February 02, 2023

Wat?   Sara brengt Hagar bij Abraham (1673) en De waarzegster (1666-1670) door Caspar Netscher

Waar?  Tentoonstelling Rembrandt en tijdgenoten – Historiestukken uit The Leiden Collection in Hermitage, Amsterdam

Wanneer?   13 maart 2023

Soms zijn bijrollen in een schilderij interessanter dan de rol van de hoofdpersonages.

Dat is het geval bij twee schilderijen van Caspar Netscher. Netscher schilderde slechts twee werken met een Bijbels onderwerp. Sara brengt Hagar bij Abraham is er daar een van. Deze scène gaat vooraf aan het schilderij van Frabritius op deze tentoonstelling. Hier stelt de, nog steeds kinderloze, Sara aan Abraham voor om het bed te delen met haar slavin Hagar en zo voor nageslacht te zorgen (Genesis 16:2) . Deze episode uit het verhaal is niet vaak afgebeeld. Meestal werd gekozen voor het moment dat Abraham Hagar en hun zoon Ismaël de woestijn in stuurt. Netscher situeerde deze scène in een burgerlijk interieur dat herkenbaar was voor welgestelde zeventiende-eeuwers. Zijn stofbehandeling is virtuoos, of het nu gaat om het tafelkleed, het fluwelen gewaad van Abraham of de zijden jurk van Hagar. Maar ik zou het hebben over de bijrol. Die is weggelegd voor een bediende die het tafereel van achter een gordijn gadeslaat. Door haar tong uit te steken, maakt ze duidelijk dat ze weinig respect heeft voor de oude, kinderloze Sara.

Ook op De waarzegger laat Netscher zien dat hij zijn hand niet omdraait voor het schilderen van stoffen. Het luxueuze hemd van de soldaat is even voortreffelijk weergegeven als de japon van de waarzegster. Ook in deze scène is er weer een prijs voor beste bijrol te vergeven. Terwijl de waarzegster de soldaat een - ongetwijfeld voorspoedige - toekomst voorspelt, is een meisje bezig zijn zak te rollen.

NL-4K-I

Jozef Israëls (1824-1911, Groningen) was van joodse komaf en lid van de Haagse School. Schilderde, maakte etsen en litho’s en schreef. Op zijn achttiende vertrok hij naar Amsterdam, woonde later in Den Haag, verbleef in Parijs en reisde rond in Spanje. Veelal om zijn schilderkunst te ontwikkelen. Hij liet veel invloeden toe van tijdgenoten en bewonderde Rembrandt. Jozef werd bekend van zijn…

View On WordPress

Met Noordje naar “Rembrandt en zijn Tijdgenoten” in de Hermitage

Het is nog niet zo lang geleden dat Noordje voor het laatst in de Hermitage is geweest, maar er was weer een mooie gelegenheid om opnieuw te gaan: veel beroemde schilderijen van Rembrandt en zijn tijdgenoten zijn te zien in het museum, dus namen we de kinderen met veel plezier weer mee op pad.

COLLECTIE NARDINC IN SINGER LAREN: DE SOM DER DELEN

Kunstmusea bestaan bij de gratie van particuliere verzamelaars. Van hen die uit passie voor de kunst een eigen collectie opbouwen. Uit een dergelijke collectie wordt dan wel eens een museum gesticht. Vooral omdat de verzamelaar de volgens een voor hem en/of haar stramien opgebouwde collectie bijeen wil houden. Bij leven wil de collectioneur er zeker van zijn dat na zijn en/of haar dood de collectie niet zal uiteen vallen en verbrokkelen. Men heeft een leven lang een voorname reeks aan kunst bijeen gebracht dat past in een voorkeur en emotie, dat het jammer is dat deze beleidslijn wordt doorbroken na dat bestaan.

