Türkiye Uzayda Yerli Uydu Geliştirme Programı

Uydu Üretimlerinin Tek Çatı Altına Toplanması ve Yerli Uydu Geliştirme Programı Uydu üretim faaliyetlerinin en yüksek verimlilik ve etkinlikle yürütülmesini sağlamak ve mükerrerlikten kaçınmak için,◊    Ülkemizdeki uydu teknolojilerine ilişkin temel yetenekleri bir mükemmeliyet merkezinde toplamak,◊    İhtiyaçlar doğrultusunda en etkin şekilde kaynak yönetimini tek elden sağlamak,◊    Uydu…

View On WordPress

Yeni Ufuklar size cüce gezegenden mesaj getirdi

REKLAM Pluto’ya iniş yapmak nasıl olurdu? NASA, bu rüya gibi deneyimi bizlere yaşatmak için ‘New Horizons’ (Yeni Ufuklar) adlı uzay aracından çekilen görüntülerle hazırlanmış bir video yayınladı. Bu ‘cüce gezegen’e şimdiye kadar hiçbir insan yapımı makine iniş yapamasa da, çekilen fotoğraflara uygulanan renklendirme tekniğiyle bu inişe en yakın deneyimin sağlanması amaçlanıyor. 100’den fazla…

View On WordPress

Güneş Sistemi Dışında İlk Radyasyon Kuşağı Keşfedildi

Güneş Sistemi Dışında İlk Radyasyon Kuşağı Keşfedildi Bu tür kuşaklar, kozmik bir bedenin içi ve çevresi hakkındaki ayrıntıların ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Güneş sisteminin dışındaki Jüpiter büyüklüğündeki bir nesne, Jüpiter’in etrafındakilerden yaklaşık 10 milyon kat daha parlak bir radyasyon kuşağına (resimde gösterilmiştir) sahiptir. CHUCK CARTER, MELODİE KAO,…

View On WordPress

MATERYALİZM

İnsanlık tarihinin en büyük devrimidir. Çevresini olguları doğayı ve hatta insan davranımını nesnel temeller üzerine oturtur. Önceleri açıklayamadığı olayları ruhlara ve Tanrılara dayandıran insan soyu, biyolojik ve kültürel evrimin sonucunda inançları dahi nesnel dünyada materyalist görüş ile temellendirebilmiştir. Her şeyi bilen ve her şeye kadir soyut Tanrıdan daha çok şeyi bilen daha çok şeyi yapabilen ve daha az inanan insana sekülerleşen gelişim çizgisi Materyalizmin eseridir. Evreni var eden Cosmos madde ve enerjiden oluşur. Madde olmadan ne evreni ne varlığı ne insanı hatta ne de Tanrıyı izah edemezsiniz. Evrimle oluşan bilinç çevresini uzay zaman içinde uzamsal olarak algılar. Bu gün algıladağımız evrenin nezam ve nasıl başladığını Teorik olarak biliyoruz artık. Kuantum fiziği önümüzdeki evreni daha iyi anlamamız daha farklı biçimlendirmemiz için yeni ufuklar açmıştır. Materyalizm Tanrıyı elle tutulur somut bir hale getirip nesnelleştirmiştir. Vahyin yerini bilim, peygamberlerin yerini ise bilim adamları almıştır. Insan, aklıyla ve bilimle daha çok şeyi açıkladıkça uhrevi Din, uhrevi Tanrı yerine ayakları yere basan bir materyalist kavrayış gelişmiştir. Materyalizm insanı insan yapan temel hayat kavrayışında olagelmiş en büyük devrimdir. ozellikle kepler, kopernik ve galileo uclusunun astronomi alanindaki buluslariyla, kilisenin dusunsel alandaki otoritesini yitirdigi donemlere rast gelir modern anlamda materyalizmin doğuşu işin asıl gazisi newtondur..newton mekanigi, iligli astronomi kesifleriyle de mukemmel bir bicimde ortusunce binbir turlu deneye tabi tutuldu ve ne kadar "kusursuz" oldugu farkedildi. (bugun kusurlu oldugunu biliyoruz elbette ama gunluk yasam icin yeterli bir dogruluk derecesi var) artik hersey birer makine olarak gorulebilirdi. fakat, ilk modern materyalist, leviathan eseriyle hatirlanan ve newtondan once dunyaya gelmis (1588), thomas hobbesdur. sadece materyalizmle ilgili degil, insanlik dogasi ve buna bagli olarak ideal devletin nasil olmasi gerektigiyle ilgili de onemli fikirleri vardir bu sıralarda günümüzdeki bilinç düşünüldüğünde o devirdeki materyalizm şıp sevdi gibi geliyor yani galileonun buluslari, newtonun sasmaz yasalari ve kilisenin cokusu gibi muthis bir entellektuel gaz ortaminda, insanlar -her donemde oldugu gibi- nihai sonuca vardiklarini sandilar. materyalizm bilimsellikle yakindan ilişkilidir 17yyin baslarindaki halini son derece premature olarak gormek yanlis olmaz. zira her ne kadar hobbes ve ardillarina saygimiz sonsuzsa da o caglarda yasayan birinin, gercek anlamiyla materyalizmin boyutlarini anlamasina imkan yok. o zamanlar secim yapmak kolaydi. bir tarafta gerizekali dogmalarla dolu ve soylemlerinin yanlisligi daha yeni kanitlanmis bir din baskisi, obur tarafta da buna tepki olarak, propagandadan etkilenmemis sansli azinligin materyalizmi. "evrende maddeden başka birşey yoktur,madde karşıtlıklar içinde gelişir" görüşü İse diyalektik materyalizmdir idealist diyalektigin aksine, ideaların maddelerden oluşabileceği, maddeninde evrenin özü olduğunu savunan felsefe Özellikle Hegel sonrası biçimlendiilk olarak herkleitos'un ortaya attığı düşünce. daha sonraları marx be engels bunu geliştirerek ideolojisini oluşturmuştur.

evrensel gelişmenin genel yasalarını ve inceleme yöntemini kapsayan bilimsel-düşünsel dünya görüşüdür. kuramcıları karl marx ve friederich engels'dir. bu dünya görüşünün temel ilkesi çok yalındır. evren özdekseldir ve özdek dışı bir güçle değil, kendi iç özdeksel yasalarıyla gelişir. onu tanımak için onun yasalarını (bilimi ) bilmek gerekir. doğa, kendi özdeksel yapısından, bilinç insanın doğa karşısındaki eyleminden, toplum doğasal üretim sürecinden yansıyan çelişkilerle belirlenir. eytişimsel özdekçiliğin temel ilkeleri şunlardır: · evren özdekseldir. · bilinç özdeksel doğanın ürünüdür. · evren, sonsuz çeşitlilikteki olgularının birbirine bağlı ve bağımlı olduğu bir bütündür. · tarih özdeksel bir devim ve gelişme sürecidir. · evrimsel gelişme, çelişme yasalarıyla gerçekleşir

