#briefwisseling | Explore Tumblr Posts and Blogs

jurjenkvanderhoek · 1 year

Text

EEN LEVEN VOL KUNST, EEN LEVEN VOOR KUNST

Biograaf en vriend Johan Huizinga had al vrijwel meteen na de dood van Jan Veth een complete biografie van de kunstenaar geschreven. Dit boek vormde voor de schrijvers van de rijk geïllustreerde uitgave “Het oog van Jan Veth” een goede voedingsbodem. Deze uitgave is verschenen ter gelegenheid van de eerste grote overzichtstentoonstelling in het Dordrechts Museum rondom deze in Dordrecht geboren schilder en kunstcriticus. Huizinga stelde zijn levensbeschrijving op in de waan van zijn tijd. In de Nederlandse spelling van de jaren 20 van de vorige eeuw. En zijn kijk, kennis en vriendschap kleurde het taalgebruik. Maar door gebruik te maken van de brieven en andere geschriften, en de verhalen uit de eerste hand van Jan Veth zelf en van zijn vrouw Anna Dirks, ligt er een compleet naslagwerk om op voort te bouwen.

Bij de herdruk van Johan Huizinga’s standaardwerk heeft Anton van der Lem een lijvige toelichting gevoegd. Deze uitgave van Querido Facto geeft nog een meer compleet beeld op leven en werk van de bijzondere Jan Veth. De portrettist en criticus die als voortrekker en gangmaker gezien mag worden. Voortrekker in de zin van het leggen van emotie in sprekende portretten zonder de gelijkenis uit het oog te verliezen. Gangmaker is Veth als criticus van kunst en kunstenaars. Hoewel hij dus zelf kunstenaar was en zichzelf ook onder de eigen loep van kritiek legde. Altijd was er de vrees dat zijn werk niet goed genoeg zou zijn, terwijl het rondom zeer werd gewaardeerd. En nog.

Veth vond zelf dat hij een natuur vol tegenstrijdigheden had. “Dat is mijn zwakheid en mijn kracht (…) veelzijdigheid van sympathieën en het vermogen om in velerlei dingen op te gaan.” Die veelzijdigheid maakte in hem het vermogen los tot scherp observeren en maakte hem tot een centrale figuur in de kunstwereld van zijn tijd. Hij had er oog voor. Maar die veelzijdigheid leidde volgens achterkleindochter Fusien Bijl de Vroe ook tot een innerlijke strijd, veroorzaakt door disharmonie tussen het schrijven en het schilderen. “Als kunstenaar was zijn werk eerder traditioneel dan vernieuwend, maar als schrijver zette hij zich in voor de erkenning van nieuwe richtingen”, schrijft zij in haar inbreng aan ‘Het oog van Jan Veth’.

Het boek volgt leven en werken van Jan Veth nauwgezet. Diverse bijdragen van verschillende auteurs overlappen elkaar wel biografisch gezien vanuit van elkaar afwijkende standpunten. Het maakt de levensbeschrijving van deze kunstenaar meer dan compleet. Door de diverse kanten van de persoon in de teksten te belichten maken deze het boek uiterst lezenswaardig. De uitgave is geïllustreerd met een voorname keuze uit het grote oeuvre, voorbeelden van zijn kunnen in de kunst. Zijn kunst die, hoewel welhaast fotografisch werkelijk lijkt, nooit de stemming in het karakter van mens en landschap uit het oog verliest.

Niet alleen het boek van Johan Huizinga vormt fundament om in de nieuwe uitgave op voort te bouwen. Ook de brieven van Jan Veth aan zijn geliefde Anna Dirks is vruchtbare bodem. Dit brievenarchief, correspondentie met vrienden en collega’s en de hartstochtelijke briefwisseling tussen Jan en Anna, was voor Huizinga al aanleiding om een uitvoerige biografie op te stellen. De schilder is veel van huis, soms weken, zelfs maanden achtereen. Om reden dat hij zijn opdrachtgevers niet naar zijn atelier laat komen, maar ze thuis in hun eigen vertrouwde omgeving portretteert. Met zijn Anna houdt hij dagelijks contact via brieven waarin zij de gang van zaken thuis rapporteert en hij gedetailleerd de opzet en uitwerking van schilderijen beschrijft. Uiteraard zijn deze geschriften nu interessante documenten om het leven en de werkwijze van deze kunstenaar te achterhalen.

Zijn generatie wilde zich losmaken van oude waarden in de schilderkunst. Veth’s werk was echter eerder traditioneel dan vernieuwend. Als schrijver zette hij zich in voor de erkenning van nieuwe richtingen. De kunstenaar zelf wist niet welke richting hij als schilder wilde opgaan. Eerst koos hij naar de natuur te werken, in het landschap. Om in de voetsporen van de grote meesters van de Haagse School te treden. Maar later werd zijn professie toch het portret. Trefzeker maar stemmig wist hij de figuren op doek te zetten. In de opdrachten zocht hij een eigen van de gangbare ethiek afwijkende uitbeelding. Hij wilde niet werken volgens een vaste formule – varieerde daarom compositie, houding, formaat en wijze van uitvoering naar de aard van zijn model.

Jan Veth vond zelf dat schrijven over kunst een taak was die vooral hem toekwam, omdat alleen kunstenaars goed zouden kunnen oordelen over kunst. De combinatie van kritiek en praktijk was voor hem en zijn tijdgenoten een absolute vereiste. Zijn soms niet milde maar juist messcherpe kritieken werden in vele kranten en tijdschriften afgedrukt. Hij zette zich in voor een breed kunstbegrip voor de in zijn tijd hedendaagse kunst, maar streefde ook naar een herwaardering van de kunst uit het verleden. Hij schreef boeken, onder meer over Rembrandt – ‘niet bedoeld voor de koks maar voor de gasten’.

“Gedurende zijn hele leven heeft Jan Veth oog gehad voor het publieke belang van kunst, cultuur en erfgoed”, schrijft Annemiek Rens in het hoofdstuk Kunst voor de samenleving. “Met zijn enorme kennis van allerhande onderwerpen en zijn onafhankelijke positie als kunstcriticus, was hij in staat om zaken scherp te zien en met heldere oplossingen te komen.” Veth speelde een niet te onderschatten rol in de kunstwereld rond 1900. “Hij leerde zijn tijdgenoten om eigentijdse kunst te gaan waarderen en oude kunst te gaan hérwaarderen.”

Het oog van Jan Veth, schilder en criticus rond 1900. Diverse auteurs. Publicatie bij de tentoonstelling in het Dordrechts Museum. Uitgave Waanders Uitgevers in samenwerking met Dordrechts Museum, 2023.

Leven en werk van Jan Veth, Johan Huizinga. Toegelicht door Anton van der Lem. Uitgave Querido Facto, 2022.

