Het bleef even stil.

De dagen wat vol. Tegenwoordig lijkt dat de standaard.

Oudste liefje is 18 geworden. Meerderjarig. Ik vond en vind het best een ding. Administratief gezien wat geregel maar vooral dat ze in ene 18 is. Hoe dan. Gisteren was ze nog een baby, dat gevoel. We hielden met z’n drieën een klein feestje. Taart bij het ontbijt en de rest van de dag door. Jongste liefje was naar de MEP en voor het eerst niet bij het zingen in de ochtend en de taart voor ontbijt. Dat was raar.

We zijn tegenwoordig wel vaker niet samen aan het eten of ‘s avonds samen op de bank. Mijn lief treedt op en repeteert, liefjes sporten en gaan op pad. De een meer dan de ander. Dat is goed, het is gewoon even wennen.

Ik ben ook meer gaan werken, dat is ook wennen. Eten inplannen moet nog beter, wie kookt wat. Komt goed. De eerste maand meer werken heeft daar al nieuwe inzichten voor gebracht.

Tanden. Op het moment vervelend maar geen drama. Het is lastig maar er zijn ergere dingen. Alles afgewezen door de zorgverzekeraar, daar gaan we afscheid van nemen eind van het jaar. Banken en verzekeraars zijn boeven. Laat ik het daarop houden. Dan zelf maar actie ondernemen. Wordt vervolgd.

Vervelend typte ik omdat er ergere dingen zijn. Een oud-klasgenoot van de lagere school die herstelt van een zware operatie en een spannende tijd tegemoet gaat. De vader van een vriendin van oudste liefje die heeft besloten dat er geen kwaliteit van leven meer is en al een datum heeft geprikt om afscheid te nemen van lief en leven. Dan zijn het bij mij maar tanden. Dan zou ik willen dat het bij hen ook alleen maar tanden zouden zijn. Dat is te fixen. Te koop. Gezondheid is niet te koop.

Het gaat weer regenen. Ik ga kelenstamp maken voor oudste liefje en mezelf.

Jongste liefje is 16 geworden. De eerste verjaardag waarop ik niet wakker werd met de sterfdag van ons ma. Ik dacht er pas veel later aan. Eerst zingen, cadeautjes uitpakken en taart eten. Een echte verjaardag. Ik mis ons ma elke dag, de sterfdag maakt dat niet anders. Dat is enkel de dag waarop meer mensen eraan denken.

16 jaar. Stop de tijd. Ze wordt met de dag mooier. Ik kan zo genieten van haar persoonlijke groei. Elke dag een mooier mens. Altijd wel ergens mee bezig, van muziek maken tot werken bij de bakker. Ik herken de levenshaast. Het maximale uit de dag halen.

Ik heb mijn praktijkdiploma loonadministratie gehaald. Hoeraatje! Klaar met de studie, meer werken en een dubbelfunctie. Heel blij mee want ik werk met plezier en financieel heel fijn met liefjes die we zoveel mogelijk mee willen geven. Dat het kan.

Nu nog wat fitter worden. Mijn knie is dwars maar ik dwarser dus ga gewoon door. Niet echt slim. Kolen geplant en dat voel ik. De rest van m’n lijstje voor de tuin is in het regenwater gevallen.

Oja, mijn tanden. Afgewezen. Bezwaar ingediend. Afwachten.

Dat was het in een notendop. Jongste liefje is naar een festival en oudste liefje en lief zijn thuis. Zo samen eten. Geen Pasen meer met afhaalchinees. Dat was vroeger. Toen ik nog een ons thuis had. Elk jaar met Pasen moet ik daaraan denken. Het waren lawaaierige bijeenkomsten, ons pa met z’n gebraden kippenpotenstress en de soep die ook altijd toestanden veroorzaakte als het deksel van de hogedrukpan niet goed sloot. Ik kijk er weemoedig op terug. Wat was gewoon toch prachtig. Ik hoop dat onze liefjes later ook zo terugkijken op hun jeugd.

Het regent al minder hard. Op naar thuis.

Vieren wat te vieren valt. Het motto van ons ma. En geld komt altijd goed. Dat ook. Maandag is haar geboortedag. Morgen ga ik een kaars aansteken en een bakje lente brengen naar hun tuintje.

Afgelopen zondag was ik bij het tuintje van Jolanda. Ik moest huilen. Haar man was erbij, ik was gaan lunchen bij hem. Praten over haar. Over het verlies, het grote gemis, de toekomst zo leeg. Hij kan er heel goed over praten. Probeert de balans te houden met soms een val maar vooral door op te blijven staan. Het recht zien te houden.

