Intervju med Sofia Olsson (snapsviseskald): O: Lovade en kompis att jag skulle intervjua en svensk – vore du intresserad? S: Ja gärna. Nu? O: Vad bra! Tack! När som helst. S: Sure jag har tid. Vill du ringa eller ska du skriva här? O: Hm kanske bäst att skriva här. Då kan jag kolla på texten senare. S: Okey okey shoot. O: Okey vänta ska bara hämta datorn! ok. Jag berättade för min kompis att du skriver snapsvisor ... S: haha O: ... kan du berätta lite om det? S: Haha okej. Men får börja från början då helt enkelt. (Hon funderar ett tag) I Uppsala har vi något som kallas för ”nationer“. Nationerna är studentföreningar som ordna middagar, baler, stora fester, kulturaktiviteter m.m. En termin var jag sånganförare för min nation vilket betydde att jag fick leda sången under alla middagar och baler den terminen. I Uppsala sjunger vi hela tiden på middagar. En sånganförare har ganska stor frihet men det viktigaste är att välja sånger som många känner igen. Det är också väldigt roligt att skriva egna snapsvisor, eller snarare ”dryckesvisor”. Det tar lite tid men det är värt det. Vad ska en bra dryckesvisa innehålla? En dryckesvisa blir roligast om den är riktad till personerna som är på just den festen där sången ska sjungas. Visan får gärna innehålla internskämt, ha hög igenkänningsfaktor och vara rolig. Jag tycker att visan bör vara skriven på rim och sjungas till en melodi som alla känner igen. En dryckesvisa behöver inte handla om sprit/öl/supa m.m. O: Vad skoj! Mycket intressant. Hur många snapsvisor eller dryckesvisor tror du du har skrivit? S: Haha inte så många. 10 kanske. Jobbar på det. O: Så bra! Men har du nån favorit? Av dem du skrivit, alltså. S: Den som flesta tycker om är en visa som vi sjunger på midsommar varje år. Den är superintern och ingen annan än vi på festen skulle förstå riktigt det roliga med den. Men den handlar om stället där vi har sommarstugor och camping som ligger bredvid. O: De brukar vara ganska interna, eller hur? S: Japp. O: Vilka poeter inspirerar ditt skrivande mest? S: Haha jadu. Kanske mest Taube. Men är ju mest inspirerad av dryckesvisetraditionen i Lund och Uppsala. Men vi gillar ju såklart Bellman också. Men mycket är bara trams. O: Håller du på med att skriva något nu? S: JAAAA. Till min vän Oddur Snorrasson. Men det tar lite tid. Men ibland kan det gå jättsnabbt. – Menar såklart Snorrason. O: Ja visst! Så trevligt! Ser verkligen fram emot den visan. S: Jag bygger myten om mig själv just nu. O: Nej då du är redan legendarisk. S: haha fantastiskt. Känner inte alls pressan nu ... O: haha ingen stress. Den blir definitivt bra. Men är det nånting du vill tillägga avslutningsvis? S: Att det är kul att skriva texter och det är kul när andra får sjunga texterna men det viktigaste är att du själv tycker att texterna är bra. Haha. O: Sofia Olsson. Snapsviseskald. Tack ska du ha. S: Haha tack själv. O: Försöker härma svenska radioprogam. Lyckades det? S: Absolut. O: Tack snälla. Visor av Sofia (och hennes kompisar) : Titanic Hundra år sen ungefär Jack Dawson han sa så här: Äta gräddtårta med blåbär det är inget jag begär. Men nått annat vill jag ha, Sockerkaka det går bra! Punch och kaffe får mig alltid att må bra. Titanic – vårens bästa fik, Titanic – Nytt och fräscht och chic’ Titanic – fattig eller rik? Vem som helst är såklart varmt välkommen hit Under turen som har gått, Mycket kärlek har vi fått Och en del av den från våran klass Men inte bara blott I en lyxig stor madrass? Nej svängom i andra klass! Eller bara gå och fika med kaptén. Titanic… Mel. Brev från kolonien Tex. (Carl Wingårdh, Per Fagerström, Sofia Olsson) Hejsan morsan, hejsan stabben här är brev från älsklingsgrabben. Vi har kul här på nationen. Vi bor fyrtioelva recentioner i en flogstakorre. Rom o Cola. Klockan tio: börja vråla. Klockan fyra: ingen viskar och på morgonen, ingen jävel diskar. Gå till skolan, procrastinera. Vad ska jag göra? Inget mera. Varför plugga som en plugghäst? Det finns omtentor men aldrig någon omfest. Går på fester som är fina, jag fick putsa skorna mina. Jag drack vin direkt från casken, Sen så minns jag inget mer från den där gasquen. (recentior= ny vid universitetet flogstakorre= studentkorridor i flogsta, flogsta ligger utanför stan klockan tio: varje kväll sker "flogstavrålet" kl 10 gasque= finmiddag) Viðtal við Sofia Olsson (snapsvísuskáld) föstudaginn 18. ágúst 2017: O: Ég lofaði vini mínum að ég tæki viðtal við Svía meðan ég er úti — hefðir þú áhuga á að vera viðmælandi minn? S: Já endilega. Núna? O: Frábært! Takk! Hvenær sem er. S: Sure ég er laus. Viltu hringja eða eigum við að skrifast á á facebook? O: Hm það væri líklega best að nota facebook. Þá get ég farið aftur yfir samtalið seinna. S: Okei okei skjóttu. O: Okei bíddu aðeins. Ég ætla bara að sækja tölvuna mína! Okei. Ég sagði vini mínum að þú skrifaðir snapsvísur ... S: Haha. O: ... gætirðu sagt mér örlítið nánar frá því? S: Haha okei. En þá verð ég einfaldlega að byrja á byrjuninni. (Hún hugsar sig um í smástund) Í Uppsölum höfum við nokkuð sem kallast „nationer“. Nationer eru stúdentafélög sem skipuleggja kvöldverðarboð, böll, stórar veislur, menningarviðburði o.s.frv. Ég var einu sinni forsöngvari Gautaborgarstúdentafélagsins í eina skólaönn og átti þá að leiða sönginn í öllum kvöldverðarboðum og böllum þá önnina. Í Uppsölum syngjum við alltaf í kvöldverðarboðum. Forsöngvarinn hefur mikið frelsi en það er mikilvægt að hann velji lög sem viðstaddir kannast við. Það er annars mjög skemmtilegt að semja eigin snapsvísur, eða öllu heldur „drykkjulög“. Það tekur dágóðan tíma að semja þær en það er þess virði. En hvað gerir gott drykkjulag? Skemmtilegustu drykkjulögin eru þau sem beinast að gestum veislunnar þar sem lagið er sungið. Það má gjarnan vera einkahúmor í laginu og gott ef sagt er frá einhverju sem allir kannast við úr eigin lífi en auk þess á lagið að vera fyndið. Mér finnst að snapsvísur verði að vera rímaðar og fluttar í þekktri tónsetningu. Snapsvísur þurfa þó ekkert endilega að fjalla um áfengi/bjór/drykkju o.s.frv. O: Mikið hljómar þetta skemmtilega! Mjög áhugavert allt saman. En hversu margar snapsvísur eða drykkjulög heldurðu að þú hafir samið allt í allt? S: Haha ekki svo margar. 10 kannski. Ég er að vinna í þessu. O: Hljómar vel! Áttu þér eitthvert uppáhald? Af vísunum sem þú hefur samið, það er að segja. S: Uppáhaldsvísa flestra í stúdentafélaginu er sú sem við syngjum árlega á Jónsmessu. Hún er eintómur einkahúmor og það eru ekki nema þeir sem mæta á hátíðina sem skilja hvað er svona fyndið við hana. Hún fjallar um stað þar sem margir í Gautaborg eiga sumarbúðstað og tjaldstæði sem er þar skammt frá. O: Það eru oft mikill einkahúmor í þessum vísum, ekki satt? S: Jámm. O: Hvaða skáld eru helstu áhrifavaldar þínir? S: Haha jahá. Ætli það sé ekki aðallega Taube. Annars sæki ég mest í drykkjulagahefð Lundar og Uppsala. Við höldum að sjálfsögðu upp á Bellman líka. En þetta er að stórum hluta tómt bull. O: Ertu að skrifa eitthvað þessa dagana? S: JÁÁÁÁ. Vísu tileinkaða vini mínum Oddi Snorrassyni. En það ætlar að taka dálítinn tíma. Stundum gengur þetta hins vegar mjög hratt fyrir sig. — Ætlaði auðvitað að segja Snorrasyni (með einu essi). O: Já einmitt! Dásamlegt! Bíð spenntur eftir henni! S: Ég er farinn að skapa einhverja goðsagnarkennda ímynd af mér hérna. O: Nei alls ekki. Ert hvort eð er lifandi goðsögn. S: Haha ljómandi. Engin pressa sum sé ... O: Haha nei ekkert stress. Vísan verður alveg áreiðanlega góð. En er eitthvað sem þú vilt segja hér að lokum? S: Bara að það er skemmtilegt að skrifa lagatexta og gaman þegar fólk syngur þá en það er þó fyrir öllu að manni sjálfum þyki textarnir góðir. Haha. O: Sofia Olsson. Snapsvísuskáld. Þakka þér fyrir komuna. S: Haha þakka þér. O: Ég er að reyna að herma eftir sænskum útvarpsþáttarstjórnendum. Tókst mér það? S: Algjörlega. O: Takk, vinan. Vísur eftir Sofia (og vini hennar) : Titanic Hundra år sen ungefär Jack Dawson han sa så här: Äta gräddtårta med blåbär det är inget jag begär. Men nått annat vill jag ha, Sockerkaka det går bra! Punch och kaffe får mig alltid att må bra. Titanic – vårens bästa fik, Titanic – Nytt och fräscht och chic’ Titanic – fattig eller rik? Vem som helst är såklart varmt välkommen hit Under turen som har gått, Mycket kärlek har vi fått Och en del av den från våran klass Men inte bara blott I en lyxig stor madrass? Nej svängom i andra klass! Eller bara gå och fika med kaptén. Titanic… Mel. Brev från kolonien Tex. (Carl Wingårdh, Per Fagerström, Sofia Olsson) Hejsan morsan, hejsan stabben här är brev från älsklingsgrabben. Vi har kul här på nationen. Vi bor fyrtioelva recentioner i en flogstakorre. Rom o Cola. Klockan tio: börja vråla. Klockan fyra: ingen viskar och på morgonen, ingen jävel diskar. Gå till skolan, procrastinera. Vad ska jag göra? Inget mera. Varför plugga som en plugghäst? Det finns omtentor men aldrig någon omfest. Går på fester som är fina, jag fick putsa skorna mina. Jag drack vin direkt från casken, Sen så minns jag inget mer från den där gasquen.