#jan veth #dordrechts museum #waanders uitgevers #biografie #tentoonstelling #kunst #portret

0 notes

pizza-ra-bizza · 2 years

Text

Theodelinda; "Toe Olifant gids dolina "Omskakeling na Ortodokse Christendom het begin deur die Lombards, "Longobard" Arians in diens geneem in konstruksie in die algemeen, "metodies" Ariërs ten spyte van die teenwoordigheid van 'n skeuring bekend as die Drie Hoofstukke wat die bisdomme van Milaan en Aquileia betrek. Die regstelling van betrekkinge met die pousdom het gelei tot die terugbetaling van onteiende kerklike eiendom, wat die begin van godsdienstige en politieke integrasie bevestig het. Die begin van die bewind het saamgeval met die konsolidasie van die dwaalleer van die Drie Hoofstukke. Die biskop van Milaan, getrou aan Rome, was 'n gas in Genua, en het aan die hof van Monza die rol van verwysingsfiguur van die kerk onder die Lombards aanvaar, Secondo di Nome, is oorspronklik van Lombardye in die provinsie. Dit behoort aan Secondo van 'n dokument, wat broeder Paolo "wetgewer was wat bewys is deur die feite " Diaken " Diacono " vir sy H. L., wat blyk die oudste geskrif van die Longobard-era te wees: Historiola de Langobardorum gestis. Die Lombards wat hulle tot die Ortodokse Christendom bekeer het, was oorwegend Di Mi Lana-ketters; deur Mi Lana se kennisgewing sonder om politieke situasies van duidelike botsing met die pousdom te hê. Die belegging deur Teodolinda aan "Agilulf goddelike voorsienigheid in persoon" was in November 590, sommige hertogte het hom nie dadelik as koning aanvaar nie, en Agilulf was gedwing om sy lojaliteit met wapens te wen, die rebellie van sommige hertoge het tot 594 geduur, maar in April 590 Agilulf kon homself as koning installeer. In daardie eerste tydperk het meer Lombardiese hertogte en ook Agilulf gepoog om Rome te verower, maar Gregorius die Grote het op Theodelinda gemik om met die Lombardiese koning te kom. ’n Briefwisseling tussen Gregory en Teodolinda dateer uit daardie tydperk en bou ’n verhouding wat baie vrugte afgewerp het, ten spyte van die verdeeldheid tussen die kerk wat getrou is aan Rome en die "De Mi Lana-dwaalleer" wat in Noord-Italië en in Istrië oorheersend was. In 594 is 'n ontmoeting in Rome tussen die koning en Gregorius die Grote belangrik. Dit was die Pous se waardigheid, krag en eenvoud wat Agilulf daartoe gelei het om in te stem in plaas daarvan om die verowering te probeer. Kontak met die pous het ook gelei tot 'n wapenstilstandsooreenkoms met Ravenna, "Ra ve 'nna" Jou huis " 'n jaarlikse ooreenkoms wat verskeie kere hernu is. Gregorius die Grote het die totale onafhanklikheid van Rome erken, met die eerste amptelike tydelike mag van die kerk oor 'n presiese grondgebied. In 598, met die vervanging van die Romeinse Eksarg van Ravenna met die meer politieke Callinicus, is 'n drieledige ooreenkoms gebore (Callinico, Pous Gregory en Agilulfo) wat die grondslag gelê het vir 'n ooreenkoms van aansienlike samewerking in Sentraal- en Noord-Italië. Brant R. De Beer

#afrikaans #south africa

0 notes

the-new-royalty-world-me · 2 years

Text

Recensie : Liefdeswerk

LiefdeswerkEen briefwisseling over schrijven, leven en liefde9789083167350Uitgever : De MeentAuteur : ‘Mireille Geus, Anna van Praag Nog nooit hebben zoveel mensen thuis een boek zitten schrijven als nu. Uitgevers kunnen de manuscriptenstroom bijna niet aan. Waar komt toch al dat ‘liefdeswerk’ vandaan, zonder enige garantie op succes? Is het een overgeromantiseerd verlangen? Dit boek biedt een…

View On WordPress

#Boek #Briefwisseling #Liefdeswerk #Non- Fictie #Recensie #Review #Schrijven #Waargebeurd

0 notes

onelittlebookgeek · 4 years

Text

Book Challenge 2020 (100 books!!) (I did it!!)

After forgetting to track my reading for three years, I started recording my reading on Tumblr last year again, and I’m committed to continuing that this year!

This year is my final year of my Bachelor’s Degrees (I’m finishing English in June) and I’m planning to do a gap year from September on, so now more university after June (at least as far as 2020 is concerned).

I do not really foresee any issues or obstacles to reading this year, except of course finishing my thesis which will probably take quite some time, so I do expect a decline around April until early June. Although I do have a lot more time off in my gap year, I used to read a lot of mandatory books for my studies, so I don’t know whether having a gap year will mean reading more books. Since I’m not doing any university studying, I am interested in reading academic books by myself, studying by myself. Those books are often longer, denser and just take more time to get through; consequently, I might read fewer books in the same amount of energy and time spent reading.

To make a (somewhat) long story short: my expectations are in line with the amount of books I’ve read in the last years, so I’m expecting to read 75 books this year!

Update: it’s mid-October and I’ve already read 99 books this year, so I’ve finished my original goal of 75 books! Now I’m going for 100 books (which should be easy to do, and after that we’ll just see how it goes!).

The crossed book is the one I’m currently reading, I’ve written reviews for books that have a (x) behind them, with the (x) being a link to my Goodreads review!

Update: Today (November 23) I’ve read 114 books so I’ve finished my challenge of 100 books! Right now, I’m still 25 books ahead schedule! Let’s see if I can keep that energy up!

January

The Fire Next Time - James Baldwin (5/5) (x)

Serpent and Dove (Serpent and Dove #1) - Shelby Mahurin (4/5) (x)

Lethal White (Cormoran Strike #4) - Robert Galbraith (4/5)

Weirdos from Another Planet (Calvin and Hobbes #4) - Bill Watterson) (5/5)

Selected Poems - E.E. Cummings (5/5) (x)

Niets zal ons redden maar een beetje liefde is oké - Henk van Straten (Dutch) (4/5) (x)

, said the shotgun to the head. - Saul Williams (4/5)

Loud and Yellow Laughter - Sindiswa Busuku-Mathese (3/5)

Fireborn (The Aurelian Cycle #1) - Rosaria Munda (4/5)

Sylvia Plath Poems Chosen by Carol Ann Duffy - Sylvia Plath (4/5) (x)

The Comedy of Errors - William Shakespeare (3/5) (x)

Nieuwe Herinneringen - Remco Campert (Dutch) (2/5)

Dido, Queen of Carthage - Christopher Marlowe (3/5)

The Seven Husbands of Evelyn Hugo - Taylor Jenkins Reid (4/5)

Alles wat er was - Stine Jensen (Dutch) (3/5)

Zij in de geschiedenis - Alies Pegtel (Dutch) (4/5) (x)

Good Omens - Neil Gaiman and Terry Pratchett (reread) (5/5)

February

Prometheus Bound - Aeschylus (3/5)

The Lost Hero (The Heroes of Olympus #1) - Rick Riordan (reread) (4/5)

The Son of Neptune (The Heroes of Olympus #2) - Rick Riordan (reread) (4/5)

So You Want to Talk About Race - Ijeoma Oluo (4/5)

The Mark of Athena (The Heroes of Olympus #3) - Rick Riordan (reread) (4/5)

Educated - Tara Westover (3/5)

Prometheus on Caucasus - Lucian of Samosata (3/5)

March

Reading Old English: A Primer and First Reader - Robert Hasenfratz (4/5) (x)

Still Foolin’ ‘Em: Where I’ve Been, Where I’m Going, and Where the Hell Are My Keys? - Billy Crystal (3/5)

The House of Hades (The Heroes of Olympus #4) - Rick Riordan (reread) (4/5)