Verimli ve Çevreci Döküm Teknikleri

2024'te ve sonrasında döküm sektöründe, dolayısıyla savunma, havacılık, uzay, enerji, metalürji ve malzeme gibi sektörlerde ivme kazandıracak önemli keşifler ve icatlar, genellikle ileri malzemeler, üretim teknikleri ve sürdürülebilirlik odaklı yani verimli ve çevreci döküm teknikleri olacaktır. Verimli ve çevreci döküm teknikleri konusunda öne çıkan bazı önemli gelişmeler ,ileri malzemeler ve halen üzerinde çalışılan projeler: 1. Yüksek Performanslı Alaşımlar ve Malzemeler Yeni Alaşımlar - Yüksek Entropili Alaşımlar (HEA): Bu alaşımlar, birden fazla ana elementten oluşur ve üstün mekanik özellikler sergiler. Özellikle aşınma, korozyon ve yüksek sıcaklık dayanımı açısından havacılık ve uzay endüstrisinde büyük potansiyel taşır. - Nanoyapılı Malzemeler: Nanometre ölçeğinde yapılandırılmış metaller, geleneksel malzemelere kıyasla daha yüksek mukavemet ve süneklik sunar. Bu, savunma ve havacılık uygulamalarında hafif ve dayanıklı yapıların üretilmesini sağlar. 2. İleri Üretim Teknikleri 3D Baskı ve Katmanlı İmalat - Lazer Toz Yatak Füzyonu (LPBF): Özellikle titanyum, nikel süperalaşımlar ve alüminyum gibi yüksek performanslı malzemelerin üretiminde kullanılır. Karmaşık geometrilerin hassas bir şekilde üretilmesini sağlar, bu da havacılık ve uzay sektörlerinde kritik bileşenlerin üretiminde devrim yaratır. - Directed Energy Deposition (DED): Bu teknoloji, büyük ve karmaşık metal parçaların hızlı bir şekilde üretimi ve tamiri için kullanılır. Savunma sanayii ve enerji sektöründe, büyük parçaların yerinde onarımı ve üretimi için idealdir. 3. Sürdürülebilir Malzeme ve Üretim Çözümleri Düşük Karbon Ayak İzi Malzemeler - Biyobozunur ve Geri Dönüştürülebilir Malzemeler: Enerji sektöründe kullanılan bazı polimerler ve kompozitler, çevresel sürdürülebilirlik göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir. Bu malzemeler, kullanım ömrü sonunda çevreye zarar vermeden bertaraf edilebilir. - Yeşil Döküm Teknikleri: Döküm sürecinde kullanılan kum kalıpların ve bağlayıcıların çevreye duyarlı versiyonları geliştirilmiştir. Bu, döküm sektörünün çevresel etkilerini azaltmaya yönelik önemli bir adımdır. 4. Akıllı Malzemeler ve Sensörler Sensör Entegre Edilmiş Malzemeler - Sensörlü Metaller: İçerisine gömülü sensörler ile donatılmış metaller, yapısal sağlık izleme sistemleri sunar. Bu, havacılık ve uzay uygulamalarında, gerçek zamanlı veri toplama ve analiz ile güvenliği artırır. - Şekil Hafızalı Malzemeler: Bu malzemeler, belirli koşullar altında orijinal şekillerine dönerler. Özellikle havacılık ve savunma sanayii için kritik olan adaptif ve akıllı sistemlerin geliştirilmesinde kullanılır. 5. Enerji Depolama ve Dönüşüm Malzemeleri Yeni Nesil Bataryalar - Katı Hal Bataryalar: Daha yüksek enerji yoğunluğu ve güvenlik sunan bu bataryalar, özellikle enerji sektöründe devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Savunma ve havacılıkta, daha hafif ve güvenilir enerji kaynakları sağlar. - Süperkapasitörler: Hızlı enerji depolama ve deşarj kabiliyeti ile, elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji sistemleri için ideal çözümler sunar. 6. Hesaplamalı Malzeme Bilimi ve Yapay Zeka Malzeme Tasarımı ve Optimizasyonu - Yapay Zeka Destekli Malzeme Keşfi: Makine öğrenimi algoritmaları, yeni alaşımların ve malzemelerin keşfi için kullanılır. Bu, yeni malzemelerin laboratuvar ortamında test edilmeden önce sanal olarak optimize edilmesini sağlar. - Hesaplamalı Simülasyonlar: Gelişmiş simülasyon teknikleri, malzemelerin mikroyapısal özelliklerini ve mekanik davranışlarını tahmin etmeye yardımcı olur. Bu, özellikle havacılık ve uzay uygulamalarında malzeme seçiminde kritik öneme sahiptir. Üzerinde Çalışılan Projeler ve Araştırmalar Kendi Kendini Onaran Malzemeler - Otonom Onarım Sistemleri: Mikro kapsüller ve polimer matriksler içeren malzemeler, hasar oluştuğunda kendi kendini onarabilme kabiliyetine sahiptir. Bu, özellikle savunma ve havacılık sektörlerinde, bakım maliyetlerini ve zamanını azaltır. Gelişmiş Termal Yönetim Malzemeleri - Isı Yayan ve Yalıtan Malzemeler: Yüksek performanslı elektronikler ve enerji sistemleri için geliştirilen bu malzemeler, termal yönetim sorunlarını etkin bir şekilde çözmeyi amaçlar. Bu tip verimli ve çevreci döküm teknikleri, döküm sektöründe ve ilgili endüstrilerde verimliliği artıracak, maliyetleri düşürecek ve çevresel sürdürülebilirliği destekleyecek inovasyonlar sunmaktadır. Bu alanlarda yapılan araştırmalar ve projeler, gelecekte daha da büyük atılımlar gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. Read the full article

Yörüngede 7 deney icra edecek

https://pazaryerigundem.com/haber/169756/yorungede-7-deney-icra-edecek/

Yörüngede 7 deney icra edecek

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşunun, 8 Haziran’da Virgin Galactic’in ABD’nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesislerinden gerçekleşeceğini açıkladı.

ANKARA (İGFA) – Sanayi ve Ticaret Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin astronotları Alper Gezeravcı ve Atasever ile Bakanlık’ta, “Türk Uzay Bilim Misyonu Yörünge Altı Araştırma Uçuşu” konulu basın toplantısı düzenledi.

“Türk Astronot ve Bilim Misyonu” ile ülkenin uzay yolculuğunda yeni bir sayfa açtıklarına işaret eden Kacır, “Geride bıraktığımız 22 yılda Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde en büyük yatırımı insan kaynağımıza yaparak, AR-GE ve inovasyon altyapımızı güçlendirdik. Teknolojide paradigma değişimlerine odaklanarak, araştırma, geliştirme ve üretim kabiliyetimizi yükselttik, birçok alanda asırlık kalıcı kazanımlar elde ettik. İnşa ettiğimiz teknoloji ekosistemiyle uzayın sunduğu sınırsız fırsatlardan yararlanmaya fazlasıyla hazır durumdayız.” dedi.

TÜRKSAT 6A

Bakan Kacır, Türkiye’nin artık kendi uydusunu geliştirebilen, üretebilen ve test edebilen bir ülke konumunda olduğunu kaydederek, ilk yılını tamamlayan İMECE uydusuyla, dünyanın her yerinden hiçbir kısıt olmadan görüntü alınabildiğini söyledi. Yerli ve milli haberleşme uydusu TÜRKSAT-6A’yı 8 Temmuz haftasında uzaya göndereceklerini anımsatan Kacır, “TÜRKSAT-6A ile haberleşme uydusu geliştirme ve üretme kabiliyetine sahip 11 ülkeden biri olacağız.” diye konuştu.

Kacır, uzay teknolojilerinin uydularla sınırlı olmadığına işaret ederek, ülkenin uzaydaki hak ve menfaatlerini koruyabilmek, küresel uzay yarışında önemli bir oyuncu olabilmek için Milli Uzay Programı’nı ilan ettiklerini aktardı. Program kapsamında 10 hedef belirlediklerini belirten Kacır, “Bu hedeflerden biri de ‘Türk Astronot ve Bilim Misyonu’dur. Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonu kapsamında önce Alper Gezeravcı’nın uzay göreviyle ortak gururun zirveye yükseldiği zamanları yaşadık. Genetikten biyolojiye, fizyolojiden bağışıklık sistemine kadar gerçekleştirilen 13 deneyle bilim camiasına büyük katkılar sunan bu bilim misyonu, ufka bakan gençlerimize ilham kaynağı oldu.” ifadelerini kullandı.

ATASEVER 7 DENEY İCRA EDECEK

Türkiye için uzay bilimi ve teknolojilerinde yeni bir dönem başladığına dikkati çeken Bakan Kacır, “Diğer astronotumuz Tuva Cihangir Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşu bulunuyor. Nasıl ki Alper Gezeravcı’nın tarihi uzay yolculuğu ile gururlandıysak, Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşu için de oldukça heyecanlıyız. Astronotumuz Atasever’in yörünge altı araştırma uçuşu, 8 Haziran 2024’te Virgin Galactic’in ABD’nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesislerinden gerçekleşecek. Yaklaşık 1,5 saatlik bir sürede gerçekleşmesi planlanan bu uçuşta astronotumuzu taşıyacak ‘VSS Unity’ yörünge altı aracı önce bir taşıyıcı uçak aracılığıyla yaklaşık 45 bin fitlik yüksekliğe erişecek, ardından hibrit yakıtlı roket motorunu ateşleyerek yaklaşık 90 kilometre irtifaya ulaşacak. Yaklaşık 3 dakikalık serbest düşme fazında mikro yerçekimi ortamında, biyolojik moleküllerden gen analizlerine, metabolizma değişimlerinden baskılayıcı hücrelere, insülin kaleminden radyasyon analizine kadar 7 deney icra etmek de mümkün olacak.” diye konuştu.

