kunst-algemeen-rosa-blog - Tumblr blog

kunst-algemeen-rosa-blog · 8 years

Text

Massacultuur, invalshoek 1: kunst, religie en levensbeschouwing

1.

b. De mensen hebben het gevoel van vooruitgang opgegeven.

We zien de geschiedenis wel als een lineair proces, maar we hebben niet meer het idee dat deze ontwikkeling een stijgende lijn vertoont. De grote opkomst van wetenschap en techniek maar ook de steeds verdergaande industrialisering hebben de 20e eeuw bepaald, positief maar vooral ook negatief. Vooral twee wereldoorlogen hebben er letterlijk en figuurlijk flink ingehakt.

Door de industrialisatie ontstaat er een ontkoppeling van wonen en werken. Mensen maken bovendien nauwelijks nog een eindproduct en hebben geen zicht meer op het totaalproces bij het maken van producten, maar specialiseren zich in een klein aspect.

Dit zorgt voor fragmentatie en verlies aan overzicht.

Bovendien verliest de kerk haar invloed.

Wel ontstaat er een grote vermaakindustrie, zodat je 24 uur per dag kunt ontsnappen aan de realiteit via massamedia.

Mensen reageren verschillend op het ontbreken van deze ideologieën en zo ontstaan de volgende levensbeschouwingen: relativisme, cynisme, no illusion en hedonisme.

In de massacultuur is de mens op zoek naar zijn eigen identiteit. De vele subculturen bieden een eigen levensbeschouwing waarin men zich kan onderscheiden van anderen. Deze levensbeschouwing toon je in je gedrag, de taal die je spreekt, de muziek die je kiest, de voorkeur voor een dans en de kleding die je draagt. Tijdens de massacultuur vinden mensen dat er verschillende overtuigingen naast elkaar kunnen bestaan: pluralisme.

a. Beschrijf van de volgende levensbeschouwingenen wat ze inhouden en geef van één van deze levensbeschouwingen een voorbeeld van een kunstwerk (mag van muziek, beeldend, dans, drama of film zijn) waar deze levensbeschouwelijke opvatting uit naar voren komt. Geef duidelijk aan welke relatie er is met de genoemde levensbeschouwelijk opvatting. Relativisme: Marlène Dumas De term relativisme is het idee dat een bepaald concept (waarheid, schoonheid, het goede etc.) niet op zich staat, maar afhankelijk is van iets anders. Meestal wordt bedoeld dat waarheid relatief is. De waarheid van een uitspraak of theorie is dan niet absoluut, maar afhankelijk van de mens (het subject, de waarnemer) met zijn specifieke eigenschappen.

Black drawings, Dumas

Deze serie maakte Dumas (een Nederlandse) nadat ze een tijd in een Afrikaans land had gewoond gemaakt. Hier zie je de verschillen tussen het westerse blanke wereldbeeld en het Afrikaanse zwarte wereldbeeld, twee wereldbeelden die dus beiden relatief zijn.

Cynisme, no illusion: Rob Scholte, Punk

Van oorsprong was het cynisme een filosofische stroming die de dierlijke aard van de mens wilde doorgronden en zo sober mogelijk wilde leven, al sinds de Griekse oudheid. In de 19e eeuw is de betekenis van cynisme sterk veranderd, en nu gebruiken we het om een negatieve, pessimistische houding te beschrijven, met zwarte humor.

Hedonisme: Jeff Koons

Het hedonisme is een filosofische stroming die stelt dat genot het hoogste goed is.

Balloon dog, Jeff Koons

Dit kunstwerk is van Jeff Koons, een hedonistische kunstenaar. Het lijkt niet echt een diepere betekenis te hebben, maar gewoon een vrolijk, plezierig kunstwerk.

Opdracht 2 Stijlcitaten

1. Large Field Aray, Keith Tyson

2. Large Field Aray, Keith Tyson

3. Doos met Brillo, Andy Warhol, 1977

4. De dood van Marat, Jacques-Louis David, 1793

5. Large Field Aray, Keith Tyson

6. Large Field Aray, Keith Tyson

7. ightning field, Walter de Maria, 1977

a. Wat valt je op als je afbeelding 1 en 3 vergelijkt en afbeelding 4, 5 en 6 met elkaar vergelijkt? Afbeelding 4 bevat geen verwijzingen naar andere dingen en merken, maar de andere afbeeldingen wel.

b. Stijlcitaten: het letterlijk citeren van beelden, muziek, of zelfs een hele stijl

c. Is de oorspronkelijk betekenis van het werk van Andy Warhol of dat van David nog herkenbaar en van belang in het werk van Keith Tyson? Nee, het ga.at erom dat de toeschouwer associaties krijgt maar dat hoeft niet per se alleen naar die twee kusntenaars

d. Zoek een voorbeeld van een stijlcitaat in de muziek.

youtube

Dit is het originele liede Stand by Me van Ben E. King

youtube

Dit is een cover van hetzelfde liedje door John Lennon

e. Een stijlcitaat in de muziek is een cover.

f. Waarom worden vooral tijdens het postmodernisme veel stijlcitaten gebruikt? Toen was het de massacultuur, een cultuur waarin merknamen, spullen, consumptie een rol speelden. Met stijlcitaten kun je dat soort dingen in je werk verwerken.

g. Geloven mensen nog dat je origineel moet zijn in de kunst? Waarom wel, waarom niet? Licht je antwoord toe. Dat verschilt per persoon, en wat je als origineel ziet. De een kan bijvoorbeeld Andy Warhol als onorigineel bestempelen omdat hij vaak zich herhalende afbeeldingen gebruikt van al bestaande concepten, maar de ander kan hem juits wel origineel vinden om de manier waarop hij die dingen verwerkt, of de betekenis erachter.

3.

3a Wat is reclame en waarom speelt reclame bij massaconsumptie zo’n grote rol? Reclame is het aanprijzen van een product of dienst opdat men die dienst of dat product koopt. In de massaconsumptie zijn er veel producten en wil men diie vaak vervangen, dus zal er veel reclame moeten worden gemaakt om de producten te verkopen.

3b Wat zijn kenmerken van een typische reclamefilm? De boodschap is altijd, ‘koop dit want dan wordt je leven beter’ dus er wordt een idealistisch beeld in geschept van het leven van iemand met dat product.

3c Hoe maken reclamemakers gebruik van sterren, identificatie, seks en geweld Als je ziet dat een ster van wie je fan bent een product heeft, dan ben je zelf sneller geneigd dat product te kopen.

3d Zoek een reclamefilm waarin een ster/bekende Nederlander een rol speelt en zet deze in je PK. Welke reclametechnieken worden in deze film gebruikt?

#massacultuur #invalshoek 1

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Modern, invalshoek 4:

1.

Belangrijke vormen van vermaak zijn: film, dans (jazz, boogie-woogie, Charleston) en mode en in de muziek jazz en muzak. In Amerika ontwikkelt zich een nieuwe vorm van totaaltheater, waarin sketches, muziek en dans samengebracht worden tot theatershows.

2.

De film kan beschouwd worden als één van de belangrijkste bijdragen aan het begin van deze eeuw.

a. Door welke technische mogelijkheden (of onmogelijkheden) wordt de film aan het begin van de twintigste eeuw bepaald? Er kon geen geluid bij worden opgenomen, er was allen zwart-wit.

b. Hoe noem je dat soort films? Stomme films

c. Welke consequenties heeft die (on)mogelijkheid voor het spel van de acteurs en voor het monteren van de film? Het verhaal moest erg letterlijk uitgebeeld worden (je kon het niet via een gesprek doen), emoties moesten overdreven worden uitgedrukt dmv. gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen.

2. Fritz Lang

Metropolis, 1926, Frtiz Lang,

a. Lees de Bespiegeling blz. 180. Zoek een filmfragment van Metropolis van Fritz Lang waarin hij zijn visie op de moderne tijd verbeeldt en zet dat in je PK.

youtube

b. Welke visie heeft Fritz Lang op de moderne tijd? Hij denkt dat de regeerders niks meer zullen geven om hun burgers, en dat emotie niet meer zal tellen. We gaan deel uitmaken van een geheel, een systeem van mensen, een soort superstaat.

c. Komt die visie naar voren in de voorstelling, de vormgeving, de inhoud, of een combinatie van twee of meer hierboven genoemde zaken. Licht je antwoord toe. In de voorstelling: je ziet enorme gebouwen, colonnes arbeiders met allemaal dezelfde kleren, enorme fabrieken voor de productie. in de vormgeving: het is vormgegeven met futuristisch ogende materialen, bijvoorbeeld bij de robot. Ook zijn de voertuigen allemaal futuristisch.

3.

Modern Times, Charles Chaplin, 1940

a. Lees blz. 181 uit De Bespiegeling. Zoek een fragment van Modern Times van Charles Chaplin waarin hij zijn visie op de moderne tijd verbeeldt en zet dat in je PK.

youtube

b. Welke visie heeft Charles Chaplin op de moderne tijd? Hij denkt dat alles geautomatiseerd zal worden, en dat de mens daarbij in dienst van de machine staat in plaats van andersom wat de bedoeling is.

c. Komt die visie naar voren in de voorstelling, de vormgeving, de inhoud, of een combinatie van twee of meer hierboven genoemde zaken. Licht je antwoord toe. voorstelling: je ziet dat mensen constant met machines bezig zijn, zelfs eten gaat machinaal. Inhoud: machines regeren het leven van de mens en dit gaat de hele tijd mis.