Hun huis is Jolanda. Met zorg ingericht en een onvoorstelbare hoeveelheid koffiekoppen. Altijd tijd voor een praatje zie je daarin terug. Dat ze gemist wordt is meer dan duidelijk. Het is voelbaar. Het huis troost. Haar stempel daar geeft het gevoel of ze zo binnen kan stappen. Ze voelde voor mij als thuis. Als we dichterbij elkaar hadden gewoond had ik er vaker gezeten. Afstand maakt dat toch lastiger, ook al zeggen sommigen van niet.

De afgelopen weken waren wat vol. Vol met werk, studie, ziekenhuis met tante, huishouden, tuin en tanden. Het gejaagde in mij is nog niet weg. Zo stom. Vooral vermoeiend want een gejaagd lijf kost energie. Ik wil ook veel te veel. Eerst eens stap voor stap weer oppakken. Niet de grote hoop met wat ik wil doen in een dag of week proppen. Haalbare doelen stellen. Oh zo niet mijn ding. Wel beter.

Morgen ook bijkletsen met grote zus. Een paar weken bij te kletsen. Gezellig.

Mijn tanden. Daar heb ik het al even niet over gehad. Tanden zijn prachtig maar een maar …

Mijn mond blijkt onwillig. Een lichte beweging en ik kokhals. Vacuüm zuigen blijkt lastig omdat mijn kaakbeen achter wat plat is. Protheticus heeft me nu doorverwezen voor implantaten. Hij was er al bang voor en stelt niet langer uit. Een gewone prothese is niet geschikt voor mij. Nu maar hopen dat ik de implantaten vergoed krijg, anders blijft het zoals het is en licht beperkend. Als ik lach en eet vallen mijn tanden naar beneden. Best lastig. Daarom klem ik m’n kaken en is mijn bekkie ‘s avonds moe. Inhouden ‘s nachts geprobeerd maar ook dat blijkt geen topper. Beetje tobben dus.

Er zijn ergere dingen. Helaas want als dit het ergste was zou dat fijn zijn. Wordt vervolgd in ieder geval. Februari eerste gesprek. Duimen.

Vanochtend ging ik, na het netjes maken van het tuintje van ons thuis, naar beste vriendin om een maffe cactus op te halen. Nooit praat tekort dus we waren zo twee uur verder. Onze levens lopen redelijk synchroon, niet verrassend dat haar achilleshiel nu ook de longen zijn.

Even slikken en weer doorgaan. Zo doen we dat, met alle gevolgen van dien. Als je vraagt hoe het gaat is het antwoord standaard goed. Hoe het echt gaat, dat regelen we zelf wel. Gevolg, af en toe benauwd het ons. Lopen we vast en wijten dat aan van alles. Bij voorkeur alles wat buiten onze emoties ligt. Haar vader is ziek geweest en dat blijft een zorg op de achtergrond. Levert stress op. Niet nadrukkelijk aanwezig maar wel sluimerend. Er hoeft dan niet veel te gebeuren en het benauwde komt. Er kan maar zoveel stress bij. Als ik het ter sprake breng komt dat besef. Bij mij werkt dat ook zo.

Ik ben, na het verlies van mensen dichtbij of iets verder weg, gewoon doorgegaan. Meestal in standje overleven en regelen, soms gewoon omdat het zo gaat. Ik merk nu dat standje overleven nog steeds snel aangaat. Zo ook nu. Ik voel de spanning in mijn lijf en kan er eigenlijk niets mee. Het is niet nodig. Mijn lijf denkt van wel.

Toen ons ma ziek werd, werd ik elke ochtend wakker met eerst het gevoel van een nieuwe dag, een fijne dag en daarna een stomp in mijn maag. Wake up and smell the shit. Dat bleef. Ik leerde het om te denken maar het bleef elke ochtend terug komen. Ook na haar levensverlies. Langzaam ging het beter. Tot Paul. De stomp kwam twee keer zo hard terug. Ik heb mijn hart lang vastgehouden. Bij ons pa kwam de stomp maar kort. Ik was en ben zo blij dat hij bij ons ma is. Dat is voor mij zo’n troost. De mensen heel dichtbij. De stompen vaak harder dan ik hebben kon.

Ik kende dat gevoel. Toen Angelique haar leven verloor had ik dat gevoel ook. Ik heb het weg gedronken en gefeest. Mijn relatie beëindigd en gestart met te worden wie ik wil zijn. Marjon overleed na een val. Hun dochter even oud als ons jongste liefje. Ze was al geen vriendin meer van dichtbij. Het raakte wel een nieuw gevoel. Angst om onze liefjes en mijn lief achter te moeten laten. Nu Jolanda. Het verdriet van haar man herkennen omdat ik het ook zie bij grote zus. Daar kon ik iets regelen. Iets doen. Dat maakt me weerbaar. Ik doe niet aan kwetsbaar opstellen.