BU Haber İGF HABER AJANSI tarafından servis edilmiştir.

🚀 Bugün, Uzaydayiz.com'un kuruluşunun 1. yılını kutlamanın heyecanını yaşıyoruz!

Değerli Uzay Meraklıları,

🚀 Bugün, Uzaydayiz.com'un kuruluşunun 1. yılını kutlamanın heyecanını yaşıyoruz! Uzay alanındaki Türkçe bilgi kaynağı eksikliğini gidermek misyonuyla çıktığımız bu yolda büyük adımlar attık ve birçok okurseverle uzayın derinliklerinde bir yolculuk yapma fırsatı bulduk.

✍ Sizlerle birlikte, gökyüzündeki yıldızları keşfetmek için çıktığımız bu yolculukta daha da ileriye gitmek için sabırsızlanıyoruz. Türkçe uzay bilimi ve keşifleri konusunda daha fazla içerik sunmak, sizlerin merakını ve ilgisini her zaman canlı tutmak için çalışacağız.

📚Bu özel günde, bize destek olan ve bizimle bu yolculuğa katılan herkese teşekkür etmek istiyoruz. Sizler olmadan bu başarı mümkün olmazdı. Sonsuz bilgi ve keşif dolu bir geleceğe doğru beraber ilerlemek için heyecanla bekliyoruz!

Hayatta en hakiki mürşit ilimdir. -Mustafa Kemal Atatürk

#uzaydayız #uzaydayizcom #uzaybilimi #bilim #mühendislik

Uzay, insanlığın en büyük keşiflerinden biri olmaya devam ediyor. Merak uyandıran sonsuz boşluk, yıldızlar arası yolculuklar ve bilinmeyen gezegenler... Tüm bunlar, bizi içine çeken büyülü bir dünyanın kapılarını aralıyor. Uzay Ansiklopedisi, bu muazzam keşif serüveninde rehberiniz olmaya hazır! 🚀 Uzay Ansiklopedisi, uzayın derinliklerine dair eşsiz bir bilgi kaynağı sunuyor. Güneş Sistemi'nden galaksiler arası uzayın sınırlarına kadar geniş bir yelpazede bilgi ve görsellerle dolu! 🌌 Her bir sayfası, uzay tutkunlarının gözlerini parlatan bilimsel keşifler ve teknolojik ilerlemelerle dolu. Sadece yıldızların altında bir romantizm değil, aynı zamanda derinlemesine bilgiye dayalı bir yaklaşımı da beraberinde getiriyor. 🔭 Astronomi tutkunları için harika bir kaynak olan Uzay Ansiklopedisi, evrende gerçekleşen en son keşifleri ve uzay teknolojilerindeki en son gelişmeleri takip etmek için ideal bir platformdur. 💡 Ayrıca, uzay bilimi ve teknolojisiyle ilgili kariyer yapmak isteyen gençler için de ilham verici bir kaynak. Burada yer alan bilgiler, geleceğin astronotları, mühendisleri ve bilim insanları için bir başlangıç noktası olabilir! uzay.ahmetcadirci.com 🌟 Uzay Ansiklopedisi, sadece bilgi sunmakla kalmıyor, aynı zamanda meraklı zihinleri de besliyor. Belki de bir gün, kendi gözlerinizle görebileceğiniz uzayın derinliklerindeki sırları keşfetmek için ilham kaynağınız olabilir. Yazar: Ahmet Çadırcı

Atmosferinde su buharı bulunmuş olduğu tespit edilen en minik ötegezegen, NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanan gökbilimciler tarafınca incelendi. Çapı Dünya'dan birazcık daha büyük olan GJ 9827d gezegeni, galaksimizdeki su açısından varlıklı atmosfere haiz öteki gezegenler için bir model görevi görebilir. NASA Bilimi. Montréal Üniversitesi'ndeki Trottier Ötegezegen Araştırma Enstitüsü'nden ekip üyesi Björn Benneke, "Bu, su açısından varlıklı atmosfere haiz bu gezegenlerin aslen öteki yıldızların çevresinde var olabileceğini atmosferik bir tespit kanalıyla direkt gösterebileceğimiz ilk sefer olacak" dedi. . "Bu, kayalık gezegenlerdeki atmosferlerin yaygınlığını ve çeşitliliğini belirlemeye yönelik mühim bir adımdır.""Şimdiye kadar bu kadar minik bir gezegenin atmosferini direkt tespit edemiyorduk. Şimdi yavaş yavaş bu rejime giriyoruz. Benneke, "Bir noktada, daha minik gezegenleri incelerken, bu minik dünyalarda artık hidrojenin olmadığı ve Venüs'e benzeyen (karbondioksitin hakim olduğu) atmosferlere haiz olduğu bir geçiş olması icap ettiğini ekledi. Ayrıca, Almanya'nın Heidelberg kentindeki Max Planck Astronomi Enstitüsü'nün eşbaşkan araştırmacısı Laura Kreidberg, bu kadar minik bir gezegende suyun dönüm noktası durumunda bir bulgu bulunduğunu söylemiş oldu. "Hakkaten Dünya benzeri dünyaları karakterize etmeye her zamankinden daha çok yaklaşıyoruz" diye ekledi. Bununla beraber, gezegenin atmosferinin temel olarak yıldızların tesiri altında buharlaşan ilkel hidrojen/helyum atmosferinden kalan sudan mı oluştuğunu, yoksa Hubble'ın spektroskopik olarak oldukça azca oranda su buharı mı tespit ettiğini belirlemek için hemen hemen oldukça erken. hidrojen açısından varlıklı, kabarık bir atmosferde.Bilim makalesinde şu şekilde denildi: "Lawrence, Kansas'taki Kansas Üniversitesi'nden baş araştırmacı Ian Crossfield liderliğindeki gözlem programımız, yalnızca gezegenin atmosferindeki molekülleri saptamak için değil, bununla birlikte bilhassa su buharını aramak amacıyla hususi olarak tasarlandı." başyazar, Montréal Üniversitesi Trottier Ötegezegen Araştırma Enstitüsü'nden Pierre-Alexis Roy."İster su buharı baskın olsun, ister hidrojenin baskın olduğu bir atmosferde yalnız minik bir tür olsun, her iki netice da coşku verici olacaktır" dedi. Sekiz yüz Fahrenheit derecede gezegen Venüs kadar sıcaktır, dolayısıyla atmosfer çoğunlukla su buharından oluşsaydı, asla şüphesiz düşmanca ve bunaltıcı bir yer olurdu.

Uzay Ne Demek

1. gök bilimi Bütün varlıkların içinde bulunduğu sonsuz boşluk, feza, mekân.

Türkiye'nin ilk astronotunun uzaya gönderiliş tarihi belli oldu - Son Dakika Teknoloji Haberleri

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye’nin ilk insanlı uzay görevi için geri sayım sürüyor. Bakan Kacır, sosyal medya paylaşımında şunları söyledi: “Bu tarihi görev, Türkiye’nin uzay bilimi çalışmalarında önemli bir kilometre taşı olmasının yanı sıra gelecek nesiller için de büyük bir ilham kaynağı olacaktır.” değerlendirmesini yaptı. Ayrıca Türkiye’nin ilk astronotu…

View On WordPress

EVRENDEN EVRİME

Evreni anlamak için birçok bilimden yararlanırız ama bu işin odağında fizik var. Evrende fizik olmadan açıklanması mümkün olmayan temel kuvvvetlerin varlığı, çekim kuvvetlerinin harekete etkisi ve ışığın yayılması gibi şeyler var. Elektromanyetik dalgaları keşfetmeden önce ise evreni yeterince açıklayamıyorduk. O zamanlar alanımız mekanik, elektrik ve manyetik alan olarak sınırlıydı. Şimdi işler değişti, dalgaların varlığı kanıtlandı. Bu sayede milyonlarca yılda yanına gidip gelerek açıklayabileceğimiz şeyleri, ışığı, yani bize gelen elektromanyetik radyasyonu inceleyerek ve maddelerle iletişimde tanecik gibi davrandıkları için açıklayabiliyoruz.

