#J. Gaven Wilde | Explore Tumblr Posts and Blogs

ippenwarf · 3 years

Text

De bevrijding van Groningen, beleefd en beschreven door Piet Been.

Op Vrijdag 13 April 1945 hoorden wij het gerucht dat de Canadezen naar Groningen oprukten en dat ze al bij de Paterswoldse Weg waren. Om 6 uur ‘s avonds was er al bijna niemand meer op straat en hoorden we het geluid van de kanonnen.

Kaartje uit De bevrijding van Groningen, Mr. W. K. J. J. van Ommen Kloeke, 1945. Piek en ik besloten om naar de Poelestraat te gaan. Ons huis in de Schoolstraat was een huurhuis en dat in de Poelestraat was eigen.

Bovendien leek het ons beter om samen met Vader en Moeder de storm af te wachten.

De Duitsers reden zenuwachtig heen en weer en ze lieten niemand meer op straat toe.

We wilden nog even naar de Schoolstraat om kleren te halen, maar dat mocht niet meer.

Om 12 uur ’s nachts begon de artilleriebeschieting op onze buurt: Je hoorde een knal (van het afschieten) dan een fluittoon (van het overvliegende projectiel) en dan weer een knal van de inslag.

Dit duurde vrijwel de hele nacht.

Op 14 April zagen we een patrouille Duitse SD.-ers met een Panzerfaust en geweren voor ons huis.

Ik heb daar drie foto’s van gemaakt, maar ik geloof niet dat die gelukt zijn.

Om 2 uur ’s middags ging het gerucht dat de Canadezen komen. Via de Engelse zender hoorden we dat Helpman al bevrijd was.

De Duitsers probeerden om hun auto’s aan de loop te krijgen. Twee wagens wilden niet starten en bleven staan.

Om 6 uur kwamen er veel ontploffingen voor, vermoedelijk bliezen ze de bruggen op.

Zondag 15 april 1945. Kaartje uit Vier dagen in april, M. H. Huizinga en B. van Leusen, 1999, ISBN 90-76457-05-0 Op Zondagmorgen 15 april van 12.00 tot 2.30 een hevige artilleriebeschieting, ze ontploften vlak bij ons in de buurt.

In het Concerthuis brak 1 ruit, bij Giel op 32a 8 ruiten, daaronder 1 spiegelruit bij Van Leuven, 2 ruiten bij de Fransche, 2 ruiten bij Diderich en nog 2 spiegelruiten bij Diderich, de schoorsteen van de Fransche viel om en een deel van het dak van Dijkema (groothandel in porcelein) vloog er af.

Achter ons huis vlogen de pannen van Dijkema er af en braken de ruiten van zijn pakhuis. Ook ging de schoorsteen van kapper Broek plat.

Op maandag 16 april om 7 uur ’s morgens was er een Duitse patrouille bij de brug bezig. We konden dat veilig zien, want we hadden een spiegel in de erker gezet (we waagden ons niet voor het raam).

De Duitsers sloegen met hun geweerkolven de spiegelruit van een drankwinkel bij de brug in om achter het muurtje onder die ruit een mitrailleur op te stellen die de brug kon bestrijken.

Ook dronken de Duitsers zichzelf moed in.

Om 7.20 hoorden wij mitrailleurvuur bij het Schuitendiep en verder de hele dag schieterij en granaten. Vanaf 10 uur zagen we grote rookwolken boven de Oosterstraat. Bij de schuilkelder voor ons huis zagen we een Duitser, die een insignelapje van zijn mouw tornde en in het gras van de schuilkelder wegduwde. Ik heb het na de bevrijding opgezocht: het bleek een SS embleem te zijn. Hij wilde niet als SS'er gevangen genomen worden, maar als gewoon soldaat!

Om 4 uur zagen we de eerste twee Canadezen. Ze kwamen uit de Peperstraat en keken eerst in de schuilkelder, daarna staken ze de straat over en slopen langs de huizen naar de Schoolstraat. Op de hoek van de Schoolstraat werd de ene door de Duitsers neergeschoten – de ander sleepte hem in de portiek van Boelens en verzorgde hem daar.

Door Boelens of door Nieland, die daarboven woonde, is hij toen naar binnen gehaald en daar verder verzorgd.

We zagen boven de Oosterstraat steeds grotere rookwolken.

Om 6 uur waren er meer Canadezen en liepen er meer mensen op straat, met vlaggen en zo.

We waren bevrijd!

Ik ben in de Peperstraat naar de brand gaan kijken en om 7 uur ging Piek naar de Schoolstraat om naar ons eigen huis te kijken.