Tímasetning: 8. febrúar 2017 klukkan 19:30 Staðsetning: Stofan, Vesturgötu 3, 101 Reykjavík

Guðrún Brjánsdóttir er óperusöngkona, ljóðskáld og íslenskunemi. Uppáhaldsmatur Guðrúnar er hafragrautur og uppáhaldskryddið kanill. Eólan dúrar ræddi við Guðrúnu um margt en ekki allt birtist hér.

Þú ert að syngja. „Já, ég er að syngja.“

Hvernig byrjaði það? „Ef ég á að byrja alveg frá byrjun þá hafði ég alltaf mikla þörf fyrir að syngja – þegar ég var lítil. Það var mín leið þegar ég var eirðarlaus. Þegar ég var í skólanum þá var ég svolítið mikið til vandræða meðal samnemenda því ég var alltaf að syngja. Ég skil það núna hvað það var mikið vandamál. Þetta var orðið eins og einhver þráhyggja. Síðan var ég þannig allan grunnskólann.“

„Ég hóf söngnámið þegar ég byrjaði í menntaskóla. Þá einmitt hætti þetta vandamál. Ég fékk loksins útrás. Það var nú gott.“

„Ég var alltaf í Tónlistarskólanum í Reykjavík að læra á píanó og svo byrjaði ég líka í söngtímum með. En svo tók ég framhaldspróf í píanóleik og þá fór ég bara yfir í sönginn. Það er svona mitt hljóðfæri. Það er mjög sniðugt að hafa píanóið með söngnum.“

Semur þú tónlist?

„Ekki núna. Ég var meira að semja tónlist þegar ég var að æfa á píanóið. Þetta kemur alltaf í bylgjum. Síðast þegar ég var að semja tónlist var verkfall í MR. Þá samdi ég óperettu með vinkonu minni, Hólmfríði. Það var eiginlega grín en það var samt mjög gaman. Það var um verkfallið. – Verkfallið í MR 2014. Frekar langt síðan.“

Fannst þér það ekki smá skuggalegt – verkfallið?

„Jú, mér fannst það. Öryggisnetið var bara farið. Maður treysti mikið á að mæta í skólann þótt maður hataði skólann. En svo allt í einu þurfti maður ekki að mæta í skólann og það var mjög skrítin tilfinning. Fannst þér það ekki?“

Já. Mér fannst þetta mjög erfitt. Mjög skuggalegt. Mikil óvissa.

„Óperettan sem ég samdi var einmitt um stelpu sem fór mjög úr jafnvægi því það kom verkfall. En svo átti hún vinkonu sem var alltaf að sýna henni að það var líf utan skólans.“

„Við Hólmfríður sömdum söguna saman. Það var gaman að semja lögin og syngja þau saman og gera grín og glens.“

Er óperettan á íslensku eða ítölsku?

„Hún er bara á íslensku. Ég kann ekki ítölsku. Veit ekki hvort maður getur samið eitthvað svona á öðru tungumáli.“

Það var víst einhver Íslendingur um daginn sem vann ljóðakeppni Robert Burns í Glasgow. Mjög fyndið ljóð. Mjög einfalt mál en samt svona skemmtilegt.

„Vá, en áhugavert. Hefur þú prófað að semja á öðru tungumáli?“

Já, ég byrjaði á því en þá voru allir að gera grín að mér. Ég var bara að æfa mig í ensku að skrifa skáldsögu á ensku. Mér fannst það síðan of lúðalegt. Samt var þetta bara æfing og ég hefði kannski átt að halda þessu áfram. Ég er ekkert góð í ensku nefnilega.

Ljóðlist/sönglist

Finnst þér vera tengsl milli ljóðlistar og söngs?

„Já, mér finnst það. Ég er alltaf meira og meira að komast að því í söngnámi að textinn skiptir svo miklu máli og tónlistin og textinn þurfa að vera samofin. Þess vegna getur maður aldrei borið textann fram nógu vel. Það er endalaust verkefni.“

„Ljóðlist er einhvern veginn tónlist. Mér finnst þetta passa vel saman. Maður er eiginlega alltaf að flytja ljóð þegar maður syngur – eða texta. Það er mjög gaman að þetta er þar sem ljóðlist og tónlist eru á sama stað.“

„Hvað finnst þér? Mig langar líka að heyra þína skoðun.“

Já, mér finnst alltaf vera hrynjandi í ljóðum. Þegar ég er að semja ljóð og hugsa þau þá finn ég stundum að hrynjandin er ekki í lagi. Samt eru þetta ekki söngtextar sem maður er að semja. Líka hvernig orðin hljóma hlið við hlið. Samhengið.

„Þá er líka gaman að hljóðljóðum.“

Já, eins og Eiríkur Örn.

„Já, þetta er svona eitthvað sem við unga fólkið ættum að demba okkur meira út í.“

Já, ég hef líka tekið eftir lækningamætti söngsins. Ef ég er t.d. með óráði eða mjög veik finnst mér gott að raula eða syngja. Það deyfir mann svolítið.

„Já, mér finnst bara söngur mjög góður fyrir sálina. Það eru margir sem segjast ekki kunna að syngja en það syngja allir. Í því samhengi skiptir ekki máli hvort maður geti sungið mjög sterkt eða mjög falskt. En söngur er sérstakt fyrirbæri. Ég hef mikla trú á lækningamætti söngs eins og þú segir.“

Öfundar þú stundum rödd annarra?