“Kozmoloji ve astronomi” dediğimiz bilim dalları sırasıyla evrenin yapısı ve kökeni, gök cisimlerinin konum ve hareketleri ile ilgilenir. Ama bunu fizik olmadan ya da fizik çalışmaları için üretilen aygıtlar olmadan inceleyemez. Ayrıca kozmolojinin birden çok astronomi dallarından yalnızca biri olduğunu belirtmekte de yarar var. Konunun kafalarda düzenli bir taslak oluşturmasını istediğimden ve yararı olacağını düşündüğümden önce astronominin, daha sonra ise modern astronominin dallarını sıralamak istiyorum.

Astronomi, konularına göre yıldızların oluşumu, gözlemsel astronomi, güneş sistemi, galaksi dışı gök bilimi, kozmoloji ve galaktik gök bilim gibi alt dallara ayrılırken, gözlem dallarına göre ise ışık, nötrino (ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklardandır), radyo dalgaları, gözle görünen ışık, y ışınları, x ışınları, mor ötesi ışınlar ve kızıl ötesi ışınlar gibi alt dallara ayrılır. Başka dalları da vardır; örneğin arkeoastronomi (gök bilimi araştırmalarının nasıl yapıldığını inceler), astromatematik (yörüngelere dair hesaplamalar yapar), astrokimya (gök cisimi ortamlarının kimyasal yapılarını inceler), astrobiyoloji (gök cisimlerindeki yaşam olasılığını ve ortamlarını inceler), astrojeoloji (erendeki cisimlerin yapı ve oluşumunu inceler), astrofizik (gök cisimleri arasındaki elektromanyetik dalgaları inceler), gök mekaniği (gök cisimlerinin hareketlerinden doğan olayları inceler), astronometri (gök cisimlerinin poziyonlarını ortaya koymakla ilgilenir), spektroskopi (gök cisimlerinden radyasyon çıkışını inceler), fotometri (tam spektroskopi denilir ve uzaydan gelen radyasyonun yoğunluğunu ölçer.). Sanırım bu örneklerden sonra astronominin tam olarak nelerle ilgilendiği açıkça ortada.

Bu arada astrolojinin tüm bunlarla ilgisi olmadığını, daha doğrusu bilimle ilgisi olmadığını belirtmekte de yarar var. Astrologlar, gök cisimleriyle ilgili bir takım hesaplarla mistisizmi, dini vb. ilişkilendirerek insan ilişkilerini yorumlamaya çalışır ve onlara göre evren değişmez bir statiktir. Oysa bilim insanları evrenin merkezsiz ve dinamik olduğunu buldular.

Bunlardan söz etmişken önce “Nedir bu evren?”, “Evrenin uzaydan farkı var mı?”, “Nasıl oluştu?” ya da “Başlangıcı var mı?” diye sorup, sonuyla ilgili merakımızın cevaplarını tümden dünyamıza gelerek açıkladıktan sonra vereceğiz.

Evrenin ne olduğunun cevabı tek olsa da uzay hakkında birden çok yorum karşımıza çıkıyor. Kozmolojik ilke evrenin homojen ve izotropik (her doğrultuda aynı) olduğunu ortaya koyar. Evrenin neresine bakarsak bakalım aynı genişlemeyi görürüz. Bütün anlamına gelen kozmos-düzen-bütün ile kozmoloji evren bilimi anlamına gelir. Yani evren doğadır desek yeridir ve uzaydaki her şey ile uzayın kendisinden oluşur. En mantıklı yorum olarak uzaya ise yalnızca “keşfedilmiş evren” diyenler var ve bu gözlemlenebilir evren şimdilik 93 milyar ışık yılı genişliğinde. Işığın 1 senede aldığı yol ise 9.460.700.000.000 km (yaklaşık 9.46 milyar km) uzunluğundadır. Işık yılına “ly” denir ve saniyede 299.792 km’dir ve kısaca 1 Iy Samanyolu galaksisi 100.000 Iy çapındadır. Ayrıca uzayın büküldüğünü, dalgalandığını ve genişlediğini gözlemledik. Bunu uzayı kütle çekimi olan maddelerden oluşan sıvı bir yapışkanla dolu gibi düşünürseniz daha kolay algılayabilirsiniz. Kimi bilim insanları dünya ile uzay arasındaki sınırı tanımlarken ise 30 km gibi alçak bir irtifaya veya 1,6 milyon km gibi devasa bir uzaklığa işaret edebiliyor. Buna yaklaşık yarım yüzyıldır “Kármán Hattı” diyorlar. 1900'lerde fizikçi Theodore von Kármán sınırın deniz seviyesinden yaklaşık 80 km yukarıda olduğunu belirledi. Bu uzay sınırı bugün Kármán hattı olarak biliniyor. Uluslararası Havacılık Federasyonu (FAI) ise uzayın 100 kilometre yukarıdan başladığını tanımlar. "Uzay" ile “uzay olmayan yer" arasında kolay bir ayrım yok ve dünyanın atmosferi birden yok olmuyor, yaklaşık 1000 km boyunca inceliyor. Eğer uzayı atmosferin yok olduğu yer olarak tanımlarsanız ortalama 380 km yükseklikteki yörüngede dönen ”Uluslararası Uzay İstasyonu” uzayda olmaz.

Evrenin çoğu canlıyı, maddeyi vb. meydana getiren baryonik maddeden oluştuğu düşünülürken şu an belirlenemeyen bir madde; elektron, proton, nötronlardan farklı, başka bir madde ile dolu olduğu biliniyor. Ayrıca evrenin “düzen” anlamına gelmesine bakmayın, evren kusursuz değildir. Evren genişledikçe galaksiler bizden uzaklaşır, her galaksi bir diğerinden uzaklaşır, soğuyor gibi göründüğünü biliyoruz ve sonunda donabilir, her şey aynı elementlerden oluşur ve dünya gezegeni yaşam olduğu bilinen tek yerdir. Bildiğimiz her şeyden daha yaşlı olan evrende keşfedebildiğimiz kadarı ile evrende 400 milyardan fazla galaksi ve 300 sekstilyon (3 × 1023 (10 üzeri 23)) yıldız olduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca evren ışık hızından daha hızlı genişler. Oysa biz insanlar olarak ışık hızını limit olarak belirleriz. Ve eğer büyük patlamayla evren oluştu ve sonsuzsa, evren kendi içinde genişlemektedir. Bir anlığına durup, Güney Kutbu’ndaki aynı noktada kesişen boylamları ve onları yol boyunca kesen enlemleri düşünün. Fiziğe göre zaman ve mekan yani dolasıyla evren, bu enlemler gibi Güney Kutbu’ndan (varsayımsal başlangıçtan, büyük patlamadan) uzaklaştıkça genişliyorlar. Ancak kesiştikleri noktanın daha güneyinde hiçbir şey yok.

Bu arada açıklamada yarar var, büyük patlama terimi tam olarak karşılığını vermiyor. Aslında bu terim 1949 yılında BBC'de yayınlanan "Eşyanın Tabiatı" isimli bir radyo programına katılan İngiliz Fizikçi Fred Hoyle'un konuşmasından geliyor. Büyük patlama aslında "tekillik noktası" denilen bir noktadan genişlemeyi açıklayan kozmolojik bir model. Hepsi bu.

Ayrıca büyük patlama yaratılış anı değildir. Büyük patlama yaşadığımız gözlemlenebilir evreni oluşturdu, ama her şey büyük patlamayla oluşmadı; çünkü büyük patlamadan önce kozmik enflasyon vardı ve büyük patlamayı da kozmik enflasyon oluşturdu.