Maandag 16 april 1945. Kaartje uit Vier dagen in april, M. H. Huizinga en B. van Leusen, 1999, ISBN 90-76457-05-0 Ze was daar nog maar net binnen toen de kogels al weer door de Schoolstraat vlogen en ze heeft daar in de kelder gezeten, maar eerst heeft ze over de daken via Mej. Oud, de zanglerares op de hoek van de Poelestraat geroepen dat ik daar niet moest komen – dat bericht kreeg ik via Diderich, die met een grote rood-wit-blauwe vlag rondliep.

Dat hielp hem niet veel, want later is Diderich opgepakt, want hij was fout in de oorlog.

Om half 8 kwamen er 7 Canadezen bij ons en vroegen of ze een mitrailleurnest in onze erker mochten maken.

Dat vonden we natuurlijk wel goed en ze namen met zijn zevenen onze voorkamer in gebruik.

De brand werd intussen steeds onrustbarender en ook bij onze garage was brand, konden we wel zien.

Om 1 uur ’s nachts kwamen er een groot aantal vluchtelingen bij ons. Ze kwamen uit de Popkenstraat en hadden wat bezittingen in lakens gepakt bij zich.

Natuurlijk mochten ze bij ons in de winkel en in het kantoor schuilen.

De familie Grooten en zijn zwager, de fam. Grakist, waren er ook bij.

In totaal hadden we 27 vreemde mensen in ons huis.

De brand bij de garage was zo ernstig geworden dat ik besloot om daar eens te gaan kijken. De garage zelf brandde nog niet, maar het Scholtenshuis, Café van Duinen en het gebouw van Lestrade, de parapluekoopman stonden al in vlammen.

De Duitsers hadden na “Dolle Dinsdag” onze garage gevorderd. Ik had nog wel een sleutel en kon er dus in komen.

Toen de garage gevorderd werd hadden we nog wel tijd om onze drie auto’s weg te slepen. (Ze hebben de rest van de oorlog in het pakhuis van Bumee gestaan achter de zakken kippevoer.)

Op de zolder van onze garage hadden we de hele oorlog al 16 motorfietsen verstopt en ik besloot die te redden voor de naderende vuurzee.

Boven onze garagedeur was een haak waaraan we een takel konden haken, maar ik kon onmogelijk dat zware ijzeren katrol op die haak krijgen.

Het vuur kwam steeds dichterbij en ik probeerde om de gevel met onze waterslang nat te spuiten, maar er was geen druk op de waterleiding.

Toen besloot ik die motorfietsen maar naar beneden te gooien.

Een gedeukte motor is altijd nog beter dan een verbrande motor!

Maar eerst sleepte ik beneden nog even een Duitse Panzerfaust weg: hij lag tegen de gevel en hij was al warm!

Die 16 motorfietsen vormden een hoge stapel in het straatje en ik heb ze één voor één naar onze winkel gesleept.

Niemand wilde mij helpen.

Op een gegeven moment wilden de Canadezen dat gesleep met motorfietsen niet meer hebben en toen heb ik de rest via de Oosterstraat, de Papengang en de Peperstraat gesleept.

Toen ik alles in de winkel had ben ik eerst maar even gaan slapen, want ik was wel een beetje moe.

De volgende morgen ben ik weer gaan kijken. Onze garage stond er nog wel, wel was de verf geblakerd maar had geen vlam gevat.

De Duitsers zaten nog op de toren en in het kinderziekenhuis naast het Provinciehuis.

De panden op de Grote Markt en de eerste rij huizen van de Poelestraat stonden in brand, maar wonderlijk genoeg brandde het hoekpand van Boterweg nog niet.

We waren met drie man: een brandweerman in uniform, nog iemand en ik.

Er stond een brandweerauto op de Grote Markt en daar was ook wel water, want onder de Grote Markt zijn diepe waterbassins uit oude tijden toen er nog geen waterleiding was.

Maar die brandweerwagen konden we niet bereiken want hij lag in het schootsveld van de Duitsers.

We zijn toen bij Boterweg naar boven gegaan. Het brandde op de hoek van de zolder maar gelukkig had dhr. Kloosterhuis volgens voorschrift grote bakken zand op zolder en met dat zand hebben we het vuur uitgekregen.

Het gebouw heeft er nog jaren gestaan maar moest later bij de herindeling van de Grote Markt toch nog worden afgebroken.

Linksboven de Poelestraat, naar boven lopend (naar het zuiden) de Oosterstraat en rechts de Grote Markt. Het hoekpand recht tegenover de Oosterstraat is het geredde pand van kledingwinkel Boterweg. Intussen had Piek toch nog kans gezien om levend uit de Schoolstraat te komen.

De Duitsers wilden zich niet overgeven en toen kwam er een Canadese tank die om de hoek van de Poelestraat ging staan en door de Schoolstraat het Kinderziekenhuis plat schoot en uiteindelijk gaven de laatste Duitsers zich over.