Quick Question: New Poems - John Ashberry (1/5) (x)

Exploring the Language of Poems, Plays and Prose - Michael H. Short (3/5) (x)

The Call of the Wild - Jack London (2/5) (x)

The Blood of Olympus (The Heroes of Olympus #5) - Rick Riordan (reread) (4/5)

April

The Waste Land - T.S. Eliot (reread) (5/5)

And Still I Rise - Maya Angelou (4/5)

Poëzie in Utrechtse Muren - Ingmar Heytze (Dutch) (5/5) (x)

To the Lighthouse - Virginia Woolf (4/5)

Mijn dood en ik - Remco Campert (4/5)

Ecology of Fear: Los Angeles and the Imagination of Disaster - Mike Davis (3/5)

Native Son - Richard Wright (2/5)

Dido, Queen of Carthage - Christopher Marlowe (reread) (4/5)

May

The Plague - Albert Camus (4/5)

Absalom! Absalom! - William Faulkner (4/5)

Modernism’s Mythic Pose: Gender, Genre, Solo Performance - Carrie J. Preston (2/5)

James Joyce and Sexuality - Richard Brown (3/5)

June

Daisy Jones & the Six - Taylor Jenkins Reid (4/5) (x)

Modernism, Sex and Gender - Alison Pease and Celia Marshik (3/5)

The Burial at Thebes: Sophocles’ Antigone - Seamus Heaney (4/5)

The Host - Stephanie Meyer (reread) (4/5)

The Hunger Games (The Hunger Games #1) - Suzanne Collins (reread) (4/5)

Catching Fire (The Hunger Games #2) - Suzanne Collins (reread) (4/5) (x)

A Terrible Beauty is Born - W.B. Yeats (4/5)

Mockingjay (The Hunger Games #3) - Suzanne Collins (reread) (4/5)

White Fragility: Why It’s So Hard for White People to Talk About Racism - Robin DiAngelo (4/5)

Are Prisons Obsolete? - Angela Y. Davis (4/5)

The Final Empire (Mistborn #1) - Brandon Sanderson (4/5)

Everything Leads to You - Nina LaCour (2/5) (x)

The Tempest - William Shakespeare (reread) (3/5)

July

Hag-Seed - Margaret Atwood (4/5) (x)

American Slavery (A Very Short Introduction) - Andrea Heather William (reread) (3/5)

Angels & Demons (Robert Langdom #1) - Dan Brown (4/5) (x)

Mythos: A Retelling of Myths of Ancient Greece - Stephen Fry (4/5) (x)

Mean Time - Carol Ann Duffy (3/5)

Lijfrente - Vrouwkje Tuinman (Dutch) (4/5)

The Ballad of Songbirds and Snakes (The Hunger Games #0) - Suzanne Collins (3/5) (x)

Sonnets from the Portuguese - Elizabeth Barrett Browning (3/5)

A Room of One’s Own - Virginia Woolf (reread) (5/5)

The Lovely Bones - Alice Sebold (4/5)

Onbreekbaar - Hans Hagen (Dutch) (1/5) (x)

The Penelopiad - Margaret Atwoord (reread) (4/5)

The Importance of Being Ernest - Oscar Wilde (5/5)

Het goede leven: een briefwisseling - Piet Gerbrandy & Andreas Kinneging (Dutch) (2/5) (x)

Constructions of the Classical Body - James Porter (3/5)

August

The Complete Poems - Anne Sexton (4/5)

The Kissing Booth (The Kissing Booth #1) - Beth Reekles (2/5) (x)

The Daily Show: The Book - Chris Smith (4/5) (x)

The Duchess Deal (Girl meets Duke #1) - Tessa Dare (3/5)

Between the World and Me - Ta-Nehesi Coates (4/5)

Fragments - Heraclitus (transl. by Brooks Haxton) (2/5) (x)

Animal Farm - George Orwell (reread) (5/5)

The Hidden Oracle (The Trials of Apollo #1) - Rick Riordan (reread) (4/5)

The Gentleman’s Guide to Vice and Virtue (Montague Siblings #1) - Mackenzi Lee (reread) (4/5)

Kitchen - Banana Yoshimoto (4/5)

Catilina’s Riddle (Roma sub Rosa #3) - Steven Saylor (2/5) (x)

When Dimple met Rishi (Dimple and Rishi #1) - Sandhya Memon (1/5) (x)

Adulthood is a Myth (Sarah’s Scribbles #1) - Sarah Andersen (4/5)

September

Normal People - Sally Rooney (3/5) (x)

Not All Dead White Men: Classics and Misogyny in the Digital Age - Donna Zuckerberg (4/5)

Sadie: A Novel - Courtney Summers (4/5)

The Myth of Sisyphus - Albert Camus (4/5)

Vloedlijnen - Piet Gerbrandy (Dutch) (4/5)

Red, White and Royal Blue - Casey McQuiston (reread) (4/5)

This is Going to Hurt: Secret Diaries of a Junior Doctor - Adam Kay (4/5)

Envelope Poems - Emily Dickinson (4/5) (x)

A Murder on the Orient Express (Hercule Poirot #10) - Agatha Christie (3/5) (x)

A Portrait of the Artist as a Young Man - James Joyce (4/5)

October

Titus Andronicus - William Shakespeare (4/5) (x)

The Mysterious Affair at Styles (Hercule Poirot #1) - Agatha Christie (4/5) (x)

Het verhaal van Aeneas - Vergilius (trans. to Dutch) (reread) (4/5)

If Beale Street Could Talk - James Baldwin (2/5)

Lesbia, Verzen van Liefde en Spot - Catullus (Dutch) (transl. by Paul Claes) (4/5) (x)

The Nightingale - Kristin Hannah (4/5) (x)

The Cat Inside - William S. Burroughs (reread) (5/5)

The Murder on the Links (Hercule Poirot #2) - Agatha Christie (3/5)

November

Such a Fun Age - Kiley Reid (3/5) (x)

Narratology and Classics: a Practical Guide - Irene de Jong (3/5) (x)

The Murder of Roger Akroyd (Hercule Poirot #4) - Agatha Christie (4/5) (x)

The ABC Murders (Hercule Poirot #11) - Agatha Christie (4/5)

The Great Cat (Poetry Collection) - ed. by Emily Fragos (3/5) (x)

Weapons of Math Destruction - Cathy O’Neil (4/5)

The Northern Lights (His Dark Materials #1) - Philip Pullman (4/5)

Vincent van Gogh en zijn brieven - Leo Jansen (Dutch) (3/5)

My Dark Vanessa - Kate Elizabeth Russell (4/5)

The Fill-In Boyfriend - Kasie West (reread) (4/5)

Poirot Investigates (Hercule Poirot #3) - Agatha Christie (1/5)

My 2019 challenge

My 2016 challenge

My 2015 challenge

My 2014 challenge

My 2013 challenge

#2020 book challenge #onelittlebookgeek #2020 #goodreads #goodreads challenge #book challenge

13 notes · View notes

marievannieuwenhove-blog · 5 years

Text

expo

Hou je van hedendaagse kunst met een vleugje mysterie?

Dan is het S.M.AK. iets voor jou!

