I feel so unappreciated and I know it isn’t true because some people will be sad if I really go through with this and leave it all but I just don’t feel at home on this earth :\

De Torenkamer 

In februari deed ik mee aan De Torenkamer, een artist in residentie programma van een week verbonden aan het radio programma opium. Ik hield die week een blog bij in dit is mij goed bevallen. Ik post het hier en neem me bij deze voor meer te gaan schrijven en meer tekst te verwerken in mijn werk. 

Torenkamer plan:

Ik werk momenteel aan een serie met de werktitel ‘Looking for Solace’ waarin ik opzoek ben naar hoop. Na de geboorte van mijn zoon werd het idee van sterfelijkheid steeds moeilijker voor mij te accepteren. Ik onderzoek rituelen, geloof, het miraculeuze, toeval. Allemaal met als onderliggende vraag: hoe kan ik, en hoe kunnen anderen, leven met het feit dat dit leven eindig is. Vanuit de torenkamer wil ik te voet twee bedevaartsplaatsen in Amsterdam bezoeken. Ik wil 'De Stille Omgang' lopen en 'De Kapel van de Vrouwe van Alle Volkeren’ bezoeken. Mijn bevindingen van de tocht hierheen en wat ik aantref wil ik bijhouden in een logboek. Dit moet de inspiratie vormen om in de torenkamer mijn eigen ‘heilige’ plek te gaan creëren.

Dag 1:

Ik kom aan in de Torenkamer maar ga ook meteen weer weg. Deze week ga ik namelijk vanuit de Torenkamer op bedevaart in Amsterdam. Vandaag loop ik naar De Kapel van de Vrouwe van Alle Volkeren. De lucht is grijs en het miezert, toch zie ik onderweg dingen die ik moet fotograferen, al heb ik nog geen idee wat zij met mijn zoektocht te maken hebben.

Als ik mijn bestemming heb bereikt vraag ik een man hoe hij in de kapel terecht gekomen is. Hij vraagt mij: weet u dat hier een mirakel is gebeurd?

Hij wijst hierbij op het volgende: Ida Peerdeman (1905-1996), had last (zo omschreef zij het zelf) van Maria verschijningen. Maria vertelde haar dat zij voortaan De Vrouwe van Alle Volkeren genoemd wilde worden. In totaal ontving Ida Peerdeman 54 van deze boodschappen. In opdracht van De Vrouwe van Alle Volkeren liet ze een schilderij vervaardigen en een kapel bouwen. Er had eigenlijk ook een kerk gebouwd moeten worden, op de parkeerplaats van het RAI congrescentrum, maar deze is er nooit gekomen.

Vanuit heel de wereld komen mensen de kapel bezoeken en het schilderij van De Vrouwe van Alle Volkeren bekijken. En in 2002 werden de boodschappen van Ida Peerdeman door de kerk erkend, ze kregen de bevestiging van supernatuurlijke aard.  

Als ik binnen kom begint de mis. Er is er elke dag één, sommige dagen zelfs twee. Voor een maandag ochtend vind ik het best druk in de kapel. Iedereen die binnenkomt maakt meteen een knieval voor Jezus aan het kruis en als ze langs het schilderij van De Vrouwe van Alle Volkeren lopen opnieuw.

De zusters, die in het oude woonhuis van Ida Peerdeman, dat aan de kapel verbonden is, wonen, zijn in het roomwit gekleed. Rokken tot op de enkels, een van hen met Uggs eronder. Het ziet er uit alsof zij het erg gezellig met elkaar hebben. Als één hechte familie, geen zorgen, elke dag hetzelfde. Ze giechelen zelfs een beetje met elkaar. Het voelt als een onbezorgd leven, ik ben een beetje jaloers.

Het publiek is hoofdzakelijk vrouw, toch is de priester man. Wat had ik dan verwacht? Ik hoopte dat De Vrouwe van Alle Volkeren feminist zou zijn.