Ook worden wel delen van verzamelingen aan verschillende musea geschonken. Wanneer de stroming of de stijl aansluit bij de collectie van die bepaalde musea. Een museum kan dus ontstaan uit een verzameling. Daarvan zijn diverse voorbeelden rondom. Het Museum Singer Laren is zo'n voorbeeld. Het is ontstaan uit het bezit van het Amerikaanse echtpaar William Henry Singer jr. en Anna Singer-Brugh. In hun Larense villa De Wilde Zwanen zijn zij meer dan een eeuw geleden begonnen met het verzamelen van kunst. Franse schilders van Barbizon, de Haagse School, Amsterdamse impressionisten en de schilders van Laren.

De werken kregen in 1956 onderdak in het door Anna Singer geopende Singer Museum, ter nagedachtenis aan haar echtgenoot. De geschiedenis herhaalt zich wanneer het kunstminnend echtpaar Jaap en Els Blokker rond 1980 in een Larense villa hun verzameling kunst beginnen. Wanneer Jaap Blokker in 2011 komt te overlijden schenkt Els een 7 tal jaren later de volledige collectie aan Singer Laren, omdat het goed aansluit bij de bestaande collectie waaruit het museum destijds is ontstaan.

Richtte het echtpaar Singer zich in hun verzamelen vooral op de impressionisten, de Blokkers concentreerden zich op de daaropvolgende avant-garde en dan met name de Nederlandse modernisten. Voor het werk van Jan Sluijters hebben zij bijzondere interesse en leggen relaties met zijn tijdgenoten. De zogenoemde Collectie Nardinc, genoemd naar villa 'Huize Nardinclant' die het echtpaar in 1990 betrekt,  heeft een focus op het modernisme in eigen land. Ook Singer Laren richt zich daar meer en meer op om het beeld van de kunst in de eerste helft van de twintigste eeuw compleet te krijgen binnen het museum.

Het niveau van Nardinc, de collectie van het echtpaar Blokker, is evenwaardig aan het beste van Singer. Zo ontstaat bij samenvoeging een som-der-deleneffect. Volgens museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm is het hiermee mogelijk "om de geboorte en bloei van het Nederlands impressionisme en modernisme permanent op het hoogste niveau te tonen. Singer Laren is daarvoor bij uitstek de geschikte plek, omdat veel van de kunstenaars in kwestie op de heilige grond van Laren en Blaricum gewerkt hebben." De Lorm schrijft dit in het voorwoord 'Singer en Nardinc, een som der delen' op het boek dat uitgegeven is bij de tentoonstelling "Sluijters en de modernen". In deze tentoonstelling wordt eerstens de Collectie Nardinc voor het voetlicht gebracht, later zullen beide collecties gezamenlijk nader worden belicht. Speciaal voor de Nardinc verzameling is aan het bestaande museumgebouw een nieuwe vleugel toegevoegd naar het ontwerp van Bedaux de Brouwer Architecten.

De uitgave van het Singer Laren in samenwerking met Waanders Uitgevers te Zwolle toont en beschrijft de geschonken kunstwerken. De geschiedenis en het tot stand komen, het waarom en hoe, van de verzameling wordt nader omschreven. Het zou allemaal begonnen zijn bij de ontdekking van een onbekende Rembrandt op een Londense rommelmarkt. Het schilderijtje op paneel met een kop van een oude man met baard in een mystieke lichtbundel blijkt door onderzoek van een leerling of navolger van Rembrandt te zijn. Na dit eerste avontuur worden veel tentoonstellingen, musea en veilingen bezocht door het echtpaar Blokker.

De eerste twee kunstwerken waar de verzameling echt mee is gestart zijn een pasteltekening van een jonge vrouw voor de spiegel van Leo Gestel en een sombere aquarel van Suze Robertson. Dit laatste werk wordt al snel weer van de hand gedaan voor lichter en moderner werk. Geeft Jaap de voorkeur aan traditionele en realistische voorstellingen van 18e en 19e eeuwse schilderijen van de Romantische School, Els is op zoek naar meer spanning in de verzameling. Haar passie gaat uit naar de moderne kunst en wil in die richting gericht verzamelen.  Kenmerkend voor veel werken in de collectie zijn de vrolijke en uitbundige onderwerpen, vaak in felle en contrastrijke kleuren. Het gevoel dat een werk opwekt bij deze verzamelaars is een belangrijke graadmeter het te kopen. Het echtpaar Blokker wil vrolijk en enthousiast worden van de kunstwerken die hun leefomgeving zullen verrijken. Door delen van de collectie, hun geliefde kunstwerken, regelmatig uit te lenen aan musea hopen zij dat anderen er evenzo van kunnen genieten.