Ons huis in de Poelestraat had geen schade en ook onze garage mankeerde eigenlijk niets. Ik had die motorfietsen rustig kunnen laten staan, maar dan waren ze door het Militair Gezag gevorderd en nu konden wij ze, toen alles weer wat op orde was, rustig klaar maken en verhuren.

Verkopen wilden we niet want wat was een motorfiets waard in die tijd?

Ons huis in de Schoolstraat had wel schade. Er waren twee granaten door het dak naar binnen geslagen, dwars door de plafonds heen en dat stof van die gipsen plafonds zat overal in, zelfs tussen de bladzijden van de boeken in de boekenkast.

Ook hadden we een paar ruiten stuk in de kamer.

Er was natuurlijk geen glas te koop maar de glasscherven op straat werden verzameld en een cartonfabriek maakte platen carton met gaten er in.

Twee zulke platen carton met glasscherven er tussen geplakt was het noodglas dat we in de sponningen van de ramen konden zetten en we hebben nog maandenlang achter zulk noodglas in de kamer gezeten.

Na de bevrijding: De oostkant van de Grote Markt. Links het Scholtenshuis. Het witte hoekpand is dat van Boterweg.

De “garage” was het voormalige koetshuis van het Scholtenshuis aan de Grote Markt. Het koetshuis was bereikbaar door de steeg Engelenpoortje naast hotel Hofman in de Poelestraat.

Onze garage kort na de bevrijding. Aan de puinhopen en aan de afgebladderde verf is te zien hoe dicht de vuurzee van de stadsbrand genaderd was. Uit die bovendeur heb ik tijdens de brand 16 motorfietsen naar beneden gegooid en in veiligheid gebracht. Een (gipsen?) paardenhoofd dat in het koetshuis hing is door de fam. Been geschonken aan het Nationaal Rijtuigmuseum op landgoed Nienoord in Leek. Het hangt daar boven een deur tussen het koetshuis en de paardenstal.

In de zeventiger jaren van de 20e eeuw was het Vestzaktheater in het koetshuis gevestigd.

Kroniek van de 70-jarige Gremi, 1903-1973, ook van de hand van Piet Been jr.

De met de hand geschreven tekst van Piet Been is overgetypt door Sietske Meier-Been en de kaartjes en foto’s zijn erbij gezocht door Koen Meier. 2016.

0 notes

forsaken-city-rp · 5 years

Photo

Welcome to the Forsaken City!

We’re glad to see that you have arrived safely within the city limits. You have three days to make your facebook and add the admins Z.Tao, Seunghyun, and Forsaken. But be careful, the sun is rising quickly, and hunters are always on the move.

Name/Stage name, Group: Davey J. Gavens/Christopher Bang(Bang Chan), StrayKids

Age: 25 (aging significantly slows at 27.)

Species: Werewolf

Sample: Davey was born into a wild wolf clan. These are the type of clans in which live in nature, with the brutality of the survival of the fittest mindset. Within their clan, there is a hierarchy of Alphas, Omegas, Betas, and Deltas. An Alpha is a strong wolf, dominant hunters of the pack. No one disobeys an alpha and if they do, they meet the consequences however harsh they may be. Omegas are the lesser of the two, typically respected, but only thought of as caretakers and child bearers. They are expected to protect their family but clearly obey and submit to their alphas. Betas have both aspects of an Alpha and an Omega, but aren’t as strong physically or with their pheromones. They can bear children, but because they aren’t likely to submit and aren’t as affected by alphas, they are seen as a disgrace. If they weren’t killed, they were left behind to fin for themselves and exiled from the clan. They can also choose when they go into heat or rut unless they have restrained from either for a particularly long period of time, or if an Alpha or Omega has strong enough pheromones to affect the Beta, which is not common. Deltas are neither alpha nor omega, nor can they bear werewolf children. These wolves chan change into wolves but don’t have any of the powers or senses. They are closest to humans with how they aren’t affected by Alphas or Omegas, nor do they have heats or ruts. They are seen as abominations and would be killed immediately.

In Davey’s clan, and surrounding clans, wolves would present between the ages 10-13, 16 at the latest. Their first ruts and heats wouldn’t come until they come of age at 18-19. Even so, as children, they would typically show signs of being and alpha or omega. This wasn’t true for Davey and even though his father was the head alpha, Davey showed no sign of how he would present. His parents were afraid he might be a beta or even a delta. Before too long, their clan was attacked by vampires. Often they were, being that this clan would hunt down vampires and kill them. They were vicious, ruthless, and the most primal and violent of their clans. But on this day, they would take the biggest hit. The biggest hit that would lead to the greatest catalyst in their clan history. The vampires laid low for a long time and built their numbers and strength to get revenge.