4.

Lees De Bespiegeling blz. 157.

a. Zoek een fragment van de muziek die Erik Satie schreef voor De Parade van Les Ballets Russes in 1917 en zet het in je PK.

youtube

b. Wat voor een soort voorstelling is De Parade? Het is een dansvoorstelling

c. Welke kunstenaars, van welke disciplines werkten hieraan mee? Picasso heeft hem ontworpen, vanuit het kubisme.Ook Léonide Massine, een choreograaf bekend door symfonische balletvoorstellingen, en Ernest Ansermet, een dirigent bekend om impressionistische muziek, werkten mee.

d. Wat is er opvallend aan de muziek die Satie schreef voor dit stuk? Er worden geluiden gebruikt van dingen die niet bedoeld zijn als intrument, bijvoorbeeld een typemachine.

5.

a. Zoek een fragment van muziek van Erik Satie die hij “muzak” noemde. (Bijvoorbeeld “Drie stukken in peervorm”) en zet het in je PK.

youtube

b. Wat is muzak? Muziek die als achtergrondmuziek wordt gebruikt in liften, café’s, winkels, et cetera. Hij is simpel, zonder veel dynamiek of dissonanten.

c. Wat voor uitgangspunten hanteerde Erik Satie bij het maken muzak? Hij moet op de achtergrond blijven, je moet er niet bewust naar luisteren. Niet opvallend dus.

d. Geef aan welke muzikale aspecten in het door jou gekozen fragment deze muziek geschikt maken als muzak. Het heeft een rustig tempo, weinig dissonante klanken, het ligt makkelijk in het gehoor. Er is veel herhaling en is dus makkelijk te volgen. Er is weinig dynamiek.

#modern #invalshoek 4

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Modern, invalshoek 2: kunst en esthetica

1.

a. Laat de ontwikkeling van figuratief naar abstract zien aan de hand van het werk van Mondriaan. Zoek daartoe drie afbeeldingen van werk van Mondriaan. Geschikt zijn de werken met afbeeldingen van een boom: De rode boom, De grijze boom en Bloeiende appelboom.

b. Mondriaan hoort bij de kunststroming ‘De Stijl.’ De Stijl werkt bewust met beperkte beeldende middelen. Tot welke beeldende vormgevingsaspecten beperken zij zich? Kleur en lijnen, geometrische vormen. Leg uit waarom Mondriaan en andere kunstenaars van De Stijl kiezen voor volledige abstracte kunst en daarmee het natuurgetrouwe verwerpen. Omdat ze tot de conclusie kwamen dat alleen wetmatigheid en orde rust kunnen brengen, niet de grillige natuur.

2.

Zoek een expressionistisch werk van één van de volgende kunstenaars: Nolde, Grosz, Kokoschka, Picasso of Schiele en zet dit in je PK. Geef aan hoe de kunstenaar vervreemding gebruikt om de inhoud van het werk te versterken.

Gestileerd portret van Jacqueline, 1962, Picasso

Dit schilderij is een portret. Dat zie je wel aan het feit dat er ogen, een neus en een mond aanwezig zijn. toch is het niet echt te herkennen als een menselijk figuur, en al helemaal niet als de persoon die het afbeeld. Picasso vervreemdt je zo van de realiteit.

2b Zoek een (geluids)fragment van de Dreigrosschenoper van Brecht en zet dit in je PK.

youtube

c. Zoek een fragment van die Erwartung van Schönberg en zet dit in je PK. Op welke manier gebruikt Schönberg vervreemding om de inhoud van het stuk te versterken? Welke rol speelt de dissonant daarin?

youtube

In de opera geeft Brecht de zoektocht van een vrouw naar haar man weer, midden in de nacht in een bos. Het is een nachtmerrie-achtige zoektocht. Alle emoties zijn uitvergroot. De muziek is ook nachtmerrie-achtig en warrig, en door de dissonanten krijg je zelf ook geen fijn gevoel, dit versterkt dus de inhoud.

3.

a. Beschrijf kort de voorstelling, vormgeving en inhoud. Bij inhoud vertel je iets over de internationale stijl, het nieuwe bouwen in het algemeen en de uitgangspunten van de architect Adolf Loos. Zoek daartoe op internet het artikel dat hij geschreven heeft ‘Ornament und Verbrechen’.

Steiner-huis, 1910, Loos

De vormgeving is geometrisch , symmetrisch en zonder versieringen. Het materiaal is ook niet hoogstaand. Loos wilde geen versieringen, want het zou verspilde moeite zijn. Ornamenten zouden immers snel uit de mode raken en dan zou het gebouw ook uit de mode raken. Versieringen in het algemeen zouden zelfs immoreel zijn volgens hem.

c. Hoe zie je de uitgangspunten van Adolf Loos terug in het Steiner-huis? Je ziet dat er geen enkele versiering aanwezig is op het huis, slechts de constructie is gebruikt om het huis mooi te maken.

4.

In elke kunstdiscipline wordt onderzocht wat kunst is. Wat is beeldende kunst, wat is drama, wat is muziek, wat is dans? M.a.w. er worden nieuwe grondslagen gedefinieerd voor de kunst.

a. Zoek een fragment/opname van de dansuitvoering ‘Le sacré du printemps’ van Stravinsky en Les Ballets Russes en zet dat in je PK.

youtube

b. Lees blz. 152 en het grijze blok met het citaat van Stravinsky, op blz. 153. Beschrijf kort de voorstelling, vormgeving en inhoud. Welk vormgevingsaspect overheerst en hoe hoor je dat? Hoe merk je dat aan de bezetting van het orkest?

c. Het publiek reageert woedend tijdens en na de première van dit stuk. Leg uit waarom het publiek de voorstelling destijds niet kon waarderen en waarom achteraf dit stuk nog steeds als een belangrijk werk gezien wordt. Stravinsky wilde vernieuwing en wilde zijn publiek verbazen. Dat deed hij ook, al reageerden veel mensen daar slecht op. Nu wordt de muziek nog steeds als een kantelpunt gezien omdat die inderdaad vernieuwend was.

#invalshoek 2 #modern

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Modern, invalshoek 1: kunst, religie en levensbeschouwing

1.

a. Welke belangrijke historische gebeurtenis geeft rond 1914 -1920 aanleiding tot de wens om te breken met het verleden? De Eerste Wereldoorlog

b. 1b Geef voor de beeldende kunst, dans, drama en muziek aan op welke manier diebreuk met het verleden gemaakt wordt. Bespreek hierbij de vormgeving en de onderwerpkeuze.

Dans Voor de breuk was klassiek ballet de norm, waarbij met vaste onnatuurlijke poses wordt gewerkt, en de zwaartekracht wordt ontkend. Dit fragment uit het zwanenmeer geeft dit weer:

youtube

Na de breuk wilde men natuurlijke bewegingen gebruiken, gebaseerd op bijvoorbeeld ademhaling. De dans erkende nu zwaartekracht. Dit fragment van Martha Graham geeft dit weer:

youtube

Beeldend Voor de breuk was er figuratief en realistisch werk. dat eruit zag als iets in het echte leven, zoals in dit schilderij:

Op het gras, 1874, Berthe Morisot

Na de breuk ging men minder realistisch werken, werd het zelfs abstract, zoals in dit schilderij:

De gitaar, 1918, Juan Gris

Drama Voor de breuk was toneel bedoeld om bij weg te dromen, niet om jezelf aan te relateren, en werd de 4e muur (tussen publiek en acteurs) niet doorbroken, dit was lijsttoneel. Na de breuk werd die wel doorbroken, ging men het publiek aanspreken, en werd het episch theater.

Muziek Voor de breuk gebruikten componisten vaststaande toonladders, bijvoorbeeld majeur, mineur, dorisch, et cetera. Hierbij werden slechts 8 van de twaalf tonen die het westerse tonensysteem heeft, gebruikt. Beethoven, Berlioz, Mahler, maar ook Bach zijn voorbeelden van componisten die dit systeem hanteerden. Dit klinkt bijvoorbeeld zo:

youtube

Na de breuk kreeg je atonale muziek: alle 12 tonen van het westerse tonensysteem mochten worden gebruikt, er werd geen toonladder gehanteerd. Voorbeelden van componisten die dit deden zijn Schönberg, Varèse en Jolivet. Atonale muziek klinkt zo:

youtube

2.

a. Wat is een manifest? Een korte beschrijving van een idee/denkbeeld

b. Lees het stuk over het Futuristisch manifest op blz.158 van de Bespiegeling, inclusief het citaat en neem het citaat over in je PK. 'Toen, het gezicht vol heerlijke fabrieksmodder – mengsel van metaal-slakken, zinloos zweet en hemels roet – hebben wij, overal gekneusd, met onze armen in het verband maar onverschrokken, onze eerste eisen gedicteerd aan alle levende mensen op aarde.'

c. Leg uit waarom juist in dit stuk tekst duidelijk naar voren komt wat de uitgangspunten zijn van het Futurisme. In welk deel van het citaat herken je dat? Het gaat bij het futurisme om voortgang en nieuwe technologie. In dit citaat zie je dat terug aan de fabriek en het hemelse roet, en het feit dat ze in een auto reden. Ze verlangen naar het krachtige en vooruitstrevende.