Mijn tranen zijn van mij.

De vriendin van oudste liefje gaat haar vader verliezen. Ik ben bang dat dat wel eens heel snel kan gaan. Ik zie de behulpzaamheid van oudste liefje maar ook het eigenbelang, het er zelf ook nog willen zijn. Ze doet haar best om goed voor zichzelf te zorgen en dat waardeer ik. Respecteer ik. Ze moet niet gaan slikken en weer doorgaan. Haar vriendin heeft de stomp. Niet zij. Ik hoop dat ze leert om niet, net als ik, de stomp welkom te heten. Niet het leed van een ander proberen te dragen of andermans problemen op proberen te lossen. Dat gaat namelijk niet.

Iemand zei ooit tegen me dat ik geen empathie ken. Die persoon kende me duidelijk niet. Ik heb mezelf aangeleerd zakelijk te zijn. Vertel ook niet zo graag over mijn leven. Ik wil niet zielig gevonden worden en zeker niet kwetsbaar zijn. Zielig ben ik zeker niet. Ik heb een mooi leven met lieve mensen dichtbij. Ik ben alleen nog steeds aan het leren om rouw te verweven met alledag. Dat gaat vaak heel goed en soms wat minder, als het te druk is in mijn hoofd bijvoorbeeld. Zoals nu.

Ook dat komt goed. Het komt altijd goed.

We hadden het vanochtend over gelijk zijn. Dat iedereen gelijk is. Ik ben het daar niet mee eens en oudste liefje, mijn gesprekspartner deze ochtend, ook niet.

In bepaalde opzichten zijn onze liefjes aan elkaar gelijk. Ze krijgen allebei een gelijke bats liefde, allebei wat ze nodig hebben op materieel vlak en ze krijgen dezelfde zorg van ons. Dat staat los van de persoon, de mens die hij of zij is. Daar zit voor mij het verschil in. Ik behandel ze niet gelijk want het zijn hun eigen mensen. Ze hebben totaal verschillende persoonlijkheden. Juist dat maakt ze mooi. Dat ze zo zichzelf zijn. Als ik ze gelijk ga behandelen als het gaat over school, vriendschappen, werk en algemeen gedrag dan loopt het spaak. Dan doe ik altijd iemand tekort. Persoonlijke ontwikkeling gebeurt in eigen tempo. Daar pas je je als ouders aan aan.

Gelijk. Niemand is hetzelfde. Een banaan is ook niet gelijk aan een appel. Dat ze onder de groep fruit vallen maakt ze niet gelijk, niet hetzelfde. Maar een banaan mag er ook zijn, net als een appel. Ik behandel mensen niet als fruit maar als een appel, banaan of bijvoorbeeld een druif.

Onze liefjes zijn niet gelijk, ze zijn hun mooie zelf en als je als ouder probeert die persoonlijke groei te zien is het pas echt genieten. Ik vind het heerlijk dat ze zo verschillend zijn.

Nou, het valt niet tegen met het plannen van van alles. Hoofd loopt nog wat over maar tussen de bedrijven door studeer ik wat en de rest van de taken lukt ook redelijk. Ik ben best tevreden.

Eigenlijk wil ik alles doen. Ik werk graag bijvoorbeeld, kan goed een dag extra werken in het weekend. Administratie vind ik ook leuk dus het penningmeester erbij doen voor de tuin trekt me nu aan, plannen alom en nog een begroting te maken voor dit jaar.

Gisteravond gezellig gewijnd in de lokale wijnbar met mijn beste vriendin. Geleerd hoe ik iemand beter in kan werken want daar ben ik slecht in. Zelf nooit echt behoefte aan gehad omdat ik liever zelf uitvogel maar zo is niet iedereen. De gouden tip heb ik nu op zak. Toch handig, zo’n vriendin die manager is geweest.

Van de week ook een afspraak ingepland met de man van Jolanda. Fijn om een middag over haar te kunnen praten. Zo stom dat ze er niet meer is. Ik kan het nog steeds niet echt bevatten.

De peettante van Paul gaat gelukkig langzaam vooruit. Positief nieuws is ook fijn.

Ik ga nog even verder met vaten legen op de tuin voor het gaat vriezen. Daarna lekker naar huis. De warmte opzoeken.

De beste wensen voor 2024!

Onze oud en nieuw was rustig. Monopoly en een borrelplank. Met z’n vieren. Om 12 uur naar boven om van het vuurwerk te genieten en af en toe buren voor ons keukenraam zien staan, ze zagen ons niet en omdat we in pak, lees joggingpak, waren was het ook niet de bedoeling om de deur open te doen. Oud en nieuw vieren we in afzondering.

