Zomerconfetti (3) 75 cm x  55 cm, foto op dibond 2018

1 januari 2018. Voor alles is ook een einde. Het is een jaar na de start van mijn werkjaar met de bijdrage Jong Talent van het Mondriaan Fonds, en daarmee het einde van een periode die 12 maanden zou duren. 

Ik las net een brief uit het boek Eenenveertig brieven van de jonge kunstenaar waarin deze jonge kunstenaar een herkenbaar punt aankaart. Het feit dat zij zichzelf geen tijd geeft voor ontspanning, er is een constante drang om iets te moeten doen voor haar kunstenaarschap. Wanneer er poging wordt gedaan om te ontspannen, speelt er al snel een schuldgevoel op. Wel herkenbaar in mijn kunstenaarschap maar dat is echt aanwezig geweest tijdens dit jaar. Ontzettend   blij en verrast was ik met de toekenning van deze subsidie maar tegelijkertijd voelde ik ook een grote verantwoordelijkheid. Ik zie een subsidie niet als een manier om het jezelf even een tijd erg makkelijk te maken, maar iemand ziet mogelijkheden in jou en wilt de kans nemen om in jou te investeren. Een soort gok van deze persoon, bijna als inzetten op een beurs. Maar daardoor voelde ik een erkenning voor wat ik tot nu toe had gedaan en een stimulering tot alle mogelijkheden die er voor mij nog zijn ( die een ander dus ook ziet, wat ze toch een beetje reëler maakt). Met zo’n bedrag gaat op eens een wereld aan mogelijkheden open en ik wilde kosten wat kost voorkomen dat ik terug zou kijken op dit jaar en het gevoel zou hebben dat ik niet alles eruit had gehaald wat kon of dat ik laks was geweest met deze mogelijkheid. Nu kan ik denk ik zeggen dat deze drang tot presteren dit jaar erg handig is geweest. Ik kijk terug op een heel geweldig jaar waar ik ontzettend trots op ben. Ik heb onderzocht, verder gekeken, nieuwe mensen ontmoet en tegelijkertijd ook een hele fundering gemaakt voor de komende jaren. Een beetje als zeven stappen tegelijk nemen maar niet omdat je het zo gehaast doet maar omdat er een jaar was waarin daarvoor alle tijd was. 

Aterlier-tijd

Art forms in the plant world

Foto’s en tekeningen van planten hebben iets tijdloos. Ze zijn op zichzelf al een soort sculpturen maar door ze vast te leggen als kunstvorm, wordt deze eigenschap uitgelicht. Het tijdloze wordt ook bevestigd doordat planten al jaren geleden het onderwerp van interesse waren, zoals ik al schreef in “the age of discovery”. De Duitse fotografiepionier Karl Blossfeldt (1865-1932) wist planten zo te fotograferen, door gebruik van eenvoudige achtergronden en licht uit het noorden, dat ze het gevoel van een stilleven vasthouden. Iets van sculptuur in een plat vlak. Hij maakte in ruim dertig jaar duizenden foto’s, vol esthetiek, stil en aanhoudend fascinerend. 

Soms wordt mij gezegd dat mijn fotowerken niet zonder een ruimtelijk werk te zien zouden moeten zijn. Nu geloof ik dat ze elkaar versterken maar een foto is voor mij even zelfstandig. 

Working with material from China&Laos #art #artist #inspire #material #naturelove #nature #atelier #working #artandnature #seedpod #bananaleaf (bij Eindhoven, Noord-Brabant)

The age of discovery

“ In the early years of the sixteenth century Leonardo da Vinci observed that ‘The eye is the chief means whereby the understanding may most fully and abundantly appreciate the infinite works of nature’. Using his eyes and his intelligence, an artist could accurately and concisely record reality, whereas to do so in words alone would take ‘a confused prolixity of writing and time’. 

“ The great voyages of discovery of the sixteenth and seventeenth centuries brought European artist face tot face with new and exotic plants and animals, and created an intense interest in the way nature was investigated and recorded.” 

Beide bovenstaande citaten zijn afkomstig uit het boek Amazing rare things, the art of natural history in the age of discovery. Een verse vondst en nu net in mijn bezit. De waarde van het hebben van boeken rondom mijn eigen interesse en thematiek, is een waarde die ik meer heb leren waarden sinds ik de bibliotheek van de academie moet missen. Met inmiddels wat naslagwerk over andere kunstenaars of filosofie, ontdekte ik door een plek als Artis mijn gebrek aan historie. In Artis hebben namelijk kunstenaars al van vroeg af aan de ruimte en mogelijkheid gekregen om te bestuderen en te werken aan de hand van al hun dieren en natuur. Een mogelijkheid om iets te zien wat totaal nieuw was. Nu is het met de mogelijkheden van reizen natuurlijk wel veranderd, maar de oorsprong en studies die gedaan zijn blijven ontzettend interessant. Uiteindelijk vormt de geschiedenis de context van nu. 