d. Op welke manier wil het futurisme de maatschappij veranderen en waarom?Ze wilden een toekomst van strijd, aanval en beweging, zonder de oude regels. In het futuristische manifest staat: ‘Wij willen de oorlog verheerlijken - enige hygiëne van de wereld -, militarisme, patriottisme, de verwoestende daden van de anarchisten, de mooie ideeën waarvoor men sterft, en de minachting voor de vrouw. ’.

e. Op welke manier wil Brecht de wereld veranderen en hoe gebruikt hij theater daarvoor? Hij wil meer eenheid, want hij schrijft een tekst op een muziekstuk over een jongeman die als eerst over de oceaan is gevlogen, maar laat daarbij de hoofdrol van die jongeman door een heel koor vertolken omdat het een prestatie is van de hele mensheid, vindt hij.

f. Op welke manier wil het Bauhaus de wereld veranderen? Ze willen het bolwerk van het socialisme opbouwen: iedereen, ongeacht klasse moest een goede woonomgeving hebben, want dat zou gelukkig maken, en als iedereen dan een goed huis had werd de wereld beter.

g. Op welke manier willen de dadaïsten de wereld veranderen? Ze willen geen kunst maken volgens vooroorlogse ideeën opdat er niet weer oorlog komt. Hun theorie is eigenlijk het tenietdoen van elke theorie. Ze wilden de mens voorhouden dat die zich slecht gedraagt, door middel van shockeren.

3.

Wassilly Kandinski liet zich inspireren door muziek en met name de atonale muziek van Arnold Schönberg. In “Über das Geistige in der Kunst” stelde Kandinsky dat kleur en klank psychologische effecten hebben op de menselijke ziel. Het gaat hierbij meer om de geestelijke waarheid dan om de materiële werkelijkheid. Door de abstractie krijgt het kunstwerk een meer universele betekenis.

Vers la vers inconnue, 1916, Kadinsky

a. Stel je voor dat Kandinsky een muziekstuk hoorde, toen hij dit werk maakte. Welke kenmerken zou dat muziekstuk hebben? Leg uit welke beeldende vormgevingselementen bij muzikale vormgevingsaspecten passen. Is de muzikale compositie bijvoorbeeld gelijkmatig van opzet, van begin tot eind, wat betreft toonhoogte, tempo en dynamiek? Waarom wel, waarom niet? Worden er verschillende instrumenten gebruikt, of maar één instrument?Wat voor instrumenten worden er gebruikt? Het muziekstuk heeft juist een asymmetrische vormgeving, heel chaotisch, het schilderij heeft namelijk grillige, asymmetrische vormen en een asymmetrische compositie. Ook qua dynamiek was het steeds anders denk ik, want de lijnen hebben steeds een andere dikte: dik voor forte en dun voor piano. De instrumenten of de klankkleur verschilden ook steeds want de kleuren en de vormen van de compositie verschillen steeds. De felle tonen geven schelle kleuren aan.

#modern #invalshoek 1

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Modern, invalshoek 3: opdrachtgever, politieke en economische macht

1. a.

Getrude Stein, 1905, Picasso

b. Op welke manier stimuleerde Gertrude Stein kunstenaars? Ze had in haar huis een eigen salon waar kunstenaars die ze kende hun kunst konden tentoonstellen, ze kende kunstenaars zoals Picasso.

2.

a. Wat voor soort kunst werd in Rusland aan het begin van de revolutie door avant garde-kunstenaars gemaakt? Er werd abstracte kunst gemaakt.

Versla de witten met de rode wig, 1919, El Lissitzky,

b. Hoe stond Rusland aan het begin van de revolutie tegenover die moderne kunst en hoe verandert dat? In het begin zijn ze enigszins tolerant, Lenin zei: ‘Zolang de schaarste aanhoudt zullen de avant-gardisten maar van hun enthousiasme moeten leven’. Daarna worden ze echter intolerant naar de avant-garde, want de figuratieve kunst die de revolutie herkenbaar verbeeldt is in de ogen van de partij meer geschikt. Uiteindelijk komt het erop neer dat Stalin de avant-garde verbiedt, en alle avant-gardisten vluchten of worden opgepakt.

c. Welke kunst acht Hitler geschikt voor Duitsland en welke kunst laat hij verbieden? Hoe noem je die kunst? Hitler was erg conservatief wat kunst betreft, en mioest niets hebben van abstractie of vervormde gezichten. Dit noemt hij ‘entartete Kunst’, ontaarde kunst. Hij wilde alleen kunst die zijn Derde Rijk zou propageren, ‘germaanse kunst’.

3.

a. Helene Kroller-Müller en Josef Haubrich zijn twee voorbeelden van rijke particulieren die in het begin van de twintigste eeuw kunst verzamelden. Wat is er na hun dood met de kunst gebeurd? De kunst is blijven hangen in musea, namelijk het Kruller-Müller museum dat op verschillende plaatsen is gevestigd, en de verzameling van Haubrich hangt in een museum in Keulen.

b. Ook de overheid verzamelt kunst. Door musea te subsidiëren, zijn die weer in staat kunst te kopen. De musea hebben vooral aandacht voor traditionele kunst. Ze richten zich op het grote (leken)publiek en daardoor hebben ze vooral een educatieve functie. Het Bauhaus, een voorbeeld van experimentele kunst, vormt een uitzondering en is door overheidsbemoeienis tot stand gekomen.

4.

a. Kunstenaars streven naar originaliteit, maar verenigen zich in groepen. (oorspronkelijk invalshoek 2). Voorbeelden van groepen die grote ideale nastreven zijn: Het Bauhaus, Die Brücke, der Blaue Reiter en Les Ballets Russes.

b. De door Kandinsky vormgegeven omslag van dit boek is illustratief voor de nieuwe kunstopvatting van deze groep kunstenaars. Noem twee aspecten van het omslagontwerp die vernieuwend waren.

Der blaue Reiter, 1903, Kadinsky

a. Noem twee aspecten van het omslagontwerp die vernieuwend waren. Het beeld is wel figuratief maar niet realistisch, dat is vernieuwend, voorheen was het zo realistisch mogelijk. Daarnaast is er een sterk zuiverheidscontrast tussen het blauw en het zwart en wit.

b. Waarom verenigden kunstenaars zich in een groep? Dan stonden ze sterker tegen kritiek (van overheid en burgers) en konden ze elkaar inspireren.

5.

a. Der Blaue Reiter, die Brücke, de futuristen, de dadaïsten, fauvisten, DeStijl, Bauhaus, de constructivisten, het episch theater, de school van Isadora Duncan (dans) zetten zich af tegen traditionele academies en streven een experimentele kunst na. Opleiding vindt plaats in kleine scholen of groepen en door charismatische personen: Isadora Duncan, Martha Graham bij dans Walter Gropius (Bauhaus, wel een grotere opleiding)

b. Welke kunstenaars van welke disciplines werkten samen in Les Ballets Russes? Diaghilev, Nijinski,, Bakst, Stravinsky.

c. Wie was de leider van deze groep? Diaghilev

d. Wat wilde die bereiken in het Ballet Russes? Hij wilde vernieuwing, andere decors, andere dansvormen.

#modern #invalshoek 3

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Evaluatie

Voordat het werk besproken wordt, vul je in eerst onderstaande vragen in: Welke cijfer denk je dat je voor het A-gedeelte hebt (leergedeelte)? 6 Welk cijfer denk je dat je voor het B-gedeelte hebt (examenvragen)? 6

Vallen de cijfers mee of tegen en waarom? Ze vallen beide mee, ik had een 9,2 voor A en een 6,5 voor B.

Voorbereiding toets

1- Heb je tijdens de inleidingen zodanig opgelet, dat je een beeld hebt kunnen vormen van de tijd en kunststromingen die behandeld zijn? Ja 2- Heb je voor jezelf De Bespiegeling thuis doorgelezen (Huiswerk)? Nee 3- Heb je de opdrachten van je PK op tijd en zorgvuldig gemaakt? Deels 4- Heb je genoeg geleerd? Ja 5- Heb je goed geleerd? Ja 6- Kende je a. De PowerPoint van de inleiding? Nee b. De Bespiegeling? Nee c. De begrippen van de Bespiegeling? Deels d. De informatie van de invalshoeken in je PK? Ja

Het maken van de toets

1-Heb je de vraag goed gelezen? Ja 2-Heb je bij de vraagstelling gelet op kunstbeschouwelijke begrippen van elke discipline? Nee 3-Heb je onderscheid gemaakt tussen voorstelling en vormgeving? Ja 3-Heb je het goede fragment bekeken/ tekst gelezen? Ja 4-Heb je bij open vragen de vraag kort herhaald? (Gelet op noemen of uitleggen?) Ja 5-Heb je de antwoorden gestructureerd? Ja

Voornemens

Waar ga je de volgende keer op letten bij het voorbereiden van de toets? Het boek en de powerpoint leren Waar ga je volgende keer op letten bij het maken van de toets? Vragen aandachtig lezen

#burgerlijke cultuur #Evaluatie

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur, invalshoek 6: kunst intercultureel

Kern: Welke invloed hebben de handelsreizen van de V.O.C. op de kunst van de 17e eeuw? Welke producten die wij als typische Nederlandse producten zien, komen oorspronkelijk uit exotische landen en uit welke landen zijn dat? Welke beeldelementen van verschillende culturen worden vermengd in die producten? Welke functie hebben deze producten in de 17e-eeuwse Nederlanden?