Uzay ve zaman büyük patlamayla oluşmadı: Kuantum fiziğindeki belirsizlik ilkesinin getirdiği sınırlamalar sebebiyle ölçebildiğimiz ilk an 5,39 × 10 üzeri −44 saniyedir. Kozmik enflasyon bile daha sonra başlamıştır. Oysa büyük patlama kozmik enflasyon bittikten sonra 10 üzeri -32. saniyede gerçekleşti; yani büyük patlamadan önce de zaman vardı. Sadece bizim zamanımız değildi.

Ayrıca kozmik enflasyon teorisine göre iki büyük patlama var. Planck anında başlayan kozmik enflasyon (soğuk büyük patlama) ve kozmik enflasyonun gözlemlenebilir evrende sona ermesiyle oluşan sıcak büyük patlama (okulda öğretilen ve belgesellerde gösterilen bildiğimiz büyük patlama).

Büyük patlama’dan çok daha önce ne olup bittiği hakkında pek bir şey bilmesek de, Büyük patlama’nın kendisinin evrensel fizik yasalarına ve maddeyi oluşturan kimyasal elementlere yol açan bir dizi olayı başlattığını biliyoruz. En basit haliyle büyük patlama, evrenin küçük bir tekillik ile başladığını söyler ve sonrasında da bugün bilebildiğimiz kadarıyla yaklaşık 13.8 milyar yıldır da şiştiğini ileri sürer. Evrenin yalnızca %5’lik bir kısmı gezegenler, yıldızlar ve gökadalar gibi "karanlık olmayan maddeden” oluşmuştur. Bu da şu anlama geliyor: Zaman geçtikçe artık kimse Dünya'dan ya da gökadamız içerisindeki herhangi bir yerden diğer gökadaları saptayamayacak. Büyük patlamayı doğrudan göremediğimiz için günümüz teknolojisindeki büyük süper bilgisayarlarla, evrenin 4000 versiyonunu simüle ederek büyük patlamadan sonraki aşamalar modellenmeye çalışılıyor.

İlk andan itibaren evren bu tekil yoğunluktan genişlemeye başlamış, hızla devam eden genişleme sürecinde zamanla atom çekirdeklerinin (hidrojen, helyum ve çok az lityum) oluşabileceği kadar düşük yoğunluk ve sıcaklığa ulaşmış, yeterince genişledikten sonra ise bu hidrojen ve helyum gazlarının kütleçekimsel etkilerle kendi üzerlerine çökmeye başlaması sonucu ilk yıldızlar ve galaksiler oluşmuştur. Aradan geçen milyarlarca yıl içinde bu ilk (ve büyük kütleli) yıldızlar patlayarak çekirdeklerinde oluşan karbon, oksijen, azot, silisyum ve demir gibi bugün periyodik tabloda gördüğümüz ağır elementleri uzay boşluğuna saçtı. Sonraki kuşak yıldızlar, yıldızlararası boşluğa saçılan bu ağır elementleri de içerdiği için kayalık yüzeye sahip ve yaşamı destekleyebilecek gezegenler de içeren yıldızların oluşması mümkün oldu.

Uzak galaksi kümelerinden gelen ışığın kırmızıya kaymasının, “doppler etkisi” nedeniyle gerçekleştiği varsayımına dayanılarak evrenin genişlediğini söylüyoruz. Doppler etkisi, ışığın veya sesin, yani bir “dalganın uzaklaştıkça dalga boyunun” büyümesi, yakınlaştıkça küçülmesidir. Şöyle ki, bir ışık kaynağı sizden uzaklaşıyorsa, ışığın giderek kırmızılaştığını, yaklaşıyorsa mavileştiğini görürsünüz. Tıpkı sesin uzaklaştıkça pesleşmesi, yakınlaştıkça tizleşmesi gibi. Bu da şu demek oluyor; uzak galaksi kümelerinin ışıkları hafifçe kırmızıya doğru kayıyorsa, bizden uzaklaşıyor olmalılar. Eğer gökyüzünün her yanındaki uzak galaksi kümeleri bizden uzaklaşıyorsa, aslında evrenin genişlediğini düşünebiliriz.

Yaklaşık 13,8 milyar yıl önceki büyük patlamadan, bir müddet sonra mevcut sis dağıldı ve ışık da serbest kalarak evrenin her yanına dağıldı. Bu ışımanın izinin bulunması 1964’te gökyüzünü dinlemek için yapılan bir antendeki parazitin varlığı ile ortaya çıktı. Sıkı durun evrenin oluştuğu zamanlardan gelen bu ışığa hepiniz rastladınız. TV’de kanal değiştirirken ekranın karıncalanmasının yüzde 1’lik sebebi bu parazit. Tam başlangıç anını ise en gelişmiş teleskoplarımız bile inceleyemiyor çünkü başlangıç ile 380.000 sene sonrası arasından gelen bir ışık yok. Sisli havada su zerreciklerinin ışığı saçtığı gibi, boşta gezen elektrik yüklü protonlar (+) ve elektronlar (-) da ışığı saçıyor.

1x10 üzeri -43. saniyede, evren inanılmaz ölçüde küçük, yoğun ve sıcaktı. Kuantumca konuşmaya başlıyoruz dikkatinizi çekerim. Kuantum fiziği atomaltını inceleyen fizik dalı. Bu evrede kuantum teorisi ile yerçekimi teorisinin birleştiği düşünülüyor ki bu modern fiziğin ulaşmaya çalıştığı "her şeyin teorisine" işaret ediyor. Yalnız henüz kanıtlanmadığını söyleyelim. Evren ışık hızından hızlı bir şekilde 80 kez ikiye katlanarak genişledi. Buna enflasyon teorisi deniyor. Enflasyon devresi büyük patlamanın “patlama” kısmı. Evren, genişledikçe de soğuyor.

Peki büyük patlamadan önce bir şey var mıydı?

Burada iki seçenek göze çarpıyor: - Hiçbir şey yoktu, evet hiçbir şey yoktu. Biz maddeleri atomların formasyonu dolayısıyla kavrar ve bilinç düzeyine ulaştırırız. Büyük patlamadan önce bu kadar çeşitli formasyonların olmadığı bir ortamda mutlak sıfır derece sıcaklıkta sonsuz boşluk var olduğu düşünülüyor. Ve bu evrende zaman ve mekan kavramı yok. Yani bizim bildiğimiz anlamda bir "ortam" bir "akış hali" yok. Çünkü bizim varoluş dediğimiz kelimenin o evrende karşılığı yok.

- Büyük patlamadan önce yine evren var olabilir. Muhtemelen şu an içinde var olduğumuz görünür evreni oluşturan maddeyle bire bir aynı özelliklerde olmayan fakat zorunlu ve nitel olarak belirli bir ilişki içinde olan "eski" evren.

Peki evrendeki ilk atom nasıl oluştu?

- Bu boşluklu evrenin enerjisi tekil bir noktada toplandı. Yani günümüzdeki evreni oluşturacak, sizi ve bizleri oluşturan her bir atom o tekil noktanın üzerinde idi. Binlerce teli alıp elinizle sıkıştırdığınızı ve avucunuzun içinde tutup aniden bıraktığınızı düşünün. İşte evrendeki atomlarda aynen böyle tek bir noktadan patlayarak etrafa doğru yayılmaya başladı. Evrenimiz bu sebeple sürekli genişleyen, giderek soğuyan bir yapıya sahip oldu.

Peki evrendeki ilk hücre nasıl oluştu?

Dünya tarihi hakkında elimizdeki bilgilere dayanarak bundan yaklaşık 4 milyar yıl önce yaşamın ilk tohumlarının atıldığı söylenebilir ancak yaşamın ilk tohumlarının karşılığının birkaç yüz milyon yıl sonra alındığı düşünülüyor. Bu, ilk tek hücreli organizmaların ortaya çıktığı zamanı içinde bulundurabilecek kadar son derece geniş bir zaman dilimi gibi görünüyor.

- Dünyanın ilk halleri: Dünya inanılmaz sıcaklıklara sahipti. Su yoktu. Uzun yıllar asteroid yağışına maruz kalan dünya asteroidlerin içindeki suların asteroidlerle beraber eriyerek birleşmesi ile büyük okyanuslara sahip oldu. Daha sonraları buzul dönemine giren dünyada yaşam çok uzun zaman boyunca imkansızdı.

