#lookingforsolace
Text
De Torenkamer
In februari deed ik mee aan De Torenkamer, een artist in residentie programma van een week verbonden aan het radio programma opium. Ik hield die week een blog bij in dit is mij goed bevallen. Ik post het hier en neem me bij deze voor meer te gaan schrijven en meer tekst te verwerken in mijn werk.
Torenkamer plan:
Ik werk momenteel aan een serie met de werktitel ‘Looking for Solace’ waarin ik opzoek ben naar hoop. Na de geboorte van mijn zoon werd het idee van sterfelijkheid steeds moeilijker voor mij te accepteren. Ik onderzoek rituelen, geloof, het miraculeuze, toeval. Allemaal met als onderliggende vraag: hoe kan ik, en hoe kunnen anderen, leven met het feit dat dit leven eindig is.
Vanuit de torenkamer wil ik te voet twee bedevaartsplaatsen in Amsterdam bezoeken. Ik wil 'De Stille Omgang' lopen en 'De Kapel van de Vrouwe van Alle Volkeren’ bezoeken. Mijn bevindingen van de tocht hierheen en wat ik aantref wil ik bijhouden in een logboek. Dit moet de inspiratie vormen om in de torenkamer mijn eigen ‘heilige’ plek te gaan creëren.
Dag 1:
Ik kom aan in de Torenkamer maar ga ook meteen weer weg. Deze week ga ik namelijk vanuit de Torenkamer op bedevaart in Amsterdam. Vandaag loop ik naar De Kapel van de Vrouwe van Alle Volkeren. De lucht is grijs en het miezert, toch zie ik onderweg dingen die ik moet fotograferen, al heb ik nog geen idee wat zij met mijn zoektocht te maken hebben.
Als ik mijn bestemming heb bereikt vraag ik een man hoe hij in de kapel terecht gekomen is. Hij vraagt mij: weet u dat hier een mirakel is gebeurd?
Hij wijst hierbij op het volgende: Ida Peerdeman (1905-1996), had last (zo omschreef zij het zelf) van Maria verschijningen. Maria vertelde haar dat zij voortaan De Vrouwe van Alle Volkeren genoemd wilde worden. In totaal ontving Ida Peerdeman 54 van deze boodschappen. In opdracht van De Vrouwe van Alle Volkeren liet ze een schilderij vervaardigen en een kapel bouwen. Er had eigenlijk ook een kerk gebouwd moeten worden, op de parkeerplaats van het RAI congrescentrum, maar deze is er nooit gekomen.
Vanuit heel de wereld komen mensen de kapel bezoeken en het schilderij van De Vrouwe van Alle Volkeren bekijken. En in 2002 werden de boodschappen van Ida Peerdeman door de kerk erkend, ze kregen de bevestiging van supernatuurlijke aard.
Als ik binnen kom begint de mis. Er is er elke dag één, sommige dagen zelfs twee. Voor een maandag ochtend vind ik het best druk in de kapel. Iedereen die binnenkomt maakt meteen een knieval voor Jezus aan het kruis en als ze langs het schilderij van De Vrouwe van Alle Volkeren lopen opnieuw.
De zusters, die in het oude woonhuis van Ida Peerdeman, dat aan de kapel verbonden is, wonen, zijn in het roomwit gekleed. Rokken tot op de enkels, een van hen met Uggs eronder. Het ziet er uit alsof zij het erg gezellig met elkaar hebben. Als één hechte familie, geen zorgen, elke dag hetzelfde. Ze giechelen zelfs een beetje met elkaar. Het voelt als een onbezorgd leven, ik ben een beetje jaloers.
Het publiek is hoofdzakelijk vrouw, toch is de priester man. Wat had ik dan verwacht? Ik hoopte dat De Vrouwe van Alle Volkeren feminist zou zijn.
Mijn aandacht kan ik slecht bij de preek houden, veel herhaling en de priester heeft een zwaar Duits accent. Maar er is veel te zien. Heel veel goud en daar houd ik van, maar het doet me wel een beetje kitsch aan (en dan niet met een knipoog). De bezoekers gaan echt in de dienst op, dus misschien ben ik te sceptisch. Een zin vang ik wel op: ‘Gedoopt zijn is geen ticket naar de hemel’. Nu ben ik niet gedoopt, maar ik probeer wel te bedenken hoe zo’n ticket er dan uit zou kunnen zien.
Ik heb vandaag geen mirakel gezien en ook dat supernatuurlijke heb ik nog niet gevoeld. Maar morgen weer verder, dan loop ik De Stille Omgang.
