ben ik nog steeds zo moe en soms ben ik nog steeds zo vol te hoge emoties en soms doe ik dagen aan een stuk helemaal niks en soms mail ik mijn therapeut bijna elke dag en soms, soms is het gewoon heel hard en dat is ook oké.

The factor of the X

Ik heb hem weer gezien. Gisteren. Mijn ex. Hij zag er supergoed uit. Zijn vibe, zijn lach, zijn stem. Het was onwijs fijn om hem weer te zien en vast te houden. Te praten over de dingen van vandaag en terug te kijken naar wat we hadden. Het voelde veilig en natuurlijk alsof er niets was veranderd. Of we gewoon een middag samen liepen langs de grachten zoals vroeger op de mooie dagen. het voelde eigenlijk 4 uur lang comfortabel. nog een rondje, nog een kopje koffie, nog eenzelfde rondje. Samen stelde we het afscheid uit, hoe koud het ook was. Afscheid nemen wilde we beiden niet. Het voelde als de dag van gisteren, alsof we opnieuw afscheid namen. Ik wil hem graag knuffelen met hem mee naar huis en in zijn armen liggen. 

zoals hij nu is, is hij perfect. Hij is zoals ik het al die laatste jaren had gewild. Rustig, we kunnen praten. Hij sport veel, leest veel, spreekt zich uit tegen onrecht. Hij is de man waar ik 9 jaar geleden verliefd op werd, die man waarvan ik dacht “wij gaan samen de wereld mooier maken”. 

en dan nu, ben ik te vroeg verliefd geworden op een andere man. Ik heb het hem verteld. Verliefd op een man die mij ziet. Mij leest. Vragen stelt. Gek op mij is en zegt dat hij van mij houdt. Deze man heeft wilde haren, wil minimaal 2 keer per week met vrienden leuke dingen doen. vind het leven en vroeg naar bed gaan saai. Is een echt nacht- en soms drugsuiltje en heeft deze vrijheid nodig. Ik wil die vrijheid geven als deze relatie mij iets anders geeft. en wat geeft het mij? Het geeft mij vertrouwen, gezelligheid, ik voel mij niet eenzaam, hij geeft mij een veilig en geborgen gevoel. ik heb niet het gevoel dat ik met hem de wereld ga veranderen wel mogelijk een mooi gezinnetje op ga bouwen. hoe ziet dat eruit. hij gaat met vrienden stappen en ik blijf thuis, we gaan samen op vakantie, hij wil stappen nieuwe mensen ontmoeten, los en hij nodigt altijd mensen uit bij ons thuis. Ik vond het leuk om te zien dat hij lekker kletst met iedereen. zelfstandig, zijn eigen ding doet en sociaal is. maar dat vond ik leuk omdat ik dat had gemist. Iemand die altijd mee gaat. 

Ik vind het heerlijk om samen een heel weekend te verdrinken in elkaar. alleen wij. Ik wil wij tegen de wereld, samen alles, altijd bij elkaar knus, met vrienden maar ook met zijn tweeën dingen doen, samen op de bank Netflixen en knuffelen, samen reizen en samen op avontuur.  

Ik was vaak verdrietig. Voelde mij alleen. Had het gevoel dat ik dingen niet kon delen. Niet kon bespreken. Ik kon niet alles bespreken met hem. Moest altijd het juiste moment afwachten. 

Het voelt alsof het nooit goed is. Ik had het knusse en wilde meer goede gesprekken. Nu heb ik goede gesprekken en mis ik het knusse.