„Já, en ég geri það ekki meðvitað. Svo sé ég hvað það er fáránlegt. Þegar maður er í svona erfiðum bransa þar sem maður getur kannski orðið söngkona þarf maður alltaf að stoppa sig af þegar maður byrjar að bera sig saman við aðra. Raddir eru svo ólíkar. Í söngheiminum eru söngvararnir sem hrífa mann mest ekki endilega þeir sem eru með bestu tæknina heldur þeir sem eru með mjög sérstaka rödd.“

–

„Ég var í gær á rennsli í Íslensku óperunni – Mannsröddin. Þetta er blanda af leikriti og óperu. Góð leið fyrir þá sem eru ekki vanir óperunni að kynna sér hana. Leikkona og óperusöngkona sem eru sama persónan. Mjög sniðugt og mjög flott.“

Þú vannst til verðlauna fyrir ljóðið þitt, Orðin. Manstu ljóðið? „Já.“ Viltu fara með það? „Já já.“

Guðrún Brjánsdóttir, ljóðskáld, ætlar nú að flytja ljóð sitt Orðin í fyrsta skiptið upphátt:

orðin

ég hlýt að hafa fæðst á Esjunni

í kjöltu hennar kúrir hvít læða teygir úr sér, malar glottir til mín yfir sundið

einu sinni hjúfraði ég mig þar og gljúfrin hvísluðu: hættu að hugsa! þá var ég stráin birkitrén, blómin í hlíðunum orðlaus og varð ekki neitt

ég man ég sveif! í smáum eindum en mér er ætlað að standa, full orða hérna megin hafsins

því ég er orðin

Mjög gott. Mjög fallegt. Takk fyrir. 
„Takk.“

„Það var gaman að frumflytja ljóðið fyrir þig.“

Já, mjög áhrifaríkt. Mér finnst oft erfitt að finna stund og stað fyrir ljóð. Maður ætti að hittast á kaffihúsi og lesa ljóð í augun á fólki.

„Já, þetta var mjög intensíft. Því ég þurfti eiginlega að horfa í augun á þér. Ég gat ekki horft í loftið af því ég var að flytja ljóðið í símann. Mjög áhugaverð upplifun.“

Þetta er svona eins og þegar einhver segir „þetta er svo góð bíómynd, frábær bíómynd“ og maður fer í bíóið en er ekki rétt stemmdur. Maður veit að þetta er mjög góð bíómynd en maður finnur ekki neitt.

„Já, þetta var staður og stund.“

– Það er stundum stórt skref að lesa í fyrsta skiptið.

„Já. Líka því að einu sinni skrifaði ég bara ljóð sem rímuðu og stuðluðu. Mjög hefðbundin að forminu til. Þá fannst mér þægilegt að lesa þau. Þá las ég bara eins og þegar maður var að þylja upp í grunnskóla. Þegar maður semur órímuð ljóð þarf maður að ákveða hvernig maður ætlar að segja hvert einasta orð.“

Hamingjan

Heldurðu að ljóðin geti bjargað heiminum? „Já, ég held það.“

Ef allir væru ljóðskáld.

–

Kannski við tölum rétt aðeins í lokin um rappið, sönglistina og ljóðlistina.

„Hvar eru mörkin? Hvar byrjar eitt og hvar endar hitt. Ég segi bara að allir ættu að vera viðbúnir miklum sprengjum á milli þessara marka. En ég segi ekki meira en það í bili.“

Eólan hittir Rán Finnsdóttur, líffræðinema og sælkera í gulu eldhúsi hennar miðvikudaginn 28. desember. Hún er að útbúa vegan mat fyrir jólaboð sem hún er á leiðinni í.

Viðtalið átti að tengjast áætlun okkar að bjarga heiminum. Heimurinn er nefnilega illa staddur.

Nýtt ár. Veganúar er að byrja. Rán hugar að gamlársmatnum.

Rán: Ég var einmitt að kaupa mér svona Oumph! The Chunk því við Sóley ætlum að gera svona blöndu af uppskriftinni sem Linnea gerði og sem Veganistur gerðu. Eitthvað með úmfi og eitthvað með smjördeigi. – Því hinir ætla að borða kalkún og ég var bara: „Gerum eitthvað geðveikt gúrme.“ Eitthvað sem þau munu öfunda okkur af.

Rán: Hvernig gekk graskerspastað? [Innskot eólunnar: Rán spyr um matinn sem eólan eldaði á aðfangadag.]

Núðlurnar.


Rán: Varstu með hrísgrjónanúðlur?

Það gekk mjög vel sko og pabbi var ánægður með forréttinn og hluta af réttinum mínum. En svo var ég svo stressuð að ég hafði ekki mikla matarlyst.

–

Hver er uppáhaldsmaturinn þinn?

Rán: Það er hrísgrjónanúðlur með fersku grænmeti og þessi réttur sem ég er að elda núna.

Já, hrísgrjónanúðlur eru mjög góðar.

Rán: Já, þær eru fokking bestar. Með súru mangói og avókadó og thai basil og kóríander og þá er lífið gott.

–

Rán: Ég fæ ógeðslega mikið af skrítnum spurningum. Þótt ég sé ekki einu sinni vegan fæ ég fullt af skrítnum spurningum fyrir hönd vegan.

En þú ert grænmetisæta.

Rán: Já, og ég elda alltaf vegan sjálf.

Við erum örugglega á svipuðum slóðum. Ég fell alltaf fyrir ostinum.

Rán: Já, ég líka. Það var svolítið erfitt í Hollandi.

Rán: Þegar ég ákveð að fara alla leið verð ég að hætta að borða pítsur í ákveðinn tíma. Það er aðallega þegar ég borða pítsur sem ég borða ost.

Já, ég fór samt um daginn á Coocoo’s Nest og fékk vegan pítsu þar og hún var ótrúlega góð. En það var ekki einu sinni vegan ostur. Með sveppum, paprikum, tómötum, kapers og ólífum. Kokkurinn ákvað bara hvað færi á hana.

–

Ertu með einhver hollráð til lesenda eólunnar?

Rán: Taktu eitt skref í einu. Ekki fara úr því að vera grimmasta kjötæta í heimi yfir í það að halda að þú getir bara hætt að borða kjöt og ost næsta dag. Sumir geta það en ég held að fæstir geti gert það. Og forðastu að tala um það við fjarskylda ættingja. Ég ætla t.d. ekki að láta vita sérstaklega að þetta sé vegan. Ég nenni ekki að standa í því.

–

Er hægt að bjarga heiminum?

Rán: Nei, eiginlega ekki. Ekki nema að við myndum deyja út.

Ooo. Þetta var ekki það sem lesendur eólunnar vildu heyra.

Rán: Nei, sorrí. Ég er ekki mjög bjartsýn.

Ég er ekki heldur bjartsýn.

Rán: Núna er hlýnun jarðar orðin sjálfvirkur vítahringur sem við komum af stað. Það er alveg hægt að sjá þetta í jarðlögum og ís og þannig. Þar er hægt að sjá hvar við byrjuðum á þessu helvíti. Skerí svona línuritaspár sem sýna svona hér er þetta núna og hér má þetta ekki fara yfir. Hérna lengst fyrir ofan verður þetta eftir fimmtíu ár ef ekkert gerist. – Og ef við hættum að borða kjöt þá þurfum við ekki að rækta jafn mikið af maís og soja fyrir dýrin og þá höfum við miklu meira pláss til að rækta bara grænmeti fyrir alla.

Rán: Svo er alltaf þetta dæmi: „Já, mér er alveg sama þótt við meiðum dýrin. Dýrin eru alveg að meiða hvert annað líka.“ – En þá getur maður sagt: „Þér er alveg sama um dýrin en er þér alveg sama þótt börnin þín drukkni eða ekki í öllum hafsjónum sem er að fara að myndast.“

Vegan matur er svo góður að það er þess virði að lifa í þessum vonda heimi.

Rán: Já, og líka hollari.

Að lokum gefur Rán lesendum eólunnar uppskriftirnar að matnum sem hún tekur með sér í jólaboðið.