Vraag 1: Ontdekkingsreizen, schilderijen/flora, fauna/ mensen/ landschappen vreemde landen als ‘reisverslag met Hollandse ogen’ Ontdekkingsreizen, schilderijen/flora, fauna/ mensen/ landschappen vreemde landen als ‘reisverslag met Hollandse ogen’

De directie van de V.O.C. eiste dat er onderweg en in de havens nauwkeurig verslag werd gedaan van alles wat er gebeurde. Zo ontstonden de eerste reisboeken. De directie beschouwde dit als geheime documentatie, maar al gauw lekten de teksten uit. Het waren immers spannende avonturen die mensen graag wilden lezen. Het beroemdste verhaal is van Willem IJsbrandszoon Bontekoe, een ander beroemde schipper is Johan Nieuhof.

Illustratie uit verslag van de Bontekoe

a. Bekijk afbeelding 1, een illustratie uit het verslag van Bontekoe. Beschrijf in een paar regels de voorstelling. Je ziet een schip dat ontploft, te zien aan al het licht en de wegvliegende dingen en mensen in het midden ervan. Er omheen hangt een zwarte rookwolk. Dichter bij de kijker zie je een schipbreukeling die zich vasthoudt aan een houten paal.

b. Zoek verder informatie op internet. Welke techniek wordt hier gebruikt voor het maken van de reproducties? Ik kan er niks over vinden maar ik denk dat het een ets is die dus wordt gedrukt.

c. Vertel in een paar regels de inhoud van de prent: waar gaat de prent over? Kon niks over prent vinden

Vraag 2: Chinees porselein en Delfts Blauw

Producten die wij nu als typisch Nederlands beschouwen, komen oorspronkelijk ergens anders vandaan. De schepen van de VOC varen o.a. op Azië en brengen behalve specerijen, thee en koper ook andere zaken mee, zoals Chinees Porselein en Japans lakwerk.

Lees blz. 91 in De Bespiegeling.

a. Beschrijf de drie fases in de ontwikkeling van het Chinees porselein naar Delfts Blauw. Zoek ook informatie op internet. Waarom besluiten Nederlandse bottenbakkers om Delfts Blauw te gaan maken? Eerst werd het porselein nagemaakt met rood aardewerk dat wit werd overgeschilderd en daarop werden blauwe beschilderingen gemaakt, vooral kopieën van chinese schilderingen. Daarna werd het namaakporselein steeds dunner, en kwamen er ook nederlandse taferelen op te staan. Langzaam ging het daarna van namaakporselein naar op zichzelf gerespecteerd delfts blauw.

b. Bekijk afbeelding 2, 3 en 4.

De porseleinen toren van Nanking

Pagode in Epcot

Bloemenpiramide, toegeschreven aan De metaale pot, ca 1692 1700

Afbeelding 2 is een afbeelding van De Porseleinen toren van Nanking uit het boek ‘Het Gezantschap der Neerlandtsche Oost-Indische Compagnie’ van Johan Nieuhof uit 1655. De toren, een pagode, (Boedhistische tempel) is in de vijftiende eeuw (1412) gebouwd van bakstenen, bedekt met porseleinen tegels en stond bij het boeddhistische klooster in Nanking. De toren is achthoekig en 30 meter in doorsnede en bijna 80 meter hoog en telde negen verdiepingen. De vorm van deze bloemenvaas is een mix van twee exotische gebouwen, welke twee? Die van een pagode en die van de porseleinen toren van nanking.

c. De afbeeldingen die gebruikt zijn voor de decoratie vormen ook een mix van Nederlandse en Chinese beeldelementen. Wat is een voorbeeld van een typisch Nederlands beeldelement en wat van een Chinees beeldelement? Typisch nederlands is (de kledij van) de vrouw bovenop de vaas. De kleuren zijn typisch Chinees, namelijk het blauw en wit, net zoals porselein.

d. Hoe kwamen Nederlandse pottenbakkers aan afbeeldingen van exotische gebouwen en afbeeldingen van Chinese ornamenten? Door tekeningen die ontdekkingsreizigers maakten.

e. Deze vazen zijn bekend als tulpenvazen, maar technisch gesproken is dat niet helemaal correct. De vazen werden niet alleen voor tulpen gebruikt, maar voor meerdere soorten bloemen. Wat was de functie in Nederland van eerst Chinees porselein, maar later ook van Delfts Blauw? De functie van delfts blauw is als decoratie, maar ook als gebruiksvoorwerp voor bijvoorbeeld vazen. Delfts blauw werd door pottenbakkers voor het eerst gemaakt in een periode van een paar maanden waarin er door een orlog geen delfts blauw kon worden geïmporteeerd.

3. De Tulp

Een ander voorbeeld van een product dat wij nu als typisch Nederlans kennen, is de tulp. Oorspronkelijk komt deze bloem uit Turkije en werd in de 16e eeuw in Nederland geïntroduceerd. Aanvankelijk was de interesse voor de tulp puur wetenschappelijk, maar vanaf ca. 1630 wordt de tulp ook financieel interessant. Er werd druk gehandeld in tulpen en tulpenbollen. In 1637 stort de tulpenhandel in en is daarmee de eerste economische bubbel in de wereldgeschiedenis.

a. Zoek op internet bij tulpengekte, Rijksmuseum. Wat was een tulp waard, vlak voordat de handel instortte? Toen was de waarde van één tulp omgerekend 10.000 euro

b. Welke vorm van handel zorgde voor de grote excessen in de tulpenmarkt? Windhandel, men handelde in de toekomst: er werden contracten gesloten over het van eigenaar wisselen van tulpenbollen die niemand nog maar in bloei had gezien, en pas over een paar manden van eigenaar zouden wisselen. Zo kwam het dat veel mensen ook tulpen verhandelden die ze nog niet eens bezaten.

#burgerlijke cultuur #invalshoek 6

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur invalshoek 5: kunst, techniek en wetenschap

1.: empirisme

a. In de 17e eeuw speelde het empirisme een grote rol in de wetenschap. Wat is empirisme? Waar zijn empiristen vooral in geïnteresseerd? Empirisme is een filosofische stroming waarin men gelooft dat kennis komt uit ervaring. Het wordt beschouwd als een filosofie die tegengesteld is aan het rationalisme. Empiristen zijn vooral geïnteresseerd in het bewijzen dat kennis alleen voorkomt uit ervaring.

b. Wat is kenmerkend voor de beeldende kunst uit de 17e eeuw? Men schildert vaak wat men ziet, veel realistische voorstellingen maar men onderzoekt ook vormen of dieren of mensen.

c. Geef aan welke overeenkomst er is tussen de beeldende kunst en het empirisme. In het empirische onderzoekt men door dingen te doen, want er kan immers slechts kennis ontstaan uit ervaring. In de beeldende kunst schildert men dingen na die er in het echt zijn, die men met eigen ogen gezien heeft en die men dus zelf heeft onderzocht.

2. optica en camera obscura

a. De Nederlander Christiaan Huygens houdt zich o.a. bezig met optica. Hij maakt zelf lenzen en onderzoekt de toepassing ervan in telescopen en microscopen. Zelf doet hij zowel astronomische als microbiologische waarnemingen. Antonie van Leeuwenhoek maakt daarvan gebruik en kan beschouwd worden als de grondlegger van de microbiologie.

b. Lenzen worden ook gebruikt in een camera obscura. Wat is een camera obscura? Een camera obscura is een doos die donker is van binnen, en waar een gat of een lens in één wand zit waardoor er een afbeelding van de buitenwereld op de wand tegenover het gat valt.

b. In verschillende kunsthistorische onderzoeken wordt onderzocht of Johannes Vermeer gebruik heeft gemaakt van een camera obscura voor het maken van zijn schilderijen. Zoek op internet (www.digischool.nl bijvoorbeeld) naar informatie over Vermeer en het gebruik van een camera obscura. Geef drie aspecten (geen beeldaspecten dus) in het werk van Vermeer, die aannemelijk maken dat Johannes Vermeer een camera obscura gebruikte bij het maken van zijn schilderijen en licht dit toe. Ten eerste waren personen en voorwerpen op de schilderijen van Vermeer vaak vervormd, net zoals dat gebeurt op foto’s of met een camera obscura met voorwerpen die dicht bij de lens staan. Figuren die dichter bij de kijker staan zijn namelijk op een aantal van Vermeers schilderijen groter dan die verder weg staan, een effect dat bij de meeste schilders niet zo is omdat die automatisch die vervormingen zouden corrigeren aan het beeld dat in hun hoofd bestaat. Vermeer deed dat dus niet. Dit is goed te zien op het schilderij ‘De soldaat en het lachende meisje’.

Vermeer, De soldaat en het lachende meisje

Ten tweede schildert hij licht op een aparte manier. Op een aantal schilderijen lijken verlichte plekken namelijk te glinsteren, en dat komt doordat hij het licht heeft afgebeeld als een heleboel afgeplatte witte stipjes. Op een foto zie je soms ook dat licht er zo uit ziet. Op het brood in ‘Het melkmeisje’ is dat goed te zien.