Vroeger zocht ik de drukte op, nu de stilte. Ik heb weinig appjes gestuurd. Ik genoot van de drie lieve mensen bij me, van de champagne en het vuurwerk. Meer heb ik niet nodig. Het plan is meer in het moment blijven. Dat lukte goed vannacht. Fijn.

Jongste liefje is nu op pad, bij een vriendin. Even slikken. Loslaten. Ook dat is een leerproces. Oudste liefje blijft liever thuis dus jongste liefje heeft geen voorloper. Dat beseft ze maar al te goed.

Een nieuw jaar. Ik sloot het af met facturen voor de tuin. Ook het facturen werk kan ik afvinken. Dat bracht rust. Ergens tegenaan hikken kost meer energie dan de klus klaren.

Het nieuwe jaar al wat klusjes gedaan en gestudeerd. Goede start. Vanavond op de bank. Beetje hangen. Ook fijn.

Dat het maar een lief nieuwjaar mag worden.

Ik probeer te plannen. Het thema “zoveel te doen”. En dat terwijl mijn gedachten afdwalen. Hoofd vol is.

Denken aan de peettante van Paul. Ze ligt op de ic en het is spannend. Heel spannend. De vrouw met de harde stem en o zo’n klein hartje. Net dat kleine hartje stopte, zomaar in ene na een feestje op weg naar huis. De moeder van Paul zat er naast. Je kent het schrikgevoel en de beelden die blijven hangen. Ik hoop heel hard op een goede afloop. Het blijft hangen in mijn hoofd.

Gisteravond trad mijn lief voor de eerste keer op met nieuwe band en zit nu heel blij te wezen. Daar geniet ik van. Dat kost geen ruimte in mijn hoofd, dat is gewoon fijn. Positieve energie.

Thema “zoveel te doen”. Facturen maken voor de tuin, penningmeester is gestopt dus dat moet door mij gedaan worden. Ik zie ertegen op dus stel uit. Morgen denk ik. Moet het.

Facturen van het werk in de lijst zetten. Omdat ik dinsdag mijn vervanger in ga werken kom ik tijd te kort. Ik wil dat graag af hebben. Vanavond misschien.

Studeren. 27 januari examen. Nog tijd genoeg zou je denken. Ja, maar januari is spits op het werk. Na werktijd neem ik weinig meer op. Weekend dus. Morgen?

De was is ver bij. Nog wat wassen draaien en drogen, beetje opvouwen. Dat beetje doe ik zo nog. De strijk al gedaan.

Het is op zich niet zoveel werk, het zit meer in mij. De grote berg zien en niet de heuvels. Daarom ben ik nu op de tuin. Ik zag veel staartmezen, gezellig. Mijn hoofd iets leger. In de herfst en winter kak ik in. Weinig energie en dan zit mijn hoofd sneller vol. Het kan er dan ook niet goed uit, schoffelen in de modder werkt niet dus ik schoffel het ook niet van me af. Kleine hapjes nemen. Dat werkt het beste. En opruimen. Een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd. Daarom ook de was wegwerken. Dat ruimt lekker op. Nadenken over hoe ruimtes opnieuw in te richten. Daar word ik blij van. Plantje, kussens, dat soort dingen. Het muren verven komt wel. Nu te weinig tijd. Dan ga ik haasten en wordt het niet mooi. Het bij ons wel bekende frotten. Daar krijg je altijd spijt van.

Hoogste tijd om naar huis te gaan. Wasje aanzetten.

Fijne jaarwisseling, maak er een mooi nieuw jaar van. Met hoop in het hart en oog voor elkaar.

Eerste kerstdag. Ik ben op de tuin, kippen en Dotje de aanlooppoes voeren. Fijn, even buiten en in beweging.

Ik noem mezelf spottend de grinch van kerstmis. Ik heb er niet veel mee. Ik denk dat ik dat wel heb gehad. Vroeger, met het opzetten van de boom, het spelen met de knijpvogels in de boom en de kerststal. De nachtmis in de kerk en daarna warm worstenbrood. Kerststukjes maken met paddenstoelen erin. De ijstaarten met de plastic takjes hulst. Het is nergens mis gegaan. Zo zie ik het niet. Ik viel van mijn geloof af en daarna was kerst meer een verplicht toneelstuk. Ik versier het huis ook maar minimaal. Ik vind ons huis fijn zoals het is.