- Dünya canlılığa başlarken: Dünyanın etrafındaki buz kabuğu nedeniyle dünyanın çekirdeği tıpkı bir düdüklü tencere gibi giderek ısındı, basıncı arttı ve en sonunda buzları kırarak volkanlarla lav püskürtmeye başladı. İklimimizin dengelenerek, bildiğimiz anlamda su ve kara formasyonu oluştuğunda hala denizlerin içinden yüzeye doğru sıcak hava püskürten "su bacaları" diye tabir edebileceğimiz yapılar vardı. Yani denizin dibinden yüzeye doğru, dünyanın ısısını ileten bir baca.

- Su bacalarında neler oluyor: Denizin en dibinde yer alan bacaların yanında artan sıcaklık nedeniyle suyun içindeki atomlar rastgele çarpışıyor, yağ asitleri başta olmak üzere keton, aldehit gibi organik moleküller oluşturuyordu. Oluşan moleküller sıcaklığın etkisiyle bacaların yanından ayrılarak yüzeye doğru biraz yükseliyordu. Fakat kimyasal ortam fazlasıyla karışıktı. Bu yüzden anlamlı bir hücre formasyonu oluşamıyordu.

- Yağ asitleri: Kimyasal evrim tasviri burada doğuyor. Oluşan moleküllerden sadece yağ asitleri suda yükselerek, yerçekimine karşı gelebiliyor, diğer moleküllerin bir çoğu oluştuktan sonra yüzeye tekrar batıyordu. Dolayısıyla yağ asitleri görece olarak diğer moleküllerden kendini soyutlamıştı. Yağ asitleri uygun konsantrasyonlarda top diye tabir edebileceğimiz formasyonlar oluştururlar. Çünkü bir suyu seven bir de suyu sevmeyen uçları vardır. Dolayısıyla suyu seven ucu dışa suyu sevmeyen ucu içe gelecek şekilde yağ asitlerini bağlayabilir ve suyu sevmeyen kısmını sudan soyutlayabilirsiniz. Yani yağ asitlerinin hidrofobik (su sevmeyen) ucu dolayısıyla yağ asitleri bir top formu alarak bugün bildiğimiz plazma membranlarını oluşturdu. Dikkat edin hala canlı değil.

- Canlılığın ilk adımları: Plazma membranları (içi boş topcuklar) rastgele oluşuyordu. Hatta bazı plazma membranları oluşurken içinde başka molekülleri hapsediyordu. Böylece içine hapsettikleri molekülleri dış kimyasal ortamdan da soyutluyordu. Bizim canlılığımıza köken verecek molekülleri hapsedene kadar bu biyolojik seçim yıllarca devam etti. Hatta o süreçte başka hücrelerin de oluştuğu fakat günümüze köken verecek kadar dayanıklı formasyonda olmadığı düşünülüyor.

- İlk canlı hücrenin özellikleri: Çekirdeği yoktu. Esasında hiçbir organeli yoktu. Sadece kendini eşleyebilen bir RNA'sı (DNA değil) vardı. Bütün canlılık bu hücreden sürüklenerek geldi. Yani canlı olan herkes her şey akraba.

Peki ya dünyanın tıpkı evren gibi doğal holistik yapısına ne diyeceksiniz?

- Pangaea ya da Pangea, Paleozoik sonları ile Mezozoik başlarında var olmuş dördüncü ve son süperkıtadır. Yaklaşık 335 milyon yıl önce daha önceki erken kıta parçalarından toplanarak bir araya geldi ve yaklaşık 200 milyon yıl önce ayrılmaya başladı. Günümüzdeki yeryüzünün aksine, bu süperkıtanın daha fazla bir kısmı güney yarımkürede bulunuyordu ve etrafı süper okyanus Panthalassa ile çevriliydi. Pangea magma tabakasındaki konveksiyonel hareketler sonucunda güneyde Gondvana ve kuzeyde Laurasia (Lavrasya) olarak ikiye bölünmüştür. İlerleyen evrelerde bu 2 kıta daha fazla parçaya ayrılarak günümüzdeki kıtalara dönüşmüştür. Pangea, günümüze kadar var olan süperkıtaların sonuncusu ve jeologlarca biçimi ortaya çıkarılanların ilkidir.

Peki ya insanın evren yapılı olması?

İnsanın evrimi, insanların kuyruksuz büyük maymunsu (İng: ape) atalardan türeyip değişim gösterdiği uzun bir süreçtir. Bilimsel kanıtlar, tüm insanlar tarafından paylaşılan fiziksel ve davranışsal özelliklerin kuyruksuz büyük maymunsu atalarından kaynaklandığını ve yaklaşık altı milyon yıllık bir dönem boyunca geliştiğini göstermektedir.

İnsanları oluşturan atomların en az 5 milyar yıl önce süpernova halinde patlayarak içindekileri uzaya döken eski yıldızların çekirdeğinde oluştuğu biliniyor. Bu da bizi evrene bağlıyor. İnsanların ortaya çıkışını düşündüğümüzde ilk olarak, hemen hemen her canlının evrim süreci boyunca başka bir şeyden evrimleştiğini bilmemiz gerek. Örnek verecek olursak, dünyada bilinen ilk yaşam örneği yaklaşık 3,5 milyar yıl öncesine dayanıyor. Üzerinden geçecek olursak bu erken yaşam, bugünden çok farklı bir dünyada, gözle görülemeyecek kadar küçük, su altında yaşayan minik mikroplar şeklinde başlamıştı. O sırada kıtalar henüz yeni oluşuyor, havada oksijen bulunmuyordu. O zamandan beri, dünyadaki yaşam inanılmaz bir şekilde değişti ve birçok şekil aldı. Oysa dünya tarihinin ortasında (1,8 milyar ila 800 milyon yıl önce) yaklaşık bir milyar yıl boyunca, dünyadaki yaşam büyük cıvık bir tabakadan başka bir şey değildi. Günümüzde yaşayan tüm insanlar, Homo sapiens türüne ait. Bununla birlikte, eski insan akrabamız olan Neandertaller (Homo neanderthalensis) de dahil olmak üzere, bizden önce gelen hominin adında uzun bir soy hattına sahip bir aile üyemiz var. Homo sapiens, bugün yaşayan tek hominin. Homininler ilk olarak milyonlarca yıl önce ortaya çıktı, uzun bir süre içinde evrim yoluyla genel olarak çok az değişti. Kulağa saçma gelebilir çünkü sokakta birinin yanından geçerken onun köpek ya da kedi değil de insan olduğunu hemen anlayabiliyoruz. Fakat 100.000’den fazla nesil önce yaşamış, ilk atamız Lucy (aşağıda onun hakkında daha fazlasını bulabilirsiniz) ile aranızdaki fark, bir insan ile köpek arasındaki farktan çok daha az. Bu yüzden sorunun cevabı biraz daha karmaşık. Bu nedenle iki cevap verilebilir, doğru olduğunu düşündüğünüz cevaba siz karar verin. İlk cevap, ilk “insanın” türümüzün ilk üyesi olan Homo sapiens olduğunu varsaymak. Bu kişi tıpkı sizin ve benim gibiydi. Türümüz Homo sapiens’in şimdiye kadarki bilinen en eski iskeleti Fas’ta bulundu ve yaklaşık 300.000 yıllık. Bu atamızın, Neandertaller ve Denisovalılar da dahil olmak üzere insan ailesinin diğer üyeleriyle aynı zamanda yaşamış olması muhtemel. Arkeologlar, bizi bu diğer eski insan türlerinden neyin farklı kıldığını uzun bir süredir tartışıyor. Cevap muhtemelen beynimiz ile alakalı. Homo sapiens’in sanat ve dil gibi uğraşları olan tek tür olduğunu düşünüyoruz ancak son keşifler Neandertallerin de birer sanatçı olduğunu öne sürüyor. Homo sapiens’in neden hayatta kaldığını ve hominin ailemizin geri kalanının neden hayatta kalmadığını kesin olarak bilmemiz zor. Ancak Fransa ve Endonezya’da bulunan bazı harika erken mağara resimlerine yol açan yaratıcılığın, son 100.000 yılda başarılı olmamıza yardımcı olmuş olabileceği ihtimali yüksek. Soruya verilebilecek bir başka cevap ise ilk “insanın”, şempanze ve gorilleri de kapsayan geniş ailemizin geri kalanından ayrılan ilk hominin olduğunu varsaymak olur. İlk atamızın kim olduğundan tam olarak emin olamayız ancak birçok bilim insanı Australopithecus afarensis’in iyi bir ihtimal olduğunu düşünüyor. Bu tür, bakınca bize farklıymış görünebilir ancak yine de dik yürüyebiliyor ve taştan aletler kullanabiliyordu. Buna en güzel örnek, ünlü bir fosil iskeleti olan Lucy verilebilir. Lucy’nin iskeleti Afrika’da bulundu ve diğer eski hominin iskeletlerine kıyasla elimizde daha fazla iskeleti bulunsa da, iskeleti eksiksiz değil. Bu durum, ilk “insanın” kim olduğunu anlamamızı zorlaştırıyor. Lucy, yaklaşık 3,18 milyon yıl önce hayattayken vücudu kıllarla kaplıydı. Kemikleri, yetişkin olduğunu gösterse de muhtemelen öldüğünde şu anda sizinle aynı boydaydı. Lucy’nin zamanında yaşamış fosillerin çoğu eksik olduğundan, geriye inceleyebileceğimiz soyu tükenmiş her türden bir avuç kemik kalıyor. Bu nedenle arkeolojideki her yeni keşif çok heyecan verici. Her yeni fosil, soy ağacımızın bulmacasını çözebilmemiz için bize yeni bir şans veriyor.