They killed Davey’s parents, but not before his mom could hide him out in the forest before returning to fight for her people. The young wolf was alone in the world. He hadn’t presented and had none of his werewolf powers yet. He was targeted by a few remaining vampires. He had to run. He ran, and ran, and ran. It wasn’t until he made it to a large tree in an even larger clearing that he stopped. The beauty of that place gave him sanctuary, even if for a short while. They quickly found the boy, huddled under the tree in fear, staring back at them as they readied themselves to attack. But in that moment, a dragon swooped in and killed those vampires. He was the protector of the forest and the tree of life.

From that day forward, the dragon named Ryūtai took in Davey and along with the woodland fairies and other creates, raised him as their own. His new home became the entirety of the woods. Once he had presented at the age of 19, Davey returned to his clan and took back what was rightfully his. Ever since, the wolf has had many challengers but none have yet to defeat him. And in his short 6 years, he has already gained rule over two adjacent clans. He has lived his life in politics and cut off from the outside world. But the more years that pass, he realizes more and more, his mate is not amongst his clan. He has no desire for any of them. And with each passing year an increasing rogue problem arises, now he must leave his forest and hunt down these rogues and feral wolves for the dignity of his people.

#accepted #bang chan #second character #krp

0 notes

nysocboy · 8 months

Text

I heard that J. Gaven Wilde, who plays Young Jesse on The Righteous Gemstones, wrote, directed, and stars in a movie about a cannibal stalking South Carolina. It might be interesting to see the work of a young screenwriter, and there may be gay subtexts. So I looked it up: Stalker (2020) on Amazon Prime. Or so I thought....

My review is on Righteous Gemstones Beefcake and Boyfriends. Hint: The red herrings are so ludicrous that they don't fool anyone.

#the righteous gemstones #J. Gaven Wilde #Young Jesse #horror movie #The Stalker

3 notes · View notes

hetrodevaandel · 4 years

Text

75 JAAR BEVRIJDING – SPEUREN NA DUISTERE JAREN HOOFDSTUK 9 SLOT

De geschiedenis van de Politieke Opsporingsdienst (P.O.D) De ogen en oren van het voormalig verzet

Door: Bert Bakkenes

Hoofdstuk 9, Opheffing en Overgang, zuivering en conclusie

Omdat de Politieke Opsporingsdienst (P.O.D) in heel korte tijd veel werk moest verzetten en gaande weg leren, mag het velen toe lijken dat de organisatie heel lang actief is geweest. Dat is echter niet het geval. De P.O.D’s werden in februari 1945 actief, toen nog alleen in het bevrijde Zuiden. Op 4 maart 1946 werden de P.O.D afdelingen allemaal opgeheven, samen met het Militair Gezag. Het Militair Gezag was nooit populair geweest onder de bevolking, maar was toch langer in functie gebleven dan eerst de bedoeling was. In maart 1946 ging men er van uit dat het normale gezag, waaronder de politie en justitie, weer voldoende kracht had om haar taken uit te voeren. Het Militair Gezag was dan ook niet meer nodig. Het werk van de P.O.D afdelingen, waarvan er in totaal 80 waren, was echter nog lang niet afgelopen. Weliswaar was de hectische situatie van de eerste maanden verdwenen, toch moesten er nog veel zaken tegen verraders en collaborateurs worden voorbereid om de rechtsgang een goede loop te geven. De taken van de P.O.D werden dan ook overgenomen door de Politieke Recherche Afdelingen. (P.R.A). Een aantal personeelsleden van de P.O.D werd overgenomen, maar het was wel duidelijk dat de P.R.A veel meer gingen functioneren als rechercheafdelingen van de politie. Dit gaf de P.R.A ook een meer officieel en juridisch aanzien. De P.O.D’s leunden veel meer op de voormalige illegaliteit en daar wilde men vanaf. Eerder al waren linkse leden uit de P.O.D gezet en zij kregen ook nauwelijks een kans in de nieuwe P.R.A. De Nederlandse overheid zat nu weer behoorlijk stevig in het zadel en het voormalig verzet, dat zich met veel dingen bemoeide, werd als lastig gezien. Dat zal zeker hebben bijgedragen aan het afschaffen van de P.O.D’s. In totaal heeft de organisatie maar net iets meer dan een jaar bestaan. De P.R.A’s werkten nauw samen met de Bijzondere Rechtspraak en men was met het verstrijken van de tijd ook milder geworden. Het idee dat iedere verrader of collaborateur voor lange tijd opgesloten moest worden, of zelfs helemaal uit het land en de gemeenschap verwijderd diende te worden, had men laten varen. Schuldigen zouden berecht worden, maar op een veel minder strenge manier dan men eerst voor ogen had. Dit leidde tot onvrede en woede onder zowel het voormalig verzet als ook de bevolking in het algemeen. Woede die gaande weg plaats maakt voor verbittering en frustratie.