Sveppabögglar

• kastaníusveppir og/eða aðrir að eigin vali • rauðlaukur eða skalotlaukur eða annað sem er til • hvítlaukur • sellerí • kúrbítur • annað grænmeti ef til og þarf að losna við (t.d. gulrætur) • timjan • chiliduft • pipar • sítrónusafi • sojasósa (ég nota less sodium frá Kikkoman) • grænmetis- eða sveppakraftur • spínat eða grænkál ef vill • (smá rauðvín/hvítvín úuúú) • kasjúhnetur, valhnetur, möndlur o.s.frv. • næringarger • má bæta við grænmetiskæfu

• smjördeig (vegan að sjálfsögðu)

Steikja efri innihaldsefnin og sía svo vökvann frá (geyma)

Setja í matvinnsluvél með hnetum eftir smekk og næringargeri (og/eða kæfu)

Bæta við steikingarvökvanum eftir þörf og geyma rest í sósu

Þegar myndast gróft mauk fletja út smjördeig, setja ekki of mikla fyllingu í, loka bögglinum, skera loftop í toppinn, baka í um það bil 20 mínútur á 160°C (fer eftir ofnum – bara þegar deigið er orðið ágætlega brúnt eins og gott ristað brauð)

(Eða frysta óbakað og taka fram og baka þegar á að borða!)

Kjúklingabaunasalat

• stappaðar kjúklingabaunir • vegan mayo • smá söd sinnep (söð fransk) • smá sriracha-sósa • pipar • chili • aromat • paprikuduft • cumin • næringarger • rauðlaukur

Blanda öllu vel saman og bera fram á brauði með t.d. spínati.

Mætti líka bæta við sellerí eða súrum gúrkum mmm

Fimmtudagur fimmtándi desember klukkan tíu þrjátíu í Ekkisens.

Eólan dúrar mælir sér mót við þau Andreu Ágústu Aðalsteinsdóttur, Hjálmar Guðmundsson og Söru Ósk Rúnarsdóttur – ritstjórn Listvísi – málgagn um myndlist, sem kemur út með pompi og prakt í Ekkisens á morgun klukkan sex.

Sara: Ætli Andrea sé vöknuð?

E: Ég gái alltaf bara hvenær fólk var síðast aktívt á facebook. Ég ætla að gá að henni. Fimmtán mínútur.

S: Það þýðir að hún er rétt ókomin.

Þarna kemur Andrea.

S: Við vorum einmitt að tala um þig. Við héldum að þú værir sofandi.

Andrea: Ég er alltaf að lenda í því að tíminn hoppi.

S: Já, ég veit hvað þú meinar. Ég vaknaði klukkan átta en samt var ég smá sein. Ég veit ekki hvernig ég fer að þessu.

Hjálmar er að rannsaka tæknibúnaðinn í geymslunni fyrir útgáfuhófið.

H: Ég fann mækinn!

S: Ha ertu nakinn? S: Nei, fannstu mækinn. Hjálmar að afklæðast fyrir myndatökuna.

Listvísi – málgagn um myndlist

A: Við erum að reyna að búa til sýningarrými í tímaritaformi. Það er aðalpælingin með tímaritinu myndi ég segja. S: Þetta er ekki hefðbundið tímarit. Þetta er sýningargallerí. A: Við reyndum meira að segja að hafa það mestmegnis sjónrænt í staðinn fyrir að hafa umfjallanir eða eitthvað svoleiðis. Við erum miklu meira að reyna að kjúreita blaðinu eins og sýningu – sem við reynum að gefa út tvisvar á ári.

Tíðarandinn

A: Á sama tíma erum við að reyna að fanga það sem er í gangi. S: Tíðarandann. A: Og reyna að pikka inn á þá sem hafa verið sýnilegir og gert eitthvað kúl. S: Svo náttúrulega sækjumst við eftir að fólk sendi inn en við reynum líka sérstaklega að fá suma til að senda inn. Þá tölum við kannski við einhverja sérstaka sem eru búnir að vera áberandi og eru kannski starfandi til að reyna að brúa bilið á milli. A: Þetta var fyrst þannig að þetta var bara open-call. Fólk sendi bara inn og það var valið úr því. Síðan byrjuðum við á því í seinasta tímariti að hafa samband við listamenn sérstaklega. Við höfðum samband við tuttugu starfandi listamenn núna. S: Á öllum aldri líka. Til að gera þetta aðeins fjölbreyttara. A: Við reyndum líka að hafa samband við íslenska listamenn sem starfa erlendis sem og hérlendis. En síðan eru ekki allir sem svara. S: Nei, það eru allir svo bissí. Svo er líka erfitt að finna kontakta. Ég skil ekki hvernig fólk nær að hafa samband við suma. Það standa engar upplýsingar. Það er geggjað skrítið að hafa samband við fólk á facebook.

Kápumeistari

E: Þú varst í útlöndum. Hvað varstu að gera þar? Hjálmar: Ég var að heimsækja bróður minn. Sem er doktor. S: Doktor sko. A: Hjálmar var með kápuna í fyrra. S: Já, hann var kápumeistari í fyrra. A: Kápumeistari fyrir ári síðan. Núna Elín.

E: Hvernig líður þér með það? Fyrir ári síðan? A: Fyrir ári síðan. S: Hvernig leggst þetta í þig? E: Hvað er búið að gerast? H: Fullt búið að gerast. Ég er rosalega ánægður með þessa kápu líka [innskot eólunnar: sem verður opinberuð á morgun]. Líka bara hvað þetta er flott tímarit. E: Þetta er svolítið grand. S: Þetta er mjög elegant í ár. H: Þróunin á því. S: Já, þróunin er geggjað elegant. A: Já, þetta hefur þróast rosalega mikið frá fyrsta tímariti. Áhugavert hvernig hlutir þróast óhjákvæmilega. Eins og með tónlist. Af því að hráleikinn er alltaf skemmtilegastur en maður getur ekki flúið það að hlutirnir þróist. Að hráleikinn dvíni kannski. S: Eins og núna er þetta mjög hrátt en samt mjög elegant líka. A: Nú erum við náttúrulega með meiri peninga. S: Já, peningar geta náttúrulega gert meira. A: Við fengum styrk frá Myndlistarsjóði svo við þurfum ekki að svitna við ljósritunarvélina í tvo daga. S: Ég er mjög fegin að við sluppum við það. Ég sá fyrir mér einhverja martröð. Ég sá fyrir mér svona atriði úr Office Space þar sem við erum að rústa prentaranum með kylfum. Af því að þessi prentari er sko dálítið erfiður. A: Já, mjög taugatrekkjandi.

Líftími listtímarita

A: Það eru líka ekki mörg tímarit sem hafa náð að lifa svona lengi. S: Nei, einmitt. Ástæðan fyrir því að ég kom inn í þetta var að þegar ég var á fyrirlestri í áfanganum Starfsumhverfi myndlistar var verið að tala um hvað myndlistartímarit endast stutt. Og Listvísi var á listanum yfir ein af þeim fáu sem voru starfandi. En svo bætti fyrirlesarinn við: „En ég veit ekki … þau hafa ekki gefið út lengi“, og þá fór ég bara beint í símann og sendi ykkur skilaboð: „Hvað er að frétta af Listvísi? Eigum við ekki að gefa þetta út?“ Af því að mig langaði ekki að Listvísi færi á þennan lista yfir tímarit sem væru ekki starfandi lengur.

Vatnið

E: Hey, það lekur úr krananum. Það kom einn dropi. S: Færum aðeins verkin og björgum listinni. E: Þetta vatn er sko alveg ótrúlegt. Það er svo gott og heilbrigt. S: En líka geðveikt eyðileggjandi. S: Ég bjó einu sinni í íbúð þar sem voru rakaskemmdir og það var komin mygla og ég var alltaf slöpp. Svo ég flutti út.

Kaupæðið í hámarki

S: Láttu mig þekkja það. Ég er að vinna í búð. Þú varst víst í Kringlunni í dag? A: Gær. S: Stóðstu lengi eða? – Hún var að reyna að ná athygli minni en ég sá ekki neitt því ég var að afgreiða svo mikið af fólki. A: Ég fór í alla gluggana. S: Er það? Þeir eru sko sex. A: Ég fór allavega í fjóra. S: Já, ókei. A: Og ég var þarna í opnuninni. Þarna hurðaropinu. S: Og tók ég bara ekkert eftir þér? A: Nei, þú varst að afgreiða einhvern. S: Enn skringilegt.

S: Ég held að það verði allir mjög fegnir að koma hingað á morgun. Finna ekki eins mikið fyrir stressinu og kaupæðinu.

–

S: Vá hvað þetta eru flottir skór. H: Takk. S: Þú er alltaf í nýjum skóm þegar ég hitti þig. Það er geggjað skrítið. S: Hjálmar á flotta skó.

Um skó

H: Þeir eru nauðsynlegir. En hversu nauðsynlegir eru þeir? S: Það er alltaf gott að eiga góða skó.