Dag 2:
Mijn zoektocht gaat verder, vandaag het mirakel van Amsterdam.
In 1345 was een man zwaar ziek en vreesde te sterven. Er werd een priester bij geroepen. Deze gaf hem een hostie. De zieke man kon een braakneiging niet onderdrukken en braakte de hosti in de haard uit. Daar bleek dat de zieke man niet alleen de hosti onbeschadigd had uitgebraakt maar dat hij bovendien niet door het hoog opvlammende vuur werd aangetast.
Ter ere van de hostie werd een processie gehouden door de binnenstad van Amsterdam. Deze omgang is nu bekend als De Stille Omgang. Zo genoemd omdat katholieken deze tijdens de reformatie stiekem moesten lopen. Dit deden mannen 's nachts en in stilte; een meditatieve wandeling wordt het ook wel genoemd. In de jaren 50 bereikte De Stille Omgang zijn hoogtepunt met 60.000 mannen die meeliepen. Nog steeds lopen jaarlijks zo’n 7.000 mensen mee in De Stille Omgang, gelukkig ook vrouwen. Omdat hij pas in maart plaatsvindt moet ik vandaag helaas alleen op pad.
Ik kom, toepasselijk, via de Heiligeweg aan bij het begin van de route van De Stille Omgang. De Heiligeweg heeft zijn naam namelijk te danken aan deze pelgrimstocht: dit was de route die bedevaarders vanuit het zuidoosten van Nederland namen.
Ik begin bij het Begijnhof. Boven de kapel hoor ik vanuit een woning een stelletje ruzie maken. Ook op zo’n mooie plek, waar alleen vrouwen wonen, maken mensen ruzie. Ik start mijn tocht die, via de Kalverstraat, over de Niewendijk, via de Warmoestraat en het Nes, weer naar het beginpunt loopt. Ik probeer me voor te stellen hoe dit 's nachts zou zijn met 7.000 andere stille mensen om mij heen. Dit is lastig overdag, tussen het winkelende publiek. Ik probeer in een meditatieve gemoedstoestand te komen, dit blijkt ook moeilijk, ik trek aandacht met mijn camera: de een wil praten over fotografie, een ander wil op de foto.
In de route zijn een aantal locaties gemarkeerd waar je kan bidden. Ik maak op elk van deze locaties een foto. Tegen het einde van de route denk ik dan toch iets te zien, een afbeelding van een heilige op een souvenir coin machine (misschien heb je die ook wel eens in een kerk zien staan). Maar ik vergis me, het is gewoon maar een koffie machine. Voor mij blijft de route van De Stille Omgang het gedeelte van Amsterdam waar ik liever niet kom. Het is alsof ik aan het winkelen ben zonder een winkel in te gaan. Ik heb wel rustig de tijd om over de uitwerking van mijn project na te denken. Hoe zou zo’n heilige plek er voor mij dan wel uit zien?
De kapel van gister kwam al meer in de buurt van wat ik voor ogen heb. Een esthetische omgeving, daar voel ik mij prettiger in. Ik kom wel een aantal interessante dingen tegen die maken dat mijn plan steeds meer vorm begint te krijgen in mijn hoofd. God vind ik hier misschien niet, tussen de mensen die om 11:00 uur in de ochtend al aan het bier zitten, maar inspiratie wel. Aangezien Wikipedia dit als een van de redenen noemt om een bedevaart te ondernemen doe ik het in ieder geval niet helemaal fout.
Dag 3:
Vandaag begint de stress toch een beetje toe te slaan. Ik ben niet helemaal tevreden over mijn foto’s van De Stille Omgang, maar moet ik dan terug om deze over te maken? Er zijn nog zoveel andere dingen die ik wil doen.
Ik besluit me te richten op mijn uiteindelijke project, een ‘heilige’ plek in de Torenkamer. Ik heb genoeg gezien om één ding te weten: wonderen kunnen overal gebeuren. Dus sluit ik mij op in de toren om deze nader te onderzoeken en te kijken of hij mirakuleuze eigenschappen bezit.
Zoals ik in het boek ‘Go East’ van Stine Jensen las: als het op spirituele beleving aankomt kan niemand zeggen wat echt is en wat niet. Met fotografie is dat wel iets lastiger. Ik kan wel zeggen dat ik hier een wonder heb zien gebeuren, maar mensen willen uiteindelijk ook iets zien.
Voordat ik begin fiets ik langs de kringloopwinkel op zoek naar een gouden beker. Die hebben ze niet, maar als ik naar buiten loop zie ik nog net een stuk interessante zwarte glitterstof liggen. Ik vraag de man achter de kassa wat deze kost maar hij heeft geen idee wat het is en geeft hem me gratis mee. Dit zie ik maar als een teken, het stuk stof, dat me aan het heelal doet denken, moest voor mij zijn.