Mijn aandacht kan ik slecht bij de preek houden, veel herhaling en de priester heeft een zwaar Duits accent. Maar er is veel te zien. Heel veel goud en daar houd ik van, maar het doet me wel een beetje kitsch aan (en dan niet met een knipoog). De bezoekers gaan echt in de dienst op, dus misschien ben ik te sceptisch. Een zin vang ik wel op: ‘Gedoopt zijn is geen ticket naar de hemel’. Nu ben ik niet gedoopt, maar ik probeer wel te bedenken hoe zo’n ticket er dan uit zou kunnen zien.

Ik heb vandaag geen mirakel gezien en ook dat supernatuurlijke heb ik nog niet gevoeld. Maar morgen weer verder, dan loop ik De Stille Omgang.

Dag 2:

Mijn zoektocht gaat verder, vandaag het mirakel van Amsterdam.

In 1345 was een man zwaar ziek en vreesde te sterven. Er werd een priester bij geroepen. Deze gaf hem een hostie. De zieke man kon een braakneiging niet onderdrukken en braakte de hosti in de haard uit. Daar bleek dat de zieke man niet alleen de hosti onbeschadigd had uitgebraakt maar dat hij bovendien niet door het hoog opvlammende vuur werd aangetast.

Ter ere van de hostie werd een processie gehouden door de binnenstad van Amsterdam. Deze omgang is nu bekend als De Stille Omgang. Zo genoemd omdat katholieken deze tijdens de reformatie stiekem moesten lopen. Dit deden mannen 's nachts en in stilte; een meditatieve wandeling wordt het ook wel genoemd. In de jaren 50 bereikte De Stille Omgang zijn hoogtepunt met 60.000 mannen die meeliepen. Nog steeds lopen jaarlijks zo’n 7.000 mensen mee in De Stille Omgang, gelukkig ook vrouwen. Omdat hij pas in maart plaatsvindt moet ik vandaag helaas alleen op pad.

Ik kom, toepasselijk, via de Heiligeweg aan bij het begin van de route van De Stille Omgang. De Heiligeweg heeft zijn naam namelijk te danken aan deze pelgrimstocht: dit was de route die bedevaarders vanuit het zuidoosten van Nederland namen.

Ik begin bij het Begijnhof. Boven de kapel hoor ik vanuit een woning een stelletje ruzie maken. Ook op zo’n mooie plek, waar alleen vrouwen wonen, maken mensen ruzie. Ik start mijn tocht die, via de Kalverstraat, over de Niewendijk, via de Warmoestraat en het Nes, weer naar het beginpunt loopt. Ik probeer me voor te stellen hoe dit 's nachts zou zijn met 7.000 andere stille mensen om mij heen. Dit is lastig overdag, tussen het winkelende publiek. Ik probeer in een meditatieve gemoedstoestand te komen, dit blijkt ook moeilijk, ik trek aandacht met mijn camera: de een wil praten over fotografie, een ander wil op de foto.

In de route zijn een aantal locaties gemarkeerd waar je kan bidden. Ik maak op elk van deze locaties een foto. Tegen het einde van de route denk ik dan toch iets te zien, een afbeelding van een heilige op een souvenir coin machine (misschien heb je die ook wel eens in een kerk zien staan). Maar ik vergis me, het is gewoon maar een koffie machine. Voor mij blijft de route van De Stille Omgang het gedeelte van Amsterdam waar ik liever niet kom. Het is alsof ik aan het winkelen ben zonder een winkel in te gaan. Ik heb wel rustig de tijd om over de uitwerking van mijn project na te denken. Hoe zou zo’n heilige plek er voor mij dan wel uit zien?

De kapel van gister kwam al meer in de buurt van wat ik voor ogen heb. Een esthetische omgeving, daar voel ik mij prettiger in. Ik kom wel een aantal interessante dingen tegen die maken dat mijn plan steeds meer vorm begint te krijgen in mijn hoofd. God vind ik hier misschien niet, tussen de mensen die om 11:00 uur in de ochtend al aan het bier zitten, maar inspiratie wel. Aangezien Wikipedia dit als een van de redenen noemt om een bedevaart te ondernemen doe ik het in ieder geval niet helemaal fout.