Misschien ben ik over heel wat jaren ook wel blij als onze liefjes met kerst samen bij ons zijn, met hun lieven en eventueel liefjes maar ergens denk ik dat dat me dan niet boeit. Ik zie ze liever jaarrond met grote regelmaat dan alleen met die dagen. Niet verplichten in ieder geval. Niet dat het samenzijn als een verstoring voelt van elkaars tijd. Ongemakkelijk. Ik hoop dat ze elkaar op blijven zoeken. Niet uit elkaar groeien en elkaar verliezen. Ze zijn maar met z’n tweeën.

Dat heb ik met grote zus. We zijn maar met z’n tweeën en best verschillend. Toch proberen we elkaar jaarrond te zien en te spreken. Gisteravond waren wij met vieren bij grote zus, gourmetten. Het werd een gezellige avond. Straks gaan we naar het kleine moedertje van mijn lief. Ik hoop dat het dan ook gezellig is.

Morgen zijn we vrij. Echt vrij. Niks uur en tijd maar alle tijd. Ik wil nog zoveel doen. Zoals altijd. Het komt er vaak niet van en met een paar verfblikken die op me staan te wachten heel verleidelijk om een te grote klus op te pakken. Ik houd me in. Een vogelkooi verven. Wat studeren. Naar de tuin. En even naar het tuintje van ons thuis. Ze in het licht zetten. Omdat ik met kerst mis. Niet meer, niet minder maar zoals altijd wat ooit was.

Een vriendin van oudste liefje is vandaag jarig. Een kerstkindje. Voor haar is kerst belangrijk en nu helemaal. Misschien de laatste kerst met vieren vieren. Een onzekere zekerheid. Voor mij de reden om van elke dag te genieten. Of het nu wel of geen feestdag is.

Het was vorige week zo’n genietweek. Profielwerkstuk presenteren door oudste liefje, twee werkstukken. Ze deed het super. Jongste liefje mag naar een debatweek, gekozen dankzij een sterke pitch want praten kan ze. Doet ze alsof ze het al jaren doet. Kerstgala van oudste liefje. Prachtig in groene galajurk op hakken. Ik vochtige wangen. Van die momenten die ik op wil zuigen, niet verliezen in de waan van de dag. De tijd gaat soms zo hard dat ik het liefste stop wil roepen om even te staren, te genieten, te laten bezinken.

Les voor volgend jaar of liever gezegd, voor vanaf nu. In het moment stil gaan staan. De wereld om me heen verder laten draaien en links laten liggen. De ruis laten verstommen.

Morgen mag ik 52 worden. Ik ben geen vierder. Ik vind ouder worden een cadeau maar mijn verjaardag vieren niet echt. Als kind al niet, dan liep ik al liever weg.

Taart vind ik altijd fijn, dat gezoen en gedoe minder. Het is vooral veel denken wat ik in huis moet hebben en hoe ik mijn dingen nog te doen moet doen als er bezoek komt. Ik vind het ook geen probleem als je mijn verjaardag vergeet.

Mijn veertigste verjaardag vond ik top. Feestje gevierd en iedereen die erbij behoorde te zijn was erbij. Na die verjaardag kwamen de veranderingen. Steeds meer lege stoelen. Was ik eerst van plan om mijn vijftigste te vieren, liep dat anders door corona. Achteraf geen spijt ofzo. Het was goed zo. Ik voelde me toch wel jarig.

Ouder worden. Dat het zo mag zijn. Ik hoop in goede gezondheid want daar kan ik me soms wel zorgen over maken. Je hoort zo vaak zo veel. Je moet genieten zegt men dan. Elke dag een cadeau. Jammer dat de tijd zo vliegt en ik soms zo meega met de waan van de dag. Het voornemen om daar meer aandacht aan te besteden is er. De uitvoering vind ik wat lastiger. Niet dat ik niet geniet, zeker wel. Wat meer rust momenten zou fijn zijn. Het is nog te vaak rennen en vliegen.

Vanavond rust. Oudjaar voor mij. Morgen een nieuw levensjaar voor het oprapen. Taart. Veel taart.

Vanavond een feestje. Skibril met oempaloempalook wordt het. Mijn lief is naar een optreden. Liefjes blijven thuis. Oud en wijs genoeg maar ergens blijf ik dat spannend vinden. Wij weg, zij thuis. De moederkloek in mij slaapt nooit.

Morgen zou ons pa jarig zijn. Ik heb al wat voor hem gehaald, voor in hun tuintje. Bij hun tuintje. 83 zou hij zijn geworden. Bizar dat het alweer vijf jaar geleden is dat hij zijn leven, een maand voor zijn verjaardag, verloor.