De collectie weerspiegelt het enthousiasme en de passie waarmee Jaap en Els Blokker hebben verzameld. Conservator Roby Boes: "Een verscheidenheid aan uitbundige voorstellingen die zijn geschilderd vanuit het gevoel, met felle kleuren en losse penseeltoetsen, waar het schilderplezier van de doeken afspat. De schoonheid en lichtheid van het leven komen in allerlei facetten voorbij: van stralende luministische landschappen, fleurige bloemenpracht en swingende expressieve danseressen tot krachtige, kleurrijke portretten." De verzameling is dan ook een lust voor het oog. Het boek daarbij is een feest om door te nemen. Geïnformeerd door de interessante en speelse teksten en geanimeerd door de vele reproducties van werken uit de collectie. De uitgave is een visitekaartje om de werken live in het museum te gaan bekijken.

Het modernisme van Jan Sluijters en zijn tijdgenoten wordt in het boek toegelicht door kunsthistoricus Caroline Roodenburg-Schadd. Aan de hand van hoogtepunten uit de Collectie Nardinc beschrijft zij de ontwikkeling van het Nederlands modernisme. De kern van de collectie vormen de ruim veertig werken van Sluijters. Daarnaast maken de meer dan zeventig werken van tijdgenoten het plaatje van het modernisme binnen onze landsgrenzen vrijwel compleet. Het geeft echter geen representatief kunsthistorisch beeld, want bijvoorbeeld het abstracte spoor van het modernisme is niet gevolgd. Roodenburg schrijft in haar verhaal over de tentoonstellingen en de kunstenaarsverenigingen. Het is een verkort maar desondanks toch gedetailleerd inzicht in de kunstgeschiedenis van de eerste helft van de 20e eeuw.

Ook voor het boek geldt dat het geheel meer is dan de som der delen. Dat 1 + 1 meer is dan twee en 2 + 2 als uitkomst 5 heeft. Want de door de conservatoren Boes en haar collega Anne van Lienden opgestelde teksten over de kunstenaars in en hun werken uit de Collectie Nardinc maakt van de uitgave een bijzonder naslagwerk. Van Else Berg tot Carel Willink via Toon Kelder, en van Charley Toorop terug naar Johan van Hell langs Charlotte van Pallandt. Omdat de collectie bijzondere aandacht heeft voor Jan Sluijters wordt zijn werk op meerdere vlakken aangestipt, namelijk de tijd in Parijs, het landschap, als portrettist, het naakt en de abstractie.

Henk van Os tot slot schreef een essay over “Avond” (voor de werkstaking) van de nestor van het Nederlandse modernisme Jan Toorop. Het schilderij, in de stijl van het pointillisme maar met een vrijere stippeltechniek, heeft een dramatische voorstelling als onderwerp. Het beeld van een echtpaar dat in bittere armoede de gevolgen vreest van een op handen zijnde mijnwerkersstaking is meelijwekkend. Hoewel Toorop het paar plaatste in een magistraal avondlicht staat de wanhoop de figuren zichtbaar tot aan de lippen. Het is een sleutelwerk in de Collectie Nardinc en dus nu in het Singer Laren.