Met het opheffen van het Militair Gezag en veel meer nog, het sluiten van de 80 P.O.D’s verdween de actieve macht van het voormalig verzet. De P.O.D afdelingen bestonden bijna volledig uit voormalige illegaal werkers en deze medewerkers kregen nu andere functies of werden gewoon aan de kant gezet. Hiermee kwam een einde aan de “tweede macht” die het voormalig verzet zeker in de begin periode was. De mensen die hadden gevochten en hun leven in de waagschaal hadden gesteld waren er van overtuigd dat zij in het bevrijde Nederland een belangrijke rol zouden spelen. Er moest immers een ander Nederland ontstaan dat in niets meer leek op het land van de jaren 30. Helaas kwamen zij bedrogen uit. Toen de Duitsers verslagen waren en de Geallieerde tanks door de straten reden kwamen de bestuurders en regenten van vroeger uit hun schuilplaatsen tevoorschijn, en pakten al snel de touwtjes weer in handen. Met de terugkeer van de Nederlandse regering in ballingschap van uit Londen kreeg dit proces zijn beslag. Veel verzetstrijders die eerst tijdens de bezetting en later in de P.O.D veel inzet hadden getoond, en menig oorlogsmisdadiger te pakken hadden gekregen, werden binnen een jaar buiten spel gezet. De Nederlandse autoriteiten vonden het voormalig verzet alleen maar hinderlijk en konden geen begrip opbrengen voor de wensen en noden van juist die mensen die in de donkerste uren hadden laten zien wie ze waren. Voor het Militair Gezag was dit anders.

Deze organisatie was in handen van types zoals Kruls en Six, die oerconservatieven waren en volledige loyaliteit hadden gezworen aan de oude machthebbers. Zij begonnen al snel met de voorbereiding van de volgende oorlog, die als de Koude Oorlog de geschiedenis in is gegaan. Zo vinden we Kruls terug in een dienst die later als Gladio bekendheid zou krijgen. Zijn taak was het vormen en trainen van zogenaamde stay-behind groepen, die achter de linies zouden vechten in het geval van een Russische invasie. Voor hem en zijn medestanders was de nieuwe situatie geen probleem.

P.R.A

Zoals gezegd gingen de taken van de P.O.D in maart 1946 over naar de Politieke Recherche Afdelingen die de dossiers overnemen en zich bezig hielden met het voorbereiden van de rechtszaken tegen de gevangenzittende oorlogsmisdadigers, zowel Duitsers als Nederlanders. Veel van deze zaken liepen tot in de jaren 50 en het hele proces had door de lange, zich voortslepende procedures een slecht gevoel onder de bevolking ontwikkeld. Men was snel optreden beloofd, maar in de praktijk viel dit erg tegen. De lange aanloop tijd werd ook gebruikt om milder te kunnen oordelen, en in een aantal gevallen gratie te verlenen. Berucht zijn op dit gebied de zaken van de oorlogsmisdadigers Fischer, Aus der Funten en Willy Lages die aan de uiterste consequenties van hun misdaden konden ontsnappen door het gratiebeleid en de interventies van het Huis van Oranje. Voor veel mensen was de hele Bijzondere Rechtspraak een tegenvaller die tot jarenlange verbittering leidde. De P.R.A’s hebben hun werk gedaan, maar als onderdeel van het bovengenoemde systeem kunnen zij zeker niet aan kritiek ontsnappen.

Zuivering

Voor de bevrijding was de Nederlandse bevolking beloofd dat er na het einde van de bezetting een complete zuivering zou plaats vinden. Iedereen die hand en spandiensten aan de Duitsers had verleend, of nog erger, zou zijn straf niet ontlopen. Er werd zelfs gezegd dat dit soort vijandige elementen in de toekomstige gemeenschap geen plaats meer zouden hebben, met uitstoting als het slotstuk. Van deze belofte kwam bijna niets terecht. Het waren vooral loze woorden die er op gericht waren om na de bevrijding een zogenaamde “bijltjesdag” te voorkomen waarbij de bevolking eigenhandig wraak zou nemen op de oorlogsmisdadigers en hun handlangers. Het werkte; bijltjesdag kwam er nooit en in plaats hiervan werd een aantal zogenaamde “moffenmeiden” kaalgeschoren en werden velen opgesloten in gevangenissen en kampen. Maar dat was nog lang geen zuivering. Er waren een aantal sectoren waren de zuivering het hardste nodig was; bij de politie, in het ambtenarenapparaat en in de bedrijven die voor de Duitsers hadden gewerkt. Er kwamen commissies die deze zuiveringen moesten uitvoeren.