Mijn lief neemt een voorbeeld aan ons pa als het gaat over materiële zaken. Ons pa hechtte geen waarde aan spullen. Ook niet aan een huis. Hij hechtte aan de mensen erin en de mensen om hem heen. Ik denk dat hij wat dat betreft boeddhistischer was dan de gemiddelde die dat beweert te zijn. Hij gaf alles weg. Gooide ook veel weg. Herinneringen zaten in zijn hoofd en hart, niet in foto’s, prullaria en papier. Grote zus en ik hadden daarom ook weinig opruimwerk en wat niet weggegeven of voor een prikkie verkocht werd is meegegaan naar onze huizen. Dat was nog geen kofferbak vol.

De laatste kerst in het huis van ons thuis. Wisten wij veel dat het zo verkocht zou worden. De dag na kerst moest de gourmetlucht er met gang uit want er kwamen kijkers. Ik vind dat we toen goed afscheid hebben genomen van het materiële.

Het hoofd gaat veel sneller dan het hart. Al is dat hart vooral met een glimlach aan het terugdenken. Ik weet dat ons pa fier op ons was, dat wij, samen met ons ma, alles voor hem waren. De wereld. Altijd voor ons klaar staan, zorgen. Het was niet meer dan normaal dat wij dat een beetje terug gaven. Een beetje want het was niet nodig. Hij leek nog in de nabloei van zijn leven te zijn, zijn hart besloot alleen een andere weg in te slaan.

Vannacht om 12 uur proost ik op hem. De rode zakdoek ligt klaar voor morgen. Een nieuwe ophangen. De kleine man met de grote vochtige wangen. Ik zie in mezelf vaak ons pa. Met het dingen doen, bezig blijven, snel lopen. Vloeken doe ik stukken minder, dat dan weer wel. Ik koester wel de verdommes. De serievloek als iets niet ging zoals het moest gaan.

Hij was een mooi mens.

We hadden een feestje gisteren. Ik was chauffeur voor twee collega’s en grote zus. Werk en privé lopen soms door elkaar heen.

Het was gezellig, veel gelachen en wat gedanst. Het blijft uitleggen hoe het nu zit met grote zus. Familieverbanden. Deze week was al wat anders dan anders, dinsdag zou Paul jarig zijn geweest en ik ga standaard een bloemetje brengen naar grote zus. Hij kan zijn verjaardag niet meer vieren maar vergeten, dat nooit. Het blijven van die dagen dat zijn naam meer uitgesproken wordt maar ik denk dat voor ons dat sowieso gewoon is. Paul wordt nog regelmatig genoemd. Nog meer wordt aan hem gedacht. Aan de buitenkant zie je dat niet. Natuurlijk gaat het leven door en grote zus met haar gezin draaien volop mee in dat leven. Dat staat daar los van. Rouw verweeft met het dagelijkse.

Ik persoonlijk blijf het wat lastig vinden om te vertellen over Paul aan anderen buiten onze familie. Het verdriet is niet weg. Zonder enige twijfel vond ik 2013 tot en met 2018 tropenjaren. Ik besef me maar wat vaak dat het zomaar anders kan lopen, dat leven wat zo vanzelfsprekend lijkt. Dat maakt me soms bang. Ik kan ook nog steeds schrikken van de telefoon. Dat is niet veranderd. Dat zou je toch denken maar de tijd heelt niet zo snel als gehoopt.

Het is koud. Ik haat kou. Kou is voor mij gelijk aan dood. De dood voelt koud. Gekoelde lichamen in huiskamers. Dat gevoel zit zo diep dat de minste kou me al de dood laat voelen. Ik leg het niet meer uit waarom ik kou haat. Dan zeg ik gewoon dat ik meer een zomertype ben.

Mijn lijf houdt van warmte. Mijn spieren en gewrichten protesteren als het koud wordt. Het liefste onder een dekentje. Ik ga naar de tuin voor de kippen maar vertoon nu uitstelgedrag. Het is dat het moet. Goed voor de beestjes zorgen.

De beestjes gaan nu op stok. Ik naar huis. De warmte opzoeken.

Ik weet van veel dingen weinig. Over de Gaza bijvoorbeeld. Ik hoor en lees velen met een mening en verbaas me daar soms over. Ik vind oorlog geen goed idee en een hele foute hobby. Moet je gewoon niet doen. Maar verder? Weet ik over de Gaza weinig tot niets.