Vermeer, detail van Het melkmeisje

Ten derde is het perspectief in de schilderijen erg goed.

3. toneelmachines en de Gijsbrecht van Amstel.

a. Lees in De Bespiegeling blz.96 en 97. Beschrijf in ongeveer 5 regels waar het verhaal van Gijsbrecht van Amstel over gaat. In het stuk wordt het middeleeuwse Amsterdam op trojaanse wijze veroverd. Nadat op kerstnacht een vijandelijke belegering wordt opgeheven, slepen de amsterdammers een achtergelaten schip binnen de stadsmuren. Er blijken vijandige troepen in te zitten en Amsterdam wordt vernietigd. De engel Rafaël voorspelt een machtige en roemrijke toekomst voor de stad.

b. Aan het eind van het verhaal is er sprake van een ‘deus ex machina.’ Wat is dat? Dat is een term uit de dramaliteratuur waarmee wordt aangegeven dat er een hogere macht (god, engel) optreedt, die door middel van een toestel (machina) op het toneel wordt neergelaten of verheven, om een soort eindoordeel over de handeling uit te spreken

c. Op welke manier is hier de deus ex machina in het verhaal aanwezig? Doordat de engel Rafaël op het laatste op het podium komt en een goede toekomst voor Amsterdam voorspelt.

d. De Amsterdamse schouwburg was in 1637 state of the art, met draaibare decorschermen en een liftmachine.

De afbeelding laat tekeningen zien van verschillende soorten toneelmachines die gebruikt werden in de Amsterdamse Schouwburg. De op figuur III afgebeelde spil diende om golven voor te stellen. In figuur IV zijn vier van zulke spillen achter elkaar geplaatst met een klein voorscherm (g). Met behulp van het toestel in figuur V werd een waterval weergegeven. Fig. VII stelt een toestel voor om een persoon op wolken te laten neerdalen of opstijgen. In de hoek rechts is een valluik afgebeeld.

Welke van deze machines zou gebruikt zijn om de Engel Rafaël ‘op te laten komen?’

VII

e. Critici vonden zo’n deus ex machina geen sterk onderdeel van een toneelstuk. Leg uit waarom ze dat vonden. Omdat het de geloofwaardigheid van een verhaal zou aantasten, zou getuigen van een gebrek aan inventiviteit want er hoort voor een probleem in een toneelstuk een logische dramatische oplossing te komen die uit de rest van het stuk voortkomt en niet een oplossing door een hogere macht.

#burgerlijke cultuur #invalshoek 5

1 note · View note

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur invalshoek 4: kunst en vermaak

Kern: Wat is een klucht en welke 3 functies heeft een klucht?

1. Klucht

a. Lees blz. 97 uit De Bespiegeling. Wat is een klucht? Een overdreven toneelstuk met grappige gebeurtenissen

b. Noem drie kenmerken van een klucht. 1. het gaat over volkse dingen zoals overspel, drankgebruik en goedgelovigheid. 2. het heeft een moraal 3. Het is grappig

c. Kluchten werden geschreven en opgevoerd ‘ter lering en vermaak.’ Leg uit wat dat betekent. Dat betekent dat het grappig is, maar dat men er ook een les uit moet kunnen trekken, vaak over wat er zal gebeuren als je je slecht of naïef gedraagt, en hoe je dan weer uit de situatie kan komen.

d. In de 17e eeuw geloofde men dat naar een klucht kijken ook een medische functie, had. Leg dat uit. Men dacht dat het een remedie was voor melancholie. Er werd namelijk geloofd dat je vier lichaamssappen waren die voor je humeur zorgden. Één daarvan was zwart gal, dat zorgde voor neerslachtigheid. Door te lachen kreeg je minder zwart gal dus hielp een klucht tegen neerslachtigheid.

e. Welke Nederlandse schrijver uit de 17 eeuw schreef De klucht van de koe? Bredero

2. Klucht

a. bedenk zelf een klucht Jullie stuk speelt zich af in de 17e eeuw, dus bedenk een thema dat een rol speelt in die tijd, bijvoorbeeld buitenlanders, uit België, die hier gastarbeider zijn, of liefjes van zeelieden die hier achterblijven terwijl man of verloofde op zee is…. Of….

b. Wat is de titel? We hadden geen titel

c. Vertel in een paar regels waar de klucht van jullie groep over gaat. In de klucht wordt een man geslagen door zijn vrouw, en dan gaat ze ook nog vreemd met de buurman. De man, die daar niets van weet, trekt het slaan niet meer en gaat om raad naar de buurman. Die vertelt hem te doen alsof hij gek is geworden. De vrouw gaat hierdoor om raad naar de priester en verlaat dan haar man voor de buurman. De buurvrouw gaat daarna met de man.

d. Geef aan waarom jullie stuk een goed voorbeeld is van een klucht. Het gaat over een volks onderwerp, namelijk ruzie en mishandeling en vreemdgaan, er zit humor in nbijvoorbeeld dat de man naar de buurman, met wie zijn vrouw vreemdgaat, om hulp vraagt. Er zit echter niet echt een moraal in.

#burgerlijke cultuur #invalshoek 4

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur, invalshoek 3: kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische mach

Kern: Hoe word je als kunstenaar opgeleid? Wie zijn de opdrachtgevers in de 17e eeuw in Nederland? Hoe is de kunstmarkt georganiseerd? Verzamelingen, of hoe verdien je aan kunst?

1. opleiding a. Op welke manier werden schilders opgeleid in de 17e eeuw in Nederland? Een leerling ging bij een leermeester in opleiding, waarvoor zijn ouders opleiding, materiaalkosten en inwoning betaalden. Eerst moesten ze alleen maar klusjes doen, maar daarna leerden ze tekenen, door eerst het werk van de kunstenaar, daarna voorwerpen en dan levende wezens te tekenen. Na hun tekenopleiding werden ze gezel: ze mochten oefenen met schilderen en daarna mochten ze minder belangrijke delen in het schilderij van de leermeester schilderen. Na twee tot vier jaar kwam er een examen waarbij er een meesterwerk moest worden geschilderd. Als de leerling aan de eisen van het gilde voldeed, mocht die als meester zelf een atelier beginnen, werk verkopen en leerlingen opleiden. Ze bleven ook vaak in dienst van hun leermeester. Zo hadden ze geen bedrijfsrisico. b. Hoe noem je zo’n opleiding en welke drie fases moest je doorlopen? Dit is het leerling – gezel – meester model. Hierbij gaat de leerling door alle drie de fases die in de naam genoemd zijn. c. Hoe komt het dat een aantal werken van Rembrandt niet geheel door Rembrandt zijn gemaakt, ook al signeerde hij ze wel? Zijn gezellen schilderden minder belangrijke delen van het schilderij, zoals uitgelegd in a.

2. opleiding

Om in de 17e eeuw als schilder mee te tellen, was een studiereis naar Italië een belangrijke vereiste.

Karel van Mander vermeldt in zijn Schilderboeck (1604) een biografie over schilders, dat Pieter Lastman als jonge schilder enkele jaren in Italië doorbracht in verband met zijn opleiding. Hij laat zich inspireren door werken van Veronese en Caravaggio.

a. Waarom ondernamen Nederlandse schilders in de 17e eeuw een studiereis naar Italië? 1. Om kennis te maken met de klassieke cultuur en de kunst die in italië is, want zo hoort kunst eruit te zien 2. Om ideeën te krijgen

Afb. 1 Caravaggio, Judith en Holofernis, 1599

Afb. 2 Pieter Lastman, Graflegging 1612

Afb. 3 Pieter Lastman, zicht op Forum Nerva in Rome, 1606

Rembrandt van Rijn, De anatomische les van Dr N. Tulp Olieverf op doek

b. Rembrandt zelf is nooit in Italië geweest, maar zijn leermeester, Pieter Lastman wel. Bekijk afbeelding 1, 2 en 4. Welke belangrijk vormgevingsaspect neemt Rembrandt via Pieter Lastman van Caravaggio over? Het grote licht-donkercontrast, het duidelijkste te zien bij Carvaggio. Je zit daar dat het punt van aandacht vol in het licht staat en de rest nogal donker is. Ook bij Lastman zie je dat de voorgrond van het schilderij veel lichter is dan de achtergrond. Rembrandt heeft ook het punt van aandacht belicht, namelijk het lijk.

c. De stijl van schilders die in Europa als Caravaggio schilderden, wordt zelfs naar Caravaggio genoemd. Hoe heet die stijl? Dit is het Carvaggisme

3. opleiding en positie kunstenaar

a. Bekijk bovenstaand schilderij en beschrijf kort, in ongeveer ca. 5 regels de voorstelling. Je ziet een schilder die met zijn rug naar je toe zit, die een model schildert, waavan je het gezight wel ziet. Voorin links hangt een gordijn, iets erachter staat een lege stoel. De schilder zit ongeveer halverwege aan de rechterkant op een kruk. hij kijkt naar het model. Voor hem staat een ezel met het doek dat hij beschildert. Het model, een vrouw met een blauwe jurk aan en een boek op de arm en een trompet in de hand, zit ook op een kruk met haar ogen dicht. Op de wand achter haar hangt een landkaart. De vloer is betegeld met zwarte en witte tegels.

b. Lees in De Bespiegeling blz. 87. Na het lezen van een bron (in dit geval De Bespiegeling) kun je de volgende vragen beantwoorden;

-Wat is er op de landkaart afgebeeld? Noord- en Zuid-Nederland als één land -Wat voor kleding draagt de man op het krukje? Hij draagt 16e-eeuwse kleding -Welke attributen draagt het model en wie stelt zij voor? Zij draagt een boek en een trompet, en ze stelt Clio voor, de muze van de geschiedenis.

c. In de middeleeuwen werd het beroep van een schilder puur gezien als een ambacht, niet meer of minder dan dat van een slager of een bakker. Leg aan de hand van dit werk uit dat Vermeer met dit schilderij duidelijk wil maken dat de positie van een schilder in de 17e eeuw meer is dan die van een ambachtsman. Door de kleren van de schilder, het afbeelden van het model als de muze van de geschiedenis en de landkaart achter haar met een verenigd Nederland, zie je een stukje geschiedenis dus Vermeer wil laten zien dat schilders ook de geschiedenis vertellen of afbeelden.