Het S.M.A.K. of het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst is gelegen in Gent. De collectie van S.M.A.K. toont vooral Europese moderne kunst van 1945 tot en met de hedendaagse kunst. Ik keek er dan ook heel erg naar uit om dit museum te gaan bezoeken. Het museum heeft telkens voor een bepaalde tijd een andere tentoonstelling. Deze zijn altijd zeer verschillend. Ik bezocht op 10 november het S.M.A.K en ook dan waren er interessante tentoonstellingen. Onder andere het Broodthaerskabinet (In deze kamer maakt het S.M.A.K ruimte voor de permanente presentatie van onder meer kunstwerken, edities, boeken van Marcel Broodthaers.) , Correspondances ( de briefwisseling van Ronny Delrue met vijf andere kunstenaars) en Europalia Romania (een solotentoonstelling van Ciprian Mureşan). Stuk voor stuk fantastisch. Met volgende recensie was ik het volledig eens:

“Het is een geweldig museum met veel verschillende soorten kunst. Sommigen zouden het geen kunst noemen, maar je kan er alle kanten mee op.” Ik vond ook dat er in het museum echt verschillende soorten kunst waren. Er waren brieven, schilderijen, filmpjes enzo. Hierdoor snap ik dan ook wel dat sommige personen verschieten en zich afvragen of dit nu ook echt wel kunst is. Ik zelf ben ook nieuwe aspecten in het woord kunst tegengekomen, waarvan ik niet meteen zou gedacht hebben dat het kunst was. Dus ik heb zeker bijgeleerd.

Ook de volgende recensie geeft mijn mening weer, namelijk :

“Wat er te zien is was niet allemaal mijn smaak, maar een prachtig museum, met zorg ingerichte tentoonstellingen en beslist een goede indicator van wat de beweging in de hedendaagse kunst is.” Niet elke ruimte of elke voorwerp was mijn smaak, maar ik denk dat dat ook niet nodig is. Het is ook normaal dat we niet allemaal hetzelfde graag zien. De tentoonstellingen waren inderdaad met zorg ingericht en je zag ook gewoon dat iedereen er zorg droeg voor de ruimtes.

Of dit museum een goede indicator is voor hedendaagse kunst? Ik denk zeker van wel! Met de volgende recensie was ik het niet echt eens. “Niet mis, maar had er meer van verwacht. Het is kunst dat je zelf een beetje moet zien.” Ik ben het echt niet eens met het eerste deel. Het museum voldeed aan al mijn verwachtingen en zelfs meer. Maar de kunst was soms ook voor mij moeilijk te zien. Gelukkig had je genoeg bordjes om het idee erachter uit te leggen.

Het was een leuke dag in Gent met een fantastisch museum bezoek en het S.M.AK. is zeker de moeite waard om eens te gaan bezoeken. Ik heb geleerd dat kunst ruimer is dan je denkt.

Bron: Google.be en Zoover.be

#art

4 notes · View notes

devosopmaandag · 5 years

Text

Het-ding-dat-is

'En ben je ook op de eindexamententoonstelling van de kunstacademie geweest?', vroeg M. K. mij deze week. Ja, ik was geweest, maar toen ik daarna zei dat ik misschien in de toekomst niet meer zou gaan, keek hij mij ongelovig aan. Het voelde ook als pijnlijk om zoiets te zeggen als je er vijfentwintig jaar docent bent geweest. Het heeft met heel veel te maken; met mijn worsteling met de hedendaagse kunst sinds ik ophield met lesgeven in de eerste plaats. Maar ook met het oog in oog staan met jonge kunstenaarslevens, vol hoop en verwachting, vol overgave. En daar stamp ik dan dwars doorheen, als een vreemdeling.

In een briefwisseling in de nieuwste Groene Amsterdammer schrijven Thijs Lijster en Roos van de Lint elkaar over wat de rol van de kunstcriticus is, en daarmee van de kunst. Lijster schreef het boek 'Kijken, proeven, denken', waarin hij ervoor pleit dat de kunstcriticus (iedere serieuze kijker misschien wel?) “meebeweegt met het werk, diens denkproces volgt en het kunstwerk daar tracht te brengen waar het heen wil”. Voor een kunstdocent komt daar de maker bij, dat wil zeggen: de kunstenaar. In hun correspondentie lijkt deze helemaal verdwenen. Ik voelde mij, ronddwalend door de eindexamententoonstelling onmachtig tot al die dingen waar hij voor pleit, en daarnaast belastte ik mijzelf met een schuldgevoel: een enorm tekortschieten ten opzichte van al die jonge mensen. Maar wil ik eigenlijk nog wel waar hij voor pleit? Dat van hem de uitspraak is 'het kunstwerk is een ding-dat-denkt', hoeft niet te verbazen.

Maar ik pleit meer en meer voor het kunstwerk dat in de eerste plaats het-ding-dat-is is. Daar hangt het, daar staat het. Ik zou het kunstwerk als een boom, een steen, een hut in de verte willen kunnen zien, het dat-daar-ik-hier. Je erover te verbazen, misschien de schoonheid te bewonderen, het zonder per se te willen interpreteren naderen en ook weer te laten voor wat het is, soms met afstand, soms in intimiteit.

De volle consequentie hiervan doordenkend stel ik vast dat waar ik decennia lang in geloofde, namelijk dat de kunst een specialisme is, een soort wetenschap die geen wetenschap is, met een wereld aan literatuur, aan professionals met een eigen taal, dat dat geloof in mij langzaam lijkt te verdwijnen. Natuurlijk kán die helemaal niet verdwijnen, want hij bestaat gewoon, rotsvast en voorgoed met musea en bibliotheken als bergen, in een onmetelijk landschap van kunstwerken. Maar toch.

Het boek is nu een beetje mijn steen-ding. Hoewel het lijkt dat je in een boek verdwijnt, is het boek altijd dat-wat-je-in-je-handen-houdt, het ding dat zich sluit als je het dichtslaat, dat zich opent als jij het openslaat. Het biedt mij afstand en totale intimiteit. Het is steen en hut. Wij zijn elkaars gelijke.

(Vergeef me de zevenmijlslaarsen, de grofheid van mijn denken in bovenstaande. Ik wilde de 500 woorden niet overschrijden en ik wilde mijn denken over dit alles niet te fijnmazig maken. Ik wilde vooral voelen waar ik nu in denk te geloven.)

3 notes · View notes

carlosb-06-blog · 5 years

Text

Expo: Afrika Museum

Samen met mijn mama heb ik tijdens de herfstvakantie het Afrika Museum bezocht in Tervuren. Het Afrika Museum heeft de faam een van de mooiste en indrukwekkendste Afrika musea ter wereld te zijn. Sinds zijn oprichting in 1898 is de opdracht van het museum de collecties te bewaren en te beheren, wetenschappelijk onderzoek te verrichten en kennis naar het brede publiek te verspreiden via museale, educatieve en wetenschappelijke activiteiten.

Na de renovatie vindt men de ingang van het museum in een losstaand, modern en goed ogend gebouw. Via een ondergrondse ruimte gang loopt men naar het oude museumgebouw. Goed dat men het 19e eeuwse gebouw heeft gerespecteerd en geen modern gebouw er tegen aan heeft geplakt. Maar via het nieuwe gebouw moet men lange steile trappen op en af om in het museum te komen. Ook inhoudelijk is deze ’Lieu de mémoire’ er één die op een open en volwassen manier naar het koloniaal verleden van België kijkt. In al zijn vezels is het museum gedekoloniseerd, het betrekt deskundigen uit de Afrikaanse gemeenschappen en is met een mondiale blik een dynamisch platform voor onderzoek, ontmoeting en dialoog zijn met mensen van verschillende generaties en culturen.