November & December

Met december dichtbij, is ook de laatste maand van mijn Jong Talent Subsidie jaar bijna daar. Een jaar dat zo ontzettend vlug voorbij is gegaan, waar ontzettend veel in is gebeurd en ik nu al kan concluderen dat ik dankzij deze bijdrage veel keuzes heb kunnen maken voor mijn beeldende praktijk. 

Om nog terug te kijken op een hele positieve ervaring, met de expositie van Bougie 2017 afgelopen maand. Nieuw omdat ik zelf al ver voor de opbouw weg was en pas na de expositie terug zou zijn. Werk aan iemand die je pas kent toevertrouwen is spannend, er vanuit gaan dat je werk gepresenteerd wordt zoals je zelf zou kiezen, of tenminste zo dicht mogelijk hierbij, is al helemaal spannend. Maar ik had niks te klagen, met fijne communicatie en een oefening in het communiceren op papier over mijn werk, ben ik alleen maar een ervaring rijker. En met veel plezier omdat er veel werk dat ik dit jaar dankzij mijn bijdrage heb gemaakt, ook verkocht is. Om verder stil te staan bij exposities, met in januari Prospects & Concepts, komt meteen een voor mij eerste ervaring met een enorme organisatie erbij. Verbazingwekkend over de hoeveelheid tijd en werk dat al maanden hierin wordt gestopt. Tevens heb ik dit jaar meegekregen dat jezelf net zo goed plekken kunt benaderen waar je mee zou willen samenwerken, waarbij je best mag durven. Dat gaan we dus eens proberen. 

Door China en Laos

Het rondreizen van de ene onbekende plek naar de andere, in een land en cultuur wat voor mij totaal onbekend was, was een genot. De diversiteit in het landschap, andere planten en geuren, overal waar je kijkt zie je iets nieuws. In gedachten opzoek naar een gelijkenis met ene plek die je eerder ergens hebt gezien, maar waar niet altijd een vergelijking voor te vinden is. Om dan na al het verzamelen, fotograferen en schetsen, weer thuis te komen en totaal verrast te zijn door de veranderde omgeving hier. Die bekendheid en tegelijkertijd vreemdheid van het herzien van je eigen thuis, maakt het hier misschien wel net zo bijzonder. 

Oktober en november

Aanstaande donderdag vertrek ik voor een rondreis door China. Langs verschillende ateliers, galeries en grote natuurgebieden. In november is ook mijn werk te zien in het CBK in Amsterdam met een expositie van Bougie Art Foundation. Behalve dat ik denk dat dit een hele interessante groepstentoonstelling gaat worden, is het meest nieuwe aan deze expositie het gegeven dat ik er zelf dus helemaal niet ben. Vanuit het ateliergesprek, de ruimte in Amsterdam te hebben gezien, om vanuit daar te bepalen welke werken er heen mogen gaan. Dit voorbereiden om vervolgens ze te laten ophalen, een kwestie van vertrouwen. Voor nu dan maar eerst, zes weken los zijn en daarna het resultaat te weten te komen. 

De herfst is ook in mijn atelier

Het atelierbezoek, het verzamelen en de reis

Vandaag had ik een atelierbezoek van Bob Konsten van Bougie Art Foundation. Een atelierbezoek is iets dat ik ontzettend leuk vind. Het doet misschien ergens denken aan de ateliergesprekken die je hebt met docenten op de academie, alleen dan een stuk aangenamer. Iemand komt niet perse langs om je te beoordelen maar wel om in gesprek te gaan. Daarnaast sta ik een stuk zekerder in mijn atelier dan tijdens de academie. Het gevoel van verdedigen en moeten overtuigen is er niet meer. Daarom is een ateliergesprek vooral plezierig. Je kijkt zelf nog eens kritisch naar wat je al dan niet hebt gemaakt, wat je wilt laten zien en wat misschien ook nog niet en je voor jezelf houdt. Allemaal prima. Tegelijkertijd is het een prima ontmoetingsplek met genoeg aanleiding tot gesprek, als je net als ik nogal een volle werkplek hebt. 

Afgelopen vrijdag had ik een afspraak gemaakt om materiaal te kunnen verzamelen op het terrein van de Van Nelle Fabriek. Dit om een nieuw werkt te gaan maken voor de aankomende expositie van het Mondriaan Fonds; Prospects&Concepts 2018, die gehouden zal worden in de Van Nelle. Het verkrijgen van de toegang tot het terrein en mogelijkheid om onkruiden etc. te mogen verzamelen vergt nogal wat tijd. Tijd om in contact te komen met de juiste personen en om doel juist te verwoorden. De ander zal niet perse volgen wat je wilt en wat je juist wel of niet zal doen. Deze verwoording is een uiterst goede training in helderheid en in deze situatie ook uitstekend verlopen. Met een goede afspraak gemaakt te hebben, kon ik even over het gemaaide gazon van de fabriek lopen, opzoek naar mijn materialen. 