De politie had op grote schaal met de Duitsers samengewerkt. Men had Joodse mensen van huis gehaald voor de deportaties, verzetsmensen opgepakt en aan de SD overgedragen, en jacht gemaakt op onderduikers en anderen die zich aan de Duitse regels onttrokken. Er waren politiemensen die aan de goede kant stonden en het verzet steunden, maar de meeste korpsen deden gewoon wat hun werd opgedragen, vaak met enthousiasme. Als er dus een sector aan zuivering toe was, dan was het wel de politie. Weliswaar werden de grootste raddraaiers er uit gezet, maar de meeste politiemannen konden gewoon op hun post blijven, inclusief figuren die tijdens de bezetting moorden hadden begaan. Men had immers de politie weer nodig, dus werd er niet al te diep gegraven.

Politiemannen die werden beschuldigd praten zich er vaak uit door te beweren dat ze aan het einde van de oorlog het verzet hadden geholpen. Ook lieten velen hun connecties spelen. Het resultaat was dat veel rotte appels in hun functies konden blijven. Sommige werden teruggezet in rang en anderen werden voor een tijdje geschorst. Dat was eigenlijk alles. Vooral het uitblijven van een echte zuivering onder de politie zette kwaad bloed. Het ging zelfs zo ver dat agenten met een slecht oorlogsverleden promotie mochten maken en sommige werden zelfs hoofdcommissaris. In de jaren 60 en 70 liepen er in Amsterdam nog steeds agenten rond die waren opgeleid op de Nationaal Socialistische Politie Opleiding in Schalkhaar. Velen zullen zich nog het gewelddadig politieoptreden herinneren tegen Provo en andere opstandige groepen in de hoofdstad, waarbij deze figuren zich niet onbetuigd lieten. Niemand legde hen iets in de weg, zij konden zonder problemen hun pensioen halen. Een betere illustratie van de politiezuivering is niet denkbaar.

Ook de zuivering binnen het ambtenarenapparaat had weinig om het lijf. De misdaden van ambtenaren tijdens de bezetting mogen minder radicaal en schadelijk lijken dan wat er bij de politie gebeurde, maar dat is de ware situatie onderschatten. Het waren de ambtenaren op de stadhuizen die de registratie van de Joodse burgers behandelden, en de ingevulde formulieren met zorg en plichtsbesef in ontvangst namen. Het waren precies deze formulieren die later voor de deportaties werden gebruikt en aan 104.000 mensen het leven kostte. Ook waren het de Nederlandse ambtenaren die de J op de persoonsbewijzen van Joodse mensen stempelden. Het waren deze stempels die het mogelijk maakten om tijdens controles Joden meteen te herkennen. Ook dat heeft vele levens gekost. Verder waren er nog de ambtenaren op de arbeidsbureaus die mensen opriepen en intimideerden om in Duitsland te gaan werken. Velen die op die manier de grens over werden gebracht zijn nooit meer terug gekomen. Aan al deze procedures, en vele anderen kwam geen Duitser te pas. Zij gaven de bevelen en de verordeningen en de ambtenaren voerden alles uit. Er waren natuurlijk uitzonderingen, en zelfs ware helden die de bezetter op allerlei manieren de voet dwars probeerde te zetten, maar dat was een kleine minderheid, want het is niet overdreven om te zeggen dat het ambtenarenapparaat praktisch collectief heeft gecollaboreerd.

Na de bevrijding werden de echte NSB’ers uit het apparaat gehaald en wat figuren die het echt te bont hadden gemaakt werden ontslagen. Maar ook in dit geval mochten de meeste gewoon blijven zitten en hun carrière voortzetten. Dat zij een heel kerkhof vol slachtoffers achter lieten werd door de autoriteiten maar snel vergeten. De machine moest immers weer draaien, en daar was personeel voor nodig. Het kon dus zo maar gebeuren dat Joodse mensen, die uit de kampen terugkeerden, na de bevrijding op het stadhuis bij een aanvraag tegenover een ambtenaar kwamen te staan, die tijdens de bezetting een J op hun papieren had gezet, wat in feite een terdoodveroordeling was. Het hele zuiveringsproces sleepte zich jaren voort, maar van een echte zuivering was geen sprake.

Ook in de bedrijven was het niet anders. De meeste bedrijven bleven bij hun verklaring dat ze alleen voor de Duitsers hadden gewerkt om het bedrijf te redden, en het personeel voor uitzending naar Duitsland te behoeden. Dit werd meestal geaccepteerd en ook op dit terrein werden alleen de bekende NSB’ers aangepakt, en dan ook nog niet altijd. Twee voorbeelden: Philips maakte radiobuizen voor de Duitse strijdkrachten. Deze buizen werden gebruikt voor technologie die de oorlog zondermeer heeft verlengd. Na de bevrijding werd er wat onderzoek gedaan, en men ging praktisch vrijuit. Bij de Nederlandse Spoorwegen was het niet anders. De NS vervoerde de Joden naar Westerbork en tot aan de Duitse grens. Niemand binnen de NS heeft hier ooit een prijs voor moeten betalen. Men heeft er gewoon dik aan verdiend. Het bedrijf ging zelfs zo ver dat er een speciale spoorlijn van Hooghalen naar Westerbork werd gelegd, zonder dat de bezetters daarom hadden gevraagd.