Daarna ga ik langs het fotolab om mijn negatieven op te halen. Dit begint ook al een soort ritueel te worden, waarbij ik elke dag een snoepje uit de pot op de toonbank mee neem. De zilveren papiertjes bewaar ik, misschien moet ik hier nog wel iets mee.
Nu ga ik eindelijk in de Torenkamer zelf fotograferen, mijn heiligdom voor deze week. Ik kijk naar de stof, de papiertjes, de schaduwen die zich snel over de muur bewegen. Ik begin met fotograferen en kom telkens tot iets nieuws onder invloed van de schaduwen. Je beeld verandert continu omdat het licht steeds verandert.
In de avond ga ik nog een keer De Stille Omgang lopen. Toch nieuwsgierig hoe dit er in het donker uitziet. Er staat een prachtige volle maan aan de hemel. Maar verder blijft de Kalverstraat gewoon de Kalverstraat. Misschien dat ik het in maart nog eens probeer tijdens de officiële omgang. Samen met 7.000 mensen, hoe zou dat voelen?
Morgen nog een dag in de toren fotograferen, nergens meer om naartoe te gaan. En dan de laatste dag. Ik hoop maar dat ik er dan klaar voor ben om deze plek achter mij te laten. Er heeft zich wel al een concreter idee gevormd van wat ik hier ga maken. Het wordt een labyrint. Er zijn veel kerken die een tegelvloer hebben met een labyrint er in. Deze waren bedoeld om de mensen die het heilige land niet konden bezoeken, toch iets te laten ervaren van een pelgrimsreis. Ik hoop mensen met mijn labyrint ook mee op reis te kunnen nemen, en een klein beetje van het miraculeuze te laten ervaren.
Beluisteren
Dag 4:
Donderdag schijnt de beruchte instort dag te zijn. Vanochtend kon ik me daar nog niks bij voorstellen, maar nu zeker wel. Daarom vandaag een korte blog.
Het begon toen ik vanochtend mijn rolletjes op ging halen bij het lab en ze nog niet klaar waren. En het eindigt met een printer die niet wil doen wat ik wil. Ik wist niet dat ik zo veel kon doen in vijf dagen, maar ze zijn toch net een beetje te kort.
Het is een luxe dat ik deze ruimte, en vooral vijf dagen de tijd, tot mijn beschikking heb. Er moet altijd zo veel anders maar nu hoef ik alleen dit, op deze inspirerende locatie. Ik begin steeds meer in zijn miraculeuze krachten te geloven. Ida Peerdeman zag dan Maria, ik zag een aantal beelden die ik moest maken.
En dat gedoe met die printer, en een glas water dat ik over wat werk heen liet vallen, zie ik maar niet als een voorteken voor morgen.
Dag 5:
Ik zit midden in mijn labyrint, tussen mijn foto’s, mijn laatste blog te schrijven. Ben ik tevreden vraagt iedereen. Nou, dat ben ik nooit echt. Als ik iets heb gemaakt ben ik altijd al bezig met het volgende of hoe het beter kan. Ik ben ook zeker nog niet klaar met dit onderzoek. Wat komt er nu? Nou, ik ben bijvoorbeeld nog op zoek naar een Guru.
Maar nu ben ik hier, ik heb me deze ruimte eigen gemaakt. Hij heeft voor mij nog nooit zo goed aangevoeld. Heel leeg, mijn labyrint als een grafische print op de vloer, verspreid door de ruimte foto’s die ik allemaal hier heb gemaakt.
Is de Torenkamer een bedevaartsplaats voor me geworden, zoals omschreven in mijn plan? Ik ben overal naartoe gelopen maar uiteindelijk kwam ik altijd hier weer terug. Misschien een beetje zoals de miraculeuze hostie. De priester probeerde deze mee te nemen vanuit het huis van de stervende man, maar op miraculeuze wijze keerde de hostie steeds weer naar huis terug.
Om de hostie uiteindelijk toch mee te krijgen werd er een processie gelopen: ‘De Stille Omgang’. Ik maakte hier mijn eigen omgang in de vorm van een labyrint. Nu dat klaar is is het tijd om naar huis te gaan en uit te rusten van een inspirerende week.
#torenkamer#detorenkamer#opium#vondelcs#artistinresidence#artistresidencyinmotherhood#evavanooijen#photographer#pelgrimage#research#radio#lookingforsolace#workinprogress
1 note
·
View note
Last Seen Blogs