Sluijters en de modernen, publicatie ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in Museum Singer Laren. Waanders Uitgevers, 2022.

https://www.waanders.nl/nl/sluijters-en-de-modernen.html

5 Tentoonstellingen om het einde van de examens mee te vieren

Misschien was je al klaar, of is het nog even doorzetten tot morgen - hoe dan ook, het einde van de examens moet gevierd worden! Hier zijn vijf tentoonstellingen om te bezoeken nu je alle tijd van de wereld hebt! Hoewel sommige van deze tentoonstellingen wel bijna sluiten, dus ook weer niet zoveel tijd 😉

Hockney - Van  Gogh - The Joy of Nature

Fan van Van Gogh? Dat is David Hockney ook! Hij haalde dan ook veel van zijn inspiratie uit het werk van Van Gogh. Benieuwd hoeveel de werken van deze kunstenaars op elkaar lijken? Neem dan gauw een kijkje in het Van Gogh Museum voor de tentoonstelling deze zondag sluit!

Waar: Van Gogh Museum, Amsterdam Wanneer: t/m 26 mei Website

Yayoi Kusama – Spiegelkamer

Ook deze tentoonstelling is niet lang meer te zien, maar dat betekent niet dat het niet de moeite waard is! De beroemde Spiegelkamer van Yayoi Kusama is nog tot en met deze zondag te zien, dus haast je. Als je echt geen tijd hebt en nu baalt: geen zorgen, tot en met 1 september kun je een hele tentoonstelling toegewijd aan Kusama bekijken in Museum Voorlinden

Waar: Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam Wanneer: t/m 26 mei Website

Alle Rembrandts 

2019 is het jaar van Rembrandt van Rijn: dit jaar is het namelijk 350 jaar sinds het overlijden van de belangrijkste Hollandse meester van de 17e eeuw. Een bezoekje aan het Rijksmuseum kan dan ook niet uitblijven, aangezien daar nu alle schilderijen, prenten en etsen van Rembrandt uit de eigen collectie getoond worden. Gezien de kwetsbaarheid van de tekeningen en etsen is het uniek dat de gehele collectie samen wordt getoond, dus mis deze tentoonstelling zeker niet!

Waar: Rijksmuseum, Amsterdam Wanneer: t/m 10 juni Website

Lust for Life – Ed van der Elsken in kleur

Voor fotografieliefhebbers is er de tentoonstelling ‘Lust for Life’, de eerste grote tentoonstelling waarin het kleurenwerk van Ed van der Elsken centraal staat. Er wordt ook onbekend materiaal getoond, dus zeker de moeite waard.

Waar: Nederlands Fotomuseum, Rotterdam Wanneer: t/m 6 oktober Website

Basquiat – The Artist and His New York Scene

We hebben het al eerder over deze tentoonstelling over het vroege werk en leven van Jean-Michel Basquiat en zijn tijdgenoten gehad, maar herhalen is de moeite waard. Deze tentoonstelling is namelijk ook niet heel lang meer te zien, dus hierbij een herinnering als je door de examens het helemaal vergeten was! Je wilt niet achteraf erachter komen dat je het gemist hebt, toch? 

Waar: SCHUNK* Glaspaleis, Heerlen Wanneer: t/m 2 juni Website

Zin in een dagje uit? Bezoek een cannabis museum in Amsterdam en leer over de cannabis geschiedenis

Als je meer wilt weten over de cannabis hennepplant en zin hebt om eens een ander soort museum te bezoeken, ga dan eens naar een van de cannabis musea in Amsterdam.

Hash, Marihuana & Hemp Museum

Cannabis kent veel verschillende toepassingen, van het maken van medicijnen tot het maken van touw- en medicinale cannabis flessen. Het Hash Marihuana & Hemp Museum, gelegen in de populaire Amsterdamse Wallen, werd opgericht in 1985 en is het oudste museum ter wereld dat mensen over de Cannabis Sativa K., ook wel bekend als hennep of marihuana informeert. Het museum beheert en vertoont een unieke collectie die alle aspecten van cannabis omvat, het functioneert als een kenniscentrum, faciliteert wetenschappelijk onderzoek en speelt een belangrijke informerende rol.