Het is niet de bedoeling om het hele zuiveringsproces in detail onder de loep te nemen. Dat valt buiten het kader van dit boek. Het gaat er alleen om dat we aan de hand van een paar voorbeelden illustreren wat verzetsmensen als Gerrit Kleinveld en Roel Wolthuis in de Nederlandse maatschappij aantroffen, nadat ze voor die zelfde maatschappij hun leven hadden gewaagd. Dat ze toenemend verbitterd waren is dan ook geen wonder. Het naoorlogse Nederland was niet de maatschappij waar ze op hadden gehoopt in die duistere jaren. Of ze met de kennis van de latere jaren nog dezelfde beslissingen zouden hebben genomen is een vraag die niet te beantwoorden is. Het fascisme zouden ze zeker op dezelfde manier hebben bestreden, maar waarschijnlijk zouden ze meer alert geweest zijn als het om de toekomst ging.

Conclusie

Als conclusie moeten we in ieder geval vermelden dat de Politieke Opsporingsdienst (P.O.D) zonder twijfel een doorslaggevende rol heeft gespeeld in het opsporen en laten berechten van een groot aantal oorlogsmisdadigers. Zonder het verzamelen van de bewijzen en het aanleggen van de dossiers hadden veel zaken niet plaatst kunnen vinden. Zonder de P.O.D zou er heel veel belangrijke informatie verloren zijn gegaan in de chaos van de bevrijdingsperiode. Toch hebben veel P.O.D leden altijd het gevoel gehad dat vooral de kleintjes gepakt werden, terwijl de groten bijna niet uit hun schuilhoeken te krijgen waren. Dat gaf een gevoel van frustratie en machtloosheid. Maar door veel doorzetten en vasthouden kwamen er vaak toch resultaten, ook al was het jaren later. Jammer was wel dat het werk van de P.O.D door beginnende “koude oorlogs” tegenstellingen een stuk moeilijker werd gemaakt. In sommige afdelingen keek men meer naar elkaar dan naar de misdadigers die het eigenlijke doel waren. Hierdoor is veel tijd verloren en zijn goede kansen misgelopen.

Belangrijk was ook dat de P.O.D een aanspreekpunt was voor de bevolking, die haar klachten uit de bezettingstijd ergens wilde neerleggen en de gewone politie niet meer vertrouwen kon. Zo kreeg men toch het idee dat er in iedere geval iets gedaan werd. Daar kwam ook nog bij dat het zichtbaar was. Niet alleen zag men de P.O.D aan het werk in haar geïmproviseerde kantoren, maar men zag ook de arrestaties en doorzoekingen. Het Militair Gezag werd niet echt als nodig gezien, maar de P.O.D had in de meeste gevallen een goede reputatie, zeker in de beginperiode. Dit kwam ook omdat de organisatie voor een groot deel uit verzetsmensen bestond, die het vertrouwen van de meeste mensen hadden. Zij hadden gevochten en de harde hand van de vijand vaak aan den lijve ondervonden. Daarom werd de P.O.D met respect en de gewone politie met verachting bekeken. Deze verachting zou de politie nog lang te beurt vallen, ook toen de P.O.D werd opgeheven veranderde dit nog heel lang niet.

In dit boek hebben we vooral gekeken naar de geschiedenis van de P.O.D in Utrecht Oost. Omdat ook Kamp Amersfoort in het gebied van deze afdeling lag was er veel extra werk te verzetten. Wij kunnen zondermeer vaststellen dat het diepgaande onderzoek dat de P.O.D heeft gedaan er voor heeft gezorgd dat bijna alle misdaden, in Kamp Amersfoort begaan, zijn opgelost en dat de schuldigen zich voor het gerecht moesten verantwoorden. Zonder mannen als Roel Wolthuis en Gerrit Kleinveld en een klein legertje anderen was dat nooit gelukt.

Met hun inzet een doorzettingsvermogen hebben zij hun uiterste best gedaan om niemand van de schuldigen te laten ontsnappen. Zij waren al helden door alles wat zij tijdens de bezetting hadden gedaan, maar het werk in de P.O.D deed hen een nieuwe heldenstatus toekomen, die misschien minder duidelijk was, maar daardoor niet minder belangrijk. Veel gevangenen die hebben geleden onder de oorlogsmisdadigers die in Kamp Amersfoort de dienst uitmaakten, hebben het aan Kleinveld en Wolthuis en de vele andere P.O.D medewerkers te danken dat er toch nog gerechtigheid kwam. Zo werd niet alleen de oorlog, maar voor een deel toch ook nog de vrede gewonnen. Jammer genoeg zijn er maar weinig mensen waar aan wij een voorbeeld kunnen nemen. Roel Wolthuis en Gerrit Kleinveld passen zonder twijfel wel in deze rij. Moge dit boek een klein beetje bijdragen aan de nog steeds noodzakelijke inzet, om de herinnering aan hen levend te houden, in deze steeds complexer wordende wereld.