Dag 3:

Vandaag begint de stress toch een beetje toe te slaan. Ik ben niet helemaal tevreden over mijn foto’s van De Stille Omgang, maar moet ik dan terug om deze over te maken? Er zijn nog zoveel andere dingen die ik wil doen.

Ik besluit me te richten op mijn uiteindelijke project, een ‘heilige’ plek in de Torenkamer. Ik heb genoeg gezien om één ding te weten: wonderen kunnen overal gebeuren. Dus sluit ik mij op in de toren om deze nader te onderzoeken en te kijken of hij mirakuleuze eigenschappen bezit.

Zoals ik in het boek ‘Go East’ van Stine Jensen las: als het op spirituele beleving aankomt kan niemand zeggen wat echt is en wat niet. Met fotografie is dat wel iets lastiger. Ik kan wel zeggen dat ik hier een wonder heb zien gebeuren, maar mensen willen uiteindelijk ook iets zien.

Voordat ik begin fiets ik langs de kringloopwinkel op zoek naar een gouden beker. Die hebben ze niet, maar als ik naar buiten loop zie ik nog net een stuk interessante zwarte glitterstof liggen. Ik vraag de man achter de kassa wat deze kost maar hij heeft geen idee wat het is en geeft hem me gratis mee. Dit zie ik maar als een teken, het stuk stof, dat me aan het heelal doet denken, moest voor mij zijn.

Daarna ga ik langs het fotolab om mijn negatieven op te halen. Dit begint ook al een soort ritueel te worden, waarbij ik elke dag een snoepje uit de pot op de toonbank mee neem. De zilveren papiertjes bewaar ik, misschien moet ik hier nog wel iets mee.

Nu ga ik eindelijk in de Torenkamer zelf fotograferen, mijn heiligdom voor deze week. Ik kijk naar de stof, de papiertjes, de schaduwen die zich snel over de muur bewegen. Ik begin met fotograferen en kom telkens tot iets nieuws onder invloed van de schaduwen. Je beeld verandert continu omdat het licht steeds verandert.

In de avond ga ik nog een keer De Stille Omgang lopen. Toch nieuwsgierig hoe dit er in het donker uitziet. Er staat een prachtige volle maan aan de hemel. Maar verder blijft de Kalverstraat gewoon de Kalverstraat. Misschien dat ik het in maart nog eens probeer tijdens de officiële omgang. Samen met 7.000 mensen, hoe zou dat voelen?

Morgen nog een dag in de toren fotograferen, nergens meer om naartoe te gaan. En dan de laatste dag. Ik hoop maar dat ik er dan klaar voor ben om deze plek achter mij te laten. Er heeft zich wel al een concreter idee gevormd van wat ik hier ga maken. Het wordt een labyrint. Er zijn veel kerken die een tegelvloer hebben met een labyrint er in. Deze waren bedoeld om de mensen die het heilige land niet konden bezoeken, toch iets te laten ervaren van een pelgrimsreis. Ik hoop mensen met mijn labyrint ook mee op reis te kunnen nemen, en een klein beetje van het miraculeuze te laten ervaren. Beluisteren

Dag 4:

Donderdag schijnt de beruchte instort dag te zijn. Vanochtend kon ik me daar nog niks bij voorstellen, maar nu zeker wel. Daarom vandaag een korte blog.

Het begon toen ik vanochtend mijn rolletjes op ging halen bij het lab en ze nog niet klaar waren. En het eindigt met een printer die niet wil doen wat ik wil. Ik wist niet dat ik zo veel kon doen in vijf dagen, maar ze zijn toch net een beetje te kort.