4. soorten opdrachtgevers

a. Welke twee belangrijke soorten opdrachtgevers zijn er in het Nederland van de 17e eeuw? het stadsbestuur, rijke burgers

b. Bekijk de afbeeldingen hieronder en op de volgende bladzijden. Welke werken werden voor wat voor soort opdrachtgever(s) gemaakt?

J.van Campen, Stadhuis, 1648 Dit schilderij is gemaakt voor de staat, het beeldt namelijk het stadhuis af.

Rembrandt, Portret Jan Six, 1654 Dit portret is gemaakt voor een particuliere opdrachtgever, Jan Zix was namelijk een rijke burger.

Rembrandt: De Nachtwacht, 1642 Dit schilderij was voor rijke burgers, het is namelijk in opdracht van het schuttersgilde.

Rembrandt, De Staalmeesters, 1642 Dit schilderij was in opdracht van de Staalmeesters, die toezicht hielden op de kwaliteit van stoffen. Zij waren een privé-opdrachtgever.

5. Kunstmarkt

a. Wat is er uniek aan de kunstmarkt in Nederland als je die vergelijkt met die van de rest van Europa? In Nederland waren burgers vooral een opdrachtgever, terwijl in andere staten de staat vooral de opdrachtgever was van kunstenaars.

b. Welke invloed heeft dat op vooral de beeldende kunst in Nederland? Ten eerste werd het formaat kleiner van de schilderijen, omdat ze in huiskamers moesten passen. Daarnaast veranderde het onderwerp ook, en hoefde het dus niet alleen over het verheerlijken van de staat te gaan.

c. Wat is een collegium musicum en welke mensen hadden hier belangstelling voor? Een collegium musicum was een school waar men kon leren muziek maken onder leiding van een meester, dus iemand die dat al goed kon. vooral rijke middenstanders hadden hier belangstelling voor.

d. De interesse voor muziek was niet altijd de enige reden om lid te worden van een Collegium musicum. Wat was een andere reden om lid te worden van zo’n vereniging? Er zaten ook sociale belangen bij, en het zou goed voor de gezondheid zijn.

e. Wat voor bedrijf is Plantijn en Moretussen in Antwerpen? een drukkerij

f. Plantijn en Moretussen is een succesvol bedrijf. Geef drie verklaringen voor de bloei van dit soort bedrijven in de 17e eeuw in de Noordelijke en zuidelijke Nederlanden. 1. Dor de toename van vrijheid in het noorden werd er steeds meer geschreven en werden er boeken bij de drukkerij gedrukt en verspreid 2. er waren landkaarten nodig voor de VOC 3. In het zuiden konden de spanjaarden documenten van de koning drukken bij een drukkerij

6. Verzamelingen: rariteitenkabinetten

Rariteitenkabinet, kunstkamer, verzameling Rembrandt

a. Hierboven zie je een deel van de verzameling van Rembrandt. Niet alleen Rembrandt als kunstenaar verzamelde bijzondere objecten, meerder mensen deden dat. Geef twee redenen waarom mensen in de 17e eeuw een kunstkamer inrichtten. 1. Om te pronken met al hun bezit. 2. Als investering

7. De republiek zoekt haar plaats tussen de grootmachten.

De verenigde Oost-Indische Compagnie en West Indische Compagnie leggen de wereldhandel open met onder andere Azië en Afrika en de Nieuwe Wereld (Amerika).

Amsterdam wordt een overslaghaven, van waaruit alle goederen verder worden getransporteerd over de hele wereld. De gunstige ligging van Nederland en de goedkope handelsvloot zijn gunstige factoren voor een ongekende groei. Daarnaast biedt de Republiek andere diensten aan in de vorm van kredietverschaffing en verzekeringsvormen.

#invalshoek 3 #burgerlijke cultuur

1 note · View note

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur, invalshoek 2: kunst en esthetica

1.

a. Vooral in de architectuur van de 17e eeuw kun je zien welke tijd in de kunstgeschiedenis bepalend is voor de opvatting over wat mooi is. Welke kunst uit welke tijd is dat? In de 17e eeuw was vooral de oudheid een belangrijke tijd voor de opvatting over wanneer kunst mooi was.

b. Zoek een voorbeeld van een gebouw uit de 17e eeuw waaraan je dit kunt zien. Voeg die afbeelding toe in je PK en leg uit hoe je kunt zien welke periode in de kunstgeschiedenis bepalend is voor de opvatting over schoonheid.

Paleis op de dam

Aan het paleis op de dam kan je goed zien dat de kunstenaars van de 17e eeuw werden beïnvloed door de oudheid. Er werden bijvoorbeeld veel beelden in de stijl van de oudheid neergezet (die er nu niet meer staan), maar de symmetrie en het belang van de gulden snede, beide rationele en klassieke schoonheidsregels, geven ook het belang van de oudheid aan. Daarbij zie je ook nog zuilen, kenmerk van de klassieke bouwkunst.

c. Ook bij drama wordt dezelfde periode uit de kunstgeschiedenis als norm voor schoonheid gehanteerd, met name de aristotelische principes. Wat houden de aristotelische principes in? Het theater hield zich aan de aristotelische principes, die zijn: 1. eenheid van tijd: het verhaal van het toneelstuk moest zich binnen één dag afspelen 2. eenheid van plaats: het toneelstuk mocht zich maar op één plaats afspelen 3. eenheid van handeling: er mocht maar één verhaallijn in het toneelstuk zitten d. Noem drie belangrijke theatervormen/soorten toneelstukken. Welk van de drie soorten hield zich het meest aan de aristotelische principes en geef een verklaring voor waarom dat juist bij die vorm het geval is. Drie voorbeelden van soorten toneelstukken zijn de klucht (grappig verhaal met een moraal), het treurspel (droevig verhaal met een slechte afloop) en het blijspel (verhaal met een goede afloop). Een treurspel hield zich het meest aan de aristotelische principes. Een voorbeeld is de Gijsbrecht van Aemstel door Vondel.

2.

a. Welke invloed had het protestantse geloof op de schoonheidsopvattingen over kunst? Het protestantse geloof draaide erom dat mensen sterfelijk waren, soberheid en realisme. Dat zie je in de schilderijen terug, die vaak donker zijn en veel symboliek bevatten. Je moest er een les uit kunnen trekken. De schilderijen waren niet versierd en druk zoals de barok, maar juist sober en rustig.

b. Was er sprake van een hiërarchie in de kunsten? In de kunst was wel sprake van een hiërarchie, bovenaan stonden de schilderkunst en de architectuur. Hier werd veel aandacht aan besteed en er zat altijd een betekenis achter. Daarna kwam de muziek, daarna de dans, wat men maar niks vond.

3.

‘Want een volmaekte schildery is als een spiegel van de Natuur, die de dingen die niet en zijn, doet schijnen te zijn, en op een geoorloofde vermakelijke en prijslijke wijze bedriegt.’

(Vertaling: “Want een volmaakt schilderij is geen kopie maar een eigen prijzenswaardige interpretatie van de natuur, om iets van te leren en van te kunnen genieten”).

a. Realisme is één van de belangrijkste kenmerken van de 17e-eeuwse schilderkunst. Ziet men schilderen in die tijd alleen als het kopiëren van de werkelijkheid? Waarom wel/niet? Hoewel realisme een van de belangrijkste kenmerken is in de 17e eeuwse schilderkunst, ziet men schilderen niet slechts als het kopiëren van de werkelijkheid. Vaak worden wel taferelen afgebeeld die echt (zouden kunnen) zijn gebeurd, maar er zit altijd een boodschap achter.

b. Beschrijf kort, in ongeveer drie tot 4 regels, de voorstelling van onderstaand Schilderij van Jan Steen.

