🇹🇷👩🦰👨🦰Saç video/makale 2: Saçın özellikleri,dökülme nedenleri, önlemler ve tedavisi?
🦋Saç kökü, saç grefti, saç teli nedir?Saç kökü veya grefti 1-2-3-4 saç teli içeren follüküler ünite yapısındadır.
🦋Normal insanda kaç saç teli vardır?
👉İnsanda saç oluşumu anne karnında 9. haftada başlar ve sayısal olarak 22. haftada tamamlanır. 2.haftadan sonra yeni kıl follikülü eklenmez ancak kalite değişimi devam eder.
👉İnsan vücudunun avuç içi, ayak tabanı ve dudaklar dışındaki her yerinde kıl follikülü vardır ancak bunların önemli bir çoğunluğu gelişemeden yok olur.
👉Tüm vücutta 5 milyon kıl kökü vardır.
Bu 5 milyon kıl kökünün büyük çoğunluğu gelişimini tamamlayamadan gözle zor fark edilen ve lanugo denilen ayva tüyü şeklinde kalır.
👉Saçlı deride 100 bin-150 bin (220 bine kadar çıkabilmektedir) saç teli vardır.
👉100 bin olan seyrek/ince görünür,200 bin olan çok sık /kalın görünür.
👉İnsan doğduğu günlerde saçlı derisinde cm karede 1100 follikül vardır. Ancak bunların hepsi vellüs (tüysü) kıllardır(tam gelişmemiş tüy halindedir).
👉1 yaşın sonunda cm karede 800, 6 yaşın sonunda 600 saç teline kadar düşer.
Ergenlik döneminde 1 cm karede saç sıklığı 300-500 kök civarına kadar iner.
👉Vücuttaki diğer kıllar genellikle tekli halde iken saçlı deride 1-2-3-4 kök içeren folliküler ünite denilen gruplar halindedir.
👉Hiç dökülme problemi olmayan bir erişkinde daha sık olan ense bölgesinde santimetre karede 100-150 arası foliküler ünite vardır.
👉Saç dökülmesi olduğunda cm karededeki sıklık 60 dan aşağı düştüğünde artık seyrelme fark edilir.
👉Her saç kökünde hayat boyu 20 kez saç teli çıkabilir.
👉Ortalama saç günde 0.3 mm, ayda 6-12 mm(ortalama 1 cm), yılda 12 cm ve 7 yılda bele kadar uzar(70-80 cm).
🦋Saç dökülmesi 10 en sık tipleri;
1)Androgenetik alopesi(AGA):En sık tip, erkeklerin %50, kadınlarda %25 görülür
2)Alopesi areata: bağışıklık sistem sorunlu, saç kıran da da denir.3)Alopesi totalis 4)Traksiyon alopesi 5)Skatrisyel alopesi. 6)Telogen effluvium : kadınlarda genelde doğum sonrası veya menopoza girildiğinde.7)involutional alopesi.8)Alopesi barbae:sakal bölgesindedir.9)Anagen Effluvium: saçlar incelmeden ani hızlı dökülür.10) Alopesi universalis: %0,001 oranında görülür. Tüm vücud kılları dökülür.
🦋Saç dökülmesi ve saç kökleri şikayeti olan hastalar öncelikle ayrıntılı analiz edilmelidir
🦋Bu analizler öncelikler hasta öyküsü, fizik muayane, saç analizi ve kan tahlillerinin istenmesini kapsar.
🦋Kişinin yaş, boy/kilo,beslenme alışkanlığı,alkol, sigara yada madde kullanım öyküsü önemlidir.
🦋Diğer taraftan saçın ne zaman süredir döküldüğü, günde kaç tel döküldüğü, hangi mevsimlerde döküldüğü de sorgulanmalıdır.🦋Örneğin bir bilimsel çalışmada bireylerin çoğunluğunun telojen faza( ilk video ve makaleye bakınız!) yaz aylarında (fazla güneşin yan etkisi?, yeterli oranda güneş faydalı)daha fazla girdiği kanıtlanmıştır.