Aşağıdaki dört bileşen, vücudun protein, karbonhidrat ve yağ mimarisinin temel parçalarıdır.

65% Oksijen: Yiyeceklerin enerjiye dönüştürülmesi için kritik öneme sahiptir. 18.5% Karbon: Vücudun yapı taşları olarak adlandırılan omurga, testosteron ve östrojen gibi diğer önemli bileşiklerin önemli bir parçasıdır. 9.5% Hidrojen: Besinlerin taşınmasına, atıkların atılmasına ve vücut ısısının düzenlenmesine yardımcı olur. Enerji üretiminde de önemli bir rol oynar. 3.3% Nitrojen: Proteinlerin yapı taşı olan amino asitlerde bulunan; DNA'yı oluşturan nükleik asitlerin önemli bir parçasıdır.

Diğer Anahtar Unsurlar

%1,5 Kalsiyum: Kemiklere ve dişlere sertlik ve güç verir; sinirlerin ve kasların çalışması ve kanın pıhtılaşması için de önemlidir. %1 Fosfor: Gövde ve dişlerin yapımı ve bakımı için gereklidir; ayrıca hücrelerde kimyasal reaksiyonları yönlendiren enerjiyi sağlayan ATP molekülünde (adenozin trifosfat) bulunur. %0,4 Potasyum: Sinirlerdeki elektriksel sinyaller ve vücuttaki su dengesinin korunması için önemlidir. %0,3 Kükürt: Kıkırdak, insülin (vücudun şekeri kullanmasını sağlayan hormon), anne sütü, bağışıklık sisteminde rol oynayan proteinler, deri, saç ve tırnaklarda bir madde olan keratinde bulunur. %0,2 Klor: Sinirlerin düzgün çalışması için gereklidir; ayrıca mide sularının üretilmesine yardımcı olur. %0,2 Sodyum: Sinirlerin elektrik sinyallerinde kritik bir rol oynar; ayrıca vücuttaki su miktarının düzenlenmesine yardımcı olur. %0,1 Magnezyum: İskelet ve kasların yapısında önemli rol oynar; ayrıca enzimlerin hücrelerdeki kimyasal reaksiyonlar için enerji sağlamak üzere ATP kullanmasına yardımcı olan moleküllerde bulunur. İyot (Eser Miktar): Tiroid bezi tarafından üretilen temel bir hormonun parçası; metabolizmayı düzenler. Demir (İz Miktar): Kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan hemoglobinin bir parçasıdır. Çinko (Eser Miktar): Sindirimde görev alan bazı enzimlerin bir parçasını oluşturur.

Peki ya gelişim sürecine ne diyeceksiniz?

- 4-3,5 milyar yıl önce prokaryotlar (çekirdeksiz tek hücreliler), - 3 milyar yıl önce fotosentetik bakteriler, - 2.8-1.8 milyar yıl önce çekirdekli tek hücreliler (ökaryotlar), - 1.8 milyar yıl önce ilk bitkiler, - 1 milyar yıl önce ilk çok hücreli yaşamlar, - 665 milyon yıl önce ilk olası hayvan kalıntıları, - 570 milyon yıl önce ilk hayvanlar (dickinsonia vb.; bkz. ediyakaran faunası), - 550-530 milyon yıl önce ilk iskeletli ve kabuklu hayvanlar (brachiopoda vb.), - 530 milyon yıl önce balıklar, - 475 milyon yıl önce kara bitkileri, - 420 milyon yıl önce et yüzgeçli balıklar, - 400 milyon yıl önce böcekler, tohumlu bitkiler ve ammonitler, - 360 milyon yıl önce iki yaşamlılar (amfibiler), - 300 milyon yıl önce sürüngenler, - 200 milyon yıl önce memeliler, - 150 milyon yıl önce kuşlar, - 130 milyon yıl önce çiçekli bitkiler ortaya çıktı, - 65 milyon yıl önce kuş olmayan dinozorlar, ammonitler, birçok sürüngen ve memeli yok oldu, - 2,5-2.8 milyon yıl önce Homo cinsi göründü, - 300.000 yıl önce anatomik olarak modern insanlar (homo sapiens) görünmeye başladılar, - 40.000-30.000 yıl önce son homininler (neandarteller ve flores insanları) yok oldu.

Peki evrenin sonu var mı?

The Big Rip: Bu senaryoya göre, karanlık enerji, evrendeki her şey (bireysel atomlar dahil) kendini parçalayana kadar evreni giderek artan bir hızla ayırmaya devam ediyor. Büyük Donma: Benzer şekilde, evrenin genişlemesi devam ederse, gezegenler, yıldızlar ve galaksiler birbirinden o kadar uzaklaşacak ki, yıldızların yıldız oluşumu için hammaddeye erişimi olmayacak ve böylece ışıklar kaçınılmaz olarak sonsuza dek sönecek. The Big Crunch: İyi haber şu ki, evren onu parçalamakla tehdit eden genişlemeyi sonunda durdurabiliyor. Kötü haber şu ki, potansiyel olarak başka bir büyük patlamayı tetikleyerek kendi üzerine çökmeye başlayacak. Büyük Slurp: Higgs bulgularının ima ettiği gibi, evren muhtemelen özünde kararsızdır ve bu da bir vakum metastabilite olayının meydana gelmesine yol açabilir.

Ama her neresinden bakarsanız bakın evren holistiktir.

Türk Öğrenciler Honeywell ile ABD’de Uzay Kampına Katıldı 13. Honeywell Liderlik Akademisi, Türkiye’den 3 öğrenci de dahil olmak üzere, 46 ülkeden 237 öğrencinin katılımıyla, Huntsville, Alabama'daki U.S. Space and Ro...