Jan steen, Zoals de ouden zingen, zo piepen de jongen, ca 1665

Op dit schilderij zie je een groep mensen. Links achteraan zit een oude man met een baard en een soort muts. Achter hem zit een papegaai op een stokje, en een vogeltje in een kooitje. Voor de man zit een vrouw achteruitgeleund in een stoel,, ze houdt haar glas bij en iemand schenkt er drank in. Naast haar staat een gesloten kruik. Tegenover haar aan de tafel zit een oude vrouw te lezen. Bij haar staat een hond. Achter haar zit een vrouw met een kind in haar armen. Achter de vrouw staat een vrouw die het glas van de vrouw aan de andere kant van de tafel volschenkt. Helemaal rechts steekt een man en soort stokje in de mond van een kind, en daarnaast staat een persoon die doedelzak speelt.

c.Met welke aspecten van de vormgeving creëert Jan Steen een illusie van werkelijkheid? ( Noem de beeldaspecten en geef aan waar Jan Steen die gebruikt) Jan Steen creëert een idee van realisme doordat de mensen realistisch en niet verheerlijkt zijn afgebeeld. Ook doet hij het door de voorstelling, die dynamisch is en niet statisch als op een portret.

d.Schildert Jan Steen hier alleen een realistische kroeg-scene of zit er een betekenis achter dit werk. Zo ja, wat is dan de betekenis, de inhoud? Er is bij dit schilderij ook een diepere betekenis. De hond staat altijd voor trouw, de schelpen op tafel staan voor erotiek en de papegaai linksboven staat voor ontrouw en onzedelijkheid.

4.

Affectenleer

De affectenleer is een esthetische theorie uit de late barok met, in eerste instantie, betrekking op muziek. De leer beschrijft hoe affecten, hartstochten, moeten worden uitgedrukt in de muziek.

René Descartes, een bekend rationalist uit de 17e eeuw, beschrijft in zijn modellenboek “Traité des passion de l’âme zes soorten affecten of hartstochten: verwondering, liefde, haat, verlangen, vreugde en treurnis.”

Charles Lebrun, als docent en oprichter verbonden met de Academie des Beaux Arts in Frankrijk, maakt ook een visueel modellenboek, waarin emoties aan gezichtsuitdrukkingen worden gekoppeld. Dit soort boeken ontstaan niet door werken naar de waarneming, maar door het bestuderen van oude meesters. Deze boeken dienen weer als voorbeeld voor schilders.

a. Bekijk onderstaande gezichtsuitdrukkingen. Welke hartstochten, gevoelens worden hier verbeeld?

Afbeelding 1 Pagina uit Modellenboek Lebrun

Op deze afbeelding zie je twee emoties. Links zie je hoop, je ziet dat de vrouw omhoog kijkt een beetje, en haar wenkbrouwen omhoog heeft en bijna lacht. Rechts zie je angst, de vrouw lijkt een beetje boos want ze is ergens van geschrokken.

#burgerlijke cultuur #invalshoek 2

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Burgerlijke cultuur, invalshoek 1: geloof

1.

a. Welke verschillende christelijke geloofsovertuigingen waren er in de 17e eeuw in Nederland? Noem er twee. In de 17e eeuw waren er in Nederland katholieken en protestanten.

b. Beschrijf twee verschillen tussen de beide christelijke geloofsovertuigingen en leg uit waar die verschillen op zijn gebaseerd. De katholieken beelden wel Jezus af en de protestanten niet, want dan zou je een beeld vereren en niet Jezus zelf. De protestanden vereren ook geen heiligen, de katholieken wel.

c. Wat is de officiële geloofsovertuiging in De Nederlanden? Protestantisme is de officiële geloofsovertuiging

d. Bekijk de afbeelding hieronder. Beschrijf kort, in ongeveer drie regels de voorstelling. In het stilleven van Pieter Claesz zie je een kaars, een doodshoofd, een bloem, een brief, een veer en een noot.

e. Op welke manieren wordt er ruimte gesuggereerd? Geef aan waar je dat ziet. Er wordt ruimte gesuggereerd doordat de afbeelding in de achtergrond donker is en in de voorgrond licht.

f. De voorwerpen die worden afgebeeld hebben een symbolische, moralistische betekenis. Geef van drie voorwerpen aan welke symbolische betekenis ze hebben en leg uit hoe wij nu, in de 21e eeuw kunnen achterhalen welke betekenis die voorwerpen in de 17e eeuw hadden. Het doodshoofd en de kaars en de bloem geven de vergankelijkheid van het leven aan. Dit weten wij omdat er in die tijd ook emblemata zijn gemaakt, die voor symbolen uitleg geven wat ze betekenen.

g. De moralistische betekenis die dit stilleven heeft, sluit aan bij de gangbare christelijke geloofsovertuiging uit de 17e eeuw. Leg dit uit. In die tijd geloofde men in het protestantisme en daarin moest je vooral nederig zijn en goed leven. Daarom verwijst het schilderij naar de dood, want de dood kan altijd komen dus moet je nu goed leven.

h. Hoe noem je zo’n stilleven als hierboven is afgebeeld? ?

Stilleven, Pieter Claesz, 1625

2.

a. Wat was de Bataafse opstand? De Bataafse opstand was de opstand in 69-70 van de West-Germaanse Batavieren tegen het Romeinse gezag, onder leiding van Gaius Julius Civilis. De Romeinen sloegen de opstand uiteindelijk neer.

b. Waarom wilde het stadbestuur graag een schilderij in het stadhuis met De Bataafse republiek als onderwerp? Het stadsbestuur wilde graag een schilderij van de Bataafse Republiek omdat er in de 17e eeuw ook een republiek was in Nederland, en zo konden ze de republiekvorm rechtvaardigen.

c. Bekijk afbeelding 2 en lees De Bespiegeling blz. 100. Dit werk heeft, in zijn oorspronkelijke afmetingen, in het toenmalige stadhuis gehangen. Leg uit waarom het stadbestuur dit werk weer heeft verwijderd. Let op, formuleer in eigen woorden, niet letterlijk overschrijven. Het schilderij, 'de eed van claudius civilis' is weggehaald omdat de mensen als barbaren waren weergegeven en dat paste niet bij de republiek.

De eed van Claudius Civilis, Rembrandt, 1661/1662 3.

a. Wat is een allegorie in de schilder- en beeldhouwkunst? Een allegorie in de beeldende kunst is een voorstelling waarin een abstract begrip, zoals deugden, is vormgegeven door bijvoorbeeld personificaties.

b. Geef zowel een christelijk als klassiek voorbeeld van hoe het stadsbestuur met beeldhouwwerken of schilderijen van het stadhuis laat zien dat het stadsbestuur wijs en deugdzaam is. (Zoek een ander voorbeeld dan de Bataafse opstand) Voeg de afbeeldingen toe en leg die uit.

Fabritius en Pyrrhus, Ferdinant Bol, 1656

Dit schilderij laat een verhaal zien over de Romeinse consul Caius Fabritius, die zich onomkoopbaar toont. De man met de tulband is koning Pyrrhus. Afgebeeld is het moment waarop Pyrrhus probeert Fabritius, nadat hij hem niet kon omkopen, te overrompelen door een onbekend monster, namelijk een olifant, tevoorschijn te halen, probeert om te kopen. Consul Fabritius schrikt niet, maar de soldaten en andere personen op de trap wel. Dit toont aan dat het stadsbestuur ook onverschrokken en onomkoopbaar is.

Mozes daalt met de tafelen der wet van de berg Sinaï, Ferdinand Bol, 1662

In dit tweede schilderij wordt het christelijke verhaal van Mozes, die van God de christelijke wet krijgt, afgebeeld. Dit verhaal is gekozen om te laten zien dat het stadsbestuur zich ook aan de wet van God, wat natuurlijk de belangrijkste wet is, houdt.

#burgerlijke cultuur #invalshoek 1

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Invalshoek 6: kunst intercultureel

1.

a. In het westen vond men de beschaving van exotische volken minderwaardig en barbaars. b. er werden foto's gemaakt bij culturen van de niet-westerse 'rassen' opdat mensen in het westen die cultuur ook konden bekijken. Zo hoefden onderzoekers niet altijd naar de plaats waar die cultuur was. c. Francis Frith gebruikte fotografie om de cultuur mooi af te beelden, en om die aan de westerse mens te laten zien.

Vrouw uit Betlehem, Francis Frith

2.

a. Impressionisten nemen de volgende voorstellingskenmerken over van japanse prenten: het niet volledig afbeelden van figuren, figuren op een lichtvoetige manier afbeelden. (?) b. Impressionisten nemen de volgende vormgevingsaspecten over van japanse prenten: ongebruikelijke standpunten, sterk licht-donker contrast. (?) c. Van Gogh neemt in dit schilderij de volgende vormgevingsaspecten over van de Japanse houtsnede: niet volledig afbeelden van onderwerp, de chinese karakters er omheen

Links: Bloeiende boom in de Kameido-tuin, Ando Hiroshige Rechts: Bloeiende boom, Vincent van Gogh

d. Veel Japanners hebben interesse in Van Gogh's werk omdat hij door hun oude cultuur is beïnvloed.

3.

a. In La Mer van Debussy worden niet-westerse slagwerkinstrumenten gebruikt b. Het stuk is niet opgebouwd via de klassieke regels, er zitten niet echt solo's in en het is meer een brij van muziek.

#school #romantiek en realisme #invalshoek 6

1 note · View note

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Invalshoek 5: kunst, wetenschap en techniek

1.