Het is een luxe dat ik deze ruimte, en vooral vijf dagen de tijd, tot mijn beschikking heb. Er moet altijd zo veel anders maar nu hoef ik alleen dit, op deze inspirerende locatie. Ik begin steeds meer in zijn miraculeuze krachten te geloven. Ida Peerdeman zag dan Maria, ik zag een aantal beelden die ik moest maken.

En dat gedoe met die printer, en een glas water dat ik over wat werk heen liet vallen, zie ik maar niet als een voorteken voor morgen.

Dag 5:

Ik zit midden in mijn labyrint, tussen mijn foto’s, mijn laatste blog te schrijven. Ben ik tevreden vraagt iedereen. Nou, dat ben ik nooit echt. Als ik iets heb gemaakt ben ik altijd al bezig met het volgende of hoe het beter kan. Ik ben ook zeker nog niet klaar met dit onderzoek. Wat komt er nu? Nou, ik ben bijvoorbeeld nog op zoek naar een Guru.

Maar nu ben ik hier, ik heb me deze ruimte eigen gemaakt. Hij heeft voor mij nog nooit zo goed aangevoeld. Heel leeg, mijn labyrint als een grafische print op de vloer, verspreid door de ruimte foto’s die ik allemaal hier heb gemaakt.

Is de Torenkamer een bedevaartsplaats voor me geworden, zoals omschreven in mijn plan? Ik ben overal naartoe gelopen maar uiteindelijk kwam ik altijd hier weer terug. Misschien een beetje zoals de miraculeuze hostie. De priester probeerde deze mee te nemen vanuit het huis van de stervende man, maar op miraculeuze wijze keerde de hostie steeds weer naar huis terug.

Om de hostie uiteindelijk toch mee te krijgen werd er een processie gelopen: ‘De Stille Omgang’. Ik maakte hier mijn eigen omgang in de vorm van een labyrint. Nu dat klaar is is het tijd om naar huis te gaan en uit te rusten van een inspirerende week.