E: Það er svo erfitt að finna skó við hæfi finnst mér, og á viðráðanlegu verði. S: Já, skór eru svo óþægilega dýrir. E: Maður er svo efins um þá en maður þarf samt að eyða það miklu að maður verður að ákveða það vel. S: Það er svo leiðinlegt að eyða geðveikt miklum pening í skó sem eru ekkert góðir og endast geðveikt lítið. A: Og maður veit aldrei hvernig það endar. S: Alltaf smá happ og glapp með skóna. E: Hér ertu að vísa í verk í blaðinu.

[innskot eólunnar: Verkið er mjög fyndið og er eftir Brynjar Helgason.]

S: Nú fór ég aftur að gráta úr hlátri.

–

E: Hvað er klukkan?

11:11

A: Óskastundin. S: Ég skil ekki, ég er alltaf að lenda í þessu. Manstu ekki þegar við vorum í Smáralindinni um daginn. Þá var hún 18:18. Svo þegar við komum heim var hún 21:21. Þetta er rosa skringilegt. Hvað þýðir þetta? A: Kosmósið.

–

E: Eruð þið búin að ákveða í hverju þið ætlið að vera á morgun? S: Nei, ég var einmitt að hugsa: Á maður að vera í rosalega þægilegu eða rosa fínn? H: Ég á svo mikið af skóm að ég veit ekkert í hverjum ég á að vera. S: Já, þú átt svo mikið að af skóm. E: Þú getur verið með nokkra skó til að skipta. S: Já, þú getur geymt þá í geymslunni. Og bara ákveðið: Núna ætla ég að viðra þessa nýju skó. Það er svo óþægilegt við að eiga marga nýja skó, maður getur ekki ákveðið hvaða nýju skóm maður á að fara.

H: Ég á samt ekki mikið af nýjum skóm. S: Það er samt mjög furðulegt að í seinustu fjögur, fimm skiptin sem við hittumst þá hefur hann alltaf verið í nýjum skóm. Hvar fær hann alla þessa skó? H: Og enn og aftur, ég á ekki mikið af nýjum skóm.

E: Hvar kaupirðu helst skó? H: Gefins eða Rauða krossinum.

A: Hvar fékkstu þessa? H: Í Oxford. Ég veit ekki hvaða í búð samt. S: Þeir eru líka svolítið Oxfordlegir. Svona elegant og dannaðir. A: Heyrðu eru þetta Dr. Martens? H: Nei. A: Nei. A: Bara af því að það eru svona flipar aftan á þeim eins og á Dr. Martens. S: Mér finnst flipi alveg skelfilegt orð. H: Hljómar eins og eitthvað sem þarf að fjarlægja frá líkamanum.

Lúsífer

16.12.16

S: Mjög flott tala. E: Svolítið djöfulleg. A: Laumum bara einni sexu inn í. E: Þetta er klukkan sex. A: Svo er allt rautt og svart.

Í vondu og grunsamlegu veðri sunnudaginn 30. október

Eólan dúrar heimsækir Vigdísi Freyju Helmutsdóttur og stóra mintu, hljómsveitina Big Mint. Vigdís mun flytja Únglinginn í skóginum eftir Halldór Laxness með Big Mint á off-venue-tónleikum í Cintamani Bankastræti 7 – þriðja nóvember næstkomandi.

Viðstaddir: Elvar, Eólan, Natalia, Matti og Vigdís (margir þunnir og ein með túrverki)

Um Únglinginn í skóginum

Eólan: Hvernig byrjaði þetta allt saman?

V: Í partíi. Við vorum að lesa ljóð eins og við gerum stundum. Ég held ég hafi örugglega lesið þetta ljóð í innflutningspartíinu þínu á Leifsgötu fyrir um ári. Svo las ég aftur í innflutningspartíinu á Gunnarsbraut. Og þá var ég beðin um að flytja þetta ljóð. E: Já, hún las það líka svo flott. Hún las það mjög vel. V: Þakka þér fyrir.

V: Ljóðið er um unglinginn í skóginum. Sem er draumur. Draumur stelpu. Hún er með stöllu sinni úti í skógi og þá kemur unglingurinn í skóginum og reynir að tæla hana en hún neitar honum. Þetta er eiginlega bæði súrrealískt og expressjónískt ljóð. Súrrealískt af því að þetta er draumur og allt er frekar undarlegt og expressjónískt af því að innihaldið skiptir minna máli en hvernig það hljómar.

Eólan: Mikið af bullorðum.

V: Já, mikið af skemmtilegum bullorðum.

Um lagið

E: Lagið sem við spilum hérna. Upphaflega samdi Natalia þessar línur á úkúlele og svo spiluðum við bara yfir það. Þetta er mjög einfalt. Bara einhverjar fjórar … hvað eru þetta margar nótur Matti?

M: Ég veit það ekki. Ein, tvær, þrjár, fjórar, fimm – eða fjórar nótur. Eða í rauninni bara þrjár mismunandi nótur.

E: Sem við spilum aftur og aftur. Já, mjög einfalt og skemmtilegt lag.

V: How did the band start?

E: Well. I don’t know. Matti? How did the band start? We met at summer camp when we were like six and started a band. M: Yeah, that’s true. E: And we called it White Mint. M: Yeah, because you liked mint so much. M: It was so cheap back then. It’s so fucking expensive these days. It’s ridiculous. E: Yeah, it was so cheap back then.

E: But then we got older and she came into the band. And she was like „hey, how about Big Mint“? N: Me? E: Yes. N: I didn’t say that. E: Wasn’t it you? V: I think the name started before you met Natalia. N: Yeah. V: I remember we were always talking about band names and you already had Big Mint in your mind. E: Yeah. Big Mint.

E: And we have a drummer called Hreiðar and a bass-player called Kiddi.

E: We’re almost always happy.

E: Wasn’t she [Eólan dúrar] chilling with us the night we met? We were chilling at your house? V: Yeah. E: And then I went to the birthday party and I met you [Natalia]. [Elvar og Natalia kynntust í 40 ára afmælisveislunni hans Curvers. Þau senda honum alla sína ást og þakkir fyrir ad bjóða sér]

Skemmtilegt. Sæt saga.

Á Klambratúni

V: Já, þegar við vorum að vinna á Klambratúni vorum við alltaf að fara með ljóðið. Skiptast á að standa upp í rjóðrunum og fara með Únglinginn í skóginum. Bara upp úr símanum okkar í rigningunni. Þannig hófst þetta.

Eólan: Þannig hófst líka Eólan dúrar.

V: Þetta tengist allt saman.

Eólan: Trjáhringirnir í skeifunni. Þegar ég sé þá hugsa ég um þetta ljóð.

V: Já og líka í fjölæringabeðinu. Undir trjánum þar sem rigningin nær ekki í gegn.

Eólan: Ljóðið inspíreraði líka stuttmyndina.

V: Stuttmyndina sem við gerðum á túninu?

Eólan: Já, Klambratúníus.

V: Var það inspírerað af því?

Eólan: Já, eiginlega.

V: Já, það var svo súrt.

Eólan: Já, súrt eins og appelsínan.

V: Já, eins og appelsínan sem Natalia fór með á djammið í gær. Hvað heitir hann? M: Melvin? V: Melvin.

N: Hann er listaverk. E: Já, listgjörningur.

Appelsína

N: I forgot to bring him here but I’m holding him. V: He used to have a face. N: Yeah, he had a pumpkin face. It went away when people were holding him. It is a performance. And I’m just going to hold him until he dies. Then make a viking funeral for him or something. I don’t really know yet.

When does Melvin die?

N: We’ll see.

–

N: I hope no one eats him. E: Today we left him in the kitchen next to a knive. And I was like, „no it’s not a good idea“. We just hope that nobody will come and eat Melvin. N: No.

V: Why Melvin? N: It’s a long story but we were talking about The Melvins. E: Allir sem lesa þetta verða að hlusta á Melvins. N: And someone asked who The Melvins were. And I had the orange in my hand and I said this is Melvin and it kind of just became Melvin after that. E: Allir verða að jútúba Melvins. M: Ekki setja svona mikla pressu á fólkið Elvar.

Eólan dúrar hitti Jónu Kristjönu Hólmgeirsdóttur á Kaffihúsi Vesturbæjar.