Muziek en wetenschap en kunstgeschiedenis zijn als zelfstandige disciplines in de 19e eeuw ontstaan, omdat de klassieke opvatting over kunsten steeds meer ter discussie komt te staan. Daardoor komt er behoefte aan onderzoek. Feitenonderzoek en biografische studies staan in de belangstelling

2.

a. Het verhaal van de Ring des Nibelungen: Wotan wil de macht over de wereld weer terughebben. Daarbij staat Alberich hem in de weg, want die heeft een ring gemaakt waarmee hij macht krijgt over de wereld. Wotan probeert in het toneelstuk de ring te bemachtigen. Uiteindelijk mislukt het en gaan het Walhalla en de wereld en de goden eraan.

b. het verhaal gaat over een fantasiewereld, en het is een dramatisch verhaal dat emoties opwekt.

c. Wagner gaat voor deze opera zo ver in het voltrekken van een gesamtkunstwerk, dat hij zelfs zelfs speciaal het Festspielhaus voor het opvoeren van de opera maakt, zodat niet alleen zang en theater zijn samengevoegd maar zelfs architectuur.

3.

a. Bij de Ring des Nibelungen zat het publiek in het donker, het orkest in een orkestbak zodat het licht van hun lessenaar niet op het podium zou vallen, en op het podium was speciale belichting. Hij vond dus dat het podium slechts verlicht mocht zijn.

b. Je kan gaslicht in een lantaarn doen en je kan gas toevoegen zodat het blijft branden, en je kan de lichtstraal preciezer richten, beter dan bij kaarslicht

4.

a. het Crystal Palace is gemaakt van gietijzer en glas, net zoals broeikassen.

b. de constructie van het Crystal Palace lijkt erg op de constructie van een broeikas.

c.

d. de Eiffeltoren is ook met een voor dei tijd nieuw materiaal gemaakt (1889)

e. In 1889 vond men de Eiffeltoren een verschrikkelijk bouwwerk.

de Eiffeltoren

the Crystal Palace

5

a. Fotografie is het met behulp van licht en andere vormen van straling vastleggen van afbeeldingen van voorwerpen en verschijnselen op radiatie- en stralingsgevoelig materiaal.

b. Rond 1800 kon Thomas Wedgwood al dingen vastleggen met een camera obscura. Deze plaatjes vervaagden echter meteen als je ze in het licht hield. De eerste blijvende foto werd echter gemaakt in 1826, toen Joseph Nicéphore Niépce voor het eerste een foto maakte die niet na een tijdje oploste en wegvaagde. Dit was het uitzicht uit zijn raam. Hiervoor had hij een belichtingstijd van wel 8 uur nodig.

eerste foto, door Joseph Nicéphore Niépce, 1826

c. In het begin legde men het negatief van een foto vast op een plaat bedekt met bitumen, een soort asfalt.

d. Edgar Degas gebruikten de foto's als studie voor de houdingen die hij wilde schilderen

e. Impressionisten vonden fotografie goed omdat een foto slechts contrasten tussen licht en donker vastlegt, en een impressie geeft van de scène. Impressionisten wilden dat ook bereiken in hun schilderijen.

f. de invloed van de fotografie op dit schilderij zie je aan verschillende dingen. De houding van de vrouw is niet gemaakt. Er liggen aan de rechterkant willekeurige spullen in beeld, geen geidealiseerd beeld dus.

6

Lithografie is steendruk. Met vet wordt op steen een tekening gemaakt. Bij het afdrukken met inkt, stoot het vet de inkt af, zodat de druk onstaat.. De uitvinding was bedoeld voor het drukken van muziekschrift, maar beeldend kunstenaars gaan deze techniek gebruiken voor het maken van affiches. Een beroemde kunstenaar die dit gedaan heeft is Toulouse Latrec

Affiches van Toulouse Latrec

#school #invalshoek 5 #kunst wetenschap en techniek #kunst #wetenschap en techniek

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Invalshoek 4: kunst en vermaak

1.

Liederencyclus: een reeks liederen met een centraal thema

weense wals: parendans in een snelle driekwartsmaat

operette: vorm van muziektheater die veel lijkt op opera, maar dan met minder serieuze thema's, en soms een spottend karakter. Bevat zang, dans en gesproken dialoog. Is uit de opera comique ontstaan in Frankrijk in de 19e eeuw.

vaudeville-theater: kort toneelspel, vaak komisch, begeleid door orkest en zang, ontstaan uit het franse improvisatietoneel

melodrama: gesproken tekst met muzikale begeleiding. Beschrijft gruwelijke gebeurtenissen en heeft voor de held van het verhaal een gelukkig einde. Wordt in Nederland ook wel afkeurend draak genoemd, door de gruwelijke gebeurtenissen die in zo'n stuk vaak worden beschreven op het toneel.

openbare concerten in concertzalen:

#school #romantiek en realisme #invalshoek 4

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Evaluatie compo 1

Gehaalde cijfer: 7,2

welk cijfer dacht je dat je had gehaald voor A, het leergedeelte? 1

welk cijfer dacht je dat je had gehaald voor B, het examengedeelte? 1

Voorbereiding

1. Heb je tijdens de inleiding zodanig opgelet, dat je een beeld hebt kunnen vormen van de rijd en kunststromingen die behandeld zijn? Ja 2. Heb je voor jezelf de bespiegeling thuis doorgelezen? nee 3. heb je de opdrachten van je PK op tijd en zorgvuldig gemaakt?grotendeels wel, alleen invallshoek 4 niet 4. Heb je genoeg geleerd? blijkbaar wel aan mijn cijfer te zien, maar ik heb bijna niet geleerd. 5. heb je goed geleerd? blijkbaar wel 6. kende je:

a. de powerpoint van de inleiding? nee b. de Bespiegeling? deels c. de begrippen van de Bespiegeling? deels d. de informatie van de invalshoeken in je PK? deels

Het maken van de toets

1. Heb je de vraag goed gelezen? Ja 2. heb je bij de vraagstelling goed gelet op kunstbeschouwelijke begrippen van elke discipline? Nee 3. heb je onderscheid gemaakt tussen voorstelling en vormgeving? Ja 4. Heb je het goede fragment bekeken/ de goede tekst gelezen? Ja 5. heb je bij de open vragen de vraag kort herhaald? (gelet op noemen of uitleggen?) Nee 6. Heb je de antwoorden gestructureerd? nee

Voornemens

1. waar ga je de volgende keer op letten bij het voorbereiden van de toets? bespiegeling tijdens huiswerk doorlezen, eerder beginnen, mijn PK ook bekijken 2. waar ga je de volgende keer op letten bij het maken van de toets? beter structureren antwoorden, vraag herhalen, op de begrippen letten

PK aanvullen

1. welke inhoudelijke onderdelen van de stof wist je niet? weet ik niet

#evaluatie #school #compo 1

0 notes

kunst-algemeen-rosa-blog · 9 years

Text

Romantiek en realisme, invalshoek 3: politieke en economische macht

1.

a. op de franse Ecole Imperiale et speciale des Beaux-Arts werden in 1863 o.a. anatomie, kunstgeschiedenis, perspectief, wiskunde, geometrie, geologie, geschiedenis en archeologie gegeven.

b. De grootste prijs die je daar kon winnen was de Prix-de-Rome, een jaar studeren in Rome

c. De norm voor het werk van de academie was de klassieke kunst, de grootste prijs die je kon winnen was in Rome studeren, en de vakken zijn gebaseerd op klassieke opleidingen in de middeleeuwen en renaissance, de zeven vrije kunsten (vakken).

d. Rodin werd niet toegelaten tot de Ecole Imperial, want de jury vond zijn stijl te vrij, het voldeed niet aan de strenge klassieke academische regels. Veel kunstenaars die wij nu als beroemd kennen, werden niet toegelaten wegens hun niet klassieke stijl.

e. De opleidingen in de 19e eeuw waren traditioneel: op academies was het onderwijs nog zoals in de middeleeuwen en de renaissance met de zeven vrije kunsten (vakken) uit de arts liberalis. De meester-gezel-opleiding in een werkplaats stamt ook uit de middeleeuwen.

2.

a. In het rijksmuseum zijn de hollandse renaissancestijl en de gotische stijl gecombineerd. De renaissance-stijl herken je door de symmetrie en harmonie (evenwicht tussen horizontaal en verticaal bijvoorbeeld, horizontale lijnen in de ramen, de verticale accenten van torens die hoger zijn dan ze breed zijn). De gorische stijl herken je door de spitse daken, het verticaal gerichte, net als bij gotische middeleeuwse kathedralen.

Rijksmuseum, 18e eeuw

Paleis op de Dam, 17e eeuw

Notre Dame, 12e eeuw

b. De staat was de opdrachtgever van het rijksmuseum. Dat is een traditionele opdrachtgever. De overheid wil de burgers laten zien hoe belangrijk en mooi de Nederlandse geschiedenis is, dus op vroeger gericht.

c. De functie van het rijksmuseum zijn het bewarenvan de nederlandse kunst en historische opjecten (conserveren) en het laten zien van de Nederlandse geschiedenis aan de burgers (educatie)

d. de opvattingen daarover zijn niet veranderd.

e. Prive-personen, de kerk en de staat zijn opdrachtgevers in de 19e eeuw.

3.

a. in de 19e eeuw kon je kunst in museums en in salons tentoonstellen

b. Zo’n salon werd door de franse staat georganiseerd , dus er werd vooral kunst geexposeerd die door de machthebbers werd gewaardeerd.

#school #romantiek en realisme #invalshoek 3 #politieke en economische macht

0 notes