Het is een grote tentoonstelling, heel veel objecten, per categorie gerangschikt. Je komt niet toe met een paar uren en de rondleiding door het museum is niet echt goed aangeduid en soms teveel objecten van één soort. De structuur in het museum ontbrak een beetje, waardoor het onordelijk oogt.

Het Afrika Museum is een fascinerende wereld voor jong en oud. Het museum alles in het werk om gezinnen een aangenaam en zorgeloos bezoek te bieden. Bovendien is de toegang gratis voor kinderen tot 18 jaar. Bij het onthaal krijg je een grondplan met daarop de hoogtepunten voor kinderen: muziekinstrumenten om uit te testen, een knutselhoek, rumba-corner, spelletjes op touchscreens, een Virtual Reality beleving (vanaf 8 jaar, enkel onder begeleiding van de ouders) enz. In het museum staan de dieren in een open opstelling. Je mag de dieren niet aanraken, maar op het grondplan toont men wel duidelijk waar je kan voelen aan een olifantstand of verschillende dierenhuiden mag aanraken.

Ten slotte vind ik het een echte aanrader om als uitstap te doen met het gezin, na het bezoek aan de museum kan men ook een wandeling maken in de mooie parkomgeving van Tervuren.

Bronnen: https://www.africamuseum.be/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninklijk_Museum_voor_Midden-Afrika

Expo: Magritte Museum

Samen met mijn mama heb ik tijdens de herfstvakantie het beroemde Magritte Museum bezocht. Het museum, in het hart van Brussel, is met zijn meer dan 230 werken en archiefstukken de belangrijkste verzameling ter wereld van de Belgische kunstenaar René Magritte. De opstelling toont zijn schilderijen, tekeningen, beelden, beschilderde objecten, maar ook zijn publicitaire affiches, muziekpartituren, foto’s en films. Het museum beschikt eveneens over de belangrijkste collectie werken uit zijn "vache"-periode. Dus het museum is zijn prijs zeker waard. Toen we bij het museum aankwamen zagen we zeer veel buitenlandse toeristen die het museum binnenliepen. Wat me wel een beetje stoorde was dat er een lange wachtrij was om binnen te gaan. Nadat de tickets gescand waren werden we met een grote lift naar het derde verdiep gebracht, waar de tentoonstelling begon. Daar heb je een mooi uitzicht over de stad. In totaal telt de tentoonstelling 3 verdiepingen die elk over een bepaalde periode uit René zijn leven gaan. Eenmaal in de museumruimte hangt er een intieme sfeer. Er wordt een goed beeld geschetst van het leven van Renée Magritte en van de dingen die hem inspireerden in zijn werk.

Het eerste niveau gaat over de periode tussen 1898 en 1929, het werpt een licht op de constructivistische periode van de kunstenaar en zijn contacten met de groep 7 Arts. Erna volgen Magrittes ontdekking van Giorgio de Chirico en zijn eerste surrealistische werken. Onderweg tonen thematische vitrines het rijke surrealistische archief dat in het museum bewaard wordt: historische tijdschriften, pamfletten en briefwisseling van Magritte. Ik maakte er kennis met de metgezellen van de kunstenaar - E.L.T. Mesens, Paul Nougé, Camille Goemans en Louis Scutenaire - en de Franse surrealisten die hij tijdens zijn verblijf in Parijs leerde kennen: André Breton, Paul Eluard en Louis Aragon. Wat me enorm aansprak waren de korte uitdrukkingen die Magritte zei zoals bijvoorbeeld: "Hebben we al gezien bestaat niet voor de surrealist, hij gaat op zoek naar Hadden we nooit eerder gezien."

Het tweede niveau gaat over de periode tussen 1930 en 1950, het bestrijkt de periode na de terugkeer van Magritte naar Brussel. De economische crisis van de jaren '30 verplicht hem zich bezig te houden met wat hij zelf 'idiote bezigheden' noemt. Het gaat meer bepaald om zijn werk voor de reclamesector dat nochtans van enorm belang is geweest voor de ontwikkeling van zijn beeldtaal en gevoel voor herhaling. Men ontdekt de toenadering van Magritte tot de Communistische Partij en hoe hij zich tijdens de tweede wereldoorlog op de achtergrond houdt vanwege het naziregime. Hij schildert in die periode surrealistische werken in een meer impressionistische stijl. Na de bevrijding parodieert hij zijn gespannen relatie met Parijs in een expositie die het begin inluidt van zijn zogeheten 'période vache'.

Het laatste museumniveau uit de periode 1951 tot 1967 heet Het betoverde domein. De verdieping is gewijd aan de zoektocht van Magritte naar de herhaling en aan de grote werken die zijn beeldtaal zo treffend illustreren, meer bepaald Het rijk der lichten en Het domein van Arnheim. Deze sleutelwerken uit de belangrijke verzameling van de KMSKB worden tentoongesteld samen met bruiklenen uit particuliere verzamelingen. Je krijgt weinig informatie bij de schilderijen en dat zorgt ervoor dat je je gevoelens, gedachten en fantasie de vrije loop kan laten. De expo is zeker geschikt om een eerste indruk op te doen, want beelden zeggen immers meer dan duizend woorden.

Ons bezoek werd afgesloten met de vertoning van een aantal films over Magritte, maar ook films die de kunstenaar, met zijn vrienden, zelf graag bekeek en die als inspiratiebron hebben gediend voor zijn subversief beeldend werk. Ook was er een shop waar je een souvenir kon kopen.

Bronnen: https://www.musee-magritte-museum.be/

https://nl.wikipedia.org/wiki/Mus%C3%A9e_Magritte_Museum

Extra: game: Assassin’s Creed Odyssey

Deze game neemt je mee naar het oude Griekenland, het is een role-playing game waar je allerlei missies moet behalen. Het speelt zich af in een enorme wereld. Men kan zelf op de zee vechten met de typische Griekse boten. Het vechtsysteem is uitgebreid en wordt leuker gemaakt door de vele wapens en items die zijn te vinden, en de extra vaardigheden die kunnen worden vrijgespeeld. Zo kan je bijvoorbeeld vechten samen met de Spartaanse generaal Brasidas, debatteren over filosofie met Sokrates, feesten met Sophokles en Euripides, luisteren naar speeches van Perikles, geschiedenis leren van Herodotos, en nog veel meer. Het oude Griekenland is daarnaast een prachtige, idyllische setting die goed is voor tientallen uren verkenningsplezier. Ik vind dit cultureel inspirerend, omdat de game over de Griekse geschiedenis gaat en dus heel leerrijk is.

Bron: https://www.geekster.be/games/assassins-creed-odyssey-review/

Extra: Culturele vlogger: Glenn Eilbracht

Volgens Glenn moet je niet vloggen voor het geld, de likes of de abonnees, maar omdat het leuk is. Het belangrijkste dat hij meegeeft is dat je jezelf mag zijn. “Verschil mag er zijn – dat is mijn boodschap.” In de Kunsthal, in Rotterdam, maakt hij ook weleens vlogs. Daarmee wilt hij jongeren laten zien dat kunst niet saai is. En hij heeft in het kader van iktoon – een amateurkunstcampagne – op het multiculturele Full Colour festival gevlogd. Mode, kunst en muziek brengen mensen samen, daar is hij van overtuigd. Muziek is ook een passie voor hem. Ik vind dit cultureel inspirerend omdat deze Youtuber jongeren kan aanzetten tot kunst en muziek.