🦋Günde 15-20 dakika normal güneş ışıgı faydalıdır; prolaktin seviyesini düşürür, vitD’i artırır( fazlası zarar verir).
🦋Ayrıca normal saç dökülmesi en çok yaz sonu ve sonbahar başında olmaktadır, bu mevsimsel dökülme olup 2-3 ay sürebilir.
🦋Mevsimsel saç dökülmesinde, beyin epifiz bezinde salınan ve uyku düzeyini sağlayan melatonin hormonu yaz aylarında az salgılanır.
🦋Yeterli oranda melatonin hormonu olmadan saçlar anajen veya büyüme fazından, katagen ve telojen faIna gecerler, 1-2 ay sonra da dökülme fazına (ekzojen)geçerler.Bu durumda ( sonbaharda) saç dökülmesini fark edersiniz.
🦋Ayrıca daha önce gecirmiş olduğu ameliyat ve hastalıklar, aile ve 1. derece akrabalardaki problemler ayrıntılı olarak doktora anlatılmalıdır.
🦋Kronik ilaç kullanımı veya hastalığı varsa belirtilmelidir.
🦋istenecek laboratuvar analizleri:
👉Genel kan tahlilleri:açlık Glukoz,PT,PTT,INR,pıhtılaşma zamanı,Na,K,Cl,SGOT,SGPT,LDH,ALP,GGT, Totalkolestrol,HDL,LDL,Trigliserid,BUN,Kreatin,ürik asit,total bilüribin,indirekt Bilüribin,
HbA1C,insülin,Kan demiri,Total kan demirKapasitesi,ferritin,Kalsiyum,magnezyum,Çinko,Bakır,Folik asit;vitamin B12,VitD3,sistin,linoleik asit,Pantotenik asit,Biotin,totalprotein,albümin,ASO,CRP,RF,Sedimentasyon
👉Serolojik testler:hepatitB ve C, HiV, gerekirse bazı virüs testleri, sifiliz ve diğer.
👉Tam idrar tetkiki:
👉Hormonlar: TSH,sT3,sT4,PTH,FSH,LH,prolaktin,Progesteron,estrojen,Androstenedion,DHEA,DHEA-S, Total ve freeTestesteron,Kortizon,SHBG,17-OHP,DHT,total PSA,sPSA.
👉Gerekli görülürse USG, CT(Tomografi) ve MR istenebilir.
🦋Bu kadar labaratuvar testini neden istiyoruz? Bu soruyu bir kaç kronik hastalık ve/ veya geçirilmiş ameliyatlarla cevap verebiliriz;
👉Örneğin kadınlarda saç dökülmesinin %90’a kadar nedeni hormonal ve mineral- vitamin eksiklikleridir.
👉Diğer taraftan obesite hastalarının mide küçültme ameliyatı sonrası saç dökülmesi yine mineral vitamin eksikliği yanında protein-enerji metabolizma bozukluğu olabilir.
👉Yine Diabetik hastalar(şeker)Tiroid hastalıklarında( kronik hipotiroidi ve hipertroidde)stres bozukluğu, diş çürüklerinde, bazı ilaç kullanımları( kolestrol düşürücüler,bazı onkolojik ilaçlar,bazı Hipertansiyon ilaçları, tiroid hormon düşürücü ilaçlar, doğum kontrol hapları, bazı psikiyatrık ilaçlar) ve yüksek doz A vitamini de saç dökülmesine sık rastlanır.
bazı Hipertansiyon ilaçları, tiroid hormon düşürücü ilaçlar, doğum kontrol hapları, bazı psikiyatrık ilaçlar) ve yüksek doz A vitamini de saç dökülmesine sık rastlanır.
👉 Demir-biotin-çinko-bakır-pantotenik asit-
linoleik asit-vitamin B12 eksiklikleri-D vitamin eksikliği-folik asit eksikliğinde saç dökülmesi görülebilir.
Ve bir gün aydınlığında Ay ışığının yankılanır mı simsiyah gölgelerimiz?Ve o siyah çehreni gülümsetebilir mi ışığım?Ve gölgeden gelen ruhum yerde yatmayı bırakıp yükselir mi ışığa?