In mijn aanvraag van de werkbijdrage Jong Talent, schreef ik mijn bedoeling om twee maal naar het buitenland te gaan. Een onderneming daarvan is al gelukt, met het gaan naar Atelier ‘89 op Aruba. De ander was een andere residencie-periode in het buitenland, die ik helaas niet kreeg. Nu is die wens gebleven om een totaal ander gebied te zien en om buitenlandse kunstenaars te ontmoeten. Hierdoor heb ik het besluit genomen om een eigen en ander soort reis te gaan maken. In plaats van op een vaste plek te gaan werken, ga ik een rondreis maken door China, om daar ateliers te bezoeken en diverse natuurgebieden te zien. Dit te gaan doen op de aankomende 5 oktober, ik ben benieuwd. 

Een waarheid

“ Reizen en trekken, het onderweg-zijn zijn misschien te beschouwen als een metafoor van het leven in het algemeen, als een verhevigde vorm ervan. Zoals in het lijfelijk onderwegzijn wordt ook in het leven zelf alles ervaren in het voorbijgaan, als een vluchtige verschijning binnen ons bewustzijn. En toch... weliswaar gaat mettertijd alles voorbij maar tevens gaat in zekere zin niets echt voorgoed voorbij want het blijft op een geheimzinnige manier aanwezig, als doorwerking en invloed, als bezinksel, als residu en reminiscentie of als een vage nostalgie en melancholie. “ 

uit Mettertijd, blz 58, Ton Lemaire

Aan het begin van september

Nu september is begonnen, en daarmee ik nog vier maanden heb in deze werkperiode met de bijdrage Jong Talent, had ik een moment van wat bij elkaar gekomen inzichten. Zo’n subsidiebijdrage maakt vrij, geeft oneindig veel mogelijkheden en brengt veel keuzes met zich mee. Wat voor mij al heel belangrijk is geweest, is de grote mogelijkheid tot werk maken en daarmee experimenteren. De rust en tijd die het geeft om rond te kijken, exposities te bezoeken en te verdiepen in allerlei onderwerpen. En tegelijkertijd de bewustwording van het belang en moeilijkheidsgraad van het vinden van passende plekken om mijn werk te tonen en inkomsten te halen uit mijn eigen praktijk.

Foto van de eerste ochtend van september

Op 1 sep een bezoek aan “Earth Matters’ in het Textielmuseum in Tilburg

Kunstwereld

De vraag wanneer je wel ergens aan moet deelnemen of wanneer, is voor mij altijd een moeilijke vraag. Uitbuiting van kunstenaars, exposities waar je als maker moet betalen om deel te nemen, het vormt een grote ergernis. Zelfs wanneer je dan iets mee beweegt, omdat bijvoorbeeld de plaats goed aansluit bij je visie, gewoon verrassend interessant is, etc, betekend dat niet dat zaken goed lopen. Mijn ervaring van de afgelopen twee jaar is hier zelfs vrij negatief over. Mensen die afspraken totaal vergeten, niet goed georganiseerd zijn of er geen logisch plan is gemaakt voor mogelijkheid tot uitladen of opbouw. Aan goede communicatievaardigheden schijnt nogal eens een groot gebrek te zijn in de kunstwereld. Iets wat je niet kunt verhelpen, misschien zijn creatief denkende nu eenmaal vaker warhoofden. Rondwandelen in de kunstwereld geeft daardoor ook hele leuke ontmoetingen. Vernieuwde werken, inzichten of gewoon een ontmoeting met een leuk persoon. Waarschijnlijk gaat het de een beter af dan de ander, ligt het aan het toeval wie of wat je gebeurd, maar in ieder geval is die kunstwereld, in mijn ogen, altijd verrassend en moet je maar stevig in je schoenen staan als je niet omver gelopen wilt worden. 

Bestaansrecht

Vorige week nam ik deel aan de drie-daagse Summerschool, georganiseerd door het BKKC. Intensieve dagen gevuld met gesprekken met elkaar, met coaches en diverse workshops gericht op bijvoorbeeld social media of financieringsmix. Al die diverse dingen zijn vooral gericht om samen je eigen ondernemerschap aan te scherpen. In plan, in ideeën of in een huidig gebrek. De diversiteit van deelnemers is ontzettend goed. Je vertelt je eigen motieven en ideeën aan geheel nieuwe mensen en tegelijkertijd stel je je zo eerlijk mogelijk op. Je wilt uiteindelijk allemaal verder in wat je doet, dus dingen mooier te vertellen dan dat ze zijn is niet van nut. Van vragen ‘Wat heb je nodig’ tot ‘Waarom is dat belangrijk voor je’ naar aan het einde van de drie dagen te vertellen waar je staat en hoe je er vervolg aan gaat geven. Dingen waar je niet in je eentje over na kan zitten denken en in gesprek gaan met andere makers, voor mij een hele goede stap was. De impact van zulke dingen sluimert bij mij altijd een hele lange tijd door. Het effect is er niet direct maar het geeft kennis die je meeneemt op langere termijn om je eigen praktijk echt bestaansrecht te geven. 

Een pagina uit mijn schetsboek,  uitwerkingen van ideeën, verzameling aan informatie en voorbereidingen. Deze pagina voor Prospects & Concepts, in februari 2018.

Bezoek aan de Documenta14 in Kassel.