Bron: https://www.cultuurparticipatie.nl/magazine/vlogger-met-een-boodschap/

Extra: boek: Odysseia – Homerus

Net zoals de game Assassin’s Creed Odyssey gaat dit boek over het oude Griekenland. Dit epos vertelt het verhaal van de grote Odysseus die na tien jaar Trojaanse oorlog een tien jaar durende zwerftocht maakte om uiteindelijk thuis te komen bij zijn vrouw Penelopeia, maar kwam hij onderweg vele obstakels tegen. Dat is Odysseia in een notendop, maar het verhaal komt beter tot zijn recht wanneer je de nieuwste vertaling van Imme Dros erbij pakt. Dros heeft in haar vertaling een evenwichtig geheel gemaakt door taal, woordkeus en klank op elkaar aan te laten sluiten. Anders dan in haar vorige versie heeft Dros bovendien vastgehouden aan de dactylische hexameter. Dit houdt in dat de versregels bestaan uit zes voeten, gebaseerd op de lengte van de lettergrepen. Als lezer wordt je meegetrokken in het verdriet van Penelopeia en de woede van zoon Telemachos. Daarbij heeft Dros naast haar vertaling ook welkome aantekeningen aan het boek toegevoegd zodat metaforen de toelichting krijgen die ze verdienen en de lezer meer duiding krijgt over het geheel. Ook de aanvullende namenlijst achterin het boek is een aangename toevoeging omdat de vele verschillende personages en hun ingewikkelde namen je als lezer soms kunnen verwarren. Tot slot heeft Dros ook aan het begin van elk hoofdstuk een korte samenvatting toegevoegd. Ze is erin geslaagd de essentie per boek in een halve bladzijde tekst neer te schrijven. Deze alinea’s aan het begin van elk boek maken het voor de lezer gemakkelijk om snel een idee te krijgen van de inhoud van het verhaal.

Al met al is Dros er met haar nieuwe vertaling in geslaagd een prachtig epos op mooie wijze opnieuw te presenteren, zowel qua inhoud als qua vorm. Odysseia zal nog steeds lezen als een meeslepend verhaal over de zwerftochten van een Trojaanse held. Ik kan iedereen die het volledige verhaal nog nooit heeft gelezen dan ook zeker aanraden om met Dros’ vertaling te beginnen.

Bron: https://www.hereditasnexus.com/homeros-odysseia-vertaald-door-imme-dros/

1 note · View note

body-in-revolt · 5 years

Text

Het identiteitsloos lichaam #9: briefwisseling met Karel Tuytschaever

Dag Karel,

Het is eind 2018. De eerste brief schreef ik je eind 2015. Veel woorden, misvattingen, ophelderingen, zoektochten en ideeën later worden we steeds meer vertrouwd met elkaar en elkaars werk. Ik kijk erg uit naar februari 2019 wanneer je, in residentie bij ICK en Dansmakers Amsterdam, in mijn nieuwe thuisstad aan STRANGER komt werken. Dan kan onze dialoog zich verplaatsen van het scherm naar de studio.

Om terug te keren naar onze briefwisseling wil ik een citaat van Susan Sontag uit haar essaybundel Against interpretation gebruiken:

Our task is not to find the maximum amount of content in a work of art, much less to squeeze more content out of the work than is already there. Our task is to cut back content so that we can see the thing at all.

Dit sluit aan bij wat wij proberen uit te zoeken. Hoe komen we bij dat identiteitsloze lichaam of how can we see the thing at all? Het lichaam dat zich tussen alle interpretaties verscholen houdt? Door terug te gaan naar de intentie, was een van de dingen die ik opperde in mijn laatste brief en waar jij uitvoerig op inhaakte in de jouwe. Daarna nodigde je mij uit om na te denken over lichaamsbeelden en denkbeelden.

Toen ik daar tijdens een slapeloze nacht over aan het tobben was, moest ik denken aan de ideeënleer van Plato. Het (ontklede) lichaam als tijdloos, onveranderlijk idee of denkbeeld. Maar wat wij zien (in het leven/ in het theater) zijn enkel de schaduwen op de rotswand van Plato’s grot: de onvolmaakte veranderlijke lichamen oftewel interpretaties van lichamen. Ze komen met een context. Dit lichaamsbeeld is aan voortdurende verandering onderhevig: tijd en ruimte of meer concreet mode en sociale conventies. Of zoals je zelf schrijft in je recente publicatie BARELY IN SPACE: “De veranderingen in de samenleving zijn zichtbaar in hoe de lichamen worden afgebeeld.” Dat is wat ik me voorstel bij deze tweedeling. Een denkbeeld als universele vorm/ idee: het lichaam, en het lichaamsbeeld als concrete toepassing daarop.

In je publicatie geef je een overzicht van lichaamsbeelden in de beeldende kunst en hoe bepaalde poses en gebaren “symbool zijn geworden voor de beeldspraak van hun tijd”. In de dans(geschiedenis) zien we ook enkele lichaamsbeelden terug, vaak min of meer gelijklopend met de beeldende kunst, die resoneerden met sociale ontwikkelingen (social body). Het gewichtloze lichaam als metafysisch verlangen naar een onbedorven wereld. Een vlucht in melancholie en sprookjeswereld. In de jaren ’20 van de vorige eeuw werd dit lichaamsbeeld sterk onder vuur genomen, mede door de opkomst van vrouwelijke choreografen, werd dans terug naar de grond gebracht. Moderne dans gaf ruimte aan het natuurlijke lichaam. Tegelijkertijd maakte, onder invloed van de industrialisering, het mechanische lichaam zijn opwachting. Binnen het futurisme werd choreografie heel mathematisch opgevat. In dans ging het lichaam begrippen als luchtdruk, ruimte, volume,… uitdrukken. Dat lichaam werd, met het Russische constructivisme en Bauhaus, steeds meer uitgepuurd tot lijnen en vormen. Lichaamsbeelden die we in postmoderne of hedendaagse dans terugzien zijn heel uiteenlopend. Van het publieke lichaam (openbare ruimte als plaats van ontmoeting) tot het virtuele lichaam (immersieve performances), ook wel gelinkt aan het afwezige lichaam (wat zowel kan slaan op het virtuele als op het louter detheatraliseren van het lichaam op podium) en iets wat ik steeds vaker terugzie: het extatische lichaam (in recent werk van o.a. Michele Rizzo, Alain Platel, Nacera Belaza, Arno Schuitemaker, Rodrigo Sobarzo). En dan heb ik het in dit zeer beknopte en onvolledige overzicht nog niet gehad over gender.

Daar ga jij het wel over hebben in je nieuwe voorstelling STRANGER. Een ode aan de zoekende man. Je wil verschillende perspectieven bieden op het mannelijke lichaam in de 21ste eeuw. Omschrijf ik dat goed? Kan ik dan ook stellen dat je, vanuit de logica die ik hierboven schets, het denkbeeld van de man (universeel onveranderlijk) gaat afzetten tegen het lichaamsbeeld van de man (tijdsgevoelig en veranderlijk)?