Bezoek het Hash, Marihuana & Hemp Museum Amsterdam staat bekend om zijn coffeeshops en de recreatieve doeleinden van het roken van cannabis. Het is een van de redenen waarom duizenden toeristen al jaren naar de stad komen en dat ook zullen blijven doen. Of je nu Amsterdam bezoekt om te roken of niet, je zult zeker veel leren van het Hash Marihuana & Hemp Museum omdat het zich richt op de vele toepassingen van de plant. Ontdek hier alles over de plant, zijn geschiedenis en de cultuur eromheen: het museum heeft meer dan 12.000 objecten gerelateerd aan de marihuana om te zien. Bekijk echte planten, neem een ​​wiet sample in de Vaporizer Booth en leer alles over de industriële toepassingen van de hennepplant. Een reis door de geschiedenis van cannabis Maak een reis door de fascinerende wereld van de cannabisplant in het Hash Marihuana & Hemp Museum. Omdat het cannabismuseum zich in het oudste deel van de stad bevindt, kun je de complete ervaring verwachten van een uniek museumbezoek dat je zeker niet snel zal vergeten. Verspreid over twee grachtenpanden vindt je een uitgebreide collectie botanische prints, pijpen, anti-reefer propaganda, schilderijen van rokers, vintage medicijnflessen, henneppapier en textiel. De geschiedenis van cannabis gaat inderdaad veel verder dan de wereldberoemde coffeeshops. De vele toepassingen van cannabis Modern medisch onderzoek laat zien hoe cannabis miljoenen patiënten kan helpen. Maar al in 1880 was cannabis een alledaags medicijn in de westerse wereld. Het gebruik van pijnverlichting in de traditionele Chinese geneeskunde gaat zelfs duizenden jaren terug. En er is meer. Na hout was hennep het meest gebruikte materiaal in de 17e-eeuwse scheepsbouw. Hennepvezel wordt nu door autofabrikanten als BMW en Mercedes gebruikt bij de fabricage van ultralichte en sterke deurpanelen. Hennepzaden zijn een hippe superfood. De veelzijdige cannabisplant biedt een duurzaam alternatief voor veel grondstoffen. De cannabisplant is een plant waarbij alle onderdelen van de plant voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden en zo'n beetje niets van de plant verloren gaat. Wat je van een bezoek aan het Hash Marihuana & Hemp Museum mag verwachten Het museum is verdeeld in twee delen. Eén deel is gewijd aan het tonen van het industriële gebruik van hennep door de geschiedenis heen en zelfs in onze moderne tijd. Het industriële gebruik laat zien hoe hennep werd gebruikt bij het maken van touwen voor zeelieden, papier en zelfs linnen. Het andere deel van het museum, dat op slechts 2 minuten lopen ligt, laat zien hoe hennep en marihuana na de inname van Egypte door de legers van Napoleon in Europa werden geïntroduceerd. Het leert bezoekers ook over medicinaal gebruik van marihuana en hennep en hoe beide op een duurzame manier kunnen worden gekweekt zonder pesticiden. Besteed aandacht aan de 17e-eeuwse schilderijen van Nederlandse rookhuizen, geschilderd door de tijdgenoten van Rembrandt, voordat je doorgaat naar de cannabistuin met echte cannabisplanten. Bekijk originele ontwerpen van henneptextiel van de grote modehuizen Louis Vuitton en Ralph Lauren. Vergeet ten slotte niet de Vaporizer Booth te bezoeken: 's middags en' s avonds kunt u hier een vaporizer proberen. Een gratis audiotour is beschikbaar en vaak is er een unieke tijdelijke tentoonstelling te zien. Locatie: Oudezijds Achterburgwal 148, Amsterdam. Kijk voor meer informatie en tickets op Hashmuseum.com

Cannabis Museum Amsterdam

Dit museum stelt je in staat om de fascinerende en complexe wereld van de cannabisplant te verkennen - hoe cannabis zich sinds de dageraad van de mensheid over de wereld verspreidde, zijn vele verschillende toepassingen en de moleculen van de cannabis die het de unieke geuren, smaken en effecten geven. Met een passie voor wetenschap en geschiedenis streeft het museum ernaar een leuke en leerervaring te zijn voor zowel de nieuweling als iemand met ervaring op het gebied van cannabis.