Hersenspinsels & de vlucht naar Kuala Lumpur

zondag 15 januari De afgelopen dagen wisten we niet meer welke dag het was en wat we wanneer deden. Lauren en ik waren ondertussen van hostel geswitcht, omdat hier een super fijn dakterras is en de kamers en douches wat luxer. Laura en Julia (haar Duitse vriendin die ze in Vietnam heeft ontmoet, die met haar mee gaat naar de Everest Base Camp) slapen nog in het vorige hostel, maar zijn hier even vaak te vinden als wij. Ik erger me een beetje aan mezelf. Ken je dat, dat je jezelf erop betrapt dat je een beetje tof zit te doen? I don`t know. Voel me niet helemaal mezelf. Ik vraag me af hoe dat komt. Misschien omdat ik 24/7 met mensen ben. Misschien kan ik de volgende keer dat ik naar het buitenland wil beter echt ergens gaan werken en er langere tijd blijven. Zo heb ik meer tijd alleen. Of wat meer geld sparen, opdat ik af en toe een single room kan nemen. Ik mis de stilte. Gek wel, ik dacht dat ik in Nepal meer stilte dan ooit zou ervaren. I guess dat ik best een klooster had kunnen opzoeken of nu al vipassana had kunnen doen, in plaats van een ticket naar Maleisië boeken. Ik weet niet zo goed waarom ik dat niet heb gedaan. Angst? Ik maak veel geestverruimende dingen mee hier. Ik leer veel lessen waar ik heel dankbaar voor ben en ik ontmoet veel inspirerende mensen. Maar het ongelukkige gevoel dat ik al een paar maanden heb, is nog steeds sluimerend aanwezig en steekt de kop op als de piekmomenten voorbij zijn. Ik denk dat ik uit ervaring weet hoe ik daar vanaf kan komen: een tijdje veel alleen zijn, schrijven, yoga doen, gezond eten, goed slapen en sporten. Vooral veel alleen zijn en veel schrijven is belangrijk. Waarom doe ik dat dan niet? Mijn gevoelens schieten alle kanten op. Op sommige momenten mis ik thuis en op andere momenten word ik bijna panisch van de gedachte aan terug moeten. Er valt geen pijl op te trekken. Lauren is zo geweldig en ik geniet enorm van haar gezelschap, dus de gedachte aan onze wegen laten scheiden doet zeer. Maar ik MOET alleen zijn... Misschien kan ik ook zeggen dat ik in mijn eentje wil zijn overdag, maar dat we `s avonds samen gaan eten. Jeetje, ik ben echt een introvert in disguise. Ik ben nu een maand aan het reizen en ik overdrijf niet als ik zeg dat ik letterlijk 10 minuten alleen ben geweest, namelijk toen ik naar de pinautomaat moest en Lauren in het restaurant bleef zitten, omdat we vergeten waren genoeg geld te halen. En met alleen zijn bedoel ik dan zonder iemand die ik ken, want ik had toen alsnog honderd locals om me heen natuurlijk. Desalniettemin was het fijn om even alleen te zijn. Ik had hier ook gewoon mijn schrijfgerei kunnen pakken en in een koffie tentje kunnen gaan schrijven. Gek dat ik dat om een of andere reden dan toch niet doe. Ik denk omdat de helft van mij wel heel graag samen is en het zo makkelijk is om gewoon met de groep mee te bewegen. ----------------------------------------------------------------- Okay. Dit ging allemaal niet helemaal soepel. Ik ben er de afgelopen maand een beetje gewend aan geraakt dat Lauren alles regelt; ze is de navigator, zoekt hostels op, informeert waar en wanneer we in bussen of taxi`s moeten, herinnert me eraan wanneer we weer moeten pinnen, vlecht m`n haar en geeft me bij elke maaltijd een preek als ik er weer eens te veel zout op doe (lol). Je denkt dat je super zelfstandig moet zijn als je alleen reist, maar nee hoor, je vindt zo een nieuwe mamma. Dit is wel een heel groot voordeel aan samen reizen. Anyway, ik ga er ondertussen dus gewoon een beetje vanuit dat ik mijn brein volledig op non-actief kan stellen (ik doe zelfs niet mee met kaartspelletjes omdat ik dan moet nadenken) en nog steeds prima overleef. Maar vanmorgen had Lauren een enorme kater, terwijl ik vroeg naar bed was gegaan, dus de verantwoordelijkheid om voorbereid en op tijd op het vliegveld te komen lag eigenlijk in mijn handen. Ik besefte dat echter niet zo, met als gevolg dat we veel te laat zijn vertrokken van het hostel. Lauren was bezig met twee vlechten te maken in mijn haar, maar na de eerste vlecht zei ik opeens: `By the way, don`t we kind off need to be at the airport in one hour?