Þær fá sér hvor sinn Hvíta riddarann, uppáhaldste Jónu á kaffihúsinu – „létt og mjúkt te blandað framandi ávöxtum, m.a. mangó, papaya, appelsínum, jarðarberjum og ananas,“ eins og miðinn lýsir.

Jóna Kristjana er skáld. Þann 6. október síðastliðinn kom út fyrsta ljóðabók hennar, Skýjafar, hjá Partus Press.

Þær fá sér sopa af teinu.

„Í dag er akkúrat slétt ár síðan ég hitti Kela.“

„Þá tuttugu og tveggja ára gömul hitti ég Kela í fyrsta skipti í vísindaferð á RÚV með íslenskunemunum. Þá fengum við að fara í búningadeildina á RÚV sem mér fannst geggjað. Við tókum öll mynd af okkur með Kela og vinkona mín tók mynd af mér þar sem ég var að tala við hann og þetta er uppáhalds myndin mín af mér, held ég. Við erum bæði svo ánægð og eðlileg á þessari mynd.“

Jóna kláraði stúdentspróf af félagsfræðibraut í Menntaskólanum á Akureyri.

„Ég fór svo í íslensku í HÍ, með ritlist sem aukagrein, og stefni á að klára það nám í vor.“

„Ég er fædd 1993 og ólst upp í Mývatnssveit hjá yndislegum foreldrum, systkinum og ömmu. Það hafði mikil áhrif á mig að hafa ömmu á heimilinu. Ég lærði margt af henni og varð dálítið fullorðinslegur krakki fyrir vikið. Svo fór ég í MA og bjó á heimavist í fjögur ár sem var líka mjög skemmtilegt. Þá lærði ég að sjá um mig sjálf.“

Jóna heldur að hún hafi verið sjö eða átta ára þegar hún byrjaði að semja ljóð.

„Þá notaði ég Window’s 98 tölvuna sem foreldrar mínir áttu og myndskreytti ljóðin með myndum úr Clip Art og prófaði mig áfram með leturgerðir og liti. Það var mjög skemmtilegur tími.“

Stundum fæðast ljóð Jónu Kristjönu fyrirhafnarlaust. „Þá er ég enga stund að hripa þau niður í tölvunni og ég þarf lítið sem ekkert að laga þau áður en ég verð alveg sátt.“

En hvað heillar Jónu við ljóðaformið?

„Kannski helst hvað ljóðið er frjálst. Það má allt í ljóðum, sérstaklega í dag.“

„Ég kann líka að meta hvað ljóðið er dularfullt, það er skýr mynd af þoku, eins og góður maður sagði. Það þarf ekki að vera jafn afdráttarlaus framvinda í ljóðum og í sögum og það skapar ákveðið frelsi.“

Tilfinningin að gefa út sína fyrstu ljóðabók

„Það var dásamleg tilfinning, eiginlega. Þessi bók var búin að vera tvö ár í vinnslu svo það var líka viss léttir. Það eru ljóð í henni sem ég samdi fyrir löngu síðan, til dæmis eitt frá því ég var átján ára, svo það var líka dálítið sérstök tilfinning að sjá þau allt í einu í prentaðri bók úti í bókabúð.“

„Þessi bók er líka persónuleg og þess vegna var ég fyrst svolítið smeyk að deila henni með lesendum en eftir smá tíma náði ég að aðskilja mig listinni. Að skrifa ljóð er mikil hugsvölun fyrir mig en það er stór plús að aðrir sýni þeim áhuga.“

Ferlið að búa til Skýjafar var að sögn Jónu mjög lærdómsríkt – og mjög krefjandi.

„Ég kynntist sjálfri mér betur og hvernig sköpunarferlið mitt virkar.“

„Það reyndi svolítið á þolinmæðina en ég lærði að ljóð hafa endalausa þolinmæði og stundum þurfa þau bara smá tíma.“

„Það var líka dálítil kúnst að púsla ljóðunum rétt saman og ákveða hverjum ætti að sleppa og stundum var ég búin að krukka svo mikið í handritið að ég þurfti að taka mér tveggja eða þriggja vikna pásu þar sem ég leit ekki á það.“

„Ég var með frábæran ritstjóra sem kenndi mér heilmargt um það sem virkar og virkar ekki. Ég hafði aldrei litið á ljóðin mín með augum lesandans en í ferlinu var ég tilneydd til þess og það var mjög gefandi.“

Um bóklestur

„Ég les minna en ég myndi vilja. Ég hef sjaldan tíma til að lesa eitthvað fyrir utan skólann. Þetta dystópíunámskeið hefur verið mjög skemmtilegt því ég er að lesa fullt af bókum sem ég hefði aldrei annars lesið. Þetta eru mikið fantasíur. Við byrjuðum á að lesa 1984 eftir George Orwell.“

„Ég les mest af fagurbókmenntum og elska að fara niður í Eymundsson og lesa ljóðabækurnar þar – þær sem eru nýkomnar. Ég les margar bækur bara standandi í Pennanum án þess að kaupa þær.“

„Þegar ég var lítil langaði mig að vinna á bókasafni því mér finnst bókasöfn bestu staðir í heiminum. Til dæmis Landsbókasafnið. Mér finnst bara geðveikt að vera þar.“

Kaffihúsið / Vesturbærinn

„Ég held að ég fíli mest að koma hingað því þetta er mjög nálægt þar sem ég bý. Ég þarf ekki að fara niður í bæ. Ég er bara fimm mínútur að koma hingað. Og það er gott kaffi hérna. En ég hef mest tengsl við Vesturbæinn af Reykjavíkursvæðinu.

Ég hef náttúrulega bara búið í Reykjavík í tvö ár. Ég fíla gamla andann sem er hérna. Ég fíla Melabúðina og Sundlaug Vesturbæjar og Dvalarheimilið Grund þar sem ég er að vinna.“

Hvernig er að vinna á Grund?

„Það er algjör snilld. Gamalt fólk er svo skemmtilegt. Það veit allt. Það er ótrúlega hreinskilið. Það nennir ekki að þykjast lengur.“

„Það er líka eitt sem mér finnst skemmtilegt við að vinna á Grund:

Þegar maður er allan tímann í þessum textaheimi, að skrifa og lesa og skrifa ritgerðir – eins og ég geri mikið í íslensku, þá er rosa gott að fara bara að gera eitthvað allt annað. Bara spjalla við fólk, hjálpa fólki að borða og sjá um það. Það er svo mikil jarðtenging. Elliheimili eru algjörlega laus við allt kjaftæðið sem er í gangi í nútímanum. Þannig að það hentar mér mjög vel.“

Stjörnumerki

„Ég er sem sagt krabbi og ég held að ég passi mjög vel inn í krabbamerkið.“

„Mér finnst mjög gaman að pæla í stjörnuspeki. Ég dæmi líka fólk eftir því hvaða stjörnumerki það er. Ég fer oft að hugsa: Þessi er týpískur svona og svona og svo athuga ég kannski hvaða stjörnumerki það er og stundum er það rétt og stundum ekki. Eins og til dæmis veit ég ekki hvaða stjörnumerki þú ert.“

„Ég held að þú sért … steingeit.“

Nei, ég er sporðdreki.

„Jáá, vatnsmerki, eins og krabbinn.“

Það er gott að vera vatn.

„Já, mjög gott. Það er oft sagt að listrænt fólk sé vatnsmerki.“

Eólan dúrar hittir Án í neðanjarðarbyrgi yfirgefinnar sundlaugar í Reykjavík.

Fyrir utan er hægt að spila körfubolta og grilla. Aðspurður segist Án ekki grilla mikið.

Án er raftónlistarmaðurinn Elvar Smári Júlíusson. Án vinnur þessar vikurnar að því að klára plötuna sína, Ljóstillífun, sem kemur út á næstu mánuðum hjá Möller Records.

„Ég er ekki alveg viss hvort þetta sé EP eða LP plata, aðallega því ég er ekki viss hver er munurinn er á þessu tvennu. Í gamla daga hafði það örugglega eitthvað með lengdina að gera, en í dag sér maður EP plötur og mixtapes með fleiri tugum laga. Munurinn er kannski sá að LP er metnaðarfyllra og mótaðra verkefni. Ætli Ljóstillífun sé þá ekki EP plata, því maður getur alltaf gert eitthvað metnaðarfyllra og mótaðra.“

Auk þess vinnur Elvar að remixi fyrir hljómsveitina asdfhg. „sem kemur út með plötunni þeirra í október. Það er frábær hljómsveit – mæli með að allir hlusti á þau.“

Eólan forvitnast um tónlistarsögu Elvars en hún er bæði löng og margslungin.