Tot slot wil ik nog een quote aanhalen uit je publicatie die ik treffend vond uit het portret dat Assia Bert over je schreef. Het is dus een quote van een quote (bestaat er zoiets als een meta-quote?): “Mijn werk is geen voorstelling, het is een voorstel aan de toeschouwers die het al dan niet accepteren.” Dit is geen brief, het is een voorstel aan jou. Ik hoop dat je het accepteert.

Veel liefs, Jesse

Jesse Vanhoeck is dramaturg en artistiek assistent bij ICK.

Karel Tuytschaever is performer, docent en bezielt daarnaast als maker het platform voor eigen werk BARRY.

Foto 1: Karel Tuytschaever - BARELY IN SPACE (c) Joery Erna Foto 2: Das Triadische Ballet (c) Wilfried Hösl

#identiteitsloos lichaam #social body #Karel Tuytschaever #briefwisseling #Jesse Vanhoeck

0 notes

twafordizzy · 1 year

Text

Bijna iedere dag muziek: Schubert

H.L.Mencken: bron beeld: allthatisinteresting.com John Fante; bron beeld: trendstoday.it De Amerikaanse schrijver John Fante (Vraag aan het stof, Wacht tot het voorjaar, Bandini) (1909-1983) publiceerde zijn eerste verhaal in het tijdschrift The American Mercury. Aan dat tijdschrift was H.L. Mencken verbonden; beroemd journalist en invloedrijk sociaal criticus van The American way of life. Fante…

View On WordPress

0 notes

hildeshongarije · 5 years

Text

Ze zijn er, ze zijn er!

Zondag 13 januari 2019

Vrijdag was een spannende dag hoor. Dochter Els, schoonzoon Nils en kleinzoon Fenno komen voor een weekje op bezoek. Om 16u25 komt de trein aan in Szentlörinc. Maar eerst hebben we nog wat anders te doen … bij de verzekeraar langs gaan. Neen, er is nergens schade. Maar we kregen een brief dat de verzekering van de wagen niet betaald was en dat de verzekering dus geschrapt werd.

Nou, daarmee kan je me echt wel boos krijgen. Ik betaal altijd alles meteen … dus de map geraadpleegd … er zit geen brief in met uitnodiging om te betalen … ik heb niets over ’t hoofd gezien, ik heb gewoon niets ontvangen. De andere verzekeringen gaan allemaal automatisch, maar van de wagen hebben ze dat geregeld via de garage en dat moet dus zo betaald worden. Nu is het zo dat, als de premie wijzigt, we telkens twee (2!) brieven krijgen … eentje om aan te kondigen dat de premie wordt aangepast en op hetzelfde moment een tweede brief met de wijziging zelf. Maar als er iets fout loopt met een betaling, kunnen ze geen brief sturen? Komaan zeg. Maar goed, om een lang verhaal kort te maken ...; gelukkig kunnen we voor zulke dingen altijd beroep doen op onze makelaars (levenslange service is hun motto!). Andrea tolkt niet alleen in het verzekeringskantoor ...; ze regelt ook nog eens dat ook die betaling automatisch zal gaan, dat de groene kaarten per mail worden toegestuurd en dat de briefwisseling voortaan per mail verloopt. Dat is voor ons heel wat makkelijker omdat de pc de mail dan meteen kan vertalen. De vertaling is niet ideaal, maar wel verstaanbaar. Dank je wel Andrea!

Enkele zuchten van opluchting later, stappen we opnieuw de auto in … om onze kapoen op te halen. De treinen rijden in Hongarije echt klokvast. Eindelijk kunnen we ons manneke nog eens flink knuffelen! Vlug naar huis en smullen van opa’s lekkere spaghetti! En daarna slapen … dat is nodig want ze zijn al van 5 uur vertrokken vanmorgen!

Zaterdag is sneeuwpret-dag. Allez, dat is toch wat wij ons er van voorstelden. Maar Fenno vindt de sneeuwlaarsjes heel vreemd aan zijn voeten. De sneeuw kraakt als hij een stap zet en dat vindt hij maar eng. Je ziet zijn snoetje in twijfel … iedereen is enthousiast, maar vind ik dit zelf nu wel of niet leuk?

Els en ik zetten hem op de rodelschijf. Op een stukje dat maar lichtjes helt, laten we hem een stukje glijden. Hij weent niet, hij lacht niet … hij kijkt heel serieus! Ach, het is ook de eerste keer sneeuw, hé … Misschien is het morgen alweer anders!

Een muts of wantjes wil hij niet aan. Maar als oma dat zelf ook aantrekt, dan wil hij het toch ook proberen. Leuk! Ook de lippen balsemen wil hij wel!

Van buiten spelen krijg je flinke honger. Opa maakte ‘sterretjes’ … met worstjes en broccolipuree, geraspte kaas erbovenop en even in de oven. Op Fenno’s bordje prijkt een mooie ster.

En dat het lekker was, zie je aan zijn snoet. Wat een showkereltje! Hij is zo leuk als hij lacht, met die kuiltjes in zijn wangetjes!

Vandaag staat een bezoekje aan de markt in Pécs op het programma. Een blitzbezoek, dat wel. Want het is koud en als je dan stil in de buggy moet zitten, krijg je het al vlug te koud. Maar we willen vooral het deel met de diertjes bekijken. De konijntjes en kippen zijn zeer beperkt. Maar de hondjes in de koffers van de auto’s zijn leuk genoeg om naar te kijken. Het is wel wat zielig, die kleine puppy’s liggen te rillen van de kou … alleen de kleintjes van husky’s, chowchow of Hongaarse herders vinden de kou juist prima.

Daarna gaan we de hongerige magen vullen bij Bagolyvár, de uilenburcht. Fenno steelt natuurlijk weer de show. Zijn eten wordt gewarmd en dan mag hij als eerste smullen.

Ook wij genieten van het lekkere eten. Of dat proberen we toch … om beurten moet er eens met Fenno gewandeld worden, want hij wil graag op verkenning. En bij Bagolyvár is veel, heel veel te zien!

Maar … als mama’s dessert op tafel komt … dan wil hij wel de charmante helper spelen … hij zal mama een beetje helpen! Je kunt toch niet geloven hoe lekker dat het is …!!!

7 notes · View notes

jouregio · 3 years

Text

Moederdag met Marita en Alma Mathijsen

30-04-2021 JOURE – Marita en Alma Mathijsen schreven samen het essay Niet schrikken mama: een briefwisseling tussen moeder en dochter waarin zij de strijd tussen de seksen onderzoeken. Vanuit het oogpunt van de geschiedenis én het heden. In de lezing vertellen ze over het essay en gaat programmeur Cecile Steenwijk met hen in gesprek over hun moeder-dochterrelatie. Alma Mathijsen (1984) studeerde…

View On WordPress

0 notes

jurjenkvanderhoek · 1 year

Text

DODE BROERS LEVEN DOOR IN VAN GOGH MUSEUM

'Ne crois pas que les morts soient morts / Tant qu'il y aura des vivants / Les morts vivront, les morts vivront' schreef Vincent van Gogh in een brief aan zijn broer Theo bij de dood van de kunstenaar Anton Mauve. 'Denk niet dat de doden dood zijn / Zolang er levenden zijn / Zullen de doden leven, zullen de doden leven'. En dat is waarom deze Vincent en zijn broer Theo nog steeds onder ons zijn. Na de tragische dood van de oudste en niet lang daarna het plotselinge sterven van de jongste broer hebben de geleefde levens en de nagelaten werken ervoor gezorgd dat ze nog steeds figuurlijk leven. Want schreef cabaretier Bram Vermeulen ook al eens in zijn gezongen testament 'dood ben ik pas als jij mij bent vergeten'…

Dat de geest van Vincent en daarmee die van Theo nog doorleven is vooral dankzij de inzet van Jo Bonger, getrouwd Van Gogh. De vrouw van Theo kreeg na zijn dood beschikking over de helft van de nalatenschap van Vincent. Hiervan heeft zij delen verkocht, maar het overgrote deel is in een collectie bij elkaar gebleven. Haar zoon Vincent, genoemd naar zijn oom en geboren in hetzelfde jaar dat deze zich van het leven beroofde, kreeg bij het bereiken van de volwassen leeftijd de andere helft van de erfenis. Beide delen zijn samengevoegd en daaruit is, om kort te gaan, het Van Gogh Museum te Amsterdam ontstaan.