` Dus wij nemen gelijk een taxi, maar vervolgens staan we in de file. Had Lauren wel mooi tijd om de tweede vlecht te maken, want ik zag er natuurlijk niet uit zo. Toen we door de douane probeerden te gaan, bleek Lauren haar paspoort te zijn kwijtgeraakt. :))))))))))))))))) Gelukkig vonden we hem in het cafeetje waar ze snel een snack had gekocht. Eenmaal aan boord van het vliegtuig vielen we bijna flauw van de honger, want we waren helemaal vergeten te lunchen in het hostel voordat we weggingen en het was ondertussen al 4 uur. Dus wij bestellen de halve menukaart van het vliegtuig. De steward moest ons helaas mededelen dat ze geen Nepalese roepies accepteerden. Lauren gaf haar VISA-kaart, maar die werkte niet. Toen gaf ik mijn creditcard, maar die werkte ook niet. Toen begonnen we een beetje nerveus te worden. Ik probeerde op hoop van zegen mijn ING-pas, maar daar was de machine ook niet blij mee. Lauren heeft toen haar hele rugzak doorgespit en vond, tot grote euforie van ons beiden, ergens onderin een briefje van 50 dollar. Toen de steward met het geld wegliep, hadden we het erover hoe we door het oog van de naald gekropen waren en bijna waren verhongerd (overdrijven is een vak dames en heren). Even later kwam de steward echter weer aanlopen met Laurens briefje van 50 en hij zei dat zijn baas het briefje niet accepteerde omdat er -echt- een microscopisch klein scheurtje in de bovenkant van het briefje zat. ........ Het enige geld wat we verder hadden is mijn twee euro muntje, maar daar deden ze het niet voor. Wij waren ons al aan het voorbereiden waren op onze spoedige hongerdood (`Yup, this is it. This is how it ends.`), toen de andere aardige steward een pak koekjes aan ons doneerde, die wij binnen no-time verslonden. Lieve steward 1 vroeg waar we gingen overnachten, hij wilde ons namelijk best geld lenen als we morgen even zouden meeten (hoe lief wtf). Daar voelden we ons te bezwaard toe, dus daar moesten we even over nadenken. Maar net toen we op het knopje hadden gedrukt dat we toch wat wilden bestellen, kwam hij met twee bakjes eten aan. Het bleken crew-maaltijden te zijn. Hij zette de eerste voor ons neer en Lauren en ik keken verschrikt naar de sticker die erop zat: Chicken curry. Ik durfde niets te zeggen, maar gelukkig zei Lauren dat we vegetariërs zijn. Hahaaaa.... Gelukkig was de andere vegetarisch... Dus hier zitten we dan, met min of meer gestilte honger. Ik heb een kleine rugtas gekocht en daar wat zomerkleren van Laura ingepropt en mijn Nikes aan de buitenkant vastgebonden, en samen met mijn twee euro muntje en de 50 Nepalese roepies die ik nog over heb (wat ongeveer 45 eurocent is), zijn dat momenteel al mijn bezittingen. Mijn backpack heb ik in het hostel achtergelaten om kosten te sparen door geen ruimbagage in te checken, dus die haal ik op wanneer ik terugkom in Nepal voor vipassana. Overigens konden we de vraag waar we overnachten in Kuala Lumpur niet meteen beantwoorden. We waren vergeten te kijken hoe ons hostel heet. Gaat echt keilekker dit. Gelukkig kon Lauren het ergens op haar telefoon vinden. Het blijkt wel een uur met de auto vanaf het vliegveld, dus dat zal wel drie uur in de bus zijn. Dus we komen `s nachts pas aan in ons hostel. Man man man wat een dag. Hilarisch weetje: In Ierland hebben ze de volgende uitdrukking: I`m sweating like a nun in a cucumber field. Wel vreemd dat samen zijn en alleen zijn zo anders aanvoelt, zelfs al zit je in stilte naast elkaar. En dat het voelt alsof je in je eentje bent, wanneer je omringt bent door honderd mensen die je niet kent, maar dat het voelt alsof je samen met iemand bent, als één iemand die je kent in dezelfde ruimte zit. Alleen omdat je wat historische feiten over die persoon weet en je wat met elkaar gepraat hebt, voelt de afstand tussen jullie als niet-bestaand, terwijl je net zo min in het hoofd van deze zogenaamd bekende kan kijken als van een onbekende. En zo`n vreemde is zo vreemd nog niet, als je denkt aan alle universeel menselijke eigenschappen. Wat representeert die drang om alleen te zijn, waar verwijst het naar? Een verlangen naar stilte en contemplatie denk ik. Er is een bepaalde mate van (zelf)bewustzijn wanneer je alleen bent, een bepaalde alertheid. Als je samen bent, dan ontspan je sneller en dat bedoel ik niet per se op een goede manier. Ik had bijvoorbeeld zeker gezorgd dat ik al Maleisisch geld op zak had gehad, als ik alleen naar Maleisië had moeten vliegen. Maar als je samen bent dan denk je dat het wel goed komt ofzo. Interessant fenomeen. We gaan dalen, dus ik moet mijn tablet wegdoen. Whieeee Kuala Lumpur here we come!