Bezoek het Cannabis Museum - Amsterdam Grote geschiedenis van cannabis Bekijk hoe cannabis zich sinds de dageraad van de mensheid over de wereld verspreidde, ruik de terpenen die de smaken vormen en voel de vele nieuwe toepassingen waarmee hennep ons kan helpen. Je kunt de plant op microscopisch niveau bekijken en praten met mensen die de plant laten groeien. Met diepe wortels in de wetenschap en geschiedenis, zal het museum een leuke en leerzame ervaring zijn voor iedereen! Interactieve cannabis ervaring In het museum met drie verdiepingen worden bezoekers langs vele aspecten van de plant geleid. Interactieve installaties zullen u een dieper inzicht geven achter de neurologische effecten van cannabinoïden, terwijl een donkere tunnel u zal herinneren aan de intense controverses die de gevolgen ervan voor sommigen hebben veroorzaakt. De toekomst van cannabis Het Cannabis Museum is meer dan alleen een museum, het is een wetenschappelijke en historische ervaring in het hart van Amsterdam. Kom het museum bezoeken en ervaar hoe we deze plant hebben veranderd in ons voordeel en hoe de vele voordelen van cannabis ons kunnen helpen in een mooie toekomst die we nog moeten vormgeven. Locatie: Damstraat 6, Amsterdam. Kijk voor meer informatie en tickets op CannabisMuseum-Amsterdam.com Lees meer op o.a. ThingstodoinAmsterdam (EN, bron) en Amsterdam.info (EN) Read the full article

Enkhuizen Boeit 2019, een magazine met een gouden randje! Enkhuizen - EnkhuizenBoeit heeft dit jaar een prachtige Gouden Eeuw uitstraling gekregen. In 2019 is het namelijk 350 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn (1606-1669) overleed en dit jaar is daarom landelijk uitgeroepen tot themajaar Rembrandt & de Gouden Eeuw, met tal van tentoonstellingen en activiteiten rond de kunstenaar, zijn tijdgenoten en de 17de eeuw.

15 maart 2019 I Rembrandt van Rijn, schilder techniek

‘Techniek

Volgens Karel van Mander zijn er twee manieren om te schilderen: fijn en ruw.[bron?] Rembrandt wist beide technieken te combineren. Door zijn vrije en trefzekere techniek kon Rembrandt zich veroorloven met de kwast een schilderij meteen ruw op te zetten. De meeste schilders maakten eerst een ondertekening in houtskool. Bovendien gebruikte Rembrandt, meer dan tijdgenoten, een dikke onderschildering. De witte onderschilderingen werden vervolgens met doorzichtige verf in een glaceertechniek overgeschilderd, waardoor rijke kleuren ontstonden. Ten slotte gebruikte Rembrandt de frottis- ofwel drogekwasttechniek: de bijna droge verf bleef niet overal zitten en geeft een willekeurige, spikkelachtige structuur.’

1664 Het Joodse Bruidje (Rijksmuseum, Amsterdam)

1662 De Staalmeesters (Rijksmuseum, Amsterdam)

1639 Portret van een vrouw, mogelijk Maria Trip

1635 Man in oosterse kleding

(bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rembrandt_van_Rijn)

http://bonaireboek.leveroij.nl / © Wilna Groenenboom

March 15th, 2019 I Rembrandt van Rijn

‘Technique

Contemporary accounts sometimes remark disapprovingly of the coarseness of Rembrandt's brushwork, and the artist himself was said to have dissuaded visitors from looking too closely at his paintings.[64] The tactile manipulation of paint may hearken to medieval procedures, when mimetic effects of rendering informed a painting's surface. The end result is a richly varied handling of paint, deeply layered and often apparently haphazard, which suggests form and space in both an illusory and highly individual manner.