„Ég æfði á klarínett þegar ég var í grunnskóla því að mömmu fannst að ég ætti að æfa eitthvað og ég hafði engan áhuga á íþróttum. Þar kenndi Guðni Franzson mér og honum tókst að kveikja áhuga minn á tónlist og tónfræði, ég virði hann mjög mikið.

Þegar ég hafði æft með Guðna í tvö ár flutti hann erlendis og það tók annar kennari við sem mér líkaði ekki við. Það varð til þess að ég hætti að æfa á klarínettið.“

Sagan endar ekki hér – sem betur fer.

„Mér gekk mjög illa félagslega í þessum grunnskóla svo að ég skipti um skóla þegar ég var tíu ára. Í nýja skólanum var tónlistarskólinn með aðsetur í einni stofu og nemendur gátu vikið úr tíma til þess að æfa á hljóðfæri – mikill lúxus.

Þetta varð til þess að það varð mjög vinsælt að æfa á hljóðfæri í bekknum mínum og allir strákar æfðu á rafmagnsgítar, auðvitað. Það var af strategískum ástæðum að ég hóf þá gítarnám – til þess að eiga eitthvað sameiginlegt með strákunum í bekknum og geta komið mér inn í hópinn.

Þetta var á svipuðum tíma og ég var að feta mig áfram í tónlist af alvöru. Fram að þessu hafði ég átt lítið af uppáhaldslögum og hljómsveitum fyrir utan það sem var spilað í útvarpinu. Ég fann mig rosalega í gítarrokkinu: Smashing Pumpkins, Nirvana, Green Day, Muse og Paramore. Hellingur af frekar tilfinningaríku rokki sem var eflaust framhald af reynslunni úr fyrri grunnskólanum.

Ég æfði á gítar í átta ár og hafði á þeim tíma þrjá gítarkennara, en sá síðasti: Hafdís Bjarnadóttir hafði langmest áhrif á mig. Ég er enn í dag að vinna upp úr hugmyndum og ferlum sem við töluðum um í kennslustundum. Það sem ég kunni virkilega að meta er að stundum fór mjög lítil spilamennska fram í kennslustundum, frekar pælt í hljóði, tónfræði, hvernig lög eru byggð upp og þess háttar.“

Frá gítarnum lá leiðin í rafrænni heima.

„Það sem raftónlist bauð upp á voru endalausir möguleikar í að skoða mismunandi hljóðheima og búa til eitthvað ferskt.“

Mjúk raftónlist

„Mér hefur verið sagt að ef plata eftir mig væri í stórri plötubúð væri hún líklega staðsett í house-rekkanum, og það er alveg eitthvað til í því. House-ið hafði mikil áhrif á mig og ég finn fyrir því. Ég lýsi tónlistinni minni oft sem mínímalískri raftónlist en ég á svolítið erfitt með þetta „minimal“ hugtak. Sérstaklega af því að ég þekki mikið af tónlistarfólki sem býr til miklu mínímalískari tónlist en ég bý til, en kallar það ekkert endilega „minimal“.

Ég nota „minimal“ hugtakið frekar sem einhvers konar stemmingsviðmiðun frekar en concept-lega. Þegar ég segi að ég geri mínímalíska raftónlist býr það til þann skilning að ég bý ekki til agressífa tónlist. Hún er mjúk. Mjúk rafónlist, er það kannski eitthvað?“

Elvar er líka í grafískri hönnun. En mörkin milli tónlistar og hönnunar eru sveigjanleg að hans mati.

„Ég lít á Án sem jafnmikið hönnunarverkefni og tónlistarverkefni. Bæði í þeim skilningi að ég er að „hanna“ tónlist og að ég vil skapa ákveðna sjónræna fagurfræði í kringum tónlistina – hvort sem það eru plötuumslög, kynningarefni, live grafík og allt svoleiðis.“

Nafnið Án er nokkuð sérstakt og vekur mann sannarlega til umhugsunar.

Lesendur sem ekki hafa kynnt sér tónlist Án gætu jafnvel hugsað um Án hrísmaga sem var svo óheppinn að vera ristur á hol þannig að innyflin hrukku út úr honum í Laxdælu.

Þýðing nafnsins er hins vegar fornafnið „án“.

„Ef það er eitthvað sem ég hef að setja út á flesta raftónlist er að hún er svo sjúklega pökkuð. Það er alltaf svo mikið af hlutum í gangi, alls konar aukahljóð, percussion hljóð til þess að halda þér dansandi. Ég vil taka þá nálgun að vera með færri element per lag og nota þau frekar á áhugaverðari hátt. Mér finnst þessi „það vantar eitthvað“ tilfinning áhugaverð og ég hef verið að skoða það í tónlistinni minni. Til dæmis það að það vanti söng, að það vanti áhugaverðari framvindu, leyfa taktinum að ganga aðeins lengur en væri hefðbundið að gera.

Nafnið kemur bæði frá þessum pælingum og ferli sem ég notaði mikið þegar ég var að byrja að gera raftónlist, sem var að semja lag og taka svo helling af hljóðrásum í burtu til þess að einfalda það. Ég nota ekki þetta ferli lengur af því að það er tímafrekt og ekkert sérstaklega hnitmiðað. Nú nálgast ég frekar lög með einhverja ákveðna pælingu sem ég vil framkvæma.“

án facebook | án soundcloud | elvar smári júlíusson behance

Samsetningar eru Brynja Steinþórsdóttir og Elín Edda. Eólan dúrar hitti þær dömur þar sem þær voru að undirbúa nýja innsetningu, Náttúru Íslands, sem verður sett laugardaginn 13. ágúst frá 19 til 21 í Frakkastíg 14, þaklausu bakhúsi.

Uppáhalds matur Brynju er graskers- og sætakartöflusúpa mömmu hennar en uppáhalds matur Elínar er hnetusmjör.

Hvernig hófust Samsetningar?

E: Hvernig? E: Já, við hittumst sko á Lunga. B: Já, við fórum eiginlega bara óvart að ræða hugmyndir við matarborðið. E: Okkur langaði að gera eitthvað sem við myndum annars ekki gera. E: Eitthvað listaverk sem væri innsetning. B: Vegna þess að þú ert í grafískri hönnun. En þú ert ekki bara hönnuður í þér. E: Hehe. B: Það er svo gaman að gera eitthvað nýtt með nýrri manneskju stundum. Mér fannst líka þótt ég sé að hefja listnám rosalega gaman hvernig persónuleikar okkar myndu koma saman og mynda svona öðruvísi samsetningu en við myndum gera í sitthvoru lagi.

Afhverju innsetningar?

E: Ég hafði prófað að gera það í Myndlistaskólanum á einhverju námskeiði.

Innsetningarnámskeiði?

E: Nei, ég var í einhverju námskeiði hjá Hildigunni. Það voru svona margir kennarar. Ég man ekki hvað það hét. Það var eitthvað til að undirbúa sig fyrir listnám. Og þá var ég eitthvað svo feimin við þetta og kunni ekki að gera þetta en svo gerist svo oft að nokkrum árum eftir fattar maður eitthvað sem var í gangi. Að mann langi að gera meira af því. Allavega fann ég það að það er leiðinlegt að prófa ekki. Þarna var fullkominn vettvangur til að prófa eitthvað.

Hvernig rými leitið þið að?

B: Það er meira svona þannig að rýmið finnur okkur. Ef við sjáum stað sem veitir okkur innblástur þá bara ákveðum við að setja innsetningu þangað. Það er svolítið gaman að fá hugmynd og setja hana nær beint á tiltekinn stað. B: Ef við myndum ekki setja innsetningu hérna, hver myndi þá gera það? E: Já. E: Ég var líka að hugsa svo mikið um límmiða. Ég er búin að vera að gera límmiða og líma þá. Ég fór að hugsa um þá sem innsetningu. B: Já, og svo hafði ég líka gaman af því að hengja upp einhver plaggöt á djamminu. Klósettin voru mjög vinsæl. Ég held að við höfum þurft á svona innsetningahópi að halda. E: Þetta tengist prakkarastrikum. B: Já, okkur fannst við vera svolítið prakkaralegar með þessum fyrstu innsetningum. E: Það er svona prakkaraskapur í gangi.