Verkiezingen. Wat ik wel weet is dat ik geen enkele partij een warm hart toedraag. Ik lees over minder asielzoekers maar lees niet dat ze wat gaan doen aan de doorstroming voor asielzoekers. Procedure drastisch verkorten want het kan toch niet zo zijn dat je mensen drie jaar ophokt om er dan achter te komen dat asiel niet van toepassing is. Ik lees over meer huizen bouwen maar hé, een grote groep inwoners van Nederland gaan we verliezen aan de dood. Dan heb je toch lege huizen? Ik lees over inkrimping van de veestapel. We willen toch alles goedkoop? Dan krijg je schaalvergroting want anders krijg je het financiële plaatje niet rond. De gemiddelde boer zou echt wel anders willen. Het minimumloon nog verder omhoog? We willen dus graag nog meer gaan betalen voor onze boodschappen en alles wat we consumeren. De consument betaalt immers. Jammer dat je dan met je minimumloon nog steeds krap bij kas zit. Van het gas af. Hoe dan. De overheid stimuleert het investeren in zonnepanelen en warmtepompen maar gemeenten bepalen of ze wel of niet toestemming geven voor het plaatsen en installeren en de energiebedrijven verhalen de kosten waar zij mee te maken krijgen weer op de brave burger. Zit je daar met je minimumloon in een huurhuis met ingenieuze installatie, hogere huur daardoor en een duurder energiecontract. De zorg. In plaats van voorkomen proberen we te genezen. De overheid geeft weer geld uit aan domme campagnes in plaats van geld uittrekken voor gratis sporten voor hen die wel willen maar niet kunnen betalen. Btw van groentes en fruit weg, dan is goed eten voor iedereen een optie. Wacht, btw eraf is te moeilijk, dat kan zomaar niet. Btw erbij dan weer wel. Raar gebeuren daar in het Haagse.

Ik weet te weinig. Bij ons in de gemeenteraad zitten mensen die ook te weinig weten. Daarom wordt extern kennis naar binnen gehaald. Kapitalen worden uitgegeven voor plannen waar menig wenkbrauw opgetrokken van blijft staan. In debat met scholieren leggen ze het af. Meer smoesjes dan argumenten.

Ik moet gaan kiezen en kan het niet. De roeptoeters schreeuwen maar het is nietszeggend. Ik zweef nog.

Ik weet weinig tot niets over veel dingen maar ben me daarvan bewust. Ik begrijp vaak niet waarom er niet simpel wordt gedacht. In oplossingen. Zonder politiek gekonkel. Daar komt alleen maar herrie van, net als door wandelgangen.

Morgen is het alweer vijf jaar geleden dat je ons verliet. Alleen de laatste adem uitgeblazen. Dat is het enige waar ik nog moeite mee heb. Dat wij er niet bij waren. Je was inmiddels al wel gewend aan veel alleen maar het liefst niet alleen. Daarom blijft dat hangen denk ik. Het idee dat ik iets met mijn voorgevoel had moeten doen.

Verder is het goed zo want weer samen met ons ma. Je was het liefst bij haar in de buurt. Dat was te merken als ze weg was voor een vergadering of andere afspraak. Wachten tot ze weer thuis kwam. Napraten. Bezorgd als het laat werd. De mobieltjes kwamen later pas.

Vijf jaar alweer. Ik stond vanochtend bij jullie tuintje, even opruimen. Bijna wekelijks kom ik daar. Het gevoel dat ik grommes zou krijgen als de tuin een bende is heb ik niet meer, ik ga erheen om even bij jullie te zijn. Het verzakte kunstwerk hadden mijn lief en ik alweer recht gezet en daarom zit het er nu weer uit zoals het hoort. Iets meer grond zichtbaar zou ons pa meer waarderen maar ons ma dan weer niet. Gulden middenweg, je ziet wat grond. Vooral eromheen.

Ik kan ze nog steeds missen, die twee. Gewoon om even te vertellen over onze liefjes, over de dagelijkse dingen. Niet groots en meeslepend maar juist het kleine. Dingen die me raken, zorgen uitspreken. Koetjes en kalfjes. Mauwen over dieje van d’n dieje.

Van het Waspikse krijg ik weinig meer mee. Niet dat dat erg is maar het hoorde bij ons thuis. Soort heimwee denk ik.

Heimwee naar even kind zijn.

Wintertijd. Een uur langer slapen. Het was nodig want ik viel gisteren in slaap op de bank. Doe ik zelden.

De weken razen voorbij. Werken, huishouden, studeren, moestuin. Mijn best doen om thuis te horen wat ze zeggen. Echt luisteren. Mijn hoofd zit soms zo vol dat ik niks meer opneem. Nog even en dan het eerste examen. Dan een paar weken geen les, kan ik thuis wat bijwerken. Er staan nog een paar blikken verf te wachten. Stof ligt ook te wachten want poetsen heb ik niet altijd gedaan zoals ik gewend ben. Een ander ziet dat niet. Ik wel.