Satürn'ün Halkaları ve Eğimi Kayıp Bir Aydan Gelmiş Olabilir

Satürn’ün Halkaları ve Eğimi Kayıp Bir Aydan Gelmiş Olabilir

Satürn’ün Halkaları ve Eğimi Kayıp Bir Aydan Gelmiş Olabilir Hipotez, bir zamanlar ilgisiz olduğu düşünülen gezegen hakkında bazı şeyleri açıklayabilir. Satürn’ün ikonik halkaları bir gizemdir. Eğik yörüngesi de öyle. Tek bir eksik ay, her ikisini de açıklayabilir. UZAY BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, JPL-CALTECH/NASA Tek bir lanetli Ay, Satürn hakkındaki birkaç gizemi çözebilir. Araştırmacılar, 15 Eylül’de…

View On WordPress

Hayden Adams, Ethereum üzerine kurulmuş merkezi olmayan bir kripto para borsası olan Uniswap’ın kurucusudur. Asıl mesleği mühendislik olan Adams, Reddit’te yer alan bir projeyi görmesinin akabinde hayatına değişik bir taraf verdi.Hayden Adams HayatıHayden Adams, 21 Ekim 1992’de Amerika Birleşik Devletleri’nde doğdu. Genç yaşta teknoloji ve finansa ilgi duyduğu bilinmektedir.Uniswap’i başlatmadan evvel, 2016 yılında Stony Brook Üniversitesi’nden Mühendislik Bölümü’nden mezun oldu. Üniversitede geçirdiği müddet boyunca bilgisayar bilimi ve finansın kesiştiği alana ilgi duymaya başladı ve bu noktada teknolojiyi kullanmanın yollarını keşfetmeye başladı.Bilgisayar bilimi geçmişi, merkezi olmayan sistemler ve akıllı kontratlar üzere hususlarda araştırma yayınlamasına imkan sağladı. Adams, Blockstack, Siemens ve Consensys üzere çeşitli teknoloji şirketlerinde yazılım mühendisi olarak çalıştı.Siemens’te, havacılık ve uzay ve araba sanayisindeki müşteriler için tasarım keşifleri ve mühendislik simülasyonları yapıyordu, lakin neredeyse bir yıl çalıştıktan sonra vazifesinden alındı. Bu, hayatının en karanlık devriydi ve bunu şu formda açıkladı:“‘Hayatımla ne yapacağımı bilmiyorum’ açısından bakıldığında, o vakitler korkutucuydu. Bir müddet [New York banliyölerinde] konutta yaşıyordum.”O karanlık vakitlerde, arkadaşı Karl Froersh bir “ışık huzmesi” olarak geldi ve onu Reddit’teki kriptoyla ilgili birinci projesi olan “Tahmin piyasalarını yürüttüğümüz üzere zincir üzerinde merkezi olmayan borsaları çalıştıralım” başlıklı projeyle tanıştırdı. Proje, Ethereum blokzincir ağının kurucusu ünlü Vitalik Buterin tarafından kaleme alınmıştı.Floresch, Adams’ın Ethereum Vakfı tarafından sağlanan 65 bin dolarlık bir hibe için başvurmasını önerdi. Uniswap isimli proje ise hibeyi kazandı.Adams, 2018’de adım atmaya ve kendi şirketini kurmaya karar verdi. İnsanların Bitcoin ve Ethereum üzere tanınan kripto para üniteleri de dahil olmak üzere çeşitli dijital varlıkları alıp satmasına müsaade verecek merkezi olmayan bir borsa oluşturmak için bir mühendis olarak hünerlerini kullanma fırsatı gördü .Ve böylelikle Uniswap doğdu. Merkezi olmayan borsa, akıllı kontratların kullanımı ve merkezi olmayan yapısı sayesinde kripto para topluluğu içinde süratle popülerlik kazandı.Uniswap Nedir?Uniswap, Ethereum tabanlı merkeziyetsiz bir borsadır. Uniswap birebir vakitte halka açık olması tarafıyla de popülerliğini arttırmaktadır. Son vakitlerin en tanınan borsalarından birisi olan Uniswap ERC20 token’larının yanı sıra ETH’nin bir ERC20 ile takas edilmesine ve bunun zıddının yapılmasına müsaade veren yüzde yüz zincir içi bir piyasa üreticisidir. Ayrıyeten, rastgele bir ERC20 belirteci için likidite havuzlarına katkıda bulunmanıza ve bu nedenle bunu yaptığınız için kurul kazanmanıza imkan tanır.

Düşük Ağırlıklı Metal Matrisli Kompozitler

Düşük ağırlıklı metal matrisli kompozitler (MMC'ler), genellikle bir metal matrisine (ana malzeme) hafif güçlendiricilerin eklenmesiyle oluşturulan malzemelerdir. Bu kompozitlerin temel amacı, metalin mekanik özelliklerini geliştirmek ve aynı zamanda malzemenin genel ağırlığını azaltmaktır. Bu, özellikle havacılık, uzay endüstrisi ve otomotiv gibi alanlarda, yüksek mukavemet, düşük yoğunluk ve mükemmel termal özelliklere ihtiyaç duyulan uygulamalarda faydalı olabilir. Bu tür kompozitlerin tasarımı ve üretimi karmaşık olabilir, ancak sonuçta elde edilen malzeme, geleneksel metallerin avantajları ile hafif güçlendiricilerin özelliklerini birleştirerek üstün bir performans sağlayabilir. Düşük ağırlıklı metal matrisli kompozitler (MMC'ler), malzeme bilimi ve mühendislik alanında önemli bir gelişme olarak öne çıkmaktadır. Bu yenilikçi malzemeler, metal matris içinde gömülü olan güçlendirici malzemelerin (genellikle seramik veya karbon lifleri) kullanılmasıyla karakterizedir. MMC'ler, yüksek mukavemet, düşük yoğunluk ve üstün termal özellikler gibi avantajları bir araya getirerek bir dizi endüstriyel uygulama için çekici hale gelmektedir.

1. MMC'lerin Temel Özellikleri:

MMC'ler, genellikle metaller (alüminyum, magnezyum, titanyum gibi) ile seramik veya karbon gibi güçlendirici fazları birleştirir. Bu, malzemenin dayanıklılığını ve performansını artırır. Düşük ağırlıklı metal matrisli kompozitlerin genel özellikleri şunlardır: - Hafiflik: MMC'ler, içerdikleri hafif güçlendiriciler sayesinde genellikle daha düşük yoğunluğa sahiptir, bu da genel ağırlığı azaltır. - Yüksek Mukavemet: Güçlendirici malzemeler, genellikle seramik, karbon fiber veya alüminyum oksit gibi yüksek mukavemetli malzemelerdir. Bu, kompozitin mekanik dayanıklılığını artırır. - Termal İletkenlik: MMC'ler genellikle iyi termal iletim özelliklerine sahiptir, bu da ısıyı etkili bir şekilde iletebilme yetenekleri anlamına gelir. - Korozyon Direnci: Metal matrisli kompozitler, genellikle korozyon direncine sahip metal matrisleri içerir, bu da dayanıklılıklarını artırır.

2. Uygulama Alanları:

MMC'ler, bir dizi endüstriyel sektörde geniş bir uygulama yelpazesi bulmaktadır. - Uçak ve Uzay Endüstrisi: Hafif yapısı ve mükemmel dayanıklılığı nedeniyle uçak gövdeleri, roket parçaları ve uzay araçları için ideal malzeme. - Otomotiv Sektörü: Yakıt verimliliğini artırmak ve araç ağırlığını azaltmak amacıyla kullanılır. - Elektrik ve Elektronik: Yüksek termal iletkenlikleri nedeniyle elektronik bileşenlerde yaygın olarak kullanılır. - Savunma Sanayi: Yüksek mukavemet ve dayanıklılığı nedeniyle askeri uygulamalarda kullanılır.

3. Üretim Teknolojileri:

MMC'lerin üretimi, genellikle metalurji ve malzeme mühendisliğinin birleşimini gerektirir. - Toz Metal Metalurjisi (PMM): Metal tozları ve güçlendirici partiküllerin birleştirilmesi. - Yarı Sıvı Karışım Metodu: Metal eritme ve güçlendirici malzemenin eklenmesi. - Döküm Metotları: Enjeksiyon döküm veya basınçlı döküm gibi geleneksel döküm yöntemleri.

4. Gelecekteki Yönelimler ve Araştırmalar:

MMC'lerin sürekli gelişimi ve daha geniş uygulama alanları araştırmacıları ve endüstriyel uzmanları harekete geçiriyor. Nano malzemelerin entegrasyonu, üretim süreçlerindeki yenilikler ve geri dönüşümlü malzemelerin kullanımı, MMC teknolojisinin gelecekteki potansiyelini daha da artırabilir. Düşük ağırlıklı metal matrisli kompozitler, hafif, dayanıklı ve çok yönlü malzemeler olarak endüstrinin dikkatini çekiyor. Sürekli araştırmalar ve geliştirmelerle, MMC'lerin gelecekteki uygulama alanları ve etkileşimleri konusunda heyecan verici bir potansiyel bulunmaktadır. Bu, endüstriyel tasarımcılar ve mühendisler için yeni olanaklar ve çözümler sunabilir. Read the full article