Bert Bakkenes

Amersfoort, 2015-2020

Bronvermelding en literatuurlijst

Hoofdstuk 1

Amersfoort 1940-45 Joop Bloemhof, Deel 1 en 2, Archief Roel Wolthuis, Interview Roel Wolthuis 1970, gesprek Roel Wolthuis 2004, de Oorlogsgids; wat is het verschil tussen POD en PRA, Wikipedia pagina Militair Gezag.

Hoofdstuk 2

Amersfoort 40-45 deel 1 & 2, Joop Bloemhof, Archief Roel Wolthuis; file IMG184, files PDA 48-01, 48.02, 48.03, Interview Roel Wolthuis Trouw 1970, website Nationaal Monument Kamp Amersfoort sectie Onderzoek, gesprek Johan Ouwerkerk 2000/2001.

Hoofdstuk 3

Archief Roel Wolthuis; diverse files, website Kamp Amersfoort. Onvoltooid Verleden Tijd; Gerrit Kleinveld, Amersfoort 40-45 deel 1 en 2 Joop Bloemhof, Erelijst.nl, Een verborgen geschiedenis ontsluiert; Bert Bakkenes, De Anti Fascist 2006.

Hoofdstuk 4

Archief Roel Wolhuis dossier Max de Ridder en dossier Gombert, Kamp Amersfoort door G. von Frijtag Drabbe Kunzel, website Nationaal Monument Kamp Amersfoort, Dagboek D.W. Folmer (pdf versie)

Hoofdstuk 5

Privéarchief Roel Wolthuis proces verbaal P.O.D. van verschillende verhoren, Dienaren van het Gezag De Amsterdams politie tijdens de bezetting van A.J.J Meershoek, Een Politieke Recherche, Politie in Bezettingstijd van Drs J.M. Breukers, “Ada van Randwijk honderd jaar” artikel Vrij Nederland 25-10-2011, Wikipedia Lijst van Executies Tweede Wereld Oorlog, Terug naar Amersfoort, Bert Bakkenes, de Anti-Fascist februari 2005

Hoofdstuk 6

Archief Roel Wolthuis, Interview Roel Wolthuis in Trouw uit 1970 (de juiste datum is niet te achterhalen. Het interview is afkomstig van Hart voor Kamp Amersfoort), Gesprek Roel Wolthuis 25-09-2004, De jacht op Vosveld, overzicht van de gebeurtenissen. De Anti Fascist, verschillende artikelen 2004-2009, Volkskrant en NRC Handelsblad februari 2005, NRC september 2005, Wikipedia 2013, Amersfoortse Courant uit collectie schrijver, “Amersfoort 40-45, Joop Bloemhof Deel 1 en 2.

Hoofdstuk 7

Archief Roel Wolthuis files KAMPIJMUIDEN 1-4, file 1 en img114, telefooninterview Roel Wolthuis 2004, gesprek Gerrit Kleinveld 2003-2004, artikel “SS’ers via IJmuiden ontkomen” Cees van Hoorne Haarlems Dagblad 6 maart 2010, “Het Circus Kruls” DCL Schoonoord NIOD 2008

Hoofdstuk 8

Archief Roel Wolthuis, P.O.D in de Hoeksche Waard Henk van den Heuvel, De Stelling van Amsterdam Kampen Politieke Delinquenten, Handhaven onder de Nieuwe orde De Rotterdamse Politie tijdens de Oorlog Frank van Riet, “Het Circus Kruls” DCL Schoonoord NIOD 2008

Hoofdstuk 9

Archief Roel Wolthuis, “Het Circus Kruls” DCL Schoonoord NIOD 2008, Onvoltooid Verleden Tijd; Gerrit Kleinveld, Amersfoort 1940-45 Joop Bloemhof, Deel 1 en 2

Literatuurlijst

Amersfoort 1940-45; Joop Bloemhof, Deel 1 en 2

Onvoltooid Verleden Tijd; Gerrit Kleinveld

“Het Circus Kruls”; DCL Schoonoord NIOD 2008

Handhaven onder de Nieuwe orde De Rotterdamse Politie tijdens de Oorlog; Frank van Riet

Dienaren van het Gezag de Amsterdams politie tijdens de bezetting; A.J.J Meershoek

Politie in Bezettingstijd; Drs J. M Breukers

Kamp Amersfoort; G. von Frijtag Drabbe Kunzel

De Anti-Fascist verschillende uitgaven

Dagboek D.W. Folmer (pdf versie)

Links:

Internet: www.volkskracht.blogspot.com