The Jewish Bride (1664) – Rijksmuseum, Amsterdam

Syndics of the Drapers' Guild (Dutch De Staalmeesters, 1662) – Rijksmuseum, Amsterdam

1639 Portrait of a Woman, Possibly Maria Trip 

1635 Portrait of a man in Oriental

(source: https://en.wikipedia.org/wiki/Rembrandt)

http://bonaireboek.leveroij.nl / © Wilna Groenenboom 

June 01, 2023

Wat?   Hagar en de engel (ca. 1645) door Carel Fabritius, De engel verschijnt voor Elia (ca. 1642) door Ferdinand Bol en Christus op de Olijfberg (ca. 1715) door Arent de Gelder en ter vergelijking: Zelfportret door Carel Fabritius (ca. 1645)

Waar?   Tentoonstelling Rembrandt en tijdgenoten - Historiestukken uit The Leiden Collection in Hermitage, Amsterdam

Wanneer?   13 maart 2023

Carel Fabritius wordt beschouwd als een van de meest getalenteerde leerlingen van Rembrandt. Op 12 oktober 1654 kwam hij om het leven toen het Delftse kruitmagazijn ontplofte. Daarbij gingen waarschijnlijk ook de nodige werken van hem verloren. Op dit moment zijn er nog elf schilderijen bekend, waaronder het wereldberoemde Puttertje.

Het werk in de Leiden Collectie toont het verhaal van Hagar. Als Sara geen kinderen kan krijgen bij haar man Abraham, laat Sara haar slavin Hagar met Abraham slapen. Uit hun gemeenschap wordt Ismaël geboren. Als Sara vervolgens zelf op hoge leeftijd nog een zoon baart, laat ze Abraham Hagar en haar zoon wegsturen. Met brood en water trekken ze de woestijn in. Na een tijd is het water op. Hagar laat haar zoon kermend achter onder een struik. Omdat ze haar zoon niet wil zien sterven, gaat ze zelf een stukje verderop zitten en huilt. Fabritius toont ons hoe er op dat moment een engel verschijnt die haar wijst op een waterput (Genesis 21:17).

Het gezicht van de engel doet me onmiddellijk denken aan het zelfportret dat van Fabritius bekend is. De manier waarop de gezichten geschilderd zijn, heeft heel wat overeenkomsten: het smalle gezicht, de lange krullende lokken, de dunne, puntige neus, het smalle mondje. Ik wil niet beweren dat de engel het gezicht van Fabritius heeft, maar de manier waarop het geschilderd is doet wel onmiddellijk aan deze schilder denken. Hagars gezicht steekt mooi af tegen het witte gelaat van de engel, terwijl op de achtergrond een broodzak en waterfles oplichten.

Nog een engel zien we op een werk van Ferdinand Bol. Hier verschijnt hij aan Elia. De profeet is de woestijn in gevlucht nadat hij door Jezebel is bedreigd. Stervend van honger en dorst bidt hij om de dood, wanneer een engel verschijnt die hem met voedsel en water laat aansterken (1 Koningen 19:5). Opvallend aan het schilderij is de tegenstelling tussen de oude, uitgebluste Elia en de jonge, vitale engel. Het schilderij is, als je er voor staat, al bijzonder fraai. Bij de Hermitage heb je vanaf een bepaalde plek op de eerste etage zicht op de  grote zaal op de begane grond. Als ik daar naar beneden kijk, hangt het werk van Bol recht voor me. Vond ik het werk beneden al mooi, het wint op een of andere manier nog aan schoonheid nu ik het van grotere afstand bekijk. De engel licht op en zet als het ware Elia in het licht.

Arent de Gelder is met drie werken vertegenwoordigd op deze tentoonstelling. Het meest opmerkelijke is een relatief klein werk: Christus op de Olijfberg. Jezus heeft zich alleen teruggetrokken in de tuin van Getsemane om zich voor te bereiden op zijn komende lijden. Een engel daalt neer om hem kracht te geven (Lucas 22:43). We zien hoe de engel zijn vleugel troostend om Jezus heen slaat. Rechtsonder liggen de discipelen Petrus, Jacobus en Johannes te slapen. Het werk is in grove, bijna impressionistische, streken geschilderd en heeft een uitgesproken spirituele sfeer.

April 11, 2023

April 09, 2023

March 22, 2023

March 14, 2023

February 21, 2023