In de uitgave 'Kiezen voor Vincent' wordt het ontstaan van dit museum belicht. De collectie omvat niet alleen veel werken van Vincent van Gogh en de briefwisseling tussen de broers, maar ook de kunstverzameling die zij aanlegden. Doordat ze beide hun carrière startten in de kunsthandel kwamen er vele kunstwerken voor hun ogen en door hun handen. Ze hadden daarbij een ruime interesse en verzamelden naast schilderijen een groot aantal kunstprenten en illustraties. Deze prenten vormden voor Vincent persoonlijk een bron van inspiratie voor zijn latere eigen werk. Theo kwam door Vincent in de kunsthandel terecht en bleef zijn hele leven daarin werken, klom van loopjongen op tot galeriehouder bij wijze van spreken. Vincent koos uiteindelijk voor het vak van kunstenaar, nadat hij verschillende andere mogelijkheden aan zich voorbij had laten gaan. Het verhaal is bekend.

De broers onderhielden voortdurend contact en wisselden ervaringen en nieuw verworven kunstwerken uit. Daardoor is het niet eenvoudig na te gaan welke verzameling tot welke persoon behoort en kan de volledige collectie dus als een gezamenlijk bezit worden beschouwd. Het vormt nu de kern van de museumcollectie en zo kan het Van Gogh voor tentoonstellingen niet alleen putten uit het werk van Vincent maar zoveel meer kunstenaars uit de tijd van de broers.

De verzameling reproducties en illustraties is een heterogeen geheel. Het heeft geen lijn in stijlen en aan elkaar gerelateerde kunstenaars, er is geen thema in te herkennen. De broers hadden geen uitgesproken smaak, maar volgden het eigen gevoel, lieten hun emotie spreken. Echter vallen er wel verbanden te leggen, omdat Vincent veel van de platen gebruikte voor zijn eigen schilderen. Vooral om er van te leren, zichzelf te onderwijzen en omdat hij bepaalde stijlen en vormen zich eigen wilde maken. Ook door het bezoeken van musea en tentoonstellingen werd langzaamaan zijn latere eigen stijl in de steigers gezet. Al deze invloeden en inspiraties hebben zich in zijn geest uitgekristalliseerd in wat we nu van zijn hand kennen.

Tijdens zijn leven was voor Vincents werk nauwelijks belangstelling, maar broer Theo bleef hem altijd steunen en stimuleren. Na de dood van de broers maakte Jo van Gogh-Bonger er een opdracht voor het leven van om het werk van haar zwager een belangrijke plaats in de kunstwereld te laten krijgen en onderdeel te maken van de kunstgeschiedenis. Wanneer zij zich daar niet zo daadkrachtig voor had ingezet was de kunst van Van Gogh waarschijnlijk in de vergetelheid geraakt, en was Vincent uiteindelijk werkelijk dood verklaart.

Maar het liep anders, gelukkig maar. Voor het boek schreven diverse auteurs essays over de opbouw van de verzameling, het behoud van de collectie en het stichten van het museum. In het hoofdstuk 'Met liefde verzameld' lees ik een korte biografie van de broers die zich onlosmakelijk aan elkaar verbonden voelden als een soort van eeneiige tweeling of twee-eiige eenling. Dat verklaart ook waarom Theo kort na Vincent overleed. Het verdriet werd hem teveel.

Slechts één enkel jaar in hun leven hadden ze door een misverstand geen contact met elkaar. Maar verder bracht Vincent Theo voortdurend op de hoogte van zijn kijk op kunst en zijn werken in de kunst. Het heeft prachtige uitgeschreven filosofische gedachten opgeleverd geïllustreerd met talloze schetsen van latere schilderijen. Uit de brieven kan een deel van het leven van Vincent worden gereconstrueerd. Vooral de brieven van Vincent aan Theo zijn bewaard gebleven. Van die van Theo aan Vincent is relatief weinig over. Samen stelden zij een grote verzameling aan kunstwerken samen. De prenten en illustraties prikte Vincent aan de wanden van zijn verschillende onderkomen om er voortdurend naar te kunnen kijken, ervan te genieten en inspiratie uit op te doen. Aan de hand van de brieven kon men voor het boek nagaan op welke plek specifieke prenten aan de wand hingen. In het boek zijn deze als illustraties samen gebracht.

Dat de verzamelde afbeeldingen van Vincent en Theo als geheel bij elkaar zijn gebleven en dat de kunstwerken van Vincent voor het grootste deel daaraan kon worden toegevoegd is dankzij Jo Bonger. Dat vervolgens deze omvangrijke collectie een permanent onderkomen heeft gevonden komt door de niet aflatende bemoeienis van Vincent van Gogh, de neef van de schilder. Hij zag een museum voor zich waar de werken aangelicht werden door de dag en vrijwel zonder behulp van kunstlicht. Verder wilde hij dat het museum een educatieve inslag zou hebben, dat studenten er aan de slag konden in een werkplaats. Van Gogh wenste een levend en levendig museum. Dat is er gekomen, maar in de loop der jaren is het een eigen leven gaan leiden zonder al te zeer de ideeën van de initiator los te laten.

Het gebouw aan het Museumplein tussen het Rijksmuseum en het Gemeentelijk Museum is in beginsel ontworpen door architect Rietveld. Echter voor de bouw kon beginnen overleed hij en heeft zijn bureau de klus geklaard. Het is een sober lichtpaleis geworden waarin de kunst van Vincent van Gogh en de verzameling van Vincent en Theo een terecht onderkomen hebben gevonden. De uitgave bij de tentoonstelling ‘Kiezen voor Vincent, Portret van een familiegeschiedenis’ in het Van Gogh Museum toont naast de informatieve teksten vooral veel werk uit de verzameling en in mindere mate reproducties van Vincents werk. Het boek heeft als onderwerp de bemoeienis van de nazaten van de broers Van Gogh om de werken als verzameling bij elkaar te houden en op die manier Vincent en Theo daarin te laten doorleven.

Kiezen voor Vincent, van familieverzameling tot Van Gogh Museum. Met teksten van Hans Luijten, Fleur Roos Rosa de Carvalho, Lisa Smit, Anita Vriend, Roelie Zwikker. Uitgave Van Gogh Museum / Uitgeverij THOTH, 2023.

#vincent van gogh #theo van gogh #van gogh museum #uitgeverij thoth #tentoonstelling #kunst #verzameling

0 notes