–

E: En svona saga. Þegar heimurinn stækkar sagan. Maður þarf ekki að taka öllu sem sjálfsögðum hlut og maður fer að rýna í heiminn. B: Mér finnst þetta mjög flott saga. E: Manni líður oft þannig. Eins og maður þurfi allt í einu að vera mjög vísindalegur og gera allt rétt en svo er eitthvað gaman eins og þegar maður býr til innsetningu er maður að búa til ný lögmál. Þegar við vorum að búa til innsetninguna okkar þá voru allt í einu komin reglur og lögmál innan þessa heims.

–

Hver er uppáhalds flíkin þín, Elín?

E: Ég veit það ekki. E: Þegar ég er að gera mig fína og sæta. Það er mjög mismunandi. Stundum langar mig að líta út fyrir að geta verið miklu sætari. B: Já reyndar fashion code-ið hennar: Ég vil líta út eins og ég gæti verið sæt ef ég myndi reyna það.

B: Við klipptum hárið okkar eins fyrir þessa innsetningu. Eins og þegar manni líkar við manneskju. E: Þá speglar maður hana. B: Já, áður en við vissum af vorum við búnar að klippa okkur eins. Ætli það megi ekki fara í viðtalið. E: Já. B: Þá vorum við bara einhverjar hermikrákur.

Hvað eruð þið að reyna að gera?

B: Við bara reynum að gera hugmyndirnar eins ferskar og þær koma. Einfalt er gott fyrir okkur, við erum að reyna að losna við alvarleika lífsins með þessum hóp. E: Já, við vinnum með tilfinningunni.

–

E: Það er svolítið gaman að vera current stundum. Það er eins og að fá sér ís. B: Það er svolítið eins og að fara á brimbretti og vera bara á öldunni. E: Já. Við höfum svo mikla reynslu af svona brimbrettum. B: Riding the wave. B: Er það ekki það sem fólk segir þegar það er current? _

Vinnubrögð

E: Þau eru eiginlega svolítið asnaleg og fljótfær og algjörlega út í hött. E: En ég held að maður fái öðruvísi út úr því að vera mjög hagsýnn og skipulagður. Maður er kannski fljótari en maður finnur þá ekki fullt af hlutum. B: Mhmm óhöpp leiða mann stundum á það eina rétta.

„Þetta verður kosmískt, peppað og skemmtilegt,“ segir Kaðlín á sunnudegi um væntanlega plötu sína Meðlæti með læti.

Kaðlín er 21 árs tónlistarmaður. Meðlæti með læti verður fyrsta plata hennar. Platan kemur út 31. ágúst og á sama degi verða útgáfutónleikar á Loft Hostel.

„Núna er ég að vinna í lundabúð en ég er á leiðinni í háskóla í Hollandi að læra sonology sem er nám í einhvers konar hljóðhönnun. Nám sem hefur eitthvað að gera með hljóð sem er mjög spennandi. Ég hlakka til,“ segir Kaðlín þegar ég spyr hana hvað hún sé að gera.

Kaðlín veit hvað hún syngur. Hún veit ýmislegt. Og tónlist og hljóð eru henni hugleikin:

„Það er t��nlist í öllu. Öllu sem er í gangi í kringum mann. Maður þarf ekkert endilega að hlusta á tónlist alltaf til að geta elskað tónlist. Af því að tónlist er bara hljóð. Hljóð finnast alls staðar. Þannig þú getur fundið tónlist í öllu sem þú ert að gera án þess að þú sért að hlusta á lag. Þannig ég hlusta ekkert rosalega mikið á tónlist en ég elska tónlist en mér finnst oftast bara skemmtilegra að hlusta á það sem er að gerast í kringum mig.“

Þegar Kaðlín hlustar á tónlist kemur því margt til greina. Hún segir tónlistarhlustun sína breytast með degi hverjum:

„Núna undanfarið hef ég verið að hlusta á Italo disco og gamla raftónlist frá 1980, 1970. Oftast er ég bara að hlusta á popptónlist. Þótt popptónlist geti verið heiladauð þá getur hún líka verið góð fyrir sálina.“

Tónlistin er því nokkurs konar sálarfóður. Tónlistarneysla í öllum fjölbreytileika sínum.

„Maður getur alltaf prófað að búa til tónlist. Af því að það er allt í lagi þótt hún sé léleg eða ekki þroskuð eða neitt svoleiðis. Maður getur alltaf prófað. Maður þarf að byrja einhvers staðar. Eins og það sem ég var að gera einu sinni var ömurlegt. Mér finnst það ennþá vera svolítið ömurlegt en einhverjum finnst það skemmtilegt. En ég á eftir að læra meira á svoleiðis. Allir ættu að búa til tónlist. Ég held að fólk þroskist við að búa til tónlist.“

„Þegar ég fór til Kaliforníu var svo mikil list í gangi í kringum mig. Það voru allir að búa til tónlist eða búa til list og það skipti ekki máli hvort hún væri góð eða ekki. Þú gast bara gert eitthvað. Og það voru allir rosalega ánægðir. Þú varst allavega að tjá þig með list og þá fannst mér ég geta gert hvað sem er.

Þá var ég partur af hljómsveit sem hét More or Lesbians og við bjuggum til tónlist sem var bara trommuleikari og svo var ég að spila á upptökutæki og við vorum líka með rör og alls konar málmdrasl sem við vorum að lemja í hluti og svo bara synthesiser og vinur minn rappaði. Þannig að þetta var mjög undarleg tónlist en mjög flott og það voru margir sem sögðu að þetta væri mjög flott hjá okkur.

En við enduðum á að spila aldrei fyrir aðdáendur af því að við sofnuðum öll í partíinu sem við áttum að spila í. Þannig það varð aldrei neitt úr því en það hefði verið mjög skemmtilegt.

Ef maður hefur tíma getur maður alltaf prófað að gera eitthvað. Eins og þarna vorum við bara að prófa að gera eitthvað og það varð til lag úr því. Bara einhverju svona rugli. Bara við það að lemja dóti í annað dót,“ segir Kaðlín um tímana tvenna sem hún hefur dvalið í Los Angeles í Kaliforníu.

„Ég bjó í svona kollektív. Þetta var hópur af fólki. Þau voru flest partur af sama hjólagenginu. Þau voru í svona reiðhjólagengi. Öll áttu það sameiginlegt að þau elskuðu hjól og voru að búa til hjól sjálf. Þau áttu öll svona köstomæsd hjól. Þetta voru fjögur hús og ég bjó í tveimur þeirra á þessu tímabili og svo var ég í því þriðja núna á þessu ári. Það búa svona tíu manns í hverju húsi eða fleiri. Öll listamenn og partur af sama vinahópnum. Mjög skemmtilegt.“

Hann er kominn hérna í stúdíóið okkar, hann Oddur, oft kallaður Snorrason. Og hann er skáld ungt skáldaefni frá Reykjavíkinni, nei frá, nei frá, ég þarf að byrja upp á nýtt. Nei, hann er frá útjaðri byggðar, Seltjarnarnesi.

Já þarna Oddur, hvernig viðrar í heimi ungra skálda í Reykjavík, nei þarna á höfuðborgarsvæðinu?

Það er hvassviðri akkúrat núna.

Er í ö?

Skýjað.

Vá hvað ég er lélegur spyrill. Ég þarf að æfa mig í þessu. Hérna. Finnst þér þú hafa ö? Finnst þér þú hafa finnst þér semsagt jarðvegur ungskáldlífsins finnst þér hann grýttur? Finnst þér mótbyrinn vera sterkur? Æji, ég þarf að æfa þetta. Ég hefði átt að vera búin að skrifa niður spurningarnar. Þetta var svo flott viðtal sem ég var í áðan hjá Jórunni

Elín, Elín, veistu ég held það sé bara best að vera ekkert að æfa þetta bara láta það flakka sko.

–

Elín, Elín, Elín. Þegar þú ert að taka viðtal.

Já.

Ég ætla ekki að vera leiðinlegur og vera eitthvað að segja þér hvernig á að taka viðtal en það þurfa að vera svolítið opnar spurningar.

–