Vrijdagavond was ik bij de uitreiking van de Cosmos boekenprijs in Amsterdam met oudste liefje, haar vriendin en moeder van de vriendin. Veel gelachen en ik heb echt een leuke avond gehad met enthousiaste wetenschapsmensen. Luisteren naar vakidioten is altijd leuk en ik vond het ook heel fijn om met oudste liefje op pad te gaan. De dagen zijn soms zo vol dat dat soort uitstapjes er bij in schieten. Ik wil dat niet. Ik koos bewust voor meegaan. Niet de moeder zijn die nooit tijd had of tijd maakte. Als anderen daar geen begrip voor op kunnen brengen begrijpen ze het moederschap niet. Thuis gaat voor alles.

De drukke maanden op het werk komen er weer aan. Dat ook. Leuk druk.

Maar goed, wintertijd. Het begint al te schemeren dus ik ga op huis aan. De tuin begint langzaam winterklaar te worden. Thuis eten, douchen en studeren. Misschien nog wat strijken maar dat kan morgen ook. Ik zie wel. Met z’n vieren op de bank is veel gezelliger.

Het bleef even stil. Ik bleef even stil. Ik las vandaag ergens de tekst dat verdriet soms zo groot is dat je niet meer kunt huilen maar stil valt. Ik denk dat ik dat de afgelopen jaren meerdere malen zo heb ervaren. Weten dat het leven doorgaat maar ook de stilte opzoeken. Ik ben meestal wel een prater. Nu vaak even niet.

Het is ook wat drukker dan normaal. Ik ben met een opleiding bezig, heel tof want groei maar ook bikkelen. Het studeren was ik verleerd. Doe daar wat stilte bij en meteen een achterstand. Ver bijgewerkt inmiddels want het leven gaat door.

En of het leven doorgaat. Galajurk shoppen voor oudste liefje met beide liefjes. Slik. Stop de tijd. Wat is ze mooi. Wat staat die groene jurk haar mooi. Ik moet eigenlijk nog. Wat voor hakken zouden haar staan. Oh, een tasje moet ook nog. En de lange haren, opsteken? Ik denk veel in korte tijd. Zo ook die zondagmiddag.

Afgelopen donderdag de eerste proefrijles voor oudste liefje. Slik. Stop de tijd. Als ze maar heel terug komt. Hakken en een tasje scoren. Had ik m’n studieboeken maar meegenomen. Ik denk veel in korte tijd. De hakken en het tasje werden daarna gevonden. Ik heb de rest van de dag nodig gehad om alles te laten bezinken. Hakken, en ze loopt er nog eens goed op ook en het geheel van jurk, hakken en tasje adembenemend. Zo trots als een aap met …. Zou Paul zeggen.

Ik vind het allemaal veel. Jongste liefje die naar de grote stad gaat om kermis te vieren, mijn lief optreden en oudste liefje en ik op de bank. Wachten tot ze thuis komen. Zomaar een vrijdagavond. Ik was in stilte mijn gedachten aan het ordenen. Ik denk oudste liefje ook. Uiterlijk heeft ze niets van mij maar in dat bolleke zit zoveel herkenbaars.

Ook zat ik vandaag met vochtige wangen in het zwembad. Een gesprek over een jongen die zijn vader vorig jaar is verloren en nu zijn moeder gaat verliezen. Hij is bijna even oud als jongste liefje. Ik ken hem niet. Het gezin ook niet. Het raakt me. Ik denk dan aan inmiddels-groter-dan-ik neef en blonde krullenbolnicht. Aan alles wat Paul niet mee heeft gemaakt met hen. Ik denk dan aan hen die achterblijven, grote zus zonder haar lief, de man van Jolanda met groot gemis. Ik denk dan aan vriendin van oudste liefje waar het gezin onder hoogspanning leeft door het vooruitzicht van verliezen.

Ik hoor veel. Geneuzel raakt me niet. Ik hoorde vandaag dat iemand op de tuin mopperde over troep op de pad. Ik hoop ergens dat dat tuinlid me gaat mailen. Dan krijgt die persoon de volle laag. Wees blij dat iemand andermans zooi op gaat ruimen in plaats van kritiek leveren. Het raakt me eigenlijk wel. Recht in de boos. Boos is vergif.

Simpelweg omdat ik geneuzel niet trek nu. Of nooit. Ik ga de warmte van thuis opzoeken. Dat is een rijkdom. Een groot geluk. Ik heb de liefste mensen om me heen. Dat besef ik altijd. Dat ik me soms een last voel zit in mij. Voor hen ben ik gewoon Karin. Met soms drama maar vooral veel zorgen voor. En om